بلا لیندر | |
|---|---|
 سال ۱۹۱۸ | |
| زاده | ۱۰ فوریه ۱۸۷۶&#۱۶۰;(۱۸۷۶-۰۲-۱۰) بوداپست،پادشاهی مجارستان |
| درگذشته | ۱۵ آوریل ۱۹۶۲&#۱۶۰;(۱۹۶۲-۰۴-۱۶) (۸۶ ساله) بلگراد،یوگسلاوی |
| وفاداری |  اتریش-مجارستان جمهوری خلق مجار جمهوری شورایی مجارستان جمهوری صرب–مجار بارانیا–بایا |
| جنگ‌ها و عملیات‌ها | جنگ جهانی اول |
بلا لیندر (بهمجاری:Linder Béla) (زاده ۱۰ فوریه ۱۸۷۶ دربوداپست[۱] – درگذشته ۱۵ آوریل ۱۹۶۲ دربلگراد) سرهنگ توپخانه، وزیر جنگ دولتمیهای کارویی،وزیر سیار دولتدِنِش برینکِی، وابستهٔ نظامیجمهوری شورایی مجارستان در وین و شهردار شهرپِچ در زمان اشغال صربستان بود.
پدر بلا لیندر، یککاتولیک رومی بود و در خاطرات پرنس لایوش ویندیش‌گرتس از او چنین یاد شده: «او یکی از نزدیکان مورد اعتماد وارث تاج و تخت پادشاهی،فرانتس فردیناند بود که پس از ترورش، لیندر را از ستاد کل اخراج کردند.»[۲]
بلا لیندر درجنگ جهانی اول سرهنگ توپخانه بود، پس از سه سال خدمت در جبهه، در تابستان ۱۹۱۷، به عنوان فرمانده برندهٔ چند نشان توپخانه شد. در ۳۱ اکتبر ۱۹۱۸، در زمانانقلاب گل مروارید، به دلیل ارتباطات شخصی، ناگهان از درجهٔ سرهنگی به وزیر جنگ ارتقا یافت و در ۲ نوامبر مقابل پارلمان باکراوات سرخ به دولتکارویی سوگند یاد کرد.[۳] او سخنرانی خود را بر ضد جنگ ایراد کرد: «هزاران سال سنت، هزاران سال بندگی، هزاران سال استبداد باید نابود شود. جنگ پنج سال طول کشید، جان هزاران هزار نفر لازم بود تا از دل آن یک زندگی پیروزمندانه جدید شکل بگیرد. این زندگی پیروزمندانه جدید در روح پاسیفیسم[الف] متولد می‌شود.» پس از آن جملات معروفش را بیان کرد: «دیگر به ارتش نیاز نیست. هرگز نمی‌خواهم سربازی ببینم».[۴] پس از سخنرانی لیندر، کارویی سعی کرد سخنان وزیر جنگ را به شیوه‌ای معنی‌دار توضیح دهد. لیندر متوجه عدم تناسب خود برای چنین کار دشواری شد و یک هفته بعد استعفا داد، که توسط دولت پذیرفته شد.[۵]
ارتش سلطنتی مجارستان[ب] در کودتای انقلاب گل مروارید هنوز بیش از ۱٬۴۰۰٬۰۰۰ سرباز داشت. کارویی با دستور خلع سلاح ارتش مجارستان مقابل خواستوودرو ویلسون رئیس‌جمهور ایالات متحده برای تحقق پاسیفیسم[الف] تسلیم شد. این امر به رهبری بلا لیندر در بامداد ۳ نوامبر انجام گرفت.[۶][۷] با حکم خلع سلاح، مجارستان به نقطهٔ کاملاً آسیب‌پذیری رسید و بلافاصله پس از آن بود که چک‌ها، صرب‌ها و رومانیایی‌ها با استفاده از این فرصت منحصر به فرد اشغال مجارستان را آغاز کردند.[۸] به موجبآتش‌بس بلگراد در ۱۳ نوامبر که کارویی بامتفقین به امضا رساند، ارتش مجارستان به شش لشکر پیاده و دو سواره محدود شد و خطوط مرزی موقتی در کنترل مجارستان باقی می‌ماند. به موجب این قرارداد، نیروهای صربستان و فرانسه از جنوب پیشروی کرده و کنترلبانات وکرواسی را در دست گرفتند، چکسلواکی نیز شمال مجارستان و بخشی از دامنه‌هایکوه‌های کارپات را اشغال کرد و نیروهایرومانی مجاز به پیشروی تارود ماروش بودند. با این وجود، یک روز پس از امضای قرارداد، صربستان تا شهرپچ پیشروی کرد.[۹][۱۰] در زمان حاکمیت دولت صلح‌طلب کارویی، مجارستان کنترل تقریباً ۷۵ درصد از خاک خود را در پیش از جنگ جهانی اول به مساحت ۴۱۱٬۳۲۵ کیلومتر مربع بدون مقاومت مسلحانه از دست داد و در معرض اشغال خارجی قرار گرفت.[۱۱]
لیندر که به علت عدم تناسبش مورد انتقاد بود، در ۹ نوامبر از سمت وزیر جنگ استعفا داد ولی عضویت خود را در دولت نگاه داشت.[۱۲] کار او هدایت و آماده‌سازی برای مذاکراتآتش‌بس بلگراد بود.[۱۳]
با کودتایبلا کون، کارویی استعفا داد وجمهوری شورایی در ۲۱ مارس ۱۹۱۹ تأسیس شد.[۱۴] لیندر به عنوان وابستهٔ نظامی دولت کون دروین (۲ مه – ۵ اوت ۱۹۱۹) عهده‌دار اقدامات دیپلماتیک بود.[۱۵]
پس از سقوط دولت بلا کون، عضو حزب سوسیالیست شهرپچ و مدتی شهردار آن بود که علی‌رغم قرارداد مرزی با متفقین در تسخیر نیروهای صرب قرار داشت.[۱۵] او رهبری جمهوری صرب-مجار بارانیا-بایا، که بیش از یک هفته دوام نداشت (۱۴–۲۱ اوت ۱۹۲۱) را نیز به عهده داشت. پس از بیرون شدن نیروهای صرب، لیندر نیز با آنان به بلگراد گریخت.[۱۶]
در حالیکه در مجارستان او یکی از عاملانپیمان تریانون شناخته می‌شود که منجر به از دست دادن دو سوم خاک و جمعیت کشور شد، دریوگسلاوی از او به دلیل خدماتش در بین سالهای ۱۹۱۸–۱۹۱۹ تقدیر و برایش مراسم خاکسپاری دولتی برگزار شد و مقبره‌ای افتخاری دربلگراد دریافت کرد.[۱۷] لیندر پس از فرار از مجارستان تا زمان مرگ دریوگسلاوی زندگی کرد. لیندر متهم است که هیچ مقابلهٔ نظامیی در برابر خواسته‌های بی حد و حصراتحاد مثلث نداشته‌است.[۱۸]
{{cite web}}: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (link){{cite web}}:|نویسنده= has generic name (help)