جوایز آکادمی (انگلیسی:Academy Awards) که عموماً و امروزه رسماً با ناماسکار (انگلیسی:Oscars) شناخته میشود،[۱] جایزههایی بهمنظور شناخت شایستگیهای هنری و فنی درصنعت فیلم هستند. این جایزهها سالیانه از سویآکادمی علوم و هنرهای سینما (مستقر دربورلی هیلز، کالیفرنیا) به پاس دستآوردهای سینمایی که با رایدهی اعضای آکادمی ارزیابی میشوند، اهدا میشوند.[۲] جوایز آکادمی از سوی بسیاری، پرآوازه و نیکنامترین جایزهها در صنعت سرگرمی در سطح جهانی شناخته میشوند.[۳][۴][۵] تندیس اسکار، نمایی از یک شوالیه به سبکآرت دکو است.[۶]
دستهبندیهای قابل توجه طی پخش تلویزیونی زنده که معمولاً در فوریه یا مارس برگزار میشود، اعلام میشوند. جوایز آکادمی در بخش رسانه بهعنوان قدیمیترین مراسم اهدای جوایز بهشمار رفته[۷] ونخستین دوره جوایز اسکار در سال ۱۹۲۹ برگزار شد.[۸]دومین دوره در سال ۱۹۳۰، نخستین مراسم اسکار بود که از طریق رادیو به روی آنتن رفت ودورهٔ بیست و پنجم در سال ۱۹۵۳، از طریق تلویزیون پخش شد.[۷] علاوه بر این، جوایز اسکار کهنترین مراسم اهدای جایزه در میان چهار مراسم سرگرمی مهم آمریکا است؛ جوایز همارزش با آن:جایزه گرمی برای موسیقی،جایزه امی برای تلویزیون وجایزه تونی برای تئاتر، پس از آن شکل گرفتند.[۹][۱۰]
نخستین مراسم اسکار در ۱۶ می۱۹۲۹ در مراسم شام خصوصی درهتل روزولت هالیوود با حضور حدود ۲۷۰ تماشاگر برگزار شد. بهای بلیت مراسم بعدی که در هتل میفر برگزار شد که ۵ دلار بود. ۱۵ تندیس کوچک به بازیگران، کارگردانان و دیگر عوامل صنعت فیلمسازی آن زمان برای گرامی داشت فعالیتشان طی سالهای۱۹۲۷–۱۹۲۸ اهدا شد.اسامی برندهها از سه ماه قبل اعلام میشد که این رویه در دومین مراسم اسکار در سال ۱۹۳۰ تغییر کرد. از آن زمان و در ۱۰ سال نخست نتایج برای انتشار عمومی در ساعت ۱۱ شب برگزاری مراسم به روزنامهها داده میشد. این شیوه تا زمانی کهلس آنجلس تایمز نام برندهها را پیش از شروع مراسم اعلام کند ادامه یافت. در نتیجه آن، آکادمی از سال۱۹۴۱ اسامی برندگان را در نامهای مهر و موم شده اعلام میکرد و مراسم از تئاتر کداک پخش میشد.
نخستین برندهٔ اسکار بهترین بازیگر مردامیل یانینگز بود که به دلیل نقشآفرینی در فیلمهایآخرین فرمان و راهی که همه میروند اسکار را از آن خود کرد. امیل پیش از مراسم به اروپا بازمیگشت از این رو آکادمی با اهدای زودتر جایزه به او موافقت کرد. این موضوع او را نخستین برنده جایزه اسکار در تاریخ کرد.
در مراسم بیست و نهم که در ۲۷ مارس۱۹۵۷ برگزار شد بخش انتخاب بهترین فیلم خارجی زبان نیز ایجاد گردید.از سال۱۹۷۲ تصمیم گرفته شد که مراسم اهدای جوایز با جایزه بهترین فیلم به پایان برسد.در مراسم هفتاد و چهارم که در سال۲۰۰۲ برگزار شد، برای اولین بار جایزه اسکار بهترین پویانمایی نیز اضافه گردید و اهدا شد.
در طراحی جایزهٔ اسکار از هیچ مدلی استفاده نشدهاست.[۱۱] جورج استنلی مجسمهساز (که چشمه الهه شعر را در دروازههالیوود بول نیز ساختهاست)، طرحسدریک گیبنز را باخاک رس ساخت و ساچین اسمیت تندیس را با ۹۲٬۵ درصد قلع و ۷٬۵ درصد مس قالب زد و آن ۲۴ قیراططلا داد. تنها چیزی که از زمان خلق اسکار به آن افزوده گشته بالا بردن کیفیت پایه آن بودهاست. طرح اصلی اسکار به سال ۱۹۲۸ در کارخانه ذوب فلز سی. دبلیو. شاموی و پسران در باتاویای ایالت ایلی نویز قالب ریزی شد که طرح تندیس جوایز وینس لومباردی و امی را نیز قالب زدهاست. از سال ۱۹۸۳ سالانه حدود ۵۰ اسکار توسط کارخانه آر.اس. اونز و شرکا درشیکاگو ایالت ایلی نویز ساخته میشود. ساخت ۵۰ مجسمه بین سه تا چهار هفته زمان میبرد.[۱۱]
به دلیل کمبود فلزات گرانبها درجنگ جهانی دوم، به مدت ۳ سال تندیسهای اسکار از گچ رنگ شده (painted plaster(ساخته میشد که پس از اتمام جنگ از دریافتکنندگان برای مبادله با نسخهٔ طلایی دعوت شد.[۱۲]
در مورد ریشه نام اسکار اختلافاتی وجود دارد. در بیوگرافیبت دیویس عنوان شده که اواسکار را از نام همسر اولشهارمون اسکار نلسون جونیور (۱۹۰۷–۱۹۷۵) رهبرارکستر گرفتهاست. ادعای دیگر در مورد انتشار نام اسکار به مقالهمجله تایم در مورد ششمین مراسم اسکار در سال ۱۹۳۴ و دریافت جایزه توسط بت دیویس در ۱۹۳۶ برمیگردد. در جایی عنوان شده در ۱۹۳۱مارگارت هریک (۱۹۰۲–۱۹۷۶) دبیر اجرایی آکادمی برای نخستین بار تندیس را دید که او را به یاد «عمو اسکارش» که نام مستعار پسرعمویشاسکار پیرس انداخت.سیدنی اسکُلسکای (۱۹۰۵–۱۹۸۳) مقالهنویس در زمان نامگذاری توسط هریک حضور داشت و در مقالهاش نوشت: کارکنان با علاقه تندیس معروف خود را اسکار نامیدند. آکادمی علوم و هنرهای تصاویر متحرک در سال ۱۹۳۹ رسماً جایزه را اسکار نامید. در جایی دیگر آمدهالنور لیلبرگ نروژی-آمریکایی مدیر اجراییلوییز بی مایر نخستین تندیس را دید و گفت: به نظر شاه اسکار دوم (اسکار فردریک شاه سابقنروژ و سوئد) میرسد. در پایان روز پرسید: باید با اسکار چیکار کنیم، بگذاریمش تو گاوصندوق؟ و این نام بر رویش ماند.
طبق قانون از سال ۱۹۵۰ برندهها یا وارثانشان نمیتوانند بدون دادن پیشنهاد اولیه فروش تندیس به آکادمی به قیمت ۱ دلار نسبت به فروش آن اقدام کنند. در صورتی که برنده این شرایط را نپذیرد آکادمی تندیس را نگاه میدارد.جوایز آکادمی که تحت حمایت این توافقنامه نبودهاند، در مزایدههای عمومی و معاملات خصوصی به قیمتهای شش رقمی فروخته شدهاند. با اینکه اسکار در مالکیت برنده آن است، در بازار آزاد معامله نمیشود. در سال ۱۹۸۹ نوهمایک تاد قصد داشت تندیس اسکار او را به فروش برساند مشخص شد عدهای این قانون را قبول ندارند. او میخواست تندیس را به یک مجموعه دار بفروشد که آکادمی در دعوای حقوقی برنده شد و جایزه را پس گرفت. با وجود موفق بودن معاملات فروش اسکار، تعدادی از خریداران تندیسها را به آکادمی بازمیگردانند تا آنها را در گنجینه نگاه دارد. در سال ۱۹۹۲،هارولد راسل برای هزینههای درمانی همسرش اسکار خود را به فروش گذاشت.
با وجود همه دگرگونیهایی که در ۹۰ سال گذشته در صنعت فیلم پیش آمده، جایزه اسکار همچنان پابرجا ماندهاست.از اواخر دهه ۱۹۲۰ و ورود صدا به سینما تا قرن ۲۱ و استفاده از تصاویری که به کمک کامپیوتر تولید شده، دهههای متمادی شاهد پیدایش و از میان رفتن سبکهای گوناگون بودهاند.هالیوود پیوسته سلطه خود را بر عالم خیال حفظ کرده و بر فیلمهای اروپایی، بریتانیایی و هندی - که البته تماشاگران خود را داشتهاند – سایه افکندهاست.ستارگان هالیوود نیز از نخستین بازیگران جهانی در دهه ۱۹۳۰ تا ستارگان شکوهمند دهه ۱۹۵۰ و چهرههای پر زرق و برق دهه ۱۹۷۰ و بازیگران امروزی که روابط شان موضوع بحث رسانه هاست دستخوش تغییرهای بسیاری شدهاند.در تمام این سالها، جایزه اسکار نشان دهنده وضعیت کلی سینما بوده و به عنوان پاداشی به فیلمها، بازیگران و کارگردانانی که دستاوردهای پایداری داشتهاند اهدا شدهاست؛ جایزهای که نه تنها در تثبیت ستارهها مؤثر بوده بلکه نقش بسزایی هم در موفقیت تجاری فیلمها داشتهاست.حتی هرگاه که آکادمی از یکی از این نشانهها غافل مانده، باز هم معیارهای مفیدی برای درک روندهای جاری در صنعت فیلمسازی در اختیار مورخان گذاشتهاست.این مطلب مروری است بر ۱۰ دهه فعالیت اسکار و تاریخچه پرشکوه اهدای این جایزه که به دست آوردن آن شاید مهمترین دستاورد یک سینماگر در طول زندگی حرفهای اش باشد.[۱۳]
برای نامزدی عضویت در آکادمی رقابت بسیار است با این وجود، فرد نامزد باید دعوت شده باشد یا اینکه یکی از اعضا او را معرفی کند. آکادمی نام اعضای خود را بهطور عمومی آشکار نمیکند، گرچه در مطبوعات گذشته نام مدعوین برای عضویت در آکادمی انتشار یافته بود. در صورتی که کسی که هنوز به عضویت در آکادمی در نیامده در طول یک سال برای عضویت در بیش از یک بخش نامزد شده باشد، در زمانی که عضویت را میپذیرد باید بخشی را که میخواهد در آن قرار گیرد انتخاب کند. تعداد اعضای رأیدهندهٔ آکادمی اسکار ۹۹۰۵ نفر تا سال ۲۰۲۴ است.
امروزه بر اساس قوانین ۲ و ۳ مجموعه قوانین رسمی جوایز آکادمی، یک فیلم باید در سال قبل از آغاز نیمه شب اول ژانویه تا پایان نیمه شب ۳۱ دسامبر درلس آنجلس، کالیفرنیا برای هفت روز متوالی نمایش داده شود تا شرایط شرکت را داشته باشد (به استثنای بهترین فیلم خارجی زبان). برای مثالمهلکه برنده بهترین فیلم سال ۲۰۱۰، در سال ۲۰۰۸ پخش شد ولی واجد شرایط شرکت در اسکار ۲۰۰۹ نبود زیرا نمایش آن در لس آنجلس از نیمه سال ۲۰۰۹ آغاز شد بنابراین در اسکار ۲۰۱۰ شرکت نمود. قانون دوم بیان میدارد که فیلم باید حداقل ۴۰ دقیقه بوده و در نسخه ۳۵ یا ۷۰ میلیمتری یا در فرمت دیجیتالی ۲۴ یا ۴۸ فریم تهیه و وضوح آن نباید کمتر از ۱۲۸۰×۷۲۰ باشد.در اواخر دسامبر فهرست نامزدها برای حدوداً ۶۰۰۰ عضو فعال فرستاده میشود. اعضای گروههای مختلف افراد مربوط به حوزه خودشان را به عنوان نامزد انتخاب میکنند (کارگردانان به کارگردانان رأی میدهند، نویسندگان به نویسندگان، بازیگران به بازیگران و غیره)؛ به استثنای فیلمهای خارجی، مستند و انیمیشن که توسط کمیتهای خاص متشکل از اعضای تمام حوزهها انتخاب میگردند. در بخش خاص انتخاب بهترین فیلم، تمامی اعضا صلاحیت انتخاب نامزدها را دارند. فیلمهای خارجی باید دارای زیرنویس انگلیسی باشند و هر کشور میتواند سالیانه فقط یک فیلم پیشنهاد کند. اعضای گروههای مختلف افراد مربوط به حوزه خودشان را به عنوان نامزد تعیین میکنند. سپس برندگان در دور دوم رایگیری که در آن تمامی اعضا در بیشتر گروهها از جمله بهترین فیلم حق رأی دارند انتخاب میشوند.
نمایش جوایز اسکار در دورههای مختلف شاهد تغییرات و اتفاقات مهمی شد.جوایز اصلی در یک جشن که مستقیماً از تلویزیون پخش میشود، اغلب در ماه مارس بعد از سال مربوط و ۶ هفته پس از اعلام اسامی نامزدان اعطا میشوند. این جشن بسیار مجلل و باشکوه است و تمامی مدعوین بر روی فرشی قرمز رنگ که توسط برجستهترین طراحانمدروز آماده شده راه میروند. بر اساس تخمینها هر سال بیش از یک میلیارد نفر به صورت زنده یا ضبط شده این جشن را تماشا میکنند.
این جشن برای اولین بار در سال ۱۹۵۳ از تلویزیونانبیسی پخش شد. از آن زمان تا سال ۱۹۶۰ ازانبیسی و سپس از شبکهایبیسی تا سال ۱۹۷۱ و مجدداً توسطانبیسی پخش شد. ای بیسی دوباره در سال ۱۹۷۶ پخش این جشن را تا سال ۲۰۱۴ بر عهده گرفت.پس از بیش از ۵۰ سال برگزاری در اواخر مارس یا اوایل آوریل، در سال ۲۰۰۴ برگزاری این جشن به اواخر فوریه یا اوایل مارس تغییر کرد که احتمالاً دلیل آن اجتناب از همزمانی این جشن با سایر برنامههای مهم در تلویزیون است.جشن اعطای این جوایز توسطآژانس امنیت ملی ایالات متحده آمریکا به عنوان رویداد ویژه امنیت ملی محسوب میشود. مراسم اسکار در بیش از ۷۰ کشور که مجوز حق پخش آن را در اختیار دارند به صورت زنده پخش میشود.
از سال ۲۰۰۲سالن تئاتر دالبی محل برگزاری فعلی مراسم جوایز اسکار است.[۱۴]این سالن از زمان افتتاحش در سال ۲۰۰۱ تا فوریهٔ ۲۰۱۲، با نام تئاتر کُداک شناخته میشد.
فرش قرمز اسکار با طنابی مخملی به دو بخش تقسیم شدهاست که نامزدها سمت چپ فرش قرمز حرکت میکنند تا بتوانند با خبرنگارها صحبت کنند؛ بقیهٔ مهمانها هم از سمت راست فرش میروند. بخش اصلی فرش قرمز در بولوار هالیوود پهن میشود و از چندین روز پیش از برگزاری مراسم، عبورومرور در این بولوار ممنوع میشود.
علاوه بر جایزه اسکار، 9 جایزه افتخاری (غیر رقابتی) توسط آکادمی هر از گاهی ارائه میشود (به جز جایزه افتخاری آکادمی، جایزه دستاورد فنی و جوایز آکادمی دانشجویی که سالانه ارائه میشود):