عکس ماهوارهای از توکیو که توسطناسا گرفته شدهاست.رود تاما در جنوب وآراکاوا در شمال تصویر قرار گرفتهاست.فلات موساشینو در قسمت غرب و مابین این دو رود قرار دارد.
توکیو (بهژاپنی:東京 Tōkyō) با نام رسمیکلانشهر توکیو (بهژاپنی:東京都 Tōkyō-to) پایتخت کشورژاپن است. توکیو در شرق جزیرهٔهونشوی ژاپن واقع شدهاست و یکی از استانهای ۴۷ گانهٔ ژاپن بهشمار میآید. توکیو در ابتدا یک دهکدهٔ ماهیگیری کوچک به نامادو بود. در دورههای بعد ادو رفتهرفته به شهری بزرگ تبدیل گشت، به گونهای که در قرن ۱۸ میلادی به یکی از بزرگترین شهرهای جهان تبدیل شد. تا سال ۱۹۴۳ (میلادی)، تقسیمبندی و عنوانهای «شهر توکیو» و «استان توکیو» وجود داشت اما در این سال این گونه تقسیمبندی منسوخ شد و شهر و استان توکیو با یکدیگر ادغام شدند. اگرچه این شهر یکی از بزرگترین مراکز مالی جهان در کنارنیویورک ولندن است و یکشهر جهانی محسوب میشود، اما از نظر فنی یک شهر نیست. هیچ شهری در ژاپن به نام «شهر توکیو» وجود ندارد. در واقع، توکیو به عنوان یککلانشهر و شبیه به یکاستان در ژاپن تعیین شدهاست. از سال ۲۰۰۰ میلادی،منطقهٔ شهری توکیو که شامل توکیو و استانهای مجاور آن میشود، با جمعیت بین ۳۷ و ۳۸ میلیون نفر پرجمعیتترینمنطقهٔ شهری در جهان بودهاست. همچنین توکیو عنوان بزرگترین اقتصاد شهری جهان را دارا میباشد.
توکیو شهری است که بارها به خاطر زمینلرزه، آتشسوزی یا جنگ بهطور کامل ویران شدهاست و هر بار با زیبایی بیشتر از نو ساخته شدهاست. به همین سبب چشمانداز کنونی شهر توکیو با معماری معاصر بسیار مدرن و جذاب به نظر میرسد و بناهای تاریخی و کهنه در شهر بسیار کمیاب هستند. حمل و نقل عمومی در توکیو بسیار پاکیزه و کارآمد است.قطارها ومتروی توکیو به عنوان اصلیترین بخش حمل و نقل عمومی فعالیت میکنند و در کنار این دو،اتوبوس،مونوریل وواگن برقی به عنوان مکمل فعالیت دارند. توکیو جشنوارههای هنری، ورزشی و تفریحی متعددی دارد.جشنوارهٔ فیلم توکیو که بزرگترین رویداد سینمایی ژاپن بهشمار میرود، معمولاً در ماه اکتبر و در دو منطقهٔ توکیو برگزار میشود. توکیو همچنین از نظر داشتن فضای سبز بسیار غنی است. پارکهای طبیعی ۳۶٫۳ درصد مساحت کل توکیو را تشکیل میدهند و از نظر وسعت پارکهای طبیعی، توکیو پس ازاستان شیگا جایگاه دوم را در ژاپن به خود اختصاص دادهاست.شهرداری توکیو از سال ۱۹۹۱ میلادی درنیشی شینجوکو جای دارد.
نام این شهر تا پیش از اواسطسده نوزدهم میلادی،ادو (Edo، 江戸) بود که ترکیبی از کانجی از 江 (e، ورودی) و 戸 (دروازه، در) است. نام ادو میتواند به عنوان «دهانهٔ رودخانه» ترجمه شود و اشارهای به محل استقرار اولیه شهر در تقاطعرود سومیدا وخلیج توکیو دارد. در سال ۱۸۶۸ در طولاصلاحات میجی، نام شهر به «توکیو» به معنای پایتخت شرقی تغییر یافت.[۲]
تاریخ شهر توکیو به ۴۰۰ سال قبل بازمیگردد. توکیو در ابتدا یک دهکدهٔ ماهیگیری کوچک به نامادو بود. در اسناد بهجا مانده از قرن دوازدهم برای اولین بار نام روستای ادو به چشم میخورد. از آن زمان به بعد این ناحیه به نام ادو خوانده میشدهاست. در زمان جنگهای داخلیدوره سنگوکو در سال ۱۴۵۷ میلادی ساموراییای به ناماوتا دوکان،قلعه ادو را در آن محل میسازد. در سال ۱۵۹۰ میلادی،توکوگاوا ایهیاسو ادو را پایگاه خود قرار میدهد و هنگامی که وی در سال ۱۶۰۳ میلادی، نظام مبتنی بر حکومتشوگونها به نامادوباکوفو را پایهگذاری کرد، این شهر تبدیل به مرکز سیاسی دولت نظامی شوگونها در سراسر ژاپن گردید. از دوران ادوباکوفو با عنواندورهٔ ادو نیز یاد میشود. در واقع در دورهٔ ادو با این که امپراتور در شهرکیوتو زندگی میکرد و کیوتو پایتخت محسوب میشد ولی در عمل شهر ادو به پایتخت ژاپن تبدیل شدهبود.[۳] در دورههای بعد ادو رفتهرفته به شهری بزرگ تبدیل گشت، به گونهای که در قرن ۱۸ میلادی جمعیت این شهر به یک میلیون نفر رسید و به یکی از بزرگترین شهرهای جهان تبدیل شد.[۴]در دوره ادو، نرخ باسوادی در شهر ادو در مقایسه با میانگین کشوری حدود ۸۰ درصد برای مردان و ۲۵ درصد برای زنان بود.[۵] بسیاری از خارجیهایی که در این دوره وارد ژاپن شدند، از نرخ بسیار بالای سواد، به ویژه از تعداد زنان و کودکانی که میتوانستند بخوانند و بنویسند، شگفت زده شدند. این نشان میدهد که در دوره ادو، ژاپن از نظر سطح تحصیلات یک کشور پیشرو بوه است.[۶] دوره ادو حدود ۲۶۰ سال بطول انجامید و در طی این مدت پانزده شوگون قدرت را در اختیار داشتند.[۷]
در سال ۱۸۶۸ میلادی، به منظور احیای حکومت سلطنتی، حکومت شوگونها سرنگون گشت و شهر ادو نیز تحت کنترل دولت جدید درآمد. در همان سال و با آغازدورهٔ میجی دولت جدید استانی را به نام استان ادو تأسیس کرد. چند ماه بعد، همزمان با تغییر نام شهر ادو به عنوان جدید توکیو به معنی پایتخت شرقی، استان ادو نیز، به استان توکیو تغییر نام داد. در سال بعدامپراتور میجی ازکیوتو به توکیو نقل مکان کرد و از آن زمان تا به حال این شهر پایتخت سیاسیژاپن است. در سال ۱۸۸۹ میلادی، شهرداری توکیو تأسیس شد.[۸] در سال ۱۹۲۳ میلادی، بیش از نیمی از شهر در آتشی که پس اززمینلرزهٔ بزرگ کانتو شعلهور شد، سوخت و ویران گشت.[۹]در سال ۱۹۴۳ میلادی، نامگذاری و تقسیمبندی قبلی توکیو که آن را به دو قسمت شهر و استان تقسیم میکرد، منسوخ شد و از آن پس عنوانتوکیو برای مجموعهٔ شهر و استان توکیو انتخاب شد.[۱۰] دردوره میجی (۱۸۶۸–۱۹۱۲)، ژاپن شروع به جذب مشتاقانه تمدن غرب کرد. در محلعمارتهای اربابی ادو ساختمانهایی از سنگ و آجر ساخته میشد و راههای اصلی را با سنگها فرش میکردند. در سال ۱۸۶۹ اولین خط مخابراتی ژاپن بین توکیو و یوکوهاما افتتاح شد و اولین لوکوموتیو بخار در سال ۱۸۷۲ ازشینباشی به یوکوهاما شروع به کار کرد. مدل موی غربی جایگزین مدل موی سنتی مردانه شد. در سال ۱۸۸۲ اولین باغ جانورشناسی ژاپن دراوئنو افتتاح شد. در سال ۱۸۸۵ کابینه دولت تصویب شد وایتو هیروبومی اولیننخستوزیر ژاپن شد. با اعلامقانون اساسی میجی در سال ۱۸۸۹، ژاپن نظام سیاسی یک دولت مدرن را تأسیس کرد.[۱۱]دردوره تایشو (۱۹۱۲–۱۹۲۶)، تعداد افرادی که در شهرها کار میکردند افزایش یافت. استانداردهای آموزشی بهبود یافت و تعداد دخترانی که در مدارس عالی تحصیل کردند افزایش یافت. هنرهای نمایشی مانندتئاتر واپرا رونق گرفت. در سپتامبر ۱۹۲۳ توکیو توسطزمینلرزه بزرگ کانتو ویران شد. آتشسوزیهای ناشی از زلزله، مرکز شهر را کاملاً سوزاند. بیش از ۱۴۰۰۰۰ نفر کشته یا مفقود شدند و ۳۰۰۰۰۰ خانه ویران شدند. پس از زلزله طرح بازسازی شهر تدوین شد.[۱۱]
مدت کوتاهی پس از زلزله بزرگ کانتو،دوره شووا (۱۹۲۶–۱۹۸۹) آغاز شد. اولین خط متروی ژاپن بینآساکوسا واوئنو در سال ۱۹۲۷ افتتاح شد. در سال ۱۹۳۱فرودگاه هانهدا تکمیل شد. تا سال ۱۹۳۵، جمعیت ساکن توکیو به ۶٫۳۶ میلیون نفر رسید که با جمعیت نیویورک و لندن قابل مقایسه است.[۱۱]
جنگ اقیانوس آرام که در سال ۱۹۴۱ آغاز شد، تأثیر زیادی بر توکیو گذاشت. سیستم اداری دوگانه «توکیو-فو» (استان) و «توکیو-شی» (شهر) برای کارآمدی زمان جنگ ملغی شد و استان و شهر با هم ادغام شدند و کلانشهر توکیو را در سال ۱۹۴۳ تشکیل دادند؛ بنابراین سیستم اداری شهری ایجاد شد وفرماندار توکیو منصوب شد.[۱۱][۱۲]
در طولجنگ جهانی دوم این شهر آماج بمبارانهای زیادی بود و ۱۰۲ بار بمباران شد که معروفترین آنها بمبارانی بود که در ۱۰مارس سال ۱۹۴۵ میلادی صورت گرفت و باعث شد که یک سوم شهر در آتش بسوزد و نزدیک به یکصد هزار نفر کشته شوند. همچنین در ماهژانویه همان سال در یکی ازجزایر اوگاساوارای توکیو، بهنام جزیرهٔایوو جیما، نبردی بین نیروهای آمریکایی و ژاپنی درگرفت که منجر به کشته شدن بیش از بیست هزار نفر از نیروهای ژاپنی در این جزیره شد. حوادث مربوط بهنبرد ایوو جیما، در چندین فیلم از جملهنامههایی از ایوو جیماوپرچمهای پدران ما به تصویر کشیده شدهاست.[۱۳] در ماه مه ۱۹۴۷قانون اساسی جدید ژاپن و قانون خودمختاری محلی اجرایی شد وسیایچیرو یاسوئی با رای مردم به عنوان اولینفرماندار توکیو بر اساس سیستم جدید انتخاب شد.[۱۱]
بعد از جنگ، توکیو تقریباً بهطور کامل بازسازی شد. برگزاریالمپیک در این شهر در تابستان سال ۱۹۶۴ میلادی یکی از مهمترین رویدادهای پس از جنگ است.[۱۴] با ورود به دهه ۱۹۷۰، فشار رشد سریع اقتصادی آشکار شد زیرا کشور درگیر مسائل زیستمحیطی مانند آلودگی هوا و رودخانهها و همچنین سطوح بالای سر و صدا بود. بحران نفتی سال ۱۹۷۳ رشد سریع اقتصادی چندین ساله را متوقف کرد. در دهه ۱۹۸۰، توکیو به یکی از فعالترین شهرهای بزرگ جهان تبدیل شد که دارای جاذبههایی مانند فناوری پیشرفته، اطلاعات، فرهنگ و مد و همچنین سطح بالایی از امنیت عمومی است. از سال ۱۹۸۶ به بعد، قیمت زمین و سهام به سمت بالا حرکت کرد، پدیدهای که به عنوانحباب اقتصادی ژاپن شناخته میشود. ژاپن تحت حباب اقتصادی از رشد فوقالعادهای برخوردار بود، اما با ترکیدن حباب در آغاز دهه ۱۹۹۰، کاهش درآمدهای مالیاتی ناشی از رکود اقتصادی طولانی مدت منجر به وضعیت بحرانی در امور مالی کلانشهرها شد. با این حال، توکیو توانست از طریق دو برنامه بازسازی مالی متوالی بر این بحران مالی غلبه کند. جمعیت نیز شروع به بازگشت به توکیو کرد.[۱۱] از دیگر رویدادهای مهم در تاریخ توکیو میتوان بهحادثهٔ حمله با گاز سارین در متروی توکیو که در سال ۱۹۹۵ میلادی اتفاق افتاد، اشاره کرد. این اولین حمله تروریستی به وسیلهٔ گازهای شیمیایی در ژاپن بود و در طی آن سیزده نفر کشته و ۵٬۵۰۰ نفر دچار آسیب شدند.[۱۵]
شهرداری توکیو از سال ۱۹۹۱ میلادی درنیشی شینجوکو جای دارد.[۱۶] در سال ۲۰۰۱، جمعیت توکیو به ۱۲ میلیون نفر رسید و در سال ۲۰۱۰ از مرز ۱۳ میلیون نفر گذشت.[۱۱] در۱۱ مارس ۲۰۱۱ میلادی،زمینلرزه و سونامی ۲۰۱۱ توهوکو به قدرت ۹٫۰ درجه در مقیاس ریشتر در ساعت ۱۴ و ۴۶ دقیقه به وقت محلی در نزدیکیاستان میاگی در شمال شرقی ژاپن رخ داد. در توکیو شدت این زمینلرزه ۵ درجهٔ قوی درمقیاس شیندو ثبت شدهاست. این زمین لرزه در توکیو ۷ نفر کشته و ۸۳ نفر زخمی بر جای گذاشت.[۱۷]در پیحادثهٔ اتمی فوکوشیما و کاهش تولید برق، از مردم خواسته شد که در مصرف برق تا حد امکان صرفهجویی کنند.[۱۸]
در ۷ سپتامبر ۲۰۱۳،کمیته بینالمللی المپیک توکیو را برای میزبانیبازیهای المپیک تابستانی ۲۰۲۰ انتخاب کرد؛ بنابراین توکیو اولین شهر آسیایی شد که دو بار میزبان بازیهای المپیک شد.[۱۹] با این حال، در نتیجهدنیاگیری کووید-۱۹، بازیهای المپیک ۲۰۲۰ از ۲۳ ژوئیه ۲۰۲۱ تا ۸ اوت ۲۰۲۱ برگزار شد.[۲۰] اگرچهدنیاگیری کووید-۱۹ در توکیو مانع از رشد بسیاری از صنایع شدهاست، اما بازار املاک و مستغلات در ژاپن هنوز تحت تأثیر منفی قرار نگرفتهاست.[۲۱]
توکیو در بخشی از ژاپن به نامدشت کانتو و رو بهخلیج توکیو ساخته شدهاست. توکیو در همسایگی استانهایکاناگاوا،چیبا،سایتاما ویاماناشی قرار دارد.جزایر اوگاساوارا، با اینکه در فاصلهٔ ۱۰۰۰ کیلومتری از جنوب و جنوب شرقیمناطق ویژه توکیو واقع شدهاند، جزئی از توکیو بهشمار میروند و بدین ترتیب توکیو جنوبیترین و شرقیترین استان ژاپن محسوب میشود. مساحت توکیو ۲٬۱۸۷٫۰۸ کیلومتر مربع است.[۲۲]
در بخش شرقی توکیو رودهایسومیدا،آراکاوا،ادوگاوا وناکا جریان دارند. در قسمت غرب توکیورود تاما جریان دارد. این رود با طول ۱۳۸ کیلومتر طولانیترین رود توکیو است و در مرز بین توکیو و استان همسایهاشکاناگاوا قرار دارد.[۲۳]
جزایر توکیو عموماً از جزایرآتشفشانی تشکیل شدهاست. درجزایر ایزوی توکیو هنوز هم تعداد زیادی آتشفشان فعال وجود دارد. از جمله میتوان ازکوه اویاما در جزیرهٔمیاکه جیما نام برد که از ۲۰۰۰ سال پیش از نظر آتشفشانی فعال بودهاست.کوه میهارا در جزیرهایزو اوشیما نیز بهتازگی در سال ۱۹۸۶ میلادی فوران کردهاست.جزایر اوگاساوارای توکیو ازاکوسیستم ویژهای برخوردار هستند و گونههای بسیار نادر گیاهی و جانوری در این جزایر یافت میشود.[۲۵]
اگرچه این شهر یکشهر جهانی محسوب میشود، اما از نظر فنی یک شهر نیست. هیچ شهری در ژاپن به نام توکیو وجود ندارد. در واقع، توکیو به عنوان یککلانشهر، شبیه به یک استان در ژاپن تعیین شدهاست. از نظر تقسیمات اداری، توکیو به ۲۳ منطقه، ۲۶ شهر، ۵ شهرستان و ۸ روستا تقسیم میشود.[۲۶]
از نظر جغرافیایی شهر توکیو بهطور کلی به سه منطقهٔ بزرگ تقسیم میشود:
جزایر توکیو که دو بخش دارد:جزایر ایزو وجزایر اوگاساوارا. هر یک از این دو بخش شامل جزایر کوچکتری میشوند که بیشتر غیرمسکونی هستند. در ۹ جزیرهٔ اصلی و مهم آن، تشکیلات اداری و شهری وجود دارد و جزایر کوچکتر اطراف جزئی از این جزایر اصلی شمرده میشوند.[۲۷]
پارکهای طبیعی ۳۶٫۳ درصد مساحت کل توکیو را تشکیل میدهند و از نظر وسعت پارکهای طبیعی، توکیو پس ازاستان شیگا جایگاه دوم را در ژاپن به خود اختصاص دادهاست.[۳۰] به علت کاشت بیرویهٔ درختانسرو در این جنگلها، در فصل بهار مقدار انبوهی ازگرده این درختان در هوا پخش میشود و موجب پدیدار شدن علائمآلرژی مانند سوزش چشم و ریزش اشک و آب بینی در شهروندان میگردد. تعداد کسانی که از حساسیت به گرده رنج میبرند، هر ساله رو به افزایش است و در سالهای اخیر این مشکل به یکی از چالشهای بزرگ زیستمحیطی توکیو تبدیل شدهاست.[۳۱]
رودخانههای توکیو به دلیل توپوگرافی آن، عموماً از قسمت غربی سرچشمه میگیرند و بهخلیج توکیو میریزند. ۱۰۷ رودخانه به طول تقریب حدود ۸۵۸ کیلومتر در توکیو جاری هستند. از این تعداد، ۹۲ رودخانه به عنوان رودخانههای درجه یک و ۱۵ رودخانه به عنوان رودخانههای درجه دو توسط فرماندار توکیو تعیین شدهاست. چهار حوضه رودخانهایِتونهگاوا،آراکاوا،تاماگاوا وتسورومیگاوا در منطقه بزرگ توکیو وجود دارد و تعداد زیادی رودخانه و نهرهای کوچکتر از این رودخانهها سرچشمه میگیرند.[۳۲]
اکثر استان توکیو در منطقه آب و هوای نیمه گرمسیری مرطوب قرار دارند،[۳۳] با تابستانهای گرم و مرطوب و زمستانهای معتدل تا خنک با دورههای گاهی سرد. گرمترین ماه اوت است که میانگین آن ۲۶٫۹ درجه سانتی گراد (۸۰٫۴ درجه فارنهایت) است. سردترین ماه ژانویه است که میانگین آن ۵٫۴ درجه سانتی گراد (۴۱٫۷ درجه فارنهایت) است. رکورد پایین دمای ۹٫۲- درجه سانتیگراد (۱۵٫۴ درجه فارنهایت) در ۱۳ ژانویه ۱۸۷۶ بود. بالاترین رکورد در ۲۰ ژوئیه ۲۰۰۴، ۳۹٫۵ درجه سانتیگراد (۱۰۳٫۱ درجه فارنهایت) بود.[۳۴]
میانگین بارندگی سالانه نزدیک به ۱۶۰۰ میلیمتر (۶۳٫۰ اینچ)، با تابستان مرطوبتر و زمستان خشکتر است.[۳۵] بارش برف پراکندهاست و تقریباً در طی یک سال اتفاق میافتد.[۳۶] توکیو اغلب هر سال شاهد طوفان است و تعداد کمی از آنها قوی هستند. مرطوبترین ماه از زمان شروع رکوردها در سال ۱۸۷۶، اکتبر ۲۰۰۴ بود، با ۷۸۰ میلیمتر (۳۰ اینچ) باران،[۳۷] از جمله ۲۷۰٫۵ میلیمتر (۱۰٫۶۵ اینچ) در نهم همان ماه.[۳۸] آخرین چهار ماه ثبت شده برای مشاهده بدون بارندگی دسامبر ۱۹۹۵ است.[۳۴] Annual بارندگی از ۸۷۹٫۵ میلیمتر (۳۴٫۶۳ اینچ) در سال ۱۹۸۴ تا ۲٬۲۲۹٫۶ میلیمتر (۸۷٫۷۸ اینچ) در ۱۹۳۸ متغیر بودهاست.[۳۴]
توکیو دارای بالاترین نرختراکم جمعیت در ژاپن است.[۴۷] طبقسرشماری در سال ۱۹۵۵ میلادی، جمعیت توکیو ۶٬۹۶۹٬۱۰۴ نفر بودهاست که پس از آن تا ۱۹۷۰ میلادی هر ساله بین ۳۰۰٬۰۰۰ تا ۴۰۰٬۰۰۰ هزار نفر، بر جمعیت این شهر افزوده شدهاست. توکیو حداکثر افزایش جمعیت را در سال ۱۹۸۷ میلادی داشتهاست و پس از آن میزان افزایش جمعیت در حد ۲۰۰٬۰۰۰ نفر در سال ثابت باقی ماندهاست. بر اساسسرشماری سال ۱۹۴۵ میلادی ۱۳ درصد جمعیت ژاپن درمنطقه شهری توکیو ساکن بودهاند که این میزان در سال ۲۰۰۵ میلادی به ۲۶٫۹ درصد کل جمعیت ژاپن رسیدهاست.[۴۸][۴۹]
در طی روز به تعداد جمعیت توکیو بیش از دو و نیم میلیون نفر افزوده میشود. این افزایش جمعیت بهخاطر رفتوآمد شاغلان، کارگران و دانشجویان است که در مناطق مجاور توکیو مسکن دارند و بعد از پایان ساعات کاری از توکیو خارج میشوند.[۵۰] در ماه ژانویه سال ۲۰۲۰ میلادی ۵۷۷٬۳۲۹ نفر از اتباع بیگانه بهطور قانونی مقیم توکیو بودند.[۵۱]در سال ۲۰۲۰،محدوده شهری توکیو با ۱۴٫۰۵ میلیون نفر در میان ۴۷ استان ژاپن، بیشترین جمعیت را داشت.[۵۲]در حالی که ژاپن در حال حاضر کاهش جمعیت را تجربه میکند، توکیو یک استثنا است و همچنان در حال رشد است. توکیو حدود ۱۰ درصد از جمعیت ژاپن را در خود جای دادهاست. اگر منطقه بزرگترمتروی توکیو،استان کاناگاوا،استان سایتاما واستان چیبا را در نظر بگیرید، کل جمعیتمنطقه شهری توکیو به ۳۸ میلیون نفر میرسد. در سال ۲۰۲۰ کل جمعیت ژاپن حدود ۱۲۷ میلیون نفر است، بنابراین این ۳۰ درصد جمعیت کشور است و توکیو را به پرجمعیتترینمنطقه شهری در جهان تبدیل میکند.[۵۳]
دولت شهری توکیو برآورد کرد که جمعیت توکیو در سال ۲۰۳۰ به ۱۴٫۲۴ میلیون نفر خواهد رسید و سپس شروع به کاهش خواهد کرد. در مقایسه با تخمین قبلی در سال ۲۰۲۱، شروع کاهش جمعیت پنج سال به تعویق افتادهاست، اما دولت شهری اعلام کرد: "کاهش جمعیت حتی در پایتخت، توکیو، اجتنابناپذیر است.[۵۴]
بر اساس سرشماری سال ۲۰۲۰، بیش از نیمی از خانوادهها در توکیو تنها زندگی میکنند. خانوارهای تک نفره ۳ میلیون و ۶۲۵ هزار و ۸۱۰ خانوار را تشکیل میدهند که ۵۰٫۲۶ درصد از کل خانوارهای عمومی را تشکیل میدهند که برای اولین بار از نصف میگذرد. افزایش تعداد خانوارهای تک نفره تحت تأثیر افزایش تعداد سالمندانی است که به دلیل مرگ همسرشان تنها زندگی میکنند و همچنین به دلیل افزایش تعداد افراد مجرد و کاهش نسبت والدین سالمندی است که با فرزندان خود زندگی میکنند. از سوی دیگر، توکیو همچنین دارای تعداد زیادی از خانوادههای جوان و تک نفره است، مانند کسانی که برای کار یا تحصیلات عالی به این شهر نقل مکان کردهاند.[۵۵]
قدرت قانونگذاری در کلانشهر بر عهده مجمع شهری توکیو است که متشکل از ۱۲۷ عضو است که برای دورههای ۴ ساله انتخاب میشوند. مقام منتخب اصلیفرماندار توکیو است که بر تعدادی از کمیسیونهای اداری، از جمله آتشنشانی و کمیسیونهای امور عمومی، اختیار دارد. هر یک از ۲۳ بخش ویژه دارای یک شورا و یک رئیس منتخب مردم است که اختیارات محدودی بر مسائل محلی دارد.[۵۶]
در میان فرمانداران متوالی توکیو، به جزریوکیچی مینوبه (فرماندار از سال ۱۹۶۷ تا ۱۹۷۹)، که توسطحزب سوسیالیست ژاپن و حزب کمونیست توصیه شده بود، سایر فرمانداران همگی محافظه کار هستند. پس از استعفایشینتارو ایشیهارا به عنوانفرماندار توکیو در سال ۲۰۱۲،نائوکی اینوسه معاون سابق فرماندار توکیو با بیش از ۶۵ درصد آرا در انتخابات فرمانداری توکیو در سال ۲۰۱۲ انتخاب شد.[۵۷] با این حال، Inose در پایان سال ۲۰۱۳ به دلیل رسوایی مالی استعفا داد.[۵۸] در سال ۲۰۱۶ خانمیوریکو کوایکه به پیروزی بزرگی دست یافت و با کسب بیش از یک سوم آرا، فرماندار توکیو شد. در سال ۲۰۲۰، کویکه نزدیک به ۶۰ درصد آرا را به دست آورد و با موفقیت دوباره به عنوان فرماندار انتخاب شد.[۵۹]
نبرد توکیو با سیل به تاریخ آن بازمیگردد. این شهر دردشت کانتو قرار دارد که پنج سیستم رودخانهای و دهها رودخانه مجزا از آن عبور میکنند. رودخانههای توکیو در بیشتر سال بسیار زیبا هستند اما میتوانند در مواقع بارندگیهای شدید خطرآفرین باشند.تیفون کاتلین در سال ۱۹۴۷ رخ داد و حدود ۳۱۰۰۰ خانه را در توکیو ویران کرد و ۱۱۰۰ نفر را کشت. یک دهه بعدتیفون ایدا (۱۹۵۸) زمانی که حدود ۴۰۰ میلیمتر باران در یک هفته بارید، شهر را ویران کرد پس از آن بود که دولت ژاپن تعهدات پولی خود را برای مدیریت آب توکیو افزایش داد. پس از دههها برنامهریزی برای کنترل سیل و ساخت و سازهای بیوقفه، پایتخت ژاپن اکنون دهها سد، مخزن و خاکریز دارد. در این راستا در سال ۲۰۰۶ پس از ۱۳ سال کارکانال تخلیه زیرزمینی بیرونی منطقه متروپولیتن تکمیل شد.[۶۰] کانال تخلیه زیرزمینی بیرونی منطقه متروپولیتن بزرگترین سرریز رودخانه زیرزمینی جهان برای جلوگیری از سیل است. طول آن ۶٫۳ کیلومتر، پهنا حدود ۱۰ متر و عمق آن حدود ۵۰ متر است و در زیر مسیر رودخانه بینادوگاوا،ناکاگاوا واوتوشی فوروتونه گاوا که دراستان سایتاما قرار دارد، ساخته شدهاست. در صورت طغیان رودخانههای کوچک و متوسط، بخشی از آب از طریق این کانال بهادوگاوا تخلیه میشود. با تکمیل کانال تخلیه زیرزمینی بیرونی منطقه متروپولیتن، تعداد خانههای آبگرفته در اطراف رودها و خسارات ناشی از آن بسیار کاهش یافتهاست.[۶۱]
ژاپن کشوری است که به خاطر تعداد زیاد زمین لرزههایش شناخته شدهاست. علیرغم خطر دائمی زلزله ویرانگر، توکیو در سال ۲۰۱۷ بر اساس شاخص شهرهای ایمن واحد اطلاعات اکونومیست به عنوان امنترین شهر جهان معرفی شدو قوانین ملی حاکم بر ضوابط ساخت و ساز ساختمانها بیان میکند که ساختمانها باید حداقل آسیب را در زلزلههای متوسط داشته باشند و ساختمان نباید در معرض ریزش در یک زلزله بزرگ باشد. طبق یک مطالعه توسط دانشگاه توکیو، ۸۷٪ از ساختمانها در کلانشهر با این الزامات مطابقت دارند.[۶۲] آسمانخراشهای جدید دارای انواع دستگاههای ضد لرزه هستند، از جمله «جاذبههای شوک» بزرگ که مانند آونگ عمل میکنند و مشابه ضربهگیرها به امواج ناشی از زلزله واکنش نشان میدهند.[۶۳]
توکیو نمونهای از یک «پدیده جزیره گرمایی شهری» است. این پدیدهای است که در آن دمای هوای یک بخش در داخل شهر بهطور قابل توجهی نسبت به حومه شهر افزایش مییابد. یکی از عوامل مؤثر در افزایش وقوع بارانهای سیل آسا در مناطق شهری است. طبق گفته دولت شهری توکیو، میانگین دمای سالانه حدود ۳ درجه سانتیگراد در طول صد سال گذشته افزایش یافتهاست. توکیو به عنوان «نمونه قابل مشاهده از رابطه بین رشد شهری و آب و هوا» ذکر شدهاست.[۶۴]
در سال ۲۰۰۷، توکیو «پروژه ۱۰ ساله توکیو سبز» را تصویب کرد تا سال ۲۰۱۷ محقق شود. هدف از آن افزایش درختان کنار جادهای در توکیو به یک میلیون (از ۴۸۰۰۰۰) و اضافه کردن ۱۰۰۰ هکتار (ده کیلومتر مربع) بود.[۶۵]
زبالههای این کلانشهر به پنج دسته قابل سوختن، غیرقابل سوختن، بازیافت، بطریهایپلی اتیلن و اقلام بزرگ تقسیم میشوند (برای ورود به این دسته، ابعاد کالا باید ۳۰*۳۰*۳۰ سانتیمتر باشد).[۶۶] در توکیو هیچ سطل زباله درخیابانها وجود ندارد، زیرا سطلهای خیابان پس از حمله تروریستی با گاز سارین در متروی توکیو در سال ۱۹۹۵ جمعآوری شدند. بمبها در سطل زباله ایستگاهها کارگذاری شده بودند. از آن زمان، زبالهها تنها به میزان محدود در سطح شهر ریخته و یافت شدند. با توجه به این واقعیت، مردم باید زبالههای خود را به خانه منتقل کنند تا برای جمعآوری انتخابی آماده شوند. توکیو در برخی از ۲۳ بخش ویژه خود کارخانههای بازیافت دارد که اکثر آنها توسط شرکتهای خصوصی اداره میشوند که اصلیترین آنها در میناتو قرار دارد.[94][۶۷]
صنعت بازیافت اهمیت قابل توجهی در کلانشهر دارد. دولت میگوید که استراتژی (بازیافت، کاهش و استفاده مجدد) را ترویج میکند. هر هفته، هزاران سطل پلاستیکی در خیابانهای توکیو برای جمعآوری مواد قابل بازیافت قرار میگیرد. در ادارات، سوپرمارکتها، ایستگاههای قطار و سایر تأسیسات، زبالهها با دقت جدا شده و در ظروف مناسب قرار میگیرند.[۶۷]
توکیو شهری مدرن است و اطلاعات و فرهنگ لازم برای زندگی کردن در آن رو به گسترش است. با این وجود شهری تاریخی و وارث فرهنگی سنتی نیز هست. ژاپن کشوری است که سنتهایی نظیرکابوکی،بونراکو (خیمه شب بازی ژاپنی)،راکوگو (یک نوع کمدی)،نیهون بویو (رقصهای سنتی ژاپنی)،ایکبانا (گلآرایی ژاپنی) ومراسم چای ژاپنی در آن هنوز پابرجا مانده و رواج دارد. یکی از مراکزی که نقش مهمی در رونقکابوکی و دیگر هنرهای نمایشی سنتی ژاپن ایفا میکند،تئاتر ملی ژاپن است. تئاتر ملی ژاپن علاوه بر این، یکی از مراکز مهم تحقیق در مورد سنتهای ژاپن نیز بهشمار میرود.کابوکی-زا درگینزا نیز از دیگر مکانهایی است که در همه ایام سالکابوکی در آن اجرا میشود.[۶۸]
از محلهای مشهور برگزاری کنسرتهای بزرگ میتوان ازنیپون بودوکان که به اختصاربودوکان نامیده میشود، نام برد. بودوکان در اصل سالنجودو است اما تاکنون محل برگزاری کنسرتهای بسیاری از خوانندگان ژاپنی و غیر ژاپنی بودهاست و آلبومهای بسیاری به ناماجرای زنده در بودوکان وجود دارد. گروه انگلیسیبیتلز نخستین گروهراک بودند که در این ورزشگاه کنسرت اجرا کردند.[۶۹]
عنوان میشود که توکیو از نظر فرهنگی متنوعترین شهر جهان است و شهری است که در آن بهانهای برای حوصله سر رفتن وجود ندارد. توکیو بر فرهنگ ژاپن تسلط دارد شایدفرانسه وپاریس آن نمونه مشابهی باشند، اما نمیتوان از این قبیل در جهان زیاد یافت. یک سوم دانشگاههای این کشور در توکیوی بزرگ قرار دارند. بیشتر نویسندگان، روزنامهنگاران و افکارسازان در توکیوی بزرگ زندگی میکنند. مهمترین مؤسسات فرهنگی (مانندموزه ملی توکیو،کتابخانه شورای ملی ژاپن،تئاتر ملی جدید توکیو وموزه هنر متروپولیتن توکیو) در نزدیکی ادارههای دولتی ملی یا دراوئنو یافت میشوند.[۵۶]
همچنین در توکیو ۲۵۳ سینما که بیشتر به صورت مجتمع سینمایی هستند، وجود دارد. این تعداد سینما مجموعاً دارای ۳۶۴ سالن سینما هستند.[۷۰]
بر اساس آمار سال ۲۰۱۸، ۳۸۴ کتابخانه در توکیو وجود دارد و تعداد کتابخانهها در ازای یک میلیون نفر جمعیت ۲۹ کتابخانه بودهاست.[۷۱]
توکیو دارای تعداد زیادی رستوران است که از شهرهای بزرگی مانند پاریس و نیویورک پیشی گرفتهاست،منطقه شهری توکیو بیش از ۱۳۷۰۰۰ رستوران دارد.[۷۴] درکتاب راهنمای میشلن (راهنمای غذاخوریهای خوب) که در نوامبر سال ۲۰۲۳ چاپ شد، در مجموع ۲۰۰ رستوران و غذاخوری ستارهدار در این شهر وجود دارد که ۱۲ رستوران سه ستاره، ۳۹ رستوران دو ستاره و ۱۴۹ رستوران یک ستاره هستند.[۷۵]
غذاهای معرفسوبا، نودل سرد، که در توکیو بهترین است،تمپورااودن و سوشی هستند.[۷۶]
۱۵ درصد از اراضی شهرادو تحت تسلط معابد و زیارتگاهها بود، به این علت میتوان دریافت که نیروهای مذهبی نقش مهمی دردوره ادو داشتند. در مقایسه باشینتو،بودیسم تأثیر بسیار بیشتری در ادو داشت. فرقههای بوداییذن،تندای،فرقه جودو وشینگون تأثیرگذارترین فرقههای بودایی در ادو بودند. از آنجایی که رهبران معابد در دوره ادو مجبور به پرداخت مالیات نبودند، بسیاری از معابد یا مناطق مجاور آن از نظر تجاری توسعه یافتند و به مراکز سرگرمی، فرهنگ و گشت و گذار تبدیل شدند.[۷۷] با این حال، در دورهاصلاحات میجی، به دلیل سیاست دولت مبنی بر تضعیفسازی بودیسم، نیروهای بودایی سرکوب شدند و برخی از معابد بزرگ مانندمعبد کانئی ومعبد زوجو به عنوان پارک طبقهبندی شدند.[۷۸] در همان زمان، بسیاری از زیارتگاههای مربوط به خانواده سلطنتی و سربازان مانندمعبد میجی،معبد یاسوکونی،معبد توگو ومعبد نوگی در توکیو ظاهر شدند.[۷۹]
بر اساس آمار سال ۲۰۲۳ میلادی، به غیر از ۲۰ دانشگاه ملی و دولتی، توکیو شامل ۱۳۰ دانشگاه خصوصی و کالجهای مختلف میباشد.[۸۰]
چند دانشگاه زیر نمونهای از دانشگاههای معتبر توکیو هستند.
دانشگاه توکیو در منطقهٔبونکئوی توکیو واقع شدهاست. دانشگاه توکیو در سال ۱۸۷۷ میلادی تأسیس شده و قدیمیترین دانشگاه عمومی ژاپن است. این دانشگاه دارای ده دانشکدهٔ حقوق، پزشکی، مهندسی، ادبیات، علم، کشاورزی، اقتصاد، هنر، آموزش و پرورش و داروسازی است. دانشگاه توکیو در ردهٔ نخست دانشگاههای معتبر در آسیا و در ردهٔ بیستم دانشگاههای معتبر در جهان قرار گرفتهاست.[۸۱] این دانشگاه هر ساله بهطور متوسط در حدود ۳۰ هزار دانشجو دارد.[۸۲]
دانشگاه واسدا در سال ۱۸۸۲ میلادی تأسیس شدهاست و قدیمیتریندانشگاه خصوصی ژاپن بهشمار میرود. در غرب توکیو و در منطقهٔشینجوکو واقع شدهاست و دارای ۱۳ دانشکده میباشد. این دانشگاه بهطور تقریبی در حدود ۵۰ هزار دانشجو دارد.
دانشگاه کیئو در سال ۱۸۵۸ میلادی تأسیس شدهاست و دارای ۱۰ دانشکده میباشد.
دانشگاه هیتوتسوباشی در سال ۱۸۷۵ میلادی تأسیس شدهاست و دارای ۴ دانشکدهٔ بازرگانی، اقتصاد، حقوق و جامعهشناسی میباشد. این دانشگاه بهطور تقریبی حدود ۶ هزار دانشجو دارد.[۸۳]
در حال حاضر ۴۲ مورد به عنوان صنایع دستی سنتی توکیو تعیین شدهاست. هنر برش شیشهادو کیریکو، کیمونویادو کومون، زیورآلات ساخته شده باپوسته لاکپشت به نام «ادوبکّو» از این جمله هستند.[۸۴]
فضای اجتماعی تساهلآمیز توکیو را به محیطی تبدیل میکند که امکان به وجود آمدن بسیاری از پدیدههای فرهنگی در آن امکانپذیر است. منطقهآکیهابارا بینایستگاه توکیو وایستگاه اوئنو در اوایل دوران پس از جنگ به یک شهر الکترونیک تبدیل شد و هنوز هم مغازههای کوچک زیادی وجود دارند که قطعات الکترونیکی ویژه میفروشند. پس از دهه ۱۹۸۰، با محبوبیتکنسول بازی ویدئویی خانگی، آکیهابارا به مکانی مقدس برای دوستداران بازی و پس از آن به مرکز فرهنگاوتاکو تبدیل شد. علاوه بر فروشگاههایی که محصولات مرتبط باای سی جی (خرده فرهنگ) (انیمه،مانگا وبازی ویدئویی) را در منطقه آکیهابارا میفروشند، فروشگاههای خدماتی زیادی برای اوتاکوها مانندکافههای خدمتکار نیز وجود دارد. مانند آکیهابارا،ایکهبوکورو وناکانو نیز به خاطر فرهنگ اوتاکو معروف هستند.[۸۵] منطقهشیموکیتازاوا که به خاطر خرده فرهنگ موسیقی و تئاتر شهرت دارد، توسط مجله مسافرتیتایم اوت به عنوان دومین محله جالب در جهان انتخاب شد.[۸۶]
نویسنده ژاپنیهاروکی موراکامی برخی از رمانهای خود را در توکیو (از جملهجنگل نروژی) نوشتهاست و دو رمان اولدیوید میچل (شماره ۹ رؤیا وسایهنویس نوشتهشده) این شهر را به تصویر میکشند.کارل رندال، نقاش معاصر بریتانیایی، ۱۰ سال به عنوان یک هنرمند در توکیو زندگی کرد و مجموعهای از آثار را خلق کرد که خیابانهای شلوغ و فضاهای عمومی شهر را به تصویر میکشید.[۹۰]
از سه ورزشسومو،بیس بال وفوتبال میتوان به عنوان پر طرفدارترین ورزشها در بین مردم ژاپن نام برد.[۹۱] مسابقات رسمیسومو هر ساله در سه نوبت و در ماههای ژانویه، مه و سپتامبر در ورزشگاهریوگوکو کوکوگیکان که به سومو اختصاص دارد، برگزار میشود.
توکیو دو تیم حرفهایبیس بال دارد. تیم بیسبالیومیوری جاینتس (بهانگلیسی:Yomiuri Giants) که مسابقات خانگی آن در ورزشگاهتوکیو دم انجام میشود و تیم بیسبالتوکیو یاکولت سوواروز (بهانگلیسی:Tokyo Yakult Swallows) که مسابقات خانگی آن درورزشگاه میجی جینگو برگزار میشود.
دو باشگاه برتر فوتبال توکیو به نامهایباشگاه اف. سی توکیو (بهانگلیسی:F.C. Tokyo) وتوکیو وردی (بهانگلیسی:Tokyo Verdy) هر دو درورزشگاه آجینوموتو واقع درچوفو بازیهای خانگی خود را انجام میدهند.[۹۲][۹۳]
یکی از رویدادهای مهم ورزشی شهرتوکیو ماراتون است. روز برگزاری این رویداد هر ساله از طرف برگزارکنندگان اعلام میشود و طی آن حداکثر تا ۲۵٬۰۰۰ هزار نفر در بخشماراتون اصلی به طول ۴۲ کیلومتر و ۵۰۰۰ نفر در طول مسیری به طول ۱۰ کیلومتر به رقابت میپردازند. این رقابت در سطح بینالمللی انجام میشود و شرکت در آن برای همه آزاد است.[۹۴]
توکیو به همراه شهرهایمادرید واستانبول نامزد میزبانی المپیک ۲۰۲۰ بودند که در نهایت پس از حذف اسپانیا در دور اول، در اوت ۲۰۱۳ توکیو با کسب ۶۰ رأی در مقابل ۳۶ رأی استانبول، میزبانی المپیک سال ۲۰۲۰ را بر عهده گرفت.[۹۵]
بازیهای المپیک تابستانی ۲۰۲۰ در ابتدا قرار بود از ۲۴ ژوئیه تا ۹ اوت ۲۰۲۰ برگزار شود، اما در مارس ۲۰۲۰ به دلیلدنیاگیری کووید-۱۹ به تعویق افتاد سرانجام این بازیها بدون تماشاچی برای سال ۲۰۲۱ برنامهریزی مجدد شد.[۹۶]
توکیو پس ازنیویورک دومین شهر ثروتمند جهان است.[۹۷] معدن و تولید کمتر از نیمی از میانگین ژاپن در اقتصاد توکیو را تشکیل میدهد، در حالی که موقعیتهای عمدهفروشی و خردهفروشی، اطلاعات و ارتباطات، بیمه مالی و خدمات تخصصی در اقتصاد توکیو بهطور قابل توجهی بالاتر از میانگین ژاپن است.[۹۸] در سال ۲۰۲۰ در میانفورچون جهانی ۵۰۰، توکیو در میان برترینهای جهان قرار دارد.[۹۹] از پانصد شرکت برتر جهان، دفتر مرکزی ۳۸ شرکت در توکیو واقع بودند که تقریباً دوبرابر تعداد شرکتها در شهر بعدی یعنیپاریس میباشد.[۱۰۰][۱۰۱] بورس اوراق بهادار توکیو با نام «توشو» نیز شناخته میشود، در سال ۲۰۲۲ از نظر سرمایه ششمین مقام را در بین بورس اوراق بهادار جهان داراست. توشو بیش از ۳۵۰۰ شرکت فهرست شده دارد که ارزش بازار تجمعی آنها بیش از ۵٫۶۷ تریلیون دلار است.[۱۰۲]
منطقه کلانشهری توکیو از نظر تولید ناخالص داخلی در رتبه اول جهان قرار دارد و نیم قرن است که جایگاه اول را به خود اختصاص دادهاست. نیویورک در جایگاه دوم قرار دارد.[۱۰۳]
توکیو نقش مرکز صنعتی پیشرو در کشور را به دارد. این منطقه دارای یک پایگاه تولیدی بسیار متنوع است. صنایع سنگین - مانند فلزات، مواد شیمیایی، ماشین آلات، تجهیزات حمل و نقل و پالایش نفت - درچیبا،کاواساکی ویوکوهاما متمرکز شدهاند. توکیو به شدت به سمت صنعت سبک تمایل دارد. به عنوان مثال، بیشتر کتابهای ژاپن و بسیاری از تجهیزات الکترونیکی در آنجا تولید میشوند.[۵۶]
نزدیکی به ادارات دولتی دلیل مهمی برای نگه داشتن یک دفتر در توکیو است حتی شرکتهایی که کارخانههایی در جاهای دیگر دارند، دفاتر بزرگی در توکیو دارند و محل مناسب برای داشتن دفترمارونوئوچی است.نیهونباشی، مقر اصلی مراکز تجاری و مالی است.بانک ژاپن وبورس اوراق بهادار توکیو، دو مؤسسه مالی مهم ژاپن، در آنجا قرار دارند.[۵۶]
در سال ۲۰۱۳ سطح زمین زیر کشت توکیو ۷۴۰۰ هکتار است که معادل ۳٫۴ درصد از کل مساحت توکیو است. تا سال ۲۰۱۵ در توکیو ۱۱۲۲۴ خانوار مزرعه دار وجود دارد و جمعیت فعال کشاورزان تجاری ۱۰۹۸۳ نفر است. از این تعداد بیش از ۵۰ درصد افراد بالای ۶۵ سال هستند. سبزیجات حدود ۶۰ درصد از کشاورزی توکیو را تشکیل میدهند.ترب سفید (۱۱۰۰۰ تن؛ ۰٫۸ درصد سهم) وکلم برگ (۱۰۰۰۰ تن؛ ۰٫۷ درصد سهم) وکوماتسونا ۸۶۰۰ تن بالاترین میزان تولید را در بین سبزیجات دارد. سبزیجاتی نیز وجود دارد که توکیو بیشترین سهم برداشت را در ژاپن دارد، مانندشابانک که ۴۴ تن (۲۳ درصد) از ۱۹۴ تن محصول کشور، در توکیو برداشت میشود.[۱۰۵]
قبل از اینکه ژاپن وارد رکود اقتصادی طولانی مدت خود شود. قیمت زمین در آن زمان آنقدر بالا بود که ارزش قصر امپراتوری توکیو از تمام زمینهای کالیفرنیا بیشتر بود. قیمت آپارتمان در پی ترکیدن حباب اقتصادی سقوط کرد و تنها در پنج سال بیش از یک سوم از ارزش خود را از دست داد و تا دو دهه بعد تا حد زیادی ثابت ماند اما در سالهای پس از روی کار آمدنشینزو آبه، نخستوزیر وقت ژاپن در سال ۲۰۱۲، قیمتهای جدید آپارتمانها رو به افزایش یافت. در سال ۲۰۲۱ قیمت آپارتمانهای نوساز در توکیو رکورد ۳۰ ساله را شکست، زیرا افزایش تقاضا از سوی خانوارهای که دارای درآمد دوگانه زن و شوهر هستند و افزایش هزینههای ساخت و ساز باعث تقویت بازار مسکن پایتخت شدهاست. میانگین قیمت آپارتمانهای جدید در پایتخت ژاپن و مناطق اطراف آن در سال ۲۰۲۰ به ۶۲٫۶ میلیون ین (۵۵۰۰۰۰ دلار) رسید و بالاتر از ۶۱٫۲ میلیون ین در سال ۱۹۹۰ در اوج حباب اقتصادی قرار گرفت. افزایش اخیر همچنین به دلیل کمبود اخیر عرضه، تقاضا از سوی خریداران خارجی - به ویژه ازچین - و همچنین علاقه بیشتر به محل زندگی بهتر بودهاست زیرا متخصصان شاغل به دلیل دورکاری زمان بیشتری را در خانه سپری میکنند.[۱۰۶]
توکیو دارای فرودگاههای داخلی و بینالمللی و همچنین راههای جادهای و ریلی بسیار مجهزی میباشد. حمل و نقل عمومی در توکیو بسیار پاکیزه و کارآمد است.قطارها ومتروی توکیو به عنوان اصلیترین بخش حمل و نقل عمومی فعالیت میکنند و در کنار این دو،اتوبوس،مونوریل وواگن برقی به عنوان مکمل فعالیت دارند.
فرودگاه بینالمللی توکیو که بیشتر با نامفرودگاه بینالمللی هانهدا شناخته میشود، در جنوب منطقهٔاوتا واقع شده و بزرگترین فرودگاه ژاپن میباشد. نقش اصلی این فرودگاه، جابهجایی مسافران داخلی ژاپن است.[۱۰۸] به علت نزدیکی بهمناطق ویژه توکیو پروازهای ویژه مسئولان دولتی ژاپن و سران و مسئولان دیگر کشورها، از این فرودگاه انجام میپذیرد. از اکتبر سال۲۰۱۰ میلادی ترمینال جدید بینالمللی در این فرودگاه آغاز بهکار کردهاست و پروازهای خارجی این فرودگاه رو به افزایش است.[۱۰۹] در سال ۲۰۲۳ فرودگاه بینالمللی هانهدا مقام دوم را به عنوان بهترین فرودگاههای آسیا و رتبه سوم بهترین فرودگاههای جهان را کسب کرد. در رده تمیزترین فرودگاههای جهان، هانهدا برای دهمین بار و هشتمین سال متوالی رتبه اول را کسب کرد، در حالی که در رده بهترین فرودگاههای داخلی جهان، برای یازدهمین سال متوالی رتبه اول را کسب کرد.[۱۱۰]
خط یامانوته وابسته بهجیآر به صورت یک دایره در قلب توکیو قرار گرفته و ایستگاههای اصلی و مهم توکیو را به یکدیگر متصل میکند. ایستگاههایتوکیو،اوئنو،شیناگاوا،شیبویا،شینجوکو وایکهبوکورو ایستگاههای ترمینال توکیو هستند.ایستگاه توکیو در مرکز توکیو قرار گرفته و به عنوان ایستگاه مرکزی شبکهٔ راهآهن ژاپن شمرده میشود.ایستگاه توکیو مبدأ خطوطشینکانسن است. این قطارهای تندرو فاصلهٔ بین توکیو تا شهرهای دیگر ژاپن را بسیار سریع طی میکنند.ایستگاه شینجوکو بالاترین تعداد مسافر روزانه را نه تنها در ژاپن بلکه در بین تمامی کشورهای جهان داراست. رتبهٔ دوم تعداد مسافران روزانه در جهان از آنایستگاه ایکهبوکورو میباشد.[۱۱۲]
دوکارت اعتباری،سوئیکا وپاسمو تسهیلاتی هستند که جهت آسان شدن محاسبهٔ هزینهٔ سوار شدن به قطارها و اتوبوسهای توکیو به وجود آمدهاند. تهیهٔ این دو کارت بهآسانی توسط دستگاههای اتوماتیک خرید بلیت انجام میشود و هنگام خرید نیاز به ارائهٔ هیچ مدرکی نیست.[۱۱۳]
اتوبوسها در توکیو توسط شرکتهای شهری و خصوصی اداره میشوند. در بخشهای توکیو،اتوبوس توئی که توسط اداره حملونقل شهری توکیو اداره میشود، طیف وسیعی از مسیرهای اتوبوس را دارد. اکثر شرکتهای خصوصی وابسته به خطوط راهآهن خصوصی بزرگ هستند، اما شرکتهای مستقلی نیز وجود دارند. این اتوبوسهای مسیر ثابت دارای یک سیستم نرخ ثابت هستند که هر چقدر در ۲۳ بخش ویژه پیش بروید تغییر نمیکند. کرایه شهری برای بزرگسالان ۲۱۰ ین است. در داخل توکیو مسافران از در جلو سوار اتوبوس میشوند و ابتدا کرایه را میپردازند.[۱۱۷]
از توکیو، میتوان با اتوبوسهای سریعالسیر به جاهای دیگر ژاپن به جزهوکایدو واوکیناوا مسافرت کرد.[۱۱۸] در سال ۲۰۱۶،باستا شینجوکو بزرگترین پایانه مسافربری ژاپن، در خروجی جنوبیایستگاه شینجوکو افتتاح شد. در سال اول، میانگین تعداد مسافر در روز ۲۸۰۰۰ نفر و میانگین تعداد حرکت اتوبوسهای سریعالسیر به خارج از توکیو در روز حدود ۱۴۷۰ بود.[۱۱۹]
علاوه بر این خطوط ریلی دیگری نیز وجود دارد که بهطور رسمی به عنوان مترو تعیین نشدهاند: مانندخط رینکای (نزدیک به ۱۰ کیلومتر از ۱۲٫۲ کیلومتر مسیر را از زیر زمین میرود)،[۱۲۲]خط راهآهن سریع تویو،خط راهآهن سریع سایتاما که بخشی از مسیر خود را از زیرزمین طی میکنند.[۱۲۳]
دردوره ادو، مرکزادو با شبکهٔ کانالهای آبی طور متراکم پوشیده شده بود و حمل و نقل آبی نقش فوقالعاده مهمی در حمل و نقل و تدارکات ادو داشت. با این حال، پس از قرن بیستم، به دلیل پیشرفت شهرنشینی، شبکه آبراه در مرکز توکیو به سرعت کاهش یافت و تعداد زیادی از آبراهها برای ساخت جاده پر شدند.[۱۲۵]در حال حاضر، حمل و نقل اصلی آبی در توکیو مسیری است که سرزمین اصلی را باجزایر ایزو وجزایر اوگاساوارا متصل میکند.[۱۲۶]
ترمینال کروز بینالمللی توکیو در سال ۲۰۲۰ افتتاح شد و یک مرکز برای سفر در ژاپن و دروازهای برای بازدیدکنندگان از سراسر جهان است. این ترمینال با ساختمانی ۴ طبقه با مساحت زیربنای وسیع تقریباً ۱۹٫۰۰۰ متر مربع بنا شده که میتواند حتی بزرگترین کشتیهای تفریحی جهان را در خود جای دهد.[۱۲۷]
کاخ امپراتوری توکیو یاکُوکیو قصر و قلعهای است که در منطقهٔچیودا واقع شدهاست و در حدود ۱۵ دقیقه پیاده تاایستگاه توکیو فاصله دارد. قسمت شرقی کاخ از سال ۱۹۶۸ میلادی تبدیل به پارکی به نامپارک کوکیو هیگاشی شدهاست. در قسمتهایی ازخندقچیدوریگافوچی در اطراف کاخ امکان قایقرانی برای گردشگران وجود دارد.[۱۲۸]
پارک شینجوکو گیوئن در منطقهٔشینجوکو واقع شده و ۵۸٫۳ هکتار مساحت دارد. پارک شینجوکو گیوئن دارای ۱۵۰۰ درخت برای دیدنساکورا یا شکوفهٔگیلاس است و یکی از پارکهای معروف توکیو جهت دیدن ساکورا هنگامجشن شکوفههای گیلاس بهشمار میرود. در قسمتهای مختلف این پارک بزرگ، پارکهایی به شکل پارکهای انگلیسی، فرانسوی و ژاپنی طراحی شدهاند.[۱۲۹]
معبد سنسوجی در قرن هفتم میلادی ساخته شده و قدیمیترین معبد در توکیو است. این معبد در کناررود سومیدا و درآساکوسا واقع شدهاست و پربازدیدترین معبد در سراسر ژاپن بهشمار میرود. بهطور میانگین سالانه حدود ۳۰ میلیون نفر از این معبد دیدن میکنند. در دو طرف مسیر پیادهروی داخل معبد حدود ۸۹ مغازه که عمدتاً سوغاتفروش هستند، جای گرفتهاند.[۱۳۱]
کوه تاکائو یکی از مراکز گردشگری معروف درمنطقهٔ تامای توکیو است و در قسمت جنوب غربیهاچیاوجی قرار دارد.[۱۳۲]معبد تاکائوسان–یاکوئواین در نزدیکی قلهٔ این کوه واقع شدهاست. هر ساله بهطور متوسط در حدود ۲٫۶ میلیون نفر در تمام گروههای سنی از تاکائو بازدید میکنند. بنابر آمار، قلهٔ کوه تاکائو رتبهٔ نخست را از نظر تعداد صعودکنندگان در بین تمامی کوههای جهان داراست.[۱۳۳] درکتاب راهنمای میشلن این کوه تنها کوهی در توکیوست که با سه ستاره مشخص شدهاست.[۱۳۴]
کوه میتاکه در منطقهاومه قرار دارد. این کوه بهخاطر داشتنمعبد موساشیمیتاکه بازدیدکنندگان زیادی دارد. درصورتیکه مسیر از ایستگاه قطار میتاکه آغاز شود، امکان استفاده از قطار کابلی تا معبد وجود دارد.[۱۳۵]
کوه جینبا در منطقهٔهاچیاوجی واقع شدهاست. سمبل این کوه مجسمهٔ اسب سفید و بزرگی است که در مرکز محوطهٔ باز و وسیع قلهٔ کوه جینبا نصب شدهاست. این کوه بهخاطر چشماندازهای زیبایی که از قله دیده میشود، بین کوهنوردان محبوبیت دارد.[۱۳۶]
توکیو جشنوارههای هنری، ورزشی و تفریحی متعددی دارد.جشنوارهٔ فیلم توکیو که بزرگترین رویداد سینمایی ژاپن بهشمار میرود، معمولاً در ماه اکتبر و در دو منطقهٔروپونگی وشیبویای توکیو برگزار میشود. جایزه بزرگ این جشنواره به نامساکورا به بهترین فیلم بخش مسابقه اهدا میشود. جشنواره فیلم توکیو توسط بنیاد توسعه بینالمللی سینمای ژاپن با همکاری و پشتیبانی دولت ژاپن برگزار میشود.[۱۴۴]
اولین نماد شهر توکیو، در دسامبر ۱۸۸۹ به تصویب رسید. ظاهر آن به این معنی است که خورشید شش پرتو نور ساطع میکند و نماد این است که توکیو به عنوان «پایتخت و مرکز ژاپن» است. منظور از نشان، آرزوی توسعه توکیو است.[۱۴۹] این نماد در پرچم کلانشهر توکیو بر روی زمینه بنفش رنگ قرار دارد. طرح پرچم توکیو در سال ۱۹۶۴، درست قبل از افتتاحیه المپیک توکیو (هجدهمین بازی تابستانی) به تصویب رسید.[۱۵۰]
کمیته انتخاب علامت دولت متروپولیتن توکیو؛ علامت نماد توکیو در ۱ ژوئن ۱۹۸۹ معرفی کرد. این علامت نماد از سه قوس تشکیل شدهاست که حرف ابتدایی "T" توکیو در مرکز آن پنهان شدهاست و رنگ اصلی آن سبز روشن است. این نماد بیانگر پویایی، رفاه، غنا و آسایش توکیو در آینده است.[۱۵۱]گل توکیوساکورایسومی-یوشینو است که توسط کمیته انتخاب گل توکیو در ژوئن ۱۹۸۴ انتخاب شد.[۱۵۱]
درخت توکیوکهندار است که در ۱۴ نوامبر ۱۹۶۶ به عنوان درخت شهر معرفی شد. این گیاه به دلیل مقاوم بودن در برابر آلودگی و آتش، به عنوان درخت خیابانی نیز استفاده میشود.[۱۵۱]
پرنده توکیوکاکایی سرسیاه کوچک است. این پرنده از قدیم الایام موضوع شعر و نقاشی بوده و معمولاً به نام «میاکودوری» (پرنده پایتخت) شناخته میشوند.[۱۵۱]
↑観測史上1~10位の値(年間を通じての値). Japan Meteorological Agency. RetrievedDecember 4, 2011.{{cite web}}:C1 control character in|url= at position 77 (help)
↑観測史上1~10位の値(10月としての値). Japan Meteorological Agency. RetrievedDecember 4, 2011.{{cite web}}:C1 control character in|url= at position 77 (help)
↑JMA Tokyo, Tokyo (東京都 東京؟) station is at 35°41.4′N 139°45.6′E, JMA:気象統計情報 過去の気象データ検索>都道府県の選択>地点の選択. Japan Meteorological Agency. Archived fromthe original on October 1, 2018. RetrievedNovember 15, 2018.
↑"Tokyo – GoJapanGo".Tokyo Attractions – Japanese Lifestyle. Mi Marketing Pty Ltd. Archived fromthe original on April 26, 2012. RetrievedApril 18, 2012.