داروپردازی یاطراحی دارو (بهانگلیسی:Drug design) فرایند طراحی یکدارو برمبنای یک هدف زیستیِ مشخص است. دارو معمولاً یکمولکولآلی است که کارکرد یکزیستمولکول (Biomolecule) را دستخوش تغییر میکند.
هدف داروزیستمولکولی است که درمسیرهای سوختوساز، متابولیکی وپیامرسانی مختص به فرآیند یک بیماری خاص نقش دارد. زیستمولکولها با ارتباط با یکدیگر به واسطهیتعامل پروتئین-پروتئین و یا پروتئین-اسید نوکلئیک که به انتقال پیامها یا تغییراتمتابولیکی منجر میشود، نقش مهمی در پیشرفت بیماری ایفا میکنند، بنابراین تنظیم عملکرد این زیستمولکولها میتواند برای جلوگیری از پیشرفت بیماری سودمند باشد.
برای تنظیم عملکرد زیستمولکولها سه راه وجود دارد: ۱. مهار عملکرد زیستمولکولها با استفاده ازمولکولهای کوچک که با اتصال به آنها مانع از اتصاللیگاندها(Ligand) به آنها میشوند ۲. محدود کردن تعامل میان زیستمولکولها با استفاده از مولکولهای کوچک ۳. فعال کردن زیستمولکولهایی که عملکرد آنها در برخی بیماریها از قبیلسرطان مختل شده است.[۱]
کشف و توسعهی دارو نیازمند زمان و هزینهی زیادی است که میتوان آنها را به کمکرایانه به میزان چشمگیری کاهش داد. از داروپردازی به کمک رایانه میتوان در موارد زیر استفاده کرد:[۲]
طراحی دارو به دو صورت امکانپذیر است:

روش ساختاربنیان یاداروپردازی مستقیم، روشی است که طی آن با درنظرگرفتنساختارسهبعدیهدف زیستی، که معمولاً با کمکطیفبینیرزونانس مغناطیسی هستهای یابلورشناسی پرتو ایکس تعیین میگردد، به طراحی دارو پرداخته میشود.
فرآیند داروپردازی ساختاربنیان شامل چندین چرخهی مکرر پیش از رسیدن به مرحلهیکارآزمایی بالینی است. اولین چرخه شاملشبیهسازی،خالصسازی و تعیین ساختارهدف زیستی به کمکبلورشناسی پرتو ایکس،طیفبینی رزونانس مغناطیسی هستهای و یامدلسازی هومولوژی میباشد. اغلب پس از آن با استفاده ازالگوریتمهای کامپیوتری،ترکیباتی از یک پایگاه داده در یک محیطشبیهسازی شده در یک ناحیهی مشخص از ساختار هدف قرار گرفته و بر اساس فعل و انفعالاتالکترواستاتیک و موقعیت فضایی نسبت به هدف، امتیازدهی شده و بهترین آنها انتخاب میشوند. در چرخهی دوم موقعیتهایی از این ترکیبات که قابلیت بهینه شدن برای ارتقای توانایی دارو را دارند مشخص میشوند. درچرخههای بعدی فرآیند بهینهسازی ترکیبات و پیدا کردن هدفهای جدید به طور مکرر انجام میشود تا سرانجام ترکیبات بهینه و موثر روی هدف دارو پیدا شوند.[۳][۴]
روشلیگاندبنیان یاداروپردازی غیرمستقیم، روشی است که طی آن با درنظرگرفتنمولکولهایی که تمایل به برقراری پیوند با هدف زیستی دارند، به طراحی دارو پرداخته میشود. با استفاده از این مولکولها یک مدلداروبر به دست میآید که حداقل ویژگیهای ساختاری را که یک مولکول برای اتصال به هدف نیاز دارد تعیین میکند. به عبارت دیگر با استفاده از دانش کسب شده در مورد مولکولهایی که به هدف اتصال پیدا میکنند، میتوانمدلی از هدف ارايه داد. از این مدل جدید میتوان برای طراحی عناصر مولکولی جدید که با هدف تعامل دارند استفاده نمود.
در سال 1400شرکت حامی صنعت گستر اقدام به راه اندازی اولین انجمن پرسش و پاسخ طراحی دارو فارسی زبان در جهت پاسخگویی و رفع نیاز های نوآموزان و متخصصان این حوزه نموده است.[۵]