Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


پرش به محتوا
ویکی‌پدیادانشنامهٔ آزاد
جستجو

رم

مختصات:۴۱°۵۴′ شمالی۱۲°۳۰′ شرقی / ۴۱٫۹۰۰°شمالی۱۲٫۵۰۰°شرقی /41.900; 12.500
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
برای دیگر کاربردها،رم (ابهام‌زدایی) را ببینید.
برایتأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. لطفاً با توجه بهشیوهٔ ویکی‌پدیا برای ارجاع به منابع، با ارائهٔمنابع معتبر بهبهبود این مقاله کمک کنید. مطالب بی‌منبع را می‌توان به چالش کشید و حذف کرد.
یافتن منابع: "رم" – اخبار ·روزنامه‌ها ·کتاب‌ها ·آکادمیک ·جی‌استور
(اوت ۲۰۲۵) (چگونگی و زمان حذف پیام این الگو را بدانید)
مکان
رم
Roma Capitale
Clockwise from top: the کولوسئوم، کلیسای سن پیترو، قلعه سنت آنجلو، Ponte Sant'Angelo, فواره تروی و پانتئون
نشان
نام(های) مستعار: 
The Eternal City, Capital of the World, Throne of St. Peter
The territory of the comune (Roma Capitale, in red) inside the Metropolitan City of Rome (Città Metropolitana di Roma, in yellow). The white area in the centre is Vatican City.
The territory of thecomune (Roma Capitale, in red) inside the Metropolitan City of Rome (Città Metropolitana di Roma, in yellow). The white area in the centre is Vatican City.
Rome در ایتالیا واقع شده
Rome
Rome
Location within Italy
موقعیت روی نقشه ایتالیا
Rome در اروپا واقع شده
Rome
Rome
Location within Europe
موقعیت روی نقشه اروپا
مختصات:۴۱°۵۴′ شمالی۱۲°۳۰′ شرقی / ۴۱٫۹۰۰°شمالی۱۲٫۵۰۰°شرقی /41.900; 12.500
Countryایتالیا[الف]
ناحیه‌های ایتالیالاتزیو
حکومت
 • نوعSpecialکومونه ("Roma Capitale")
 • نهادRome City Council
 • Mayorویرجینیا راجی (جنبش پنج ستاره)
مساحت
 • Total۱۲۸۵ کیلومتر مربع (۴۹۶٫۳ مایل مربع)
ارتفاع
۲۱ متر (۶۹ فوت)
جمعیت
 (۳۰ آوریل ۲۰۱۸)
 • رتبهفهرست شهرهای ایتالیا (4th in EU)
 • تراکم۲۲۳۶/کیلومتر مربع (۵۷۹۰/مایل مربع)
 • Comune
۲۸۷۲۸۰۰'"`UNIQ--ref-۰۰۰۰۰۰۰E-QINU`"'
 • Metropolitan City
۴۳۵۵۷۲۵'"`UNIQ--ref-۰۰۰۰۰۰۰F-QINU`"'
اهلیت‌نام(ها)ایتالیایی:romano (masculine), romana (feminine)
انگلیسی:Roman
منطقهٔ زمانییوتی‌سی +۱ (زمان اروپای مرکزی)
کد پستی
00100; 00118 to ۰۰۱۹۹
کد منطقه۰۶
وبگاهComune di Roma
نام رسمیHistoric Centre of Rome, the Properties of the Holy See in that City Enjoying Extraterritorial Rights and San Paolo Fuori le Mura
شمارهٔ ثبت۹۱
تاریخ ثبت۱۹۸۰
مساحت۱٬۴۳۱ هکتار (۳٬۵۴۰ جریب فرنگی)

رُم (بهایتالیایی:Roma) پایتخت و پرجمعیت‌ترین شهرایتالیا است. این شهر همچنین مرکز اداری ناحیهلاتزیو و کلان‌شهر رم محسوب می‌شود. رم دارای یککومونه با نامRoma Capitale است که جمعیتی بالغ بر ۲٬۷۴۶٬۹۸۴ نفر را در محدوده‌ای به مساحت ۱٬۲۸۵ کیلومتر مربع در خود جای داده است. رم از نظر جمعیت در محدوده شهری، سومین شهر پرجمعیت دراتحادیه اروپا محسوب می‌شود. کلان‌شهر رم با جمعیتی بالغ بر ۴٬۲۲۳٬۸۸۵ نفر، پرجمعیت‌ترینمنطقه شهری در ایتالیا به‌شمار می‌رود و از نظر گستردگی، سومین منطقه کلان‌شهری در کشور است.[۳] رم در بخش مرکزی-غربیشبه‌جزیره ایتالیا و در امتداددره رود تیبر قرار دارد.واتیکان، کوچک‌ترین کشور جهان و مقرکلیسای کاتولیک، به عنوان کشوری مستقل، درون محدوده شهر رم واقع شده است. این وضعیت، واتیکان را به تنها نمونه موجود از یک کشور مستقل داخل یک شهر تبدیل کرده است.[۴] رم به دلیل موقعیت جغرافیایی خود، اغلب با نامشهر هفت تپه شناخته می‌شود و همچنین به عنوان «شهر جاودان» شهرت دارد. این شهر از دیرباز به عنوان مهدتمدن غربی وفرهنگ مسیحیتغربی شناخته شده و همچنین یکی از مهم‌ترین مراکز کلیسای کاتولیک محسوب می‌شود.[۵][۶][۷]

تاریخ رم بیش از ۲۸ قرن را در بر می‌گیرد. اگرچهاسطوره‌شناسی روم، تأسیس این شهر را حدود ۷۵۳ پیش از میلاد می‌دانند، اما شواهد نشان می‌دهد که منطقه رم مدت‌ها پیش از آن سکونت‌گاه انسان بوده است. این امر باعث شده که رم یکی از قدیمی‌ترین شهرهای دارای سکونت مستمر در اروپا باشد و بیش از سه هزار سال محل زندگی انسان‌ها باقی بماند.[۸] جمعیت اولیه این شهر ترکیبی از لاتین‌ها،اتروسکها وسابینان بود. رم به ترتیب پایتختپادشاهی روم،جمهوری روم وامپراتوری روم شد و بسیاری آن را نخستینمادرشهر و شهر امپراتوری جهان می‌دانند.[۹]

نام‌گذاری

[ویرایش]

بر پایهٔ افسانه‌هانومیتور پدر یک کاهن زن به نامرئا سیلویا بود و رئا سیلویا دو فرزند دوقلو به نام‌هایرموس و رمولوس بود. اما نومیتور حکومت خود را به برادرشآمولیوس باخت. آمولیوس دستور داد دوقلوها را در رودتیبر غرق کنند. اما آنها زنده ماندند و با شیرِ یکگرگ ماده وحشی که «گرگ کاپیتولین» نامیده می‌شود بزرگ شدند.رموس و رمولوس پس از بزرگ شدن تصمیم به ساختن یک شهر گرفتند. اما بر سر جزئیات آن به توافق نرسیدند. سرانجامرومولوس شهر رُم را بنا کرد و نخستین پادشاه این شهر شد.[۱۰]

شماری از مورخان دورهٔ باستان ازجمله پلوتارک، اُوید و لیوی به این داستان اشاره کرده‌اند.[۱۰]

تاریخچه

[ویرایش]

تاریخ رم را معمولاً از ۲۲ آوریل ۷۵۳ پیش از میلاد، تاریخ سنتی بنیان‌گذاری شهر رم (که در دوره‌ای مبدأ تاریخ به‌شمار می‌آمده) تا ۴ سپتامبر ۴۷۶ میلادی، یعنی تاریخ برکناریرومولوس آگوستولوس، آخرین امپراتور روم غربی در نظر می‌گیرند. این دوازده سده تاریخ راادوارد گیبون، سیاست‌مدار انگلیسی سدهٔ ۱۸ و مشهورترین مورخ تاریخ رم، در ۶ جلد جا کرده وویل دورانت، یک جلد ۹۰۰ صفحه‌ای ازتاریخ تمدن خود را به آن اختصاص داده است.[نیازمند منبع]

تاریخ رم با افسانه آغاز می‌شود. انیید، یکی از بازماندگان شهرتروا در آن جنگ افسانه‌ای به سرزمین ایتالیای امروزی می‌آید. نوادگانشرموس ورومولوس، بنا به دستور پادشاهی که پسران را می‌کشت به آب افکنده می‌شوند. اما توسط ماده گرگی پرستاری و بزرگ می‌شوند. این دو تن بعدها شهر رم را بر روی هفت تپه نزدیک به رود تیبر بنیان می‌گذارند.[۱۰] این افسانه، خالی از حقیقت نیست. بنیانگذاران شهر رم از مردم غیر بومی سرزمین ایتالیا بودند که امروزه قوم و تمدن آنها به نام اتروسکانی شناخته می‌شود. آن طور که پژوهشگران حدس می‌زنند، کسانی از بابل یا الهام گرفته از تمدن بابل بودند که به رم آمدند و شهرنشینی را به آن سرزمین آوردند.[نیازمند منبع]

تاریخ رم سه دوره آغازین وجمهوری، امپراتوری، و افول و سقوط امپراتوری را شامل می‌شود. سنای رم بازیگر ثابت هر سه دوره بود. در ابتدا پس از منازعات فراوان، اختلاف طبقاتی بین اشراف و توده‌های زیردست برداشته شد و جمهوری شکل گرفت. نشان اصلی شناسایی قدرت سنای روم حروف اختصاری SPQR بوده است که به معنای سنا و مردم رم است. رمی‌ها به خاطر ارتش منظم شان توانستند قلمرو خود را از دشت‌های پیرامون رم (موسوم به لاتیوم، یعنی سرزمین مردملاتین) به کل ایتالیا گسترش بدهند. رمی‌ها بر سر تصرف جزیرهسیسیل با دولتکارتاژ درگیر شدند و بعد ازسه جنگ بزرگ، عاقبت در سال ۱۴۹ پیش از میلاد دولت کارتاژ به کلی نابود شد. در دوره طلایی بین سال‌های ۲۷ پیش از میلاد تا ۱۹۲ میلادی رم از شهری آجری به شهری از مرمر تبدیل شد. همه ادیبان و فیلسوفان مهم رم در این دوره زندگی می‌کردند و بیشتر داستان‌های رم باستان، مربوط به این دوران است. پادشاهیکومودوس پایان عصر طلایی بود.[نیازمند منبع]

پانتئون رم، مه ۲۰۰۵

پس از فراگیر شدنمسیحیت درامپراتوری روم، شهر رم یکی از پنج مرکز عمده این دین به حساب می‌آمد. تسخیراورشلیم،انتاکیه، واسکندریه بین سال‌های ۶۳۸ تا ۶۴۲ میلادی به دست اعرابمسلمان، موجب افزایش اهمیت رم در کنارقسطنطنیه گشت. وضعیت این شهر به عنوان یک شهر مهم وپایتخت درامپراتوری مقدس روم و تأثیر احساسی و معنوی آن بر شکل‌گیری اولیه مسیحیت باعث فزونی یافتن اعتبار آن درقرون وسطی شد.[۱۱]

جمعیت‌شناسی

[ویرایش]

در ژانویه ۲۰۲۳ میزان جمعیت مردان در حدود ۲٬۰۲۹٬۷۳۵ نفر و جمعیت زنان ۲٬۱۸۶٬۸۱۸ نفر سرشماری شده است.[۱۲]

جمعیتمحدوده کلان‌شهری رم
سالمیزان جمعیت
۲۰۱۹۴٫۲۶۳٫۵۴۲
۲۰۲۰۴٫۲۵۳٫۳۱۴
۲۰۲۱۴٫۲۳۱٫۴۵۱
۲۰۲۲۴٫۲۱۶٫۸۷۴
۲۰۲۳۴٫۲۱۶٫۵۵۳

فرهنگ

[ویرایش]

فشن

[ویرایش]

رم به‌طور گسترده‌ای به عنوان پایتختمد جهان است. اگرچه نه به اندازه اهمیتمیلان نیست. رم چهارمین مرکز مهم فشن در جهان پس از میلان،نیویورک، وپاریس است و بالندن رقابت می‌کند. بیشتر خانه‌های لوکس مد و زنجیره‌های طلا و جواهر مانندبولگاری،فندی،لائورا بیاجوتی، وبریونی دفاتر مرکزیشان در این شهر واقع است. همچنین دیگر برچسب‌های مهم مانندشنل،پرادا،دولچه گابانا،آرمانی، وورساچه بوتیک‌های لوکسی در رم دارند.

جغرافیا

[ویرایش]

رم در کنار رودخانه تیبر و در نزدیکیدریای مدیترانه قرار دارد. کشورواتیکان در درون شهر رم قرار گرفته است.

رم تنهاشهری جهان است که یککشور را در خود جای داده است.[۱۳]

در سال ۲۰۰۷ رم به عنوان یازدهمین مکان بازدید شده در جهان، سومین در اروپا و نخستین در ایتالیا توسط گردشگران شناخته شد.چینه‌چیتا از استودیوهای معروف و تاریخی فیلم در رم است. بقایایکولوسئوم، آمفی‌تئاتر معروف رومی نیز در همین شهر است.

مترو

[ویرایش]

متروی رم در سال ۱۹۵۵ تأسیس شده و هم‌اکنون دارای ۶۰ کیلومتر طول ۳ خط و ۷۳ ایستگاه است.

فضاهای شهری

[ویرایش]

بوستان‌ها و باغ‌ها

[ویرایش]
باغ‌های ویلا بورگز
پلکان اسپانیایی وترینیتا دی مونتی

رم یکی از بزرگ‌ترین پارک‌های عمومی و فضای سبز را بین پایتخت‌های اروپایی دارد. مهم‌ترین بخش این ناحیه سبز توسط ویلاها و باغ‌های ایجاد شده توسط حکومت اشرافی ایتالیا جلب نظر می‌کند. درحالیکه اغلب بوستان‌های احاطه شده توسط ویلاها در خلال رونق ساختمان‌سازی در سده نوزدهم از بین رفت. برخی از برجسته‌ترین آثار برجامانده، ویلا بورگز، ویلا ادا، و ویلا دوریا پامفیلی هستند. ویلا پامفیلی در غرب تپه جانیکولو مساحتی برابر ۱٫۸ کیلومتر مربع (۰٫۷ مایل مربع) دارد. همچنین ویلای شیارا بر روی تپه جانی کولو با زمین بازی برای کودکان و یک ناحیه پیاده‌رو سایه دار قرار دارد.

برخی آثار گردشگری

[ویرایش]

شهرهای خواهرخوانده

[ویرایش]

رم از ۹ آوریل ۱۹۵۶ به‌طور انحصاری و متقابلاً تنها با شهر زیر دوقلو شده است:

شهرهای خواهر و شریک رم عبارتند از:

ورزش

[ویرایش]

ورزشگاه المپیک رم تقریباً به عنوان یک ورزشگاه مشترک برای بازی‌های خانگی درسری آ برایباشگاه فوتبال لاتزیو وباشگاه فوتبال آ.اس. رم که درشهرآورد دلا کاپیتاله رقابت می‌کنند استفاده می‌شود.

جستارهای وابسته

[ویرایش]

یادداشت‌ها

[ویرایش]
  1. به استثنایواتیکان

پانویس

[ویرایش]
  1. "Statistiche demografiche ISTAT". Archived fromthe original on 7 July 2017. Retrieved14 February 2018.
  2. Bilancio demografico Anno 2014 (dati provvisori). Provincia: Romaبایگانی‌شده در ۵ فوریه ۲۰۱۵ توسطWayback Machine – Demo.istat.it
  3. "Principal Agglomerations of the World". Citypopulation. January 2017.Archived from the original on 4 July 2010. Retrieved6 April 2012.
  4. "What is the smallest country in the world?".History.com(به انگلیسی).Archived from the original on 27 September 2018. Retrieved27 September 2018.
  5. Beretta, Silvio (2017).Understanding China Today: An Exploration of Politics, Economics, Society, and International Relations. Springer. p. 320.ISBN 978-3-319-29625-8.
  6. B. Bahr, Ann Marie (2009).Christianity: Religions of the World. Infobase Publishing. p. 139.ISBN 978-1-4381-0639-7.
  7. R. D'Agostino, Peter (2005).Rome in America: Transnational Catholic Ideology from the Risorgimento to Fascism. Univ of North Carolina Press.ISBN 978-0-8078-6341-1.
  8. Heiken, G. , Funiciello, R. and De Rita, D. (2005),The Seven Hills of Rome: A Geological Tour of the Eternal City. Princeton University Press.
  9. "Old Age in Ancient Rome – History Today".Archived from the original on 12 June 2018.
  10. ۱۰٫۰۱۰٫۱۱۰٫۲«شش مکان که ممکن است ندانید به نام افراد نامگذاری شده‌اند».بی‌بی‌سی فارسی.۲۰ دی ۱۴۰۲.
  11. Wilson 2016, p. 23.
  12. "Istat.it Indicatori demografici".www.istat.it(به ایتالیایی). Archived fromthe original on 31 July 2023. Retrieved2023-07-31.
  13. «How well do you know these Ancient Rome Facts?». دریافت‌شده در۳ اکتبر ۲۰۲۳.
  14. "Sister Cities". Beijing Municipal Government. Archived fromthe original on 17 January 2010. Retrieved23 June 2009.
  15. "Le jumelage avec Rome"(به فرانسوی). Municipalité de Paris. Archived fromthe original on 16 December 2008. Retrieved9 July 2008.
  16. "Kraków – Miasta Partnerskie" [Kraków -Partnership Cities].Miejska Platforma Internetowa Magiczny Kraków(به لهستانی). Archived fromthe original on 2 July 2013. Retrieved10 August 2013.
  17. "Mapa Mundi de las ciudades hermanadas". Ayuntamiento de Madrid. Archived fromthe original on 26 May 2012. Retrieved17 October 2009.
  18. "NYC's Partner Cities". The City of New York. Archived fromthe original on 14 August 2013. Retrieved16 December 2012.
  19. "International Cooperation: Sister Cities".Seoul Metropolitan Government. www.seoul.go.kr. Archived fromthe original on 10 December 2007. Retrieved26 January 2008.
  20. "Seoul -Sister Cities [via WayBackMachine]".Seoul Metropolitan Government (archived 2012-04-25). Archived fromthe original on 25 March 2012. Retrieved23 August 2013.
  21. "Twinning Cities: International Relations"(PDF).Municipality of Tirana. www.tirana.gov.al. Archived fromthe original(PDF) on 10 October 2011. Retrieved23 June 2009.
  22. Twinning Cities: International Relations. Municipality of Tirana. www.tirana.gov.al. Retrieved on 25 January 2008.
  23. "Cooperation Internationale"(به فرانسوی). 2003–2009 City of Tunis Portal. Archived fromthe original on 8 May 2008. Retrieved31 July 2009.
  24. "Visita a Washington del Sindaco". Retrieved3 October 2011.

منابع

[ویرایش]

پیوند به بیرون

[ویرایش]
ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برایرم دارد.
درویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔرم موجود است.
تاریخ
تکنیک‌ها
سبک‌ها
و مکتب‌ها
آرت دکو • اپ آرت • اسپاسیالیسم • استاکیسم • هیجان‌نمایی • هیجان‌نمایی انتزاعی • المانتاریسم • دریافتگری • انتزاع-آفرینش • انتزاع پسانقاشانه • انجمن تئوسوفی • ارفیسم • باوهاوس • بدوی‌گرایی • هنر عامه • پسادریافتگری • نقطه‌چینی • کلاژ • مجله توفان • ساخت‌گری • چیدمان • اتوماسیون • دادائیسم • د استایل • واقع‌گرایی سوسیالیستی • نمادگرایی • سوارکار آبی • سوپره‌ماتیسم • فراواقع‌گرایی • فتومونتاژ • آینده‌گری • فوویسم • گروه کبرا • ساده‌گرایی • کوبیسم • پوریسم • بروکه • مکتب اشکن • نوهیجان‌نمایی • نودریافتگری • نئو پلاستیسیسم • نوکلاسیسیسم • نبی‌ها • نقاشی کنشی • نقاشی متافیزیکی • موقعیت‌گرایان بین‌الملل • فوتورئالیسم • ورتیسم • وریسم • هنر اجرا • هنر انتزاعی • هنر زمینی • هنر خام • هنر زننده • هنر فاسد • هنر گوتیک جدید • هنر فولکلور • هنر محیطی • هنر مفهومی
هنر در ایران
جای‌ها
رویدادها
شهرهای ایتالیا برپایهٔ جمعیت
بیش از ۱۰۰۰٬۰۰۰ نفر
ایتالیا
بیش از ۵۰۰٬۰۰۰ نفر
بیش از ۲۰۰٬۰۰۰ نفر
بیش از ۱۰۰٬۰۰۰ نفر
پایتخت‌های حکومت‌ها و قلمروهایاروپا
پایتخت‌هایقلمروی وابسته وفهرست کشورهای با رسمیت محدودitalics نمایش داده شده.
اروپای غربی
اروپای شمالی
اروپای مرکزی
اروپای جنوبی
اروپای شرقی
دوره‌ها
قانون اساسی
حکومت
مناصب کلانتری
کلانتری‌های عادی
فوق‌العاده
حقوق روم
نظامی
اقتصاد
فناوری
فرهنگ
جامعه
دوره‌ها
نویسندگان
فهرست‌ها
شهرهای مهم
موضوعات دیگر
فرهنگی

ایتالیا
طبیعی
شهرهای اصلیایتالیا
برآوردموسسه ملی آمار ایتالیا - ژانویه ۲۰۲۵[۱]
رم
رم

میلان
میلان

رتبهشهرناحیهجمعیترتبهشهرناحیهجمعیتناپل
ناپل

تورین
تورین

۱رملاتزیو۲٬۷۴۶٬۹۸۴۱۱وروناونتو۲۴۹٬۴۶۶
۲میلانلمباردی۱٬۳۶۶٬۱۵۵۱۲ونیزونتو۲۵۵٬۱۳۳
۳ناپلکامپانیا۹۰۸٬۰۸۲۱۳مسیناسیسیل۲۱۶٬۹۱۸
۴تورینپیه‌مونت۸۵۶٬۷۴۵۱۴پادواونتو۲۰۷٬۶۹۴
۵پالرموسیسیل۶۲۵٬۹۵۶۱۵برشالمباردی۱۹۹٬۹۴۹
۶جنوالیگوریا۵۶۳٬۹۴۷۱۶پارماامیلیا-رومانیا۱۹۸٬۹۸۶
۷بولونیاامیلیا-رومانیا۳۹۰٬۷۳۴۱۷تریستهفریولی ونتسیا جولیا۱۹۸٬۶۶۸
۸فلورانستوسکانی۳۶۲٬۳۵۳۱۸پراتوتوسکانی۱۹۸٬۳۲۶
۹باری (ایتالیا)پولیا۳۱۵٬۴۷۳۱۹تارانتوپولیا۱۸۵٬۹۰۹
۱۰کاتانیاسیسیل۲۹۷٬۵۱۷۲۰مودناامیلیا-رومانیا۱۸۴٬۷۳۹
[c1] بواسطهجنگ جهانی اول لغو شد;[c2] به واسطهجنگ جهانی دوم لغو شد;[c3] بواسطهشیوعویروس کرونا یک سال به تعویق افتاد
عمومی
کتابخانه‌های ملی
سایر
  1. "Monthly Demographic Balance".ISTAT.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=رم&oldid=42449336»
رده‌ها:
رده‌های پنهان:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp