.svg)
زنگ یازنج در منابع اسلامی،[۱][۲] نامی است کهجغرافی‌دانان مسلمان به بخش خاصی از جنوب شرقآفریقا اطلاق می‌کردند.[۳] مردم بومیبانتوتبار این منطقه نیز زنگی نامیده می‌شدند. این واژه ریشه واژگانزنگبار («ساحل زنگ») ودریای زنگ است.
واژه لاتین‌شدهزینگیوم (Zingium) نام باستانی مناطق ساحلیکنیا وتانزانیای امروزی در جنوبشرق آفریقا است. معماری سکونتگاه‌های تجاری این منطقه امروزه یک موضوع مطالعه دربرنامه‌ریزی شهری است.[۴] سکونتگاه‌های ساحلی زنگ تا سده‌ها منبع عاج، طلا و برده در کرانه‌هایاقیانوس هند بودند.
جغرافی دانان از لحاظ تاریخی سواحل شرقی آفریقا را به‌طور کلی به چندین منطقه بر اساس ساکنان مربوطه هر منطقه تقسیم کردند. منابع عربی و چینی، منطقه عمومی را که در جنوبمصر،حبشه و بربره (سومالی) قرار داشت رازنگ ذکر کرده‌اند.[۵]
زنج در مجاورت جنوب شرقی آفریقا قرار داشت و مردمانیبانتو زبان به نام زنگ در آن ساکن بودند.[۳][۵][۶] منطقه اصلی زنگ از قلمرو جنوب راس کامبونی کنونی (جنوبی‌ترین منطقه سومالی)[۷] تاجزیره پمبا در تانزانیا امتداد داشت. در جنوب پمبا،سفاله درموزامبیک کنونی قرار داشت که مرز شمالی آن احتمالاًپانگانی بوده‌است. فراتر از سفاله قلمرو مبهمواق‌واق نیز در موزامبیک بود.[۸][۹]مسعودی، تاریخ‌نگار و جغرافی‌دان عرب سده دهم، سفاله را دورترین حد منطقه زنگ توصیف می‌کند و لقب پادشاه آن را مفالمه ذکر می‌کند که واژه‌ای بانتو است.[۳]
واژه زنگ و مشتقات آن درادبیات فارسی کاربرد فراوان دارد. ضرب‌المثل «یا زنگی زنگ، یا رومی روم» اشاره به پرهیز از دورویی از ضرب‌المثل‌های پرکاربرد فارسی است.[۱۰]نظامی نیز می‌گوید:[۱۰]
| جهان را نیست کاری جز زرنگی | گهی رومی نماید گاه زنگی |
فردوسی نیز درشاهنامه اینچنین به زنگ اشاره کرده:
| چو اندر هوا شب علم برگشاد | شد آن روی رومیش زنگی نژاد |
سعدی نیز دربوستان اینچنین می‌گوید:
| به کوشش نه روید گل از شاخ بید | نه زنگی به گرمابه گردد سپید |
مولانا نیز دردیوان شمس بیان کرده:
| که بی این دو عالم ندارد نظام | اگر روم خوبست بی‌زنگ نیست |
ancient Arabic geography had quite a fixed pattern in listing the countries from the Red Sea to the Indian Ocean: These are al-Misr (Egypt)—al-Muqurra (or other designations for Nubian kingdoms)—Zanj (Azania, i.e. the country of the "blacks"). Correspondingly almost all these terms (or as I believe: all of them!) also appear in ancient and medieval Chinese geography.
