دورهٔ تریاس[۱] (Triassic) یا تریاسیک یا تریاسه یاسه‌چینه‌ای، نخستین دوره از دورانمیانه زیستی که در حدود ۲۵۱ تا ۲۰۱ میلیون سال پیش بوده‌است و کوتاه‌ترین دوره در دوران میانه زیستی است. نام این دوره اولین بار در سال۱۸۳۴ (میلادی) و توسط دانشمندی درآلمان بکار گرفته شد. علت نام‌گذاری این دوره به تریاس این است که رسوبات این دوره از سهچینهٔ کاملاً مشخص به نام‌های کوپر، موشل کاک و بونت ساندشتین تشکیل شده‌است که به ترتیب بخش بالایی، میانی و زیرین را تشکیل می‌دهند. این دوره به سه قسمتپیشین،میانه وپسین تقسیم شده است.
در دورهٔ تریاس آب و هوا بسیار گرم بوده‌است وبیابانها گسترش یافتند. دلایل نشان‌دهندهٔ این گرما نیز ترک‌های گلی در رسوبات، رسوباتی چوننمک وگچ که حاصل از تبخیر هستند و اکسید شدن فلزات و مواردی دیگر هستند. در میانتنوع زیستی در این دورانبی‌مهرگانی مانند نوعیشاخ قوچی (آمونیت) و همچنینخزندگان بسیار فراوان شدند. با وجود آب و هوای خشک،سرخس و درختآروکاریا در خشکی وجلبک دردریا نیز از گیاهان متداول آن دوره هستند. همچنین اولینحشره و اولینپستاندار در این دوره به وجود آمدند. در این دوره خشکی بزرگپانگه‌آ به دو خشکی بزرگ یعنیگندوانا ولوراسیا تقسیم شد.
غیر از دو ناحیهٔ باختردریاچهٔ ارومیه (جلفا) و آباده که از پرمین به تریاس تدریجی یا با وقفه‌های رسوبی بسیار کوتاه زمان می‌دانند.
در سایر نقاط ایران شرایط سکویی زمان دیرینه‌زیستی تا اواخر تریاس میانی و به عبارت بهتر، تا اوایل تریاس پسین ادامه یاف ته ت؛ ولی در این زمان (نزدیک بهآشکوب نورین)، شرایط دریایی کم ژرفای 1TR و 2TR دستخوش تغییرات زیاد شده که با تشکیل حوضه‌های کولابی- مردابی نزدیک به دریا،چین‌خوردگی، پیدایی ارتفاعات، تکاپوهای آتشفشانی و ای‌گیری توده‌های نفوذی همراه بو ده‌است. نشانه‌های یاد شده که دستاورد نوعی کوهزایی سراسریچین‌خوردگی بودند، با فازکوه‌زایی سیمرین پیشین دیگر نواحی جهان در خور قیاس و نامگه‌اند. در ایران، نشانه‌های زیر را می‌توان بخشی از پیامدهای اینکوهزایی دانست:
- تکوین و تکامل اشتقاقتتیس جوان در محل تقریبی راندگی اصلی زاگرس.
- جدایش ورق ایران از ورقزاگرس و همگرایی آن به سویاوراسیا با هدف بستن اشتقاق تتیس کهن.
- تشکیل حوضه‌های رسوبی کم ژرفا از نوع باتلاقی- دریاچه‌ای در گستره‌های وسیعی ازالبرز، ایران مرکزی وکپه‌داغ (غیر از زاگرس)، مساعد برای رشد گیاهان و انباشت شیل و سنگ ماسه‌های حاوی بقایای فراوان گیاهی برای تشکیل رسوب‌های زغال دار ایران.
- پیدایی بخشی از سنگ‌هایآتشفشانیبازیک و قلیایی ایران که گاهی در اثر دگرسانی تأخیری به زون‌ها یا عدسی‌هایبوکسیت ولاتریت با ارزش اقتصادی تبدیل شده‌اند.
- جای‌گیری پاره‌ای از توده‌های نفوذی ایران نظیر بخشی ازگرانیت‌های مشهد،گرانیت لاهیجان و ماسوله و…
- دگرگون و دگرشکل کردن سنگ‌های تریاس میانی و کهن که از بارزترین نشانه‌های کوه‌زا بودن فازسیمرین پیشین است و به ویژه در جنوب خاوری زون سنندج - سیرجان، مشهد و… نشانه‌های بیشتری دارد.
