مجمعالجزائر تونگا در حدود یکسوم راه ازنیوزیلند بههاوائی قرار گرفتهاست. تونگا در جنوبساموآ و در شرقفیجی واقع شده و بخشی ازپلینزی به شمار میآید.پایتخت تونگا،نوکوآلوفا نام دارد و زبانهای رسمی این کشورتونگایی وانگلیسی هستند. تونگا تنها کشورپادشاهی در اقیانوس آرام است.۹۸ درصد جمعیت تونگا از نژاد پلینزی میباشند. ۶۰ درصد جمعیت کشور در جزیره تونگا پاتو ساکنند.
پیشینه سکونت انسان در تونگا به ۱۵۰۰ سال پیش بازمیگردد. مردم تونگا برای اولین بار در قرن ۱۸ با مردمفیجی ونیووی ارتباط برقرار کردند. تونگا از سال ۱۹۰۰ بهتحتالحمایگی بریتانیا درآمد و در ۴ ژوئن ۱۹۷۰ ازبریتانیا اعلام استقلال کرد. روز ملی تونگا چهارم ژوئیه، زادروز پادشاه این کشور است.
پادشاهی تونگا درعرض جغرافیایی ۱۵ درجه جنوبی وطول جغرافیایی ۱۷۳ تا ۱۷۷ درجه غربی و دقیقاً زیرمدار رأسالجدی، جنوب ساموآ و جنوب شرقی فیجی، واقع شدهاست.پایتخت این کشور شهرنوکوآلوفا (Nuku'alofa) با ۲۴ هزار نفر میباشد. مساحت تونگا ۷۴۸ کیلومتر مربع و جمعیت آن ۱۰۶٬۰۰۰ نفر است.[۶]
از مهمترین شهرهای تونگا میتوان، موآ با ۳٬۹۰۰ نفر، نیافو با ۴ هزار نفر و هاوه لولوتو با ۳ هزار نفر جمعیت را نام برد. تونگا از ۱۵۰ جزیره تشکیل شدهاست که مهمترین آنها تونگاتاپو، هاپای، واوائو و نیوآ میباشند. این کشور پیش از این «جزایر دوستانه» (Friendly Islands) نام داشتهاست. واژهٔ تونگا یک واژهٔ بومی است که از «تو» و «نگا» که ترجمهٔ آن «سرزمین واقع در جنوب» میباشد، تشکیل شدهاست.
این کشور از گروه بزرگی از جزایر آتشفشانی و مرجانی تشکیل شدهاست که در منطقهای دریایی به وسعت ۷۰۰ هزار کیلومتر مربع، پراکنده شدهاند. مساحت خشکی تونگا حدود ۶۹۹ کیلومتر مربع است. این کشور بالغ بر ۱۷۱ جزیره است که ۳۶ جزیره آن قابل سکونت هستند. جمعیت تونگا در چهار جزیره اصلیواوائو (Vavau)، هاپای (Haapai)، نیوآ (Niua) و تونگا پاتو (Patu Tonge) ساکنند؛ بخش اعظم جمعیت تونگا را ساکنان جزیره تونگا پاتو شکل میدهند. این جزیره از بزرگترین جزایر تونگا است که پایتخت و دولت مرکزی و سازمانهای اصلی دولتی در آن قرار دارند.
این کشور دارای آب و هوایی معتدل و گاهی خنک است و میزان رطوبت هوای آن از اغلب کشورهایاستوایی، پایینتر است. میانگین دمای هوا در ماههای «مه» تا «سپتامبر» بین ۱۸ تا ۲۵ درجه است و در ماههای اکتبر و آوریل بین ۲۴ تا ۳۲درجه سانتیگراد است. بادهای شدیدی در تمام طول سال با سرعت ۱۳ تا ۱۸ «نات» میوزند. میانگین دمای پایتخت معادل ۲۴٫۷ درجه سانتیگراد با رطوبت ۷۶٫۹ درصد و متوسط بارندگی ۱۷۷٫۵ سانتیمتر است.
واحد پول تونگا،پاآنگا با واحد جزء (سنیتی) نام دارد.از صادرات تونگا، نارگیل، هندوانه، وانیل، ماهی، صنایع دستی و کدو تنبل را میتوان نام برد که بیشتر آنها بهژاپن صادر میشود، همچنین گردشگری نیز از جمله مهمترین صنایع تونگا بهشمار میرود. تونگا عضوکشورهای همسود (مشترکالمنافع) است.
منابع طبیعی تونگا عبارتند از دریا، سرزمین، مردم آن کشور و عمده فعالیت اقتصادی این کشور را کشاورزی با هدف تغذیه و نیز فروش در بازار محلی، پرورش داده میشوند. کشت محصولات کشاورزی با هدف صادرات نیز در سالهای اخیر رواج یافتهاست. مهمترین فراورده کشاورزی و صادراتی این کشور،کدو تنبل ووانیل است که اولی به طور انحصاری بهژاپن فروخته میشود و دومی توسطفرانسه،ژاپن وایالات متحده خریداری میگردد. ریشه گیاهان سنتی وصیفی جات نیز به کشورهایی همچوننیوزیلند،استرالیا وساموآ صادر میشود. صنایع در حال رشد این کشور عبارتند از: منسوجات، فرآوری موادغذایی، فراوردههای دریایی (شیلات)، محصولات چوبی و پوست و سرانجام سهم صنعت درتولید ناخالص داخلی معادل ۸٪ است.
صنعت گردشگری با جذب ۱۵ میلیون دلار ارز خارجی در سال، نقش خود را در همین حد در اقتصاد کشور ایفا میکند. یکی دیگر از عوامل مهم حمایت از اقتصاد کشور تونگا، ورودارز توسط مهاجران به این کشور و نیز اعطای کمکهای خارجی است که نقش مهمی در تراز پرداختها ایفا میکند.
۹۹ ٪ نژاد تونگا را قبایلپلینزیایی و تونگایی تشکیل میدهند، یک درصد باقیمانده نیز سهم اروپاییان است، همچنین دین ۴۱ ٪ تونگاییها متدیست، ۱۵ ٪کاتولیک و ۱۳ ٪ را هممورمونها شامل میشوند. زبانهای رسمی تونگا،انگلیسی وتونگایی است.