برخی از دیوان‌های عالی (از راست به چپ):
دیوان عالی بلندپایه‌ترین مرجع قضائی در سلسله مراتبدادگاه‌ها در بسیاری ازحوزه‌های قضایی کشورها است. در بعضی کشورها این مرجع با نام‌های آخرین دادگاه، بالاترین دادگاه، دادگاه نهایی یا دادگاه تجدید نظر شناخته می‌شود. به‌طور کلی، تصمیمات دیوان عالی توسط دادگاه دیگری مورد بررسی دوباره قرار نمی‌گیرد و آخرین قضاوت توسط این مرجع صادر می‌شود. اکثر دیوان‌های عالی کشورها به عنوان دادگاه تجدید نظر عمل می‌کنند و مسئول رسیدگی بهواخواهی از تصمیمات دادگاه‌های بدوی یادادگاه‌های استیناف سطح متوسط است.[۱]
همه دیوان‌های عالی به این عنوان نامگذاری نشده‌اند. کشورهای داراینظام حقوقی رومی-ژرمنی تمایل به داشتن دیوان عالی ندارند. علاوه بر این، بالاترین دادگاه در برخی حوزه‌های قضایی «دیوان عالی» نامیده نمی‌شود ماننددادگاه عالی استرالیا. از سوی دیگ در برخی نقاط مرجعی که «دیوان عالی» نامیده شده در واقع عالی‌ترین دادگاه نیست؛ به عنوان مثال می‌توان بهدیوان عالی نیویورک، دیوان‌های عالی چندین استان کانادا و دیوان عالی سابق دادگستریانگلستان و ولز و دیوان عالی قضاییایرلند شمالی اشاره کرد که همگی تابع دادگاه‌های تجدیدنظر عالی هستند.
ایده تشکیل دیوان عالی از طرف تدوین کنندگانقانون اساسی ایالات متحده آمریکا ارائه شد. در حین بحث دربارهٔتفکیک قوا بین بخش‌های قانونگذاری و اجرایی در قانون اساسی آمریکا، نمایندگانکنوانسیون قانون اساسی (۱۷۸۷) مولفه‌های قوه قضاییه را تعیین کردند. در فرهنگ انگلیسی، مسائل قضایی به عنوان جنبه ای از قدرت سلطنتی (اجرایی) تلقی می‌شد بنابراین ایجاد «شاخه سوم» دولت ایده جدیدی بود. همچنین پیشنهاد شد که قوه قضائیه باید در بررسی قدرت اجرایی برای اعمال حقوتو یا تجدید نظر در قانون نقش داشته باشد.[۲][۳]
برخی از کشورها دارای چندین دیوان عالی هستند که بر اساس گستره جغرافیایی، مکان‌های متفاوتی دارند یا محدود به حوزه‌های خاصی از حقوق هستند. برخی از کشورها با سیستم حکومتیفدرال ممکن است دارای یک دیوان عالی فدرال (ماننددیوان عالی ایالات متحده آمریکا) و دیوان عالی برای هر ایالت (مانند دیوان عالینوادا) باشند. با این حال، کشورهای فدرال‌های دیگر مانند کانادا، ممکن است دارای یک دیوان عالی عمومی باشند که قادر به تصمیم‌گیری در مورد هر گونه مسئله حقوقی باشد. تعدادی از حوزه‌های قضایی دارای یکدادگاه قانون اساسی جداگانه هستند (که اولین بار در قانون اساسی چکسلواکی در سال ۱۹۲۰ ایجاد شد)، مانند اتریش، فرانسه، آلمان،لوکزامبورگ، پرتغال، روسیه،اسپانیا وآفریقای جنوبی.
