
جریان پاشنه دراقیانوسنگاری فیزیکی، جریان دائمی ناشی ازامواج پیشرونده به سوی ساحل و با جهت رو به دریا است. این جریان برای حفظ تعادل جرم و جبران جریان جرمی متوسط رو به ساحل ناشی از موج ایجاد میشود. معمولاً سرعت جریان پاشنه در ناحیهٔ شکست، به دلیل عمق کم آب و ارتفاع زیاد موج (ناشی ازکمژرفایی) قابل توجه است.[۱]
در زبان عامیانه ممکن است جریان پاشنه باجریان شکافنده اشتباه گرفته شود. جریان پاشنه همواره در زیر موج ایجاد میشود، در حالی که جریان شکافنده دارای عرض کم و سرعت زیاد است و در نقاط خاصی از ساحل شکل میگیرد.
جریان پاشنه دائمی و رو به دریاست و در نزدیکی ساحل شکل میگیرد. به لحاظ فیزیکی،انتقال جرم ناشی از موج میانتاج و قعر موج، رو به ساحل است. این انتقال جرم در بالای قعر موج انجام میشود. برای جبران جرم منتقل شده به سوی ساحل، یک جریان مرتبهٔ دوم (متناسب با مجذورارتفاع موج) به سوی دریا در زیر قعر موج ایجاد میشود.
توزیع سرعت جریان پاشنه در پژوهشهای ساحلی دارای اهمیت است، زیرا نقش مهمی درانتقال رسوب رو به ساحل و رو به دریا دارد. معمولاً بیرون ناحیهٔ شکست، انتقال رسوب رو به ساحل و نزدیک بستر (ناشی از انتقال موج نامتقارن) وجود دارد. در ناحیهٔ شکست، جریان پاشنهٔ قوی انتقال رسوب رو به دریا را ایجاد میکند. چنین جریانی میتواند منجر به ایجادسد ساحلی در نزدیکیخط شکست شود.[۲][۳]

رابطهٔ دقیق شار جرمی موجتناوبیغیرخطی روی لایهٔ سیالغیرلزج توسطلوی چیویتا در ۱۹۲۴ میلادی ارائه شد.[۴] درچارچوب مرجع برگرفته از نخستین تعریف استوکس از سرعت موج، شار جرمی موج وابسته به چگالیانرژی جنبشی آن (انتگرالگیری شده در عمق و متوسطگیری شده در یکطول موج) وسرعت فازc است:
به طور مشابهلانگت-هیگینز در ۱۹۷۵ میلادی نشان داد که موجهای پیشروندهٔ عمود بر ساحل، سرعت پاشنهٔ متوسطگیری شده در عمق و زمان با اندازهٔ زیر را ایجاد میکنند:[۵]
در امواجدامنه کوتاه،انرژی جنبشی وپتانسیل متوسط تقریباً با یکدیگر برابر هستند:
کهچگالی انرژی کل موج انتگرالگیری شده در عمق و متوسطگیری شده در فضای افقی است. از آن جایی که محاسبهٔ انرژی پتانسیل سادهتر است،انرژی موج تقریباً برابر است؛ بنابراین
همچنان پژوهش دربارهٔ توزیع سرعت پاشنه در عمق، ادامه دارد.[۶]