Movatterモバイル変換

[0]ホーム
URL:

پرش به محتوا
ویکی‌پدیادانشنامهٔ آزاد
جستجو

خطوط براهمی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
بادبیره برهمایی اشتباه نشود.
این مقاله نیازمندویکی‌سازی است. لطفاً با توجه بهراهنمای ویرایش وشیوه‌نامه، محتوای آن را بهبود بخشید.
الفباهای ملی و الفباهای اقلیت
الفبا
  کانا[S] / کانجی[L]  
  هانجا[L]
ابجد
آبوگیدا

دبیره‌های برهمایی دسته ای از دبیره‌ها هستند که در هند و کشورهای همسایه آن برای نوشتن زبان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. و یک خانواده را تشکیل می‌دهند.[۱] از آنها در سراسرشبه قاره هند،آسیای جنوب شرقی و بخش‌هایی ازآسیای شرقی، استفاده می‌شود و حتی درژاپن هم به شکلسیددهام استفاده می‌شود.

پیشینه

[ویرایش]
یک نوشته از ستون پادشاه آشوکا، قرن سوم پیش از میلاد

نام دبیره برهمایی ازبرهما و برهمن گرفته شده است به این معنی که این خط توسط برهما، خدای هندوان خلق شده است. دبیره اولیه برهمایی ازدبیره آرامی و از آنجا ازدبیره فینیقی مشتق شده است. این دبیره نیایدبیره دیواناگری است که برای نوشتنهندی به کار می‌رود. اولین شواهد دبیره برهمایی درتمدن دره رود ایندوس (همانرود سند در پارسی امروزی) درپاکستان یافته شده‌اند.

ویژگی‌ها

[ویرایش]
زبانهای هندوآریایی از دبیره‌های برهمایی خوشان استفاده می‌کنند (به استثنای آبی تیره: اردو، پاشایی، کوهیستانی و خوار که از دبیره‌های مشتق از عربی استفاده می‌کنند)
زبان‌های دراویدی از دبیره‌های خانواده برهمایی خودشان استفاده می‌کنند: (به استثنای براهویی که از دبیره مشتق از عربی استفاده می‌کند)

دبیره‌های برهمایی از نوعابوگیدا هستند.

برخی خصوصیات، که در بیشتر، حروف وجود دارند، اما نه همه عبارتند از:

  • هر حرف مصوت دارای دو فرم است، یک فرم مستقل، زمانی که بخشی از یکصامت نیست، و یک فرم وابسته، زمانی که به یک صامت متصل است. بسته به نوع حروف، اشکال وابسته می‌تواند در سمت چپ، راست، بالا، پایین، یا در سمت چپ و راست حرف صامت قرار گیرند یا عبارتی شکسته شوند.
  • صامتها می‌توانند درلیگچرها (دو حرف که بهم می‌چسبند و دفرمه می‌شوند) ترکیب شوند (در دیواناگری تا ۴ تا). حرف «ر» برهمایی در میان حروف دیگر همه جا دارای حالت خاص -لیگچر خاص- است.
  • برای تو دماغی ادا کردن حروف یا همراه با دمیدن ادا کردن حروف، حروف جداگانه‌ای وجود دارند.
  • ترتیب حروف الفبا عبارت است از:مصوت‌ها،صامت‌های نرم‌کامی،صامت‌های کامی،صامت‌های برگشتی،صامت‌های دندانی، صامت‌هایدولبی‌ها،ناسوده‌ها،صفیری‌ها و صامت‌های دیگر. هر یک از این گروه‌های تقسیم‌بندی شده دارای چهار صامتانسدادی (با تمام چهار حالت ممکن دمشی و صدایی) و یکصامت تودماغی است.

مقایسه

[ویرایش]

صامت‌ها

ISOkakhagaghaṅcachajajhañṭaṭhaḍaḍhaṇatathadadhanaṉpaphababhamayaraṟlaḷaḻvśaṣasah
Assameseকখগঘঙচছজঝঞটঠডঢণতথদধনপফবভমযৰলৱশষসহ
Bengaliকখগঘঙচছজঝঞটঠডঢণতথদধনপফবভমযরলশষসহ
Devanagariकखगघङचछजझञटठडढणतथदधनऩपफबभमयरऱलळऴवशषसह
Gujaratiકખગઘઙચછજઝઞટઠડઢણતથદધનપફબભમયરલળવશષસહ
Odiaକଖଗଘଙଚଛଜଝଞଟଠଡଢଣତଥଦଧନନ଼ପଫବଭମୟରର଼ଲଳଳ଼ୱଶଷସହ
Gurmukhiਕਖਗਘਙਚਛਜਝਞਟਠਡਢਣਤਥਦਧਨਪਫਬਭਮਯਰਲਲ਼ਵਸ਼ਸਹ
Tibetanཀགངཅཇཉཊཌཎཏདནཔབམཡརལཝཤཥསཧ
Sylhetiꠇꠈꠉꠊꠋꠌꠍꠎꠏꠐꠑꠒꠓꠔꠕꠖꠗꠘꠙꠚꠛꠜꠝꠞꠟꠅꠡꠢ
Brahmi𑀓
𑀔
𑀕
𑀖
𑀗
𑀘
𑀙
𑀚
𑀛
𑀜
𑀝
𑀞
𑀟
𑀠
𑀡
𑀢
𑀣
𑀤
𑀥
𑀦
𑀧
𑀨
𑀩
𑀪
𑀫
𑀬
𑀭
𑀮
𑀴𑀯
𑀰
𑀱
𑀲
𑀳
Teluguకఖగఘఙచఛజఝఞటఠడఢణతథదధనపఫబభమయరఱలళೞవశషసహ
Kannadaಕಖಗಘಙಚಛಜಝಞಟಠಡಢಣತಥದಧನಪಫಬಭಮಯರಱಲಳೞವಶಷಸಹ
Sinhalaකඛගඝඞචඡජඣඤටඨඩඪණතථදධනපඵබභමයරලළවශෂසහ
Malayalamകഖഗഘങചഛജഝഞടഠഡഢണതഥദധനഩ[الف]പഫബഭമയരറലളഴവശഷസഹ
Tamilகஙசஜ[ب]ஞடணதநனபமயரறலளழவஶ[ب]ஷ[ب]ஸ[ب]ஹ[ب]
Burmeseကခဂဃငစဆဇဈဉ / ညဋဌဍဎဏတထဒဓနပဖဗဘမယရလဠၔဝၐၑသဟ
Khmerកខគឃងចឆជឈញដឋឌឍណតថទធនបផពភមយរលឡវឝឞសហ
Thaiกขคฆงจฉชฌญฎ[پ]ฐฑฒณด[پ]ถทธนบ[پ]ผพภมยรลฬวศษสห
Laoກຂຄງຈຊດຖທນບຜຟພມຍຣລວສຫ
Balineseᬓᬔᬕᬖᬗᬘᬙᬚᬛᬜᬝᬞᬟᬠᬡᬢᬣᬤᬥᬦᬧᬨᬩᬪᬫᬬᬭᬮᬯᬰᬱᬲᬳ
Javanese[ت]ꦏꦑ[ت]ꦒꦓ[ت]ꦔꦕꦖ[ت]ꦗꦙ[ت]ꦚꦛꦜ[ت]ꦝꦞ[ت]ꦟ[ت]ꦠꦡ[ت]ꦢꦣ[ت]ꦤꦘꦥꦦ[ت]ꦧꦨ[ت]ꦩꦪꦫꦭꦮꦯ[ت]ꦰ[ت]ꦱꦲ
Sundaneseᮊᮌᮍᮎᮏᮑᮒᮓᮔᮕᮘᮙᮚᮛᮜᮝᮞᮠ
Lontaraᨀᨁᨂᨌᨍᨎᨈᨉᨊᨄᨅᨆᨐᨑᨒᨓᨔᨕ
Batak (Toba)ᯂᯎᯝᯐᯠ/ᯛᯖᯑᯉᯇᯅᯔᯒᯞᯞᯘᯂ
  1. ↑Implemented in Unicode 6.0. May not be rendered correctly.
  2. ↑۲٫۰۲٫۱۲٫۲۲٫۳۲٫۴Pallava grantha letters are not used in pure Tamil but are used for transcribing foreign loanwords.
  3. ↑۳٫۰۳٫۱۳٫۲Modified forms of these letters are used for, but are not restricted to, Sanskrit and Pali in the Thai script.
  4. ↑۴٫۰۰۴٫۰۱۴٫۰۲۴٫۰۳۴٫۰۴۴٫۰۵۴٫۰۶۴٫۰۷۴٫۰۸۴٫۰۹۴٫۱۰۴٫۱۱۴٫۱۲۴٫۱۳Letters used in Old Javanese. They are now obsolete, but are used for honorifics in contemporary Javanese.

مصوت‌ها

ISOaāæɒiīuūeēaioōaur̥r̥̄l̥l̥̄ṁḥ
akaākāækæɒkɒikiīkīukuūkūekeēkēaikaikokōaukaur̥kr̥r̥̄kr̥̄l̥kl̥l̥̄kl̥̄ṁkṁḥkḥk
Odiaଅକଆକାଅଽକଽଇକିଈକୀଉକୁଊକୂଏକେଐକୈଓକୋଔକୌଋକୃୠକୃ୍ଌକ୍ଲୃୡକ୍ଳୃଂକଂଃକଃକ୍
Assameseঅকআকাঅ্যাক্যাইকিঈকীউকুঊকূএকেঐকৈঅৗকৗওকোঔকৌঋকৃৠকৄঌকৢৡকৣঅংকংঅঃকঃক্
Bengaliঅকআকাঅ্যাক্যাইকিঈকীউকুঊকূএকেঐকৈঅকওকোঔকৌঋকৃৠকৄঌকৢৡকৣ
Devanagariअकआकाॲकॅऑकॉइकिईकीउकुऊकूऎकॆएकेऐकैऒकॊओकोऔकौऋकृॠकॄऌकॢॡकॣअंकंअःकःक्
Gujaratiઅકઆકાઇકિઈકીઉકુઊકૂએકેઐકૈઓકોઔકૌઋકૃૠકૄઌકૢૡકૣ
Gurmukhiਅਕਆਕਾਇਕਿਈਕੀਉਕੁਊਕੂਏਕੇਐਕੈਓਕੋਔਕੌ
Tibetanཨཀཨཱཀཱཨིཀིཨཱིཀཱིཨུཀུཨཱུཀཱུཨེཀེཨཻཀཻཨོཀོཨཽཀཽརྀཀྲྀརཱྀཀཷལྀཀླྀལཱྀཀླཱྀ
Brahmi𑀅𑀓𑀆𑀓𑀸𑀇𑀓𑀺𑀈𑀓𑀻𑀉𑀓𑀼𑀊𑀓𑀽𑀏𑀓𑁂𑀐𑀓𑁃𑀑𑀓𑁄𑀒𑀓𑁅𑀋𑀓𑀾𑀌𑀓𑀿𑀍𑀓𑁀𑀎𑀓𑁁
Teluguఅకఆకాఇకిఈకీఉకుఊకూఎకెఏకేఐకైఒకొఓకోఔకౌఋకృౠకౄఌకౢౡకౣఅంకంఅఃకఃక్
Kannadaಅಕಆಕಾಇಕಿಈಕೀಉಕುಊಕೂಎಕೆಏಕೇಐಕೈಒಕೊಓಕೋಔಕೌಋಕೃೠಕೄಌಕೢೡಕೣఅంಕಂఅఃಕಃಕ್
Sinhalaඅකආකාඇකැඈකෑඉකිඊකීඋකුඌකූඑකෙඒකේඓකෛඔකොඕකෝඖකෞසෘකෘසෲකෲඏකෟඐකෳඅංකංඅඃකඃක්
Malayalamഅകആകാഇകിഈകീഉകുഊകൂഎകെഏകേഐകൈഒകൊഓകോഔകൗഋകൃൠകൄഌകൢൡകൣഅംകംഅഃകഃക്
Tamilஅகஆகாஇகிஈகீஉகுஊகூஎகெஏகேஐகைஒகொஓகோஔகௌஃக்
Burmeseအအကကအာအာကာကာဣဣကိကိဤဤကီကီဥဥကုကုဦဦကူကူဧဧကေကေအေးအေးကေးကေးဩဩကောကောဪဪကော်ကော်ၒၒကၖကၖၓၓကၗကၗၔၔကၘကၘၕၕကၙကၙ
Khmerឣកឤកាឥកិឦកីឧកុឩកូឯកេឰកៃឱកោឳកៅឫក្ឫឬក្ឬឭក្ឭឮក្ឮ
Thaiอ (อะ)ก (กะ)อากาแอแก(ออ)(กอ)อิกิอีกีอุกุอูกู(เอะ)(เกะ)เอเกไอไก(โอะ)(โกะ)โโกเอาเกาฤกฺฤฤๅกฺฤๅฦกฺฦฦๅกฺฦๅอํกํอะ (อะฮฺ)กะ (กะฮฺ)กฺ (ก/ก์)
Laoກັກາກິກີກຸກູເກໄກ/ໃກໂກເກົາ/ກາວ
Balineseᬅᬓᬆᬓᬵᬇᬓᬶᬈᬓᬷᬉᬓᬸᬊᬓᬹᬏᬓᬾᬐᬓᬿᬑᬓᭀᬒᬓᭁᬋᬓᬺᬌᬓᬻᬍᬓᬼᬎᬓᬽ
Javaneseꦄꦏꦄꦴꦏꦴꦆꦏꦶꦇꦏꦷꦈꦏꦸꦈꦴꦏꦹꦌꦏꦺꦍꦏꦻꦎꦏꦺꦴꦎꦴꦏꦻꦴꦉꦏꦽꦉꦴꦏꦽꦴꦊꦋ
Sundaneseᮃᮊᮄᮊᮤᮅᮊᮥᮈᮊᮦᮇᮊᮧ
Bugineseᨕᨕᨗᨕᨘᨕᨙᨕᨚ
Bataknese (Toba)ᯀᯂᯤᯂᯪᯥᯂᯮᯂᯩᯂᯬ

اعداد

Hindu-Arabic۰123456789
Odia୦୧୨୩୪୫୬୭୮୯
Assamese০১২৩৪৫৬৭৮৯
Bengali০১২৩৪৫৬৭৮৯
Devanagari०१२३४५६७८९
Gujarati૦૧૨૩૪૫૬૭૮૯
Gurmukhi੦੧੨੩੪੫੬੭੮੯
Tibetan༠༡༢༣༤༥༦༧༨༩
Brahmi N𑁒𑁓𑁔𑁕𑁖𑁗𑁘𑁙𑁚
Brahmi D𑁦𑁧𑁨𑁩𑁪𑁫𑁬𑁭𑁮𑁯
Telugu౦౧౨౩౪౫౬౭౮౯
Kannada೦೧೨೩೪೫೬೭೮೯
Malayalam൦൧൨൩൪൫൬൭൮൯
Sinhala෦෧෨෩෪෫෬෭෮෯
Tamil೦௧௨௩௪௫௬௭௮௯
Burmese၀၀၁၁၂၂၃၃၄၄၅၅၆၆၇၇၈၈၉၉
Khmer០១២៣៤៥៦៧៨៩
Thai๐๑๒๓๔๕๖๗๘๙
Lao໐໑໒໓໔໕໖໗໘໙
Balinese᭐᭑᭒᭓᭔᭕᭖᭗᭘᭙
Javanese꧐꧑꧒꧓꧔꧕꧖꧗꧘꧙
Sundanese᮰᮱᮲᮳᮴᮵᮶᮷᮸᮹

فهرست دبیره‌های برهمایی

[ویرایش]

براهمایی شمالی

الفبای گرمکهی

شارادا

سیددهام

دیواناگری

خط گجراتی

تهانا

آسامی

بنگالی

کایتی

تبتی

نپالی

براهمایی جنوبی

الفبای جاوه‌ای

سینهالا

مالایالام

تامیل

خمر

تایی

تلوگو

منابع

[ویرایش]
  1. ↑"Brahmic scripts".Wikipedia(به انگلیسی). 2018-06-11.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=خطوط_براهمی&oldid=42031338»
رده‌ها:
رده‌های پنهان:
[8]ページ先頭
©2009-2025 Movatter.jp