Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


پرش به محتوا
ویکی‌پدیادانشنامهٔ آزاد
جستجو

تیفیناغ

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
۳۳ حرف از الفبای تیفیناغ نو که توسط بنیاد سلطنتی فرهنگ آمازیغ مراکش استفاده می‌شود.

تیفیناغ (طوارقی :ⵜⴼⵏⵗ یاⵜⴼⵉⵏⵗ) خطی است که برای نوشتنزبان‌های بربری استفاده می‌شود. تیفیناغ از الفبای باستانی لیبیقی گرفته شده‌است.[۱] تیفیناغ سنتی که گاهیتیفیناغ طوارقی نیز نامیده می‌شود، هنوز مورد علاقهبربرهای طوارقیصحرا در جنوبالجزایر، شمال شرقیمالی، شمالنیجر و شمالبورکینافاسو برای نوشتنزبان بربری طوارقی است.تیفیناغ نو (ⵜⵉⴼⵉⵏⴰⵖ) الفبایی بود که توسطفرهنگستان بربری برای استفاده در مناطق قبایلی ایجاد شد. از آن زمان از این الفبا برای نوشتن بربری در سراسر آفریقای شمالی استفاده می‌شود.[۲]

تیفیناغ یکی از سه خط اصلی بربری در کنارالفبای لاتین وخط عربی است.[۳] تیفیناغ خط رسمی آمازیغی، زبان رسمیمراکش است. با این حال، خارج از کاربردهای فرهنگی نمادین، لاتین خط غالب برای نوشتن زبان‌های بربری هم در مراکش و هم در سراسر آفریقای شمالی باقی مانده‌است.[۴]

حروف

[ویرایش]
یونی‌کدتصویرفونتنویسه‌گردانینام
لاتینعربیIPA
U+2D30aا‎æya
U+2D31bب‎
ڥ‎
ڤ‎
byab
U+2D32bٻ‎βyab fricative
U+2D33gݣ
ڨ‎
ɡyag
U+2D34gݣ‎
ڨ‎
ɣyag fricative
U+2D35dj, ǧج‎d͡ʒBerber Academy yadj
U+2D36dj, ǧج‎d͡ʒyadj
U+2D37dد‎dyad
U+2D38dذ‎ðyad fricative
U+2D39ض‎yaḍ
U+2D3Aظ‎ðˤyaḍ fricative
U+2D3Beه‎əyey
U+2D3Cfف‎fyaf
U+2D3Dkک‎kyak
U+2D3Ekک‎kTuareg yak
U+2D3Fⴿkک‎xyak fricative
U+2D40h
b
ھ‎
ب‎
h
b
yah
= Tuareg yab
U+2D41hھ‎hBerber Academy yah
U+2D42hھ‎hTuareg yah
U+2D43ح‎ħyaḥ
U+2D44ʕ (ɛ)ع‎ʕyaʕ (yaɛ)
U+2D45kh (x)خ‎χyax
U+2D46kh (x)خ‎χTuareg yax
U+2D47qق‎qyaq
U+2D48qق‎qTuareg yaq
U+2D49iي‎iyi
U+2D4Ajج‎
ژ‎
ʒyaj
U+2D4Bjج‎ʒAhaggar yaj
U+2D4Cjج‎
ژ‎
ʒTuareg yaj
U+2D4Dlل‎lyal
یونی‌کدتصویرفونتنویسه‌گردانینام
لاتینعربیIPA
U+2D4Emم‎myam
U+2D4Fnن‎nyan
U+2D50nyني‎
ݧ‎
ɲTuareg yagn
U+2D51ngنڭ‎
ڨ‎
ŋTuareg yang
U+2D52pپ‎pyap
U+2D53u
w
و‎
ۉ‎
wyu
= Tuareg yaw
U+2D54rر‎ryar
U+2D55ڕ‎
ڑ‎
yaṛ
U+2D56gh (ɣ)غ‎ɣyaɣ
U+2D57gh (ɣ)غ‎ɣTuareg yaɣ
U+2D58gh (ɣ)
j
غ‎
ج‎
ɣ
ʒ
Aïr yaɣ
= Adrar yaj
U+2D59sس‎syas
U+2D5Aص‎yaṣ
U+2D5Bsh, c (š)ش‎ʃyaš (yac)
U+2D5Ctت‎tyat
U+2D5Dtث‎θyat fricative
U+2D5Ech, č (tš)تش‎
چ‎
ڜ‎
t͡ʃyatš (yač)
U+2D5Fط‎yaṭ
U+2D60vۋ‎
ڥ‎
ڤ‎
vyav
U+2D61wو‎wyaw
U+2D62yي‎jyay
U+2D63zز‎zyaz
U+2D64zز‎zTawellemet yaz
= Harpoon yaz
U+2D65ژ‎
ڞ‎
yaẓ
U+2D66e eye (APT)
U+2D67o oyo (APT)
U+2D6F ⵯ+ʷ+ ٗ‎ʷLabio-velarization mark
= Tamatart
≈ <super> 2D61
دونگاره‌ها (در صورت بودنلیگچر)
یونی‌کدتصویرفونتنویسه‌گردانینام
لاتینعربیIPA
U+2D5C U+2D59ⵜⵙtsتس‎
ت‎
ښ‎
t͡syats
U+2D37 U+2D63ⴷⵣdzدز‎d͡zyadz
یونی‌کدتصویرفونتنویسه‌گردانینام
لاتینعربیIPA
U+2D5C U+2D5Bⵜⵛch (tš)تش‎
چ‎
ڜ‎
t͡ʃyatš
U+2D37 U+2D4Aⴷⵊdjدج‎
ج‎
d͡ʒyadj

منابع

[ویرایش]
  1. LBI LIBYCO-BERBER INSCRIPTIONS ONLINE DATABASE
  2. Campbell, George L. (2012).The Routledge handbook of scripts and alphabets. Christopher Moseley (2nd ed.). Milton Park, Abingdon, Oxon: Routledge. pp. 58–59.ISBN 978-0-203-86548-4.OCLC 810078009.
  3. Soulaimani, Dris (2016-01-02)."Writing and rewriting Amazigh/Berber identity: Orthographies and language ideologies".Writing Systems Research.8 (1): 2–5.doi:10.1080/17586801.2015.1023176.ISSN 1758-6801.
  4. Larbi, Hsen (2003)."Which Script for Tamazight, Whose Choice is it ?".Amazigh Voice (Taghect Tamazight). New Jersey: Amazigh Cultural Association in America (ACAA).12 (2). Archived fromthe original on 7 September 2017. RetrievedDecember 17, 2009.

پیوند به بیرون

[ویرایش]
بازسازی‌شده
شرقی
شمالی
زناتی
غیر زناتی
معیار
طوارقی
غربی
سایر
نوشتار
سازمان‌ها
دولتی
سمن‌ها
نوشته‌هایخوابیده نشان‌دهندهزبان‌های مرده است.
دید کلی
فهرست‌ها
براهمی
Northern
Southern
دیگران
Linear
Non-linear
Chinese family of scripts
حروف چینی
Chinese-influenced
خط میخی
Other logo-syllabic
Logo-consonantal
Numerals
Full
Redundant
سوماشیروگرام‌ها
Braille cell
Braille scripts
French-ordered scripts
(see for more)
Reordered scripts
Frequency-based scripts
دست‌خط‌های مستقل
Eight-dot scripts
نشانه‌ها در بریل
فناوری بریل
افراد
سازمان‌ها
Othertactile alphabets
موضوعات مرتبط
سامانه‌های نوشتاری الکترونیکی
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=تیفیناغ&oldid=42942088»
رده‌ها:
رده‌های پنهان:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp