Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


پرش به محتوا
ویکی‌پدیادانشنامهٔ آزاد
جستجو

درگاه:تاریخ

این صفحه یک درگاه برگزیده است.
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

درگاه‌های ویکی‌پدیا:فرهنگ · جغرافیا · بهداشت و درمان · تاریخ · ریاضیات · علوم طبیعی · مردم · فلسفه · دین · اجتماعی · فناوری

درگاه تاریخ


تاریخ پژوهش در رخدادها و کارهایآدمی در گذشته‌است. هرچند غالباً این رشتهٔ مطالعاتی را در زیرگروهی ازعلوم انسانی یاعلوم اجتماعی قرار داده‌اند، با این حال می‌توان آن را به عنوان پلی بین این دو شاخه تلقی کرد؛ زیرا روش‌های مطالعاتی مختلف آن از هر دو شاخه وام گرفته شده‌اند. تاریخ نگاران غالبا به اهمیت نوشته‌های تاریخی اشاره می‌کنند. این تأکید باعث ایجاد اصطلاح پیش از تاریخ شده که به دورانی که هنوز خط ساخته نشده بود اشاره می‌کند. تقسیم تاریخ به شکلپیش از تاریخ و پس از تاریخ بستگی زیادی به موضوع مورد مطالعه دارد زیراخط در هر جای دنیا در زمان خاصی پدید آمده‌است.تاریخ به عنوان یک رشتهٔ مطالعاتی دارای شاخه‌ها و گرایش‌های جانبی زیادی است که از آن میان می‌توان بهتاریخ‌شماری،تاریخ‌نگاری،تبارشناسی،تاریخ اقتصاد وخط‌شناسی قدیمی اشاره کرد.
ادامه...

نوشتار برگزیده

دیاکو یادیااُکو بنیان‌گذار و نخستین شاه حکومتماد بود. نام وی در منابع گوناگون، به صورت‌های مختلفی ذکر شده‌است؛ از جملههرودوت که نام وی را به صورت «دِیوکِس» نوشته‌است. نام دیاکو برگرفته از واژهٔایرانی-Dahyu-ka به‌معنی سرزمین است.

تاریخِ دقیق دورهٔ حکمرانی دیاکو دقیقاً مشخص نیست و احتمالاً بیش‌تر نیمهٔ اول سدهٔ هفتم پیش از میلاد را دربرمی‌گرفته‌است. بنا بر گفته هرودوت، دیاکو برای ۵۳ سال پادشاهی کرد.

براساس نوشته‌های هرودوت، دیاکو نخستین پادشاه ماد بوده که ازآشوریان استقلال کسب کرده‌است. وی طرح و نقشهٔ ایجاد یک حکومت واحد ماد را در ذهن داشت و در یک دورهٔ بی‌قانونی در ماد، تلاش کرد تا عدالت را در دهکدهٔ خود اجرا کند و اعتبار و حسن شهرتی را به عنوان یک قاضی بی‌طرف بدست آورد. به این ترتیب حوزهٔ فعالیت او گسترش یافت و مردم روستاهای دیگر نیز به وی مراجعه می‌کردند تا اینکه سرانجام او اعلام کرد این جایگاه برای وی دردسرساز شده‌است و حاضر به ادامهٔ کار نیست. در پی این کناره‌گیری، دزدی و اغتشاش فزونی یافت و مادها گرد هم آمدند و این بار وی را به‌عنوان پادشاه برگزیدند.

نخستین کار دیاکو پس از به‌پادشاهی رسیدن، گماشتن نگهبانانی برای خود و نیز ساخت پایتخت بود. شهری که دیاکو برای این منظور برگزید در زبان فارسی باستانهگمتانه و به زبان یونانیاکباتان خوانده می‌شد کههمدان امروزی دانسته می‌شود. هگمتانه به معنی «محل اجتماع» یا «شهری برای همه» است و اشاره‌ای است به گردهم آمدن طوایف مادی که سابقاً متفرق بودند. او در اواخر قرن هشتم پیش از میلاد، دستور داد تا یکدژ مستحکم بر روی تپه‌ای در این شهر ایجاد شود تا همهٔ امور نظامی، دولتی و خزانه‌داری در آن انجام گیرد.
بیشتر...

زندگی‌نامه برگزیده

یوهان سباستیان باخآهنگساز ونوازندهارگآلمانی است که آثارش برایدسته آواز،ارکستر و تک‌سازها، تقریباً تمام انواع متفاوتموسیقیدورهٔ باروک را دربرمی‌گیرد و موسیقی آن دوران را به بلوغ خویش رسانده‌است. با وجود اینکه او شکل تازه‌ای را از موسیقی ارائه نکرد، ولی توانست سبکِ شایع در موسیقی آلمان را با فنونکنترپوان، غنی سازد. این فنون، مبنی بر تنظیم چیدمانهارمونیک وموتیف در مقیاس کوچک و بزرگ بود و همچنین سازواری ریتم‌ها و بافت‌های برگرفته از موسیقی کشورهای دیگر چونایتالیا وفرانسه را شامل می‌شد.

لطافت قوی موسیقی باخ و گستردگی حاصل هنر وی، او را به عنوان یکی از بزرگ‌ترین آهنگسازان غرب در سنتتُنال مشهور ساخته‌است. با توجه به عمق معنایی، قوّت فنی و زیبایی هنرمندانه، آثاری چونکنسرتوهای براندنبورگ، سوئیت‌ها و پارتیتاها برای ساز کلاویه‌ای،مس در سی مینور،پاسیون به روایت متای قدیس،پیشکش موسیقایی،هنر فوگ و تعداد فراوانیکانتات که ۲۲۰‌تا از آنها برجامانده‌است، را می‌توان نام برد. نمونه‌ای از این ویژگی سبک‌گرایانه را در قطعه زیر، در همسرایی«شکوه خداوند هماره در اوج باد» ازارتاریوی کریسمس، تصنیف‌شده به سال ۱۷۳۴ طی دوران بلوغ هنری وی، می‌توان مشاهده کرد.
بیشتر...

دوره‌های تاریخی

ماشین بخار
ماشین بخار

انقلاب صنعتی عبارتست از دگرگونی‌های بزرگ درصنعت،کشاورزی،تولید وحمل و نقل که در اوسط قرن هجدهم از ایتالیاآغاز شد. در اینکه این رشته تحولات را می‌توان انقلاب صنعتی نامید اختلاف نظر وجود دارد. واژهٔ انقلاب به دگرگونیهای ناگهانی اطلاق می‌شود، در حالی که این تحولات صنعتی به هیچ وجه ناگهانی نبودند. حتی بعضی از محققین تنها این تحولات را مختص به صنعت نمی دانند و معتقدند که این تحولات دارای جنبه‌های اجتماعی و فکری نیز بوده‌اند. انقلاب صنعتی در ایتالیا در سه زمینهبافندگی،زغال سنگ وذوب آهن بیشتر نمود یافت. گاهی سخن از دو انقلاب صنعتی برده می‌شود که یکی در قرن هجدهم و دیگری در قرن نوزدهم است. دو نتیجه مهم انقلاب صنعتی، گسترش استعمار اروپایی‌ها در کشورهای آسیایی و آفریقایی و بهره کشی از کارگران در داخل بود.

تمدن‌ها

یک نقاشی از باغهای معلق بابل (حدائق معلقه)(و آسمان خراش بابل در دورنمای تصویر) که در قرن شانزدهم میلادی به تصویر کشیده شده‌است.
یک نقاشی از باغهای معلق بابل (حدائق معلقه)(و آسمان خراش بابل در دورنمای تصویر) که در قرن شانزدهم میلادی به تصویر کشیده شده‌است.

تمدن بابل (بهاکدی:باب-ایلی،آوانگاری: به معنی دروازهٔ خدا) یکی از تمدن‌های باستانی حوزهٔمیان‌رودان است. بابل درمیان‌رودان در حوضهٔ رودفرات قرار داشت. تمدن بابل و شاهان آن کمابیش به افسانه‌ها راه یافته‌اند. بابلیان را مبدع و مخترع بسیاری چیزها می‌دانند و فراوان کرده‌های بابلیان است که تا امروز به جا مانده‌است. از جمله ۱۲ بخش کردن روز و وضع هفته به عنوان بخش زمان. نام بابل درتورات به زشتی یاد شده و بر آن نفرین رفته‌است.باغ‌های معلق بابل ازعجایب هفتگانه‌ی دنیای قدیم بوده و کنارش دیوارهای حصار بابل از شهرتی همطراز برخوردار است. دیوارهایی که چنان عریض بود که ارابه‌ای را می‌شد بر فراز آنها راند.

نوشتارهای برگزیده

مقاله‌های برگزیده:
استبداد صغیرانقلاب مشروطهباکوماتسوپاک‌سازی قومیتاریخ ژاپنتمدن مایاجنبش مشروطه ایرانحادثه آکوخلافت علی بن ابی‌طالبزیاریانژاپن در جنگ جهانی دومسلجوقیان کرمانقیام و محاصره مشروطه‌خواهان تبریزمرگ آدولف هیتلرجنگ امین و مأمونجنگ صلیبی پنجمجنگ صلیبی چهارمجنگ صلیبی ششمجنگ غزه ۲۰۰۹–۲۰۰۸جنگ گنپیحملهٔ مغول به ایرانحمله مغول به ژاپنشورش طبرستانعملیات بارباروساغزوهٔ بدرفتح تهرانلشکرکشی‌های روس‌ها به کناره دریای خزرمحاصره انطاکیه (۱۰۹۸)نبرد حطیننخستین جنگ صلیبی

مقاله‌های خوب:
سفر اکتشافی آمونسن به قطب جنوباسارت بابلیاعتصاب غذای ایرلندی‌ها در ۱۹۸۱اعدام با توپانقلاب مهجهروکه درشنحادثه آکوبلژیک در جنگ جهانی دومتاراج شماخیجنگ اول هراتجنگ شاهنشاهی ساسانی و امپراتوری بیزانس (۶۰۲–۶۲۸)جنگ جملجنگ صلیبی دومجنگ صلیبی سومجنگ صلیبی عوام‌الناسجنگ صلیبی کاتاریجنگ صلیبی نهمجنگ صلیبی هفتمجنگ صلیبی هشتمعملیات نظامی ترکیه در عفرینقیام ورشومحاصره دمشق (۱۱۴۸)نبرد آرسوفنبرد ادسانبرد تاوتوننبرد زابنبرد سکیگاهارانبرد کربلانبرد گوادالتهنبرد مسکونبرد ویازما–بریانسکنبرد هیستینگزواقعه ۱۳۶۰ آمل

یادبودهای برگزیده

رویدادها
زادروزها
درگذشت‌ها

نگارهٔ برگزیده

گارد جاویدان نقش برجسته‌ای ازگارد جاویدان که در کاخداریوش بزرگ درشهر باستانی شوش قرار داشت. گارد جاویدان نیروهای خبره‌ای از سربازان بودند که برای ایفای دو نقش تربیت شده بودند؛ هم به عنوان گارد شاهنشاهی و هم به عنوان عضوی ازارتش درجنگ‌های ایران و یونان در دورانهخامنشی ایفای نقش می‌کردند و شمار آن‌ها به ده هزار تن می‌رسید. این سپاه به ده هنگ هزار نفری بخش می‌شد. از آن روی به آن سپاه جاویدان می‌گفتند که هیچ‌گاه از شمار آن‌ها کم نمی‌شد.

تاریخ بر پایه مکان

زمان نصب سنگهای استون هنج، ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، تخمین زده می‌شود.
زمان نصب سنگهای استون هنج، ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، تخمین زده می‌شود.

تاریخ انگلستان با عبور نخستین مهاجران ازتنگه دوور و ورود آن‌ها به جزایربریتانیا در هزاران سال پیش آغاز می‌گردد. این نوشتار به تاریخ انگلستان به معنای عامی که واژهانگلستان در منابع فارسی دارد- صرف نظر از معانی خاص انگلستان و بریتانیا در منابع غربی- می‌پردازد. نخستین ساکنان شناخته شده انگلستان، شکارچیانپارینه سنگی بودند. پس از اتمام آخرینعصر یخبندان، اولین گروههای کشاورز در این جزیره ساکن شدند. در آخرین هزاره پیش از میلاد، اقوام مهاجمی به نامسلت‌ها از نوردیک به انگلستان حمله کردند و با غلبه بر ساکنان بومی، در این سرزمین سکنی گزیدند. نخستین گروههای سلت، حدود ۷۰۰ سال پیش از میلاد و آخرین آن‌ها (بلژها) ۷۵ سال پیش از میلاد وارد انگلستان شدند. به نظر می‌رسد نخستین بار در انگلستان، سلت‌ها ازآهن در ساخت ابزارآلات بهره گرفته باشند.

تاریخ بر پایه موضوع

گهواره نیوتون
گهواره نیوتون

تاریخ فیزیک٬ به عنوان یکی از شکل‌هایعلمفیزیک(اززبان یونانی: φύσις تلفظ:فیزیس به معنی «طبیعت») به طور تاریخی ازفلسفه گسترش یافت و در زمان گذشته به فیزیک به نامفلسفه طبیعی شناخته می‌شد و اصطلاحی بود برای بیان زمینه‌ای که بررسی‌اش «نحوه کار طبیعیت» بود.عناصری که فیزیک را تشکیل می‌دهند از رشته‌هایاخترشناسی،اپتیک ومکانیک مشتق شده‌اند که از طریق بررسیهندسه در یک حوزه جمع می‌شوند. این قوانینریاضی از تاریخ باستان باتمدن بابل و نویسندگان هلنی مانندارشمیدس وبطلمیوس آغاز شده‌است. در همین حال، فلسفه‌ای که شامل فیزیک می‌شد و بر روی موضوعات تشریحی (نه توصیفی) تمرکز می‌کرد عمدتا حول عقایدارسطو درباره علت‌های چهارگانه وی، رشد یافت.حرکت به سوی درک منطقی از طبیعت حداقل از دوره کهنیونان (۶۵۰ پیش از میلاد مسیح – ۴۸۰ پیش از میلاد مسیح) بافیلسوفان پیشاسقراطی آغاز گشت.تالس (قرون ۶ و ۷ پیش از میلاد) لقب پدر علم را برای امتناع از پذیرش توصیفات مختلف مافوق طبیعی، مذهبی یا اساطیری برای پدیده‌های طبیعی گرفت، او معتقد بود که هر واقعه‌ای در جهان، یک علت طبیعی دارد.

آیا می‌دانستید؟

آیا می‌دانستید...
آیا می‌دانستید...
  • ... که مردمان خاندان اشاقه باش که یکی از دو شاخه بزرگایل قاجار بودند٬حساب عمر را با دوره ی دوازده ساله نگاه می داشتند٬زیرا به دوازده جانور باور داشتند[مبهم]
  • ... کهداریوش بزرگ برای جلوگیری ازخشکسالی درهندوستان که در آن زمان جزوی از ایران هخامنشی بود، سدی بزرگ بررود سند بنا نهاد؟
  • ... که زماننادرشاه حرفالف نخستین حرفالفبا نبود بلکه معنای هزار را می‌داده است؟
  • ... کهشاپور دوم هنوز چشم به جهان نگشوده بود که به پادشاهی رسید و زمانی که شانزده ساله شد لجام امور را در دست گرفت؟
  • ... کهآرتمیس یکم نخستین و یگانه زندریاسالار جهان تا به امروز است
  • ... کهسومریان نخستین کسانی بودند کهخط میخی را نواوری کردند؟
  • ... که سومریان نخستین کسانی بودند کهساعت را به شصتدقیقه و دقیقه را به شصتثانیه بخش کردند؟


آن‌چه می‌توانید انجام دهید

ویکی‌پروژه‌ها

گفتار برگزیده

«هرکسی می‌تواند تاریخ‌ساز باشد اما فقط یک انسان بزرگ می‌تواند آنرا رقم زند.»

اسکار وایلد

رده‌ها

رده:تاریخرده:سال‌هارده:تاریخ بر پایه مکانرده:تاریخ بر پایه موضوعرده:تاریخ بر پایه گروه نژادیرده:تاریخ‌نگاریرده:باستان‌شناسیرده:کتاب‌های تاریخیرده:اسناد تاریخینقشه‌هانگاره‌هامجله‌هاموزه‌هاسازمان‌هاداستان‌هارده:مقاله‌های خرد تاریخرده:گاه‌شمارهارده:گاه‌نگاریرده:افراد

موضوعات

دوره‌های تاریخی

تندیس الهه باروری

تاریخچه ملل

تاریخچه قاره‌ها

پرچم

تاریخ کشور

تاریخ منطقه‌ای و محلی

تاریخ تمدن

بومیان استرالیا

تاریخ بر پایه موضوع - (ر)

تاریخ سیاسی و نظامی

نبرد سالامیس

تاریخ اقتصادی و اجتماعی

لودویگ وان بتهوون

تاریخ فرهنگ و مذهب

برادران رایت

تاریخچه علم و فن آوری

درگاه‌های وابسته

در دیگر پروژه‌های ویکی‌مدیا

حافظهٔ نهان سرور را پاکسازی کنید
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=درگاه:تاریخ&oldid=34834439»
رده‌ها:
ردهٔ پنهان:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp