«خوشحال» به اینجا تغییرمسیر دارد. برای دیگر کاربردها،خوشحال (ابهامزدایی) را ببینید.
کودکان شاد در حال بازی درژنو، سوئیسچند زن شاد درنیویورک نامآشناترین[نیازمند منبع]نماد خوشحالی یا خرسندی
شادمانی،[۱]خوشحالی یاخرسندی (بهانگلیسی:Happiness) یک حالت روانی است که در آن فرد احساس عشق، سرور، خوشبختی یا شاد بودن میکند. به فردی که دارای چنین حالتی باشدشاد،شادمان،[۲]خرسند یاخوشحال (بهانگلیسی:Happy) گفته میشود. مسائل مختلفی مانند مسائل زیستی،روانشناختی یا دینی برای تعریف و دلیل خرسندی آورده شده است.
پژوهشها نشان داده است که شادی رابطهای مستقیمی با مسائلی همچون پیوندها و تعاملهای اجتماعی، وضعیت فرد از نظر داشتنشریک زندگی، کار، درآمد و حتی نزدیکی به انسانهای شاد دارد. افرادی که در جشنها، دیدارها و محفلها شرکت میکنند، از میزان شادی بیشتری برخوردار هستند. افراد زیادی شادی و خوشحالی را برابر با احساس خوشبختی و سربلندی میدانند.
بنابر برخی دادههای موجود که بر اساس دیدگاه مردم گردآوری شدهاند؛ ایرانیان با جشن گرفتن، بودن در کنار خانواده، رفتن بهمسافرت وپارک، داشتن امکانات اجتماعی، پیروزی بر دیگران،ثروتمند بودن وسلامتی احساس شادی میکنند.[۳] پژوهشها نشان میدهندمدیتیشن یامراقبه در کنار تأثیرهای مثبت روانشناختی، موجب احساس عمیق شادی در انسان میشود.[۴]
طبق گزارشموسسه گالوپ، ایران با در نظر گرفتن میانگین سالهای ۲۰۲۰ الی ۲۰۲۲، با امتیاز ۴٫۸۷۶ در جایگاه ۱۰۱م شاخص شادی از بین ۱۳۷ کشور قرار دارد. بهطور کلی، شاخص شادی در ایران در پایان سال ۲۰۲۲، نسبت به سال ۲۰۰۵ نزولی بوده است و کمترین میزان شادی در این بازه زمانی سال ۲۰۱۸ میباشد که همزمان با موج جدیدتحریمهای آمریکا ومشکلات اقتصادی میباشد.[۶]
در آیینزرتشت شادی کردن و عبادت خداوند هممعنی شمرده میشوند. واژهیشت یایزشن که ریشه واژه جشن است به معنای ستایش و نیایش خداوند است. طبق گفته مورخان، ایرانیان باستان شادترین مردم در جهان بودهاند که به شاد بودن و شاد زیستن بسیار علاقه داشتهاند و از سبز شدن گل و گیاه گرفته تا بارش برف و باران و برداشت محصول راجشن میگرفتند. همچنینزرتشت شادی را بارها و بارها به پیروان خود سفارش کرده است، به طوری که گفته شد هر کس شاد زندگی نکند، در زندگی از خوشبختیدنیوی ومینوی برخوردار نخواهد شد.
آیینزرتشت با نزدیک به چهل جشن در سال شادترین دین جهان بهشمار میرود.
همچنین دین زرتشتی تنها دین در جهان است که برای مردگان نیز جشنهایی با نامگاهنبار برگزار میکند و در سر تا سر این دین هیچگونه عزاداری وجود ندارد و زرتشتیان حتی در مراسم خاکسپاری نیز عزاداری و شیون نمیکنند.
همچنین کتیبههای شاهان هخامنشی با این عنوان شروع میشوند: (خدای بزرگ استاهورامزدا، که این زمین را آفرید و آن آسمان را و مردم را آفرید وشادی را برای مردم …)[۷]
در ایران باستان همه جشنها با شکوه خاصی برگزار میشدند و شاهان روزهای جشن به سویآتشکدهها رفته و با نواختن موسیقی به شادی و پایکوبی میپرداختهاند. همچنین این ایام استراحتی نیز برای کارمندان و کشاورزان و … تلقی میشد.
پس از حملهمسلمانان به ایران برگزاری همه این جشنها تقریباً از میان رفت و متأسفانه تا به امروز بهجز معدودی اززرتشتیان دیگر کسی آنها را جشن نمیگیرد و بیشتر آنها به فراموشی سپرده شدهاند.
شادی (عبری: שמחה) دریهودیت یک عنصر مهم در خدمت به خداوند است. آیه کتاب مقدس «پروردگار را با خوشحالی پرستش میکند» شادی را در خدمت به خدا تأکید میکند.[۹]
شادی، فرح و سرور در آیاتقرآن کتاب مقدسمسلمانان وروایاتشیعه در هر دو مورد مثبت و منفی آمده است. گاهی خوشحالان و شادی کنندگان ظالم را از محبت خدا خارج میداند، و گاهی بر خلاف آن، مردم را به سرور و شادی امر میکند. گاهی شادی صفتی برایقارون و جهنمیان، و گاهی صفتی برایشهدا و بهشتیان به حساب آمده است.[نیازمند منبع]
برای مثال، شادی که باعثتمسخر شود، شادیِ بد بهشمار میرود وحرام است. برخی روایتها نیز به نتیجه شادی اشاره میکند و میآورد: «شخصی که باعث سرور مؤمن شود، دین و قرض او را ادا کند، طعامی به او دهد، ناراحتیاش را بزداید، و … در واقعخدا ورسول او را شاد کرده است.»[۱۰]
معنای شادی در قرآن در قالب الفاظ «فَرح» و «سُرور» و «نَضرَه» حدود ۲۸ بار بکار رفته است. فرح در لغت مخالف حزن و اندوه، و همان شادی روح است که ناشی از رسیدن به مطلوب است. گاهی هم فرح به معنی خوشحالی کاذب یا توهم خوشحالی به کار میرود.[۱۱]
معیار تشخیص و تمایز شادی پسندیده از شادی ناپسند، چنین معرفی شده که هرگاه «فَرح» با یک قیدی ذکر شود، شادی پسندیده و مطلوب است. (مانند: سوره آل عمران، آیه ۱۷۰ و سوره یونس، آیه ۵۸) و هرگاه بدون قید ذکر شود، شادی ناپسند مراد است.[۱۲]
البته اگراحساس شادی و شاد بودن،غیرارادی باشد، که هرچند دلیلِ آن ارادی است، اما به این خاطر که خودِ این احساس، بدون قصد برای انسان به وجود میآید، جزء اصل «مالایطیقون شده»، و زیرمجموعه حدیث رفع قرار میگیرد.[۱۳] و از جمله: «به وسوسه در آفرینش اندیشیدن»، و «رشک ورزیدن تا زمانی که بر زبان یا دست جاری نشود»، میشود که غیرارادی هستند؛ و درفقه اسلامیحرام و ممنوع نمیباشند. پس شادی میتواند احکام مختلفی داشته باشد.