تکشاخ درکاخ آپادانای شوشLa Dame à la licorne اثری از قرن ۱۵ میلادی
تکشاخ یایونیکورن (بهلاتین:Unicorni) نام موجودی افسانه ای در اروپای کهن وقرون وسطی است. با این وجود اسب تک شاخ در اساطیر دیگر فرهنگها نیز دیده شده است.[۲][۳]
تکشاخ موجودی افسانهای به شکل اسب با یکشاخ روی سر است و بعضی از آنها نیز دارای بال هستند. بر پایه افسانهها، تک شاخها را نمیتوان به آسانی شکار کرد، زیرا بسیار چابک هستند. آنها زنان و دختران را به مردان ترجیح میدهند و برخی میگویند که آنها فقط توسط زنان رام میشوند. در افسانهها آمده است که تکشاخها توانایی درمان هر بیماری را دارند و اگر کسی مانند یک بانویا دوشیزه مهربان با آنها رفتار کند او میتواند فرد قدرت مندی باشد.
اسب تکشاخاسبیسفید و زیبا با یالهای بلند است که درافسانههای اکثر نقاط اروپا از آن یاد شده است.این موجود تخیلی بدنی به شکل اسب و شاخی در بالای سر خود دارد که غالباً به شکل مارپیچ است.تکشاخها در ابتدای کره بودنشان،طلایی رنگند و پس از آن در سیر بلوغ به رنگ نقرهای در میآیند و بعد از بلوغ کامل سفید رنگ میشوند. آنها عموماً از اسبهای عادی لاغرتر ولی بلندترند. تکشاخها بر باورهای قدیمی بوی شیرینمانندی میدهند و بسیار گرم و لطیف هستند.
ریشه اصلی تولد این موجودافسانهای مشخص نیست. برخی میگویند که این افسانه از یونان سرچشمه میگیرد، اما به خاطر گستردگی داستانهایی با شخصیت تکشاخ در کل اروپا و به خصوص شمال اروپا نمیتوان آن را کاملاً جزاساطیر یونان نام برد.∗
تکشاخهای کنونی با تک شاخهای افسانههای گذشته اروپا بسیار متفاوت است.تکشاخهای سفید و بزرگی که شاخی چند متری بر سر داشتند و صورتشان کمی گرد تر از اسب بود در طول زمان دستخوش تغییراتی شدند که آنها را به صورت اسبی سفید و لاغر با شاخی مارپیچ و کوتاه و یالهای بلند درآورد.
ریشه این تکشاخهای کنونی هم مشخص شده نیست اما گمان میرود که این تکشاخ ازدانمارک واسکاندیناوی ریشه میگیرد.[نیازمند منبع]
در افسانههای عامیانه روسی تکشاخی وجود دارد به نامایندریک که نام ایندریک نیز از واژه روسی ادینوروگЕдинорог گرفته شده است که معنای تکشاخ میدهد.