جرم نامتغیر،[۱]جرم سکون،جرم ذاتی وجرم ویژه یا به سادگیجرم، یکی از ویژگی‌هایانرژی وتکانه کلی یکجسم یا سامانه‌ای از اجسام است که در تمامچارچوب‌های مرجعی که توسطتبدیلات لورنتز به هم مرتبط می‌شوند، یکسان است. اگر در سامانه‌ای یکچارچوب مرکز تکانه موجود باشد، جرم نامتغیر سامانه برابر با کل انرژی تقسیم بر مجذورسرعت نور است. در سایر چارچوب‌های مرجع، انرژی سامانه افزایش می‌یابد، اما تکانه سامانه از این مقدار کم می‌شود و در نتیجه جرم نامتغیر همچنان ثابت می‌ماند.
در سامانه‌هایی کهچارتکانه آنها یک بردار پوچ است (مثلاً یکفوتون تنها یا چندین فوتون که همگی دقیقاً در یک جهت حرکت می‌کنند) جرم نامتغیر آنها صفر است و از آنها با نام بدون جرم یاد می‌شود. جسم یا ذره فیزیکی که سریعتر از نور حرکت کند، یک چارتکانه فضاواره خواهد داشت (مانند ذره فرضیتاکیون) و به نظر نمی‌رسد که وجود داشته باشد. هر چارتکانه زمان‌واره‌ای، یک چارچوب مرجع دارد که در آن تکانه (۳ بعدی) صفر است و به آن چارچوب مرکز تکانه گفته می‌شود. در این حالت جرم نامتغیر مثبت است و به آن جرم سکون گفته می‌شود.
 | این یکمقالهٔ خردفیزیک است. می‌توانید باگسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
