Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


پرش به محتوا
ویکی‌پدیادانشنامهٔ آزاد
جستجو

داروپردازی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

داروپردازی یاطراحی دارو (بهانگلیسی:Drug design) فرایند طراحی یکدارو برمبنای یک هدف زیستیِ مشخص است. دارو معمولاً یکمولکولآلی است که کارکرد یکزیست‌مولکول (Biomolecule) را دستخوش تغییر می‌کند.

هدف دارو

[ویرایش]

هدف داروزیست‌مولکولی است که درمسیر‌های سوخت‌وساز، متابولیکی وپیام‌رسانی مختص به فرآیند یک بیماری خاص نقش دارد. زیست‌مولکول‌ها با ارتباط با یکدیگر به واسطه‌یتعامل پروتئین-پروتئین و یا پروتئین-اسید نوکلئیک که به انتقال پیام‌ها یا تغییراتمتابولیکی منجر می‌شود، نقش مهمی در پیشرفت بیماری ایفا می‌کنند، بنابراین تنظیم عملکرد این زیست‌مولکول‌ها می‌تواند برای جلوگیری از پیشرفت بیماری سودمند باشد.

برای تنظیم عملکرد زیست‌مولکول‌ها سه راه وجود دارد: ۱. مهار عملکرد زیست‌مولکول‌ها با استفاده ازمولکول‌های کوچک که با اتصال به آن‌ها مانع از اتصاللیگاند‌ها(Ligand) به آن‌ها می‌شوند ۲. محدود کردن تعامل میان زیست‌مولکول‌ها با استفاده از مولکول‌های کوچک ۳. فعال کردن زیست‌مولکول‌هایی که عملکرد آن‌ها در برخی بیماری‌ها از قبیلسرطان مختل شده است.[۱]

داروپردازی به کمک رایانه

[ویرایش]

کشف و توسعه‌ی دارو نیازمند زمان و هزینه‌ی زیادی است که می‌توان آن‌ها را به کمکرایانه به میزان چشم‌گیری کاهش داد. از داروپردازی به کمک رایانه می‌توان در موارد زیر استفاده کرد:[۲]

  • پیش‌بینی و تخمین تمایل اتصال ترکیبات مختلف به هدف و امتیاز‌دهی به ترکیبات مختلف بر اساس آن؛
  • غربالگری مجازی در روش‌های لیگاندبنیان و ساختاربنیان؛
  • بهینه‌سازی میل به اتصال و انتخاب در ترکیبات پیش‌رو؛
  • طراحی ترکیبات جدید از طریق اتصال قطعات ترکیبات مختلف و یا رشد یک مولکول اولیه؛
  • ساختمجموعه داده‌ها وکتاب‌خانه‌هایی با کیفیت بالا جهت استفاده در داروپردازی.

گونگان

[ویرایش]

طراحی دارو به دو صورت امکان‌پذیر است:

نموداری از دو راهبرد ساختاربنیان

ساختاربنیان

[ویرایش]

روش ساختاربنیان یاداروپردازی مستقیم، روشی است که طی آن با درنظرگرفتنساختارسه‌بعدیهدف زیستی، که معمولاً با کمکطیف‌بینیرزونانس مغناطیسی هسته‌ای یابلورشناسی پرتو ایکس تعیین می‌گردد، به طراحی دارو پرداخته می‌شود.

فرآیند داروپردازی ساختاربنیان شامل چندین چرخه‌ی مکرر پیش از رسیدن به مرحله‌یکارآزمایی بالینی است. اولین چرخه شاملشبیه‌سازی،خالص‌سازی و تعیین ساختارهدف زیستی به کمکبلورشناسی پرتو ایکس،طیف‌بینی رزونانس مغناطیسی هسته‌ای و یامدل‌سازی هومولوژی می‌باشد. اغلب پس از آن با استفاده ازالگوریتم‌های کامپیوتری،ترکیباتی از یک پایگاه داده در یک محیطشبیه‌سازی شده در یک ناحیه‌ی مشخص از ساختار هدف قرار گرفته و بر اساس فعل و انفعالاتالکترواستاتیک و موقعیت فضایی نسبت به هدف، امتیازدهی شده و بهترین آن‌ها انتخاب می‌شوند. در چرخه‌ی دوم موقعیت‌هایی از این ترکیبات که قابلیت بهینه شدن برای ارتقای توانایی دارو را دارند مشخص می‌شوند. درچرخه‌های بعدی فرآیند بهینه‌سازی ترکیبات و پیدا کردن هدف‌های جدید به طور مکرر انجام می‌شود تا سرانجام ترکیبات بهینه و موثر روی هدف دارو پیدا شوند.[۳][۴]

لیگاندبنیان

[ویرایش]

روشلیگاندبنیان یاداروپردازی غیرمستقیم، روشی است که طی آن با درنظرگرفتنمولکول‌هایی که تمایل به برقراری پیوند با هدف زیستی دارند، به طراحی دارو پرداخته می‌شود. با استفاده از این مولکول‌ها یک مدلداروبر به دست می‌آید که حداقل ویژگی‌های ساختاری را که یک مولکول برای اتصال به هدف نیاز دارد تعیین می‌کند. به عبارت دیگر با استفاده از دانش کسب شده در مورد مولکول‌هایی که به هدف اتصال پیدا می‌کنند، می‌توانمدلی از هدف ارايه داد. از این مدل جدید می‌توان برای طراحی عناصر مولکولی جدید که با هدف تعامل دارند استفاده نمود.

انجمن فارسی طراحی دارو

[ویرایش]

در سال 1400شرکت حامی صنعت گستر اقدام به راه اندازی اولین انجمن پرسش و پاسخ طراحی دارو فارسی زبان در جهت پاسخگویی و رفع نیاز های نوآموزان و متخصصان این حوزه نموده است.[۵]

پانویس

[ویرایش]
  1. {Mandal, “Rational Drug Design”,European Journal of Pharmacology.
  2. {Tomar, “Small Molecule Drug Design”,Encyclopedia of Bioinformatics and Computational Biology.
  3. {Anderson, “The Process of Structure-Based Drug Design”,Chemistry and Biology.
  4. {Klebe, “Structure-based Drug Design”,Encyclopedic Reference of Genomics and Proteomics in Molecular Medicine.
  5. https://hamicourse.ir

منابع

[ویرایش]
موضوعاتشیمی دارویی
رشته‌ها
Communication design
Environmental design
طراحی صنعتی
طراحی تعامل
دیگر رشته‌ها
دیدگاه‌ها
  • ابزارها
  • خصوصیت روشنفکرانه
  • سازمان‌ها
  • جایزه‌ها
ابزارها
خصوصیت روشنفکرانه
سازمان‌ها
جایزه‌ها
موضوع‌های مرتبط
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=داروپردازی&oldid=34099990»
رده‌ها:
رده‌های پنهان:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp