Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


پرش به محتوا
ویکی‌پدیادانشنامهٔ آزاد
جستجو

زبان پنجابی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
زبان پنجابی
ਪੰਜਾਬੀ,پن٘جابی
'Punjabi' written inShahmukhi used درپنجاب، پاکستان (بالا) والفبای گرمکهی used درپنجاب (هند) (پایین) scripts
بیان
زبان بومی درهند،پاکستان،افغانستان
منطقهمنطقه پنجاب
قومیتپنجابی‌ها
شمار گویشوران
۱۲۵ میلیون  (۲۰۱۱–۲۰۱۵)
گونه‌های معیار
گویش‌ها
وضعیت رسمی
زبان رسمی در
کدهای زبان
ایزو ۱–۶۳۹pa
ایزو ۲–۶۳۹pan
ایزو ۳–۶۳۹یکی از:

pan – Panjabi

pnb – Western Panjabi
گلاتولوگpanj1256 (Eastern Panjabi)[۱]
west2386 (Western Panjabi)[۲]
زبان‌شناسی59-AAF-e
{{{mapalt}}}
Areas of the Indian Subcontinent where Punjabi is natively spoken
این نوشتار شامل نمادهای آواییآی‌پی‌ای است. بدون پشتیبانی مناسبتفسیر، ممکن استعلامت‌های سوال، جعبه یا دیگر نمادها را جای نویسه‌هاییونی‌کد ببینید.
فهرست کشورها با ساکنان پنجابی‌زبان

زبان پنجابی (به الفبای گورمکهی:ਪੰਜਾਬੀ) یکزبان هندوآریایی است کهمردم پنجابی درهند،پاکستان و بیشترسیک‌های پراکنده در دنیا به آن سخن می‌گویند.این زبان متعلق به زیرگروههند و ایرانی از خانوادهزبان‌های هند و اروپایی است که پیوند نزدیکی با زبان‌هایپوتوری ورومنی دارد. پنجابی زبانینواخت‌بر است که این ویژگی برای یک زبان هند و اروپایی غیرعادی است. ۶۰ درصد واژگان زبان پنجابی اززبان پارسی گرفته شده است.[۳]

ویژگی‌ها

[ویرایش]

پنجابی بسیار نزدیک بهزبان هندی و در نتیجه بهزبان اردو است و هر دو تاثیر فراوانی اززبان پارسی گرفته‌اند. زبان پنجابی با آنکه نوشتاری نیست اما مهمترین زبان پاکستان به‌شمار می‌رود. زبان نوشتاری در این کشور، اردو است.[۴] پنجابی را به دو زبان «پنجابی شرقی»، که به طور مختصر پنجابی نامیده می‌شود، وپنجابی غربی تقسیم می‌کنند.

دبیره

[ویرایش]

در هند این زبان با الفبای ویژه‌ای مشتق از خط دوانگاری به نام گورمکهی (به معنی دهان گورو یا دهان مرشد) نوشته می‌شود. پنجابی زبان سیک‌ها نیز می‌باشد.[۴] در استانپنجاب پاکستان برای نگارش این زبان از خط شاه‌مکهی (به معنی از دهان شاهان) استفاده می‌شود که نسخه‌ای تغییر یافته از خط ایرانینستعلیق است.

لهجه‌ها و توزیع جغرافیایی

[ویرایش]

پنجابی که یکی از زبان‌های پرگویشور جهان به‌شمار می‌آید، زبان رسمی ایالت هندیپنجاب و از زبان‌های رایجچندیگر مرکز این ایالت است. پنجابی همچنین دومین زبان رسمیدهلی وهاریانا است. این زبان در نواحی مجاور از قبیلکشمیر (معروف به دوگری) وهیماچال پرادش نیز گویشور دارد. پنجابی به عنوان یک زبان اصلی در استان پنجاب پاکستان (و در بسیاری از جاهای پاکستان) صحبت می‌شود با این وجود، پنجابی در این استان، زبانی رسمی نیست و نخبگان زبان‌های اردو وانگلیسی را ترجیح می‌دهند.

گویشوران

[ویرایش]

گویشوران زبان پنجابی بیشتر در کشورهای پاکستان (۸۰ میلیون نفر)، هند (۳۰ میلیون نفر)،بریتانیا،ایالات متحده،کانادا،برمه،فیلیپین و شهردوبی زندگی می‌کنند.

در پاکستان

[ویرایش]
گزارش آماری از گویشوران پنجابی در پاکستان
سالجمعیت پاکستاندرصد از کل جمعیتگویشوران پنجابی
۱۹۵۱۳۳٬۷۴۰٬۱۶۷۵۷٫۰۸٪۲۲٬۶۳۲٬۹۰۵
۱۹۶۱۴۲٬۸۸۰٬۳۷۸۵۶٫۳۹٪۲۸٬۴۶۸٬۲۸۲
۱۹۷۲۶۵٬۳۰۹٬۳۴۰۵۶٫۱۱٪۴۳٬۱۷۶٬۰۰۴
۱۹۸۱۸۴٬۲۵۳٬۶۴۴۴۸٫۱۷٪۴۰٬۵۸۴٬۹۸۰
۱۹۹۸۱۳۲٬۳۵۲٬۲۷۹۴۴٫۱۵٪۵۸٬۴۳۳٬۴۳۱

در هندوستان و سایر نقاط جهان

[ویرایش]
گزارش آماری جمعیت گویشوران بومی پنجابی در هندوستان
سالجمعیت هندگویشوران پنجابی هنددرصد جمعیتی
۱۹۷۱۵۴۸٬۱۵۹٬۶۵۲۱۴٬۱۰۸٬۴۴۳۲٫۵۷٪
۱۹۸۱۶۶۵٬۲۸۷٬۸۴۹۱۹٬۶۱۱٬۱۹۹۲٫۹۵٪
۱۹۹۱۸۳۸٬۵۸۳٬۹۸۸۲۳٬۳۷۸٬۷۴۴۲٫۷۹٪
۲۰۰۱۱٬۰۲۸٬۶۱۰٬۳۲۸۲۹٬۱۰۲٬۴۷۷۲٫۸۳٪
ردهکشورگویشور زبان‌اصلی
۱ پاکستان۷۶٬۳۳۵٬۳۰۰[۵]
۲ هند۲۹٬۱۰۹٬۶۷۲[۶]
۳ بریتانیا۵۰۰٬۰۰۰
۴ کانادا۳۰۰٬۰۰۰
۵ امارات متحده عربی۲۰۰٬۰۰۰
۶ ایالات متحده آمریکا۲۰۰٬۰۰۰
۷ عربستان سعودی۱۰۰٬۰۰۰
۸ هنگ کنگ۱۰۰٬۰۰۰
۹ساراواک۱۸۵٬۰۰۰
۱۰ آفریقای جنوبی۳۰٬۰۰۰
۱۱میانمار۱۲۰٬۰۰۰
۱۲ فرانسه۹۰٬۰۰۰
۱۳ یونان۸۰٬۰۰۰
۱۴ تایلند۷۵٬۰۰۰
۱۵ ژاپن۷۵٬۰۰۰
۱۶ موریس۷۰٬۰۰۰
۱۷ سنگاپور۷۰٬۰۰۰
۱۸ عمان۶۸٬۰۰۰
۱۹ لیبی۶۵٬۰۰۰
۲۰ بحرین۶۰٬۰۰۰
۲۱ کنیا۵۵٬۰۰۰
۲۲ استرالیا۵۰٬۰۰۰
۲۳ تانزانیا۴۵٬۰۰۰
۲۴ کویت۴۰٬۰۰۰
۲۵ آلمان۳۵٬۰۰۰

نگارخانه

[ویرایش]

پانویس

[ویرایش]
  1. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013)."Eastern Panjabi".Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.{{cite book}}:Invalid|display-editors=4 (help)
  2. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013)."Western Panjabi".Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.{{cite book}}:Invalid|display-editors=4 (help)
  3. http://www.iranchamber.com/literature/articles/language_of_armies.php
  4. ۴٫۰۴٫۱مالرب، ۱۳۸۲، ص ۲۳۳
  5. «Pakistan 1998 census – Population by mother tongue»(PDF). بایگانی‌شده ازاصلی(PDF) در ۱۷ فوریه ۲۰۰۶. دریافت‌شده در۲۱ ژوئن ۲۰۱۱.
  6. Indian Census

منابع

[ویرایش]
  • مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Punjabi language»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد. (بازیابی در ۱ ژوئیهٔ ۲۰۰۸).


فهرست ویکی‌پدیاها بر پایهٔ شمار نوشتار
۵٬۰۰۰٬۰۰۰+
۲٬۰۰۰٬۰۰۰+
۱٬۰۰۰٬۰۰۰+
۵۰۰٬۰۰۰+
۲۰۰٬۰۰۰+
۱۰۰٬۰۰۰+
۵۰٬۰۰۰+
۲۰٬۰۰۰+
۱۰٬۰۰۰+
۱٬۰۰۰+
۵۰۰+
۱
زبان‌های هندوایرانی
داردی
کشمیری
شینا
پشه‌ای
کونار
چیترال
کوهستانی
شمالی
شرقی
مرکزی
غربی
شمال غربی
پنجابی
شرقی
زبان‌های لندا
سندی
غربی
گجراتی
راجستانی
بهیل
دیگر
مرکزی
غربی
شرقی
دیگر
شرقی
بیهاری
بوجپوری
ماگهی
مایتهیلی
سادانی
تهارو
دیگر
بنگالی–آسامی
بنگالی
کومپاری
چیتاگونی
اوریه
هالبی
جنوبی
مراتی–کونکانی
مراتی
کونکانی
جزیره‌ای
قدیم
میانه
اولیه
(پراکریت) میانه
(اپبرمشه) متاخر
نیازبان‌ها
دسته‌بندی
نشده
پیجین‌ها و
کریول‌ها
باستان
شرقی
بینابینی
غربی
میانه
شرقی
غربی
شمال غربی
جنوب غربی
نو
شرقی
پامیری
سایر
غربی
شمال غربی
کردی
زازا-گورانی
کاسپینی
بلوچی
ایران مرکزی
مرکزی شمال غربی
مرکزی شمال شرقی
مرکزی شمال غربی
مرکزی جنوب شرقی
کویری
تفرش
دسته‌بندی‌نشده
جنوب غربی
واژگانخوابیده زبان‌های منقرض‌شده را نشان می‌دهند.
کد زبان‌های معرفی‌شده درایزو ۶۳۹-۳ که حرف اول عنوان بین‌المللی آنها حرفP است
زبان‌های
رسمی
زبان مشترک
برنامه هشتم
قانون اساسی هند
فقط در سطح ایالت
زبان‌های
غیررسمی
عمده
بیش‌از یک میلیون
گویشور
۱۰۰٬۰۰۰ – ۱ میلیون
گویشور
زبان‌های رسمی
زبان‌های ایالتی
زبان‌های اقلیت
(برپایهٔتقسیمات کشوری پاکستان)
کشمیر آزاد
بلوچستان
مناطق قبیله‌ای فدرال
گلگت-بلتستان
‎خیبر
پختونخوا
پنجاب
سند
جستارهای مرتبط
زبان رسمی
زبان نیمه‌رسمی
زبان‌های اقلیت
زبان‌های اشاره
اصلی
زبان رسمی
تاییدشده
اقلیت
مهم
چینی
هندی
خانواده‌های زبانی
کریول
زبان نخست &
Indigenous
Nationwide
مالزی شبه‌جزیره‌ای
مالزی شرقی
مختلط
مهاجران
زبان اشاره
اصلی
بر پایه ایالت
1 Extinct languages.2 Nearly extinct languages.
داردی
کشمیری
شینا
پشه‌ای
کونار
چیترال
کوهستانی
شمالی
شرقی
مرکزی
غربی
شمال غربی
پنجابی
شرقی
زبان‌های لندا
سندی
غربی
گجراتی
راجستانی
بهیل
دیگر
مرکزی
غربی
شرقی
دیگر
شرقی
بیهاری
بوجپوری
ماگهی
مایتهیلی
سادانی
تهارو
دیگر
بنگالی–آسامی
بنگالی
کومپاری
چیتاگونی
اوریه
هالبی
جنوبی
مراتی–کونکانی
مراتی
کونکانی
جزیره‌ای
قدیم
میانه
اولیه
(پراکریت) میانه
(اپبرمشه) متاخر
نیازبان‌ها
دسته‌بندی
نشده
پیجین‌ها و
کریول‌ها
مقالات اصلی
زبان‌های
امروزی
آندامانی بزرگ
دراویدی
ژرمنی
هندوآریایی
ایرانی
تک‌خانواده‌ها
کهاسی
کریول‌های مالایی
موندا
نیکوباری
اونگان
رومی
چینی-تبتی
ترکی
خط‌ها
تاریخی
عربی
براهمایی
ایتالیایی باستان
کنشگری
زبانی
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=زبان_پنجابی&oldid=40947491»
رده‌ها:
رده‌های پنهان:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp