تاریخ بریتانیا با عبور نخستین مهاجران ازتنگه دوور و ورود آنها بهجزایر بریتانیا در هزاران سال پیش آغاز میگردد. با کشف تعدادی ابزار سنگی و ردپا در هَپیسبرگ در نورفولک، معلوم شده است که از بیش ازهشت هزار سال پیشانسانهای باستانی در سرزمینی که اکنون به آن،انگلستان میگویند زندگی میکردهاند. قدیمیترین مدرکی که از حضورانسان کنونی در شمال غرباروپا در دست است، استخوان آروارهای است که در سال ۱۹۲۷ در کِنتزکاورن در ناحیهٔدِوون کشف شد. عمر این استخوان آرواره را در سال ۲۰۱۱ دوباره تخمین زدند و سن آن را حدود ۴۱۰۰۰ تا ۴۴۰۰۰ سال برآورد کردند.
انسانها تا حدود ۱۲۰۰۰ سال پیش، یعنی تا انتهایآخرین عصر یخبندان، بهطور پیوسته در این سرزمین سکونت داشتهاند. در این ناحیه بقایای متعددی از دورانمیانسنگی،نوسنگی، وعصر برنز وجود دارد، از جملهاستونهنج و اِیوبری. ساکنان انگلستان درعصر آهن، همچون دیگر نواحی بریتانیا که در جنوبخور فورث هستند،سلتها بودند. این سلتها به نام بریتون مشهور هستند. البته در جنوب شرق انگلستان قبایلبلژی نیز سکونت داشتند. در سال ۴۳ پیش از میلادفتح بریتانیا به دستجمهوری روم آغاز شد.بریتانیا گرچه تا پیش از حملهژولیوس سزار بهگالیا چندان شناخته شده نبود، ولی صدها سال پیش از آن توسط ملوانانکارتاژ ویونان کشف شده بود.یکی از نخستین کاشفانی که سواحل بریتانیا و ایرلند را کشف کرد جهانگردی به نامپایتیاس بود.پایتیاس اهل جزیرهمارسلی یا همان جزیرهمارسلیا امروزی بود که در آن زمان کلونیهای یونانی در آن سکونت داشتند. رومیان تا قرن پنجم پس از میلاد کنترلایالت بریتانیا را حفظ کردند.[۶]
با پایان دوران حکمرانی رومیان بر بریتانیا،آنگلوساکسونها توانستند در آن جا اسکان بیابند. معمولاً اسکان آنگلوساکسونها را سرآغاز کشور انگلستان و نژاد انگلیسی میدانند. آنگلوساکسونها که مجموعهای از مردمژرمن بودند، پادشاهیهای متعددی را بنا گذشتند. این پادشاهیها نخستین قدرتهای انگلستان و بخشهایی از جنوباسکاتلند بودند. آنها با خودزبان انگلیسی باستان را آوردند. این زبان جایگزین زبان قبلی کهزبان بریتانیایی بود شد. آنگلوساکسونها با اخلاف دولتهای بریتانیایی درولز،کورنوال، و هناوگلد (شمال قدیم؛ بخشبریتونیزبان شمال انگلستان و جنوب اسکاتلند) و همچنین با یکدیگر میجنگیدند.
از حدود ۸۰۰ پس از میلاد یورشهای پیدرپیوایکینگها آغاز شد. اسکاندیناویاییها برای نخستین بار در سال ۸۵۱ میلادی در خاک انگلستان اقامتگاه دائمی بر پا کردند. این قوم کنترل قسمتهای پهناوری از این سرزمین را در دست گرفتند. تنها پادشاهیوسکس که بر تمامی جنوب انگلستان سلطه داشت موفق شد کاملاً مستقل باقی بماند.[۷] در طول این دوره حاکمان زیادی تلاش کردند تا پادشاهیهای گوناگون آنگلوساکسون را که گاهی به یکدیگر نزدیک میشدند و گاهی تشدد بین آنها حاکم میشد، با هم متحد کنند. این تلاشها در قرن دهم میلادی منجر به ظهورپادشاهی انگلستان شد.
با توجه به نابسامانیهای موجود در اراضی تحت کنترل دانمارکیها، پادشاهان وسکس به عنوان تنها حاکمان محلی، از سال ۸۹۹ میلادی شروع باز پسگیری انگلستان کردند. این فرایند در سال ۹۵۴ میلادی با سلطه بر تمامی سرزمینهایی که تحت حاکمیت دشمن بودند و با به رسمیت شناخته شدن حاکمیت پادشاه وسکس بر تمامی انگلستان، با توفیق به پایان رسید. البته این موضوع به معنای خارج شدن اسکاندیناویاییها از این سرزمین نبود. بلکه با وجود رخت بربستن عده قلیلی، حاکمان کوچکتر دانمارکی با حفظ ردهها و زمینهایشان سر جای پیشین خود باقی ماندند ولی وادار به تبعیت از پادشاهان انگلستان شدند.[۸]
در این مورد تعاریف متفاوتی وجود دارد. احتمالاً این نام ریشه در زبان اولین ساکنان جزیره دارد. نام لاتین Britannia از کلمه brith از زبانسلتها مشتق شده و به معنای رنگارنگ یا لکه دار است. از قرار معلوم رنگ کردن بدن در آن دوران رایج بوده.[۹][۱۰]
براساس برخی منابع دیگر نام بریتانیا برگرفته از نام قدیم این ناحیه در زمانبریتانیای روم به همراه شمایلیانساندیسی شده در ظاهر یک بانو از الههای فنیقیهای میباشد.اگر به سکههای ۵۰ پنی و دو پوندی نگاهٔ کنید، تصویر هک شده زنی مسلح با نیزه سهشاخه و کلاهخود و سپر را خواهید دید؛ و این زن الههای است که تجسم ملی بریتانیا است و نامش را به آن سرزمین داده.این زن نماد غرور، قدرت و اتحاد ملی مردم بریتانیا برای صدها سال بوده و همچنین در گذشتهٔ به شکل به خصوصی با قدرت دریایی آن کشور ارتباط داشتهٔ.او الههای بود که با فتوحات رومیها به جزایر بریتانیا برده شد و بعدها نامش توسطژولیوس سزار به تمامی آن سرزمین داده شد.این الههٔ بر اساس یک الههٔ دیگر رومی به ناممینروا بنا شده که حامی هنر و تجارت و خرد بود. گرچه مینروا درحقیقت خودش نسخه رومیآتنا و تخصیص شده آن الههٔ بود و خود آتنا نیز برگرفته از یک الهه فنیقی به نامباراتی بوده که به عنوان الهه آبها و دریاها شناخته میشد.پس از آنکه آخرین سرباز رومی در سال ۴۰۷ میلادی انگلستان را ترک کرد آن سرزمین بزودی تحت تازش اقوام آنگلوساکسون قرار گرفت و سلتهای ساکن آنجا به مناطقی همچون اسکاتلند، ولز، ایرلند و شمال فرانسه عقبنشینی کردند و نام بریتانیا را با خود به آن مناطق بردند.در قرن ۱۶ و ۱۷ و در زمان حکمرانیملکه الیزابت یکم انگلیسیها موفق شدند که یک تهاجم بزرگ دریایی اسپانیا را با موفقیت دفع کنند و این پیروزی دریایی که در زمان رهبری یک حکمران زن بهدست آمده بود زمینه بازگشت اسطوره بریتانیا را فراهم آورد و تبدیل به نماد قدرت ملی انگلستان شد.همچنین این نماد باری دیگر در زمان شکلگیری بریتانیا از اتحاد انگلستان و اسکاتلند و ولز مورد توجه قرار گرفت و تبدیل به نمادی برای اتحاد این چهار سرزمین شد و نام خودش را به این پادشاهی متحد داد؛ و در نهایت این نماد باری دیگر در زمان حکمرانیملکه ویکتوریا و پدیدهانقلاب صنعتی و پیشرفت قدرت اقتصادی و نظامی بریتانیا باری دیگر مورد توجه قرار گرفت و پس از آن تبدیل به یک نماد و تجسم ملی برجسته در بریتانیا شد.[۱۱][۱۲][۱۳]
بریتانیا در سواحل شمال غربی اروپا واقع شده است و توسطدریای شمال ازشبه جزیره اسکاندیناوی وهلند، و توسطکانال مانش ازفرانسه جدا میگردد. این کشور از دوجزیره اصلی تشکیل شده است؛ جزیره اصلی و بزرگتر «بریتانیای کبیر» نامیده میشود و شامل اسکاتلند، ولز و انگلستان است. جزیرهٔ دیگر، جزیره ایرلند است که توسط دریای ایرلند از بریتانیای کبیر جدا میشود و شامل ایرلند شمالی (در شمال) وجمهوری ایرلند (در جنوب) میباشد. جمهوری ایرلند (ایرلند جنوبی) یک کشور مستقل و عضوی از اتحادیه اروپا است و بخشی از کشور بریتانیا محسوب نمیشود.
آب و هوای بریتانیا، مرطوب و معتدل بوده و میانگین دما درتابستان بین ۱۷ تا ۱۳ درجه و درزمستان بین ۷ تا ۵ درجه سانتی گراد متغیر است. میزان بارندگی سالانه در نوسان بوده و در اطراف «منطقه دریاچه» (Lake District) بالاترین میزان را دارد.
۷۶ درصد زمینهای بریتانیا زیر کشت هستند[نیازمند منبع] و اگرچه عدهٔ کمی از جمعیت این کشور به کشاورزی مشغول هستند اما تولیدات آنها، علاوه بر تأمین نیازهای داخلی به خارج نیز صادر میشوند. محصولات مهم کشاورزی بریتانیا عبارتاند از:گندم –جو –سیب زمینی –گوجه فرنگی –نیشکر وسبزیجات. این کشور دارایچراگاههای دائمی زیادی است که در آنهاگوسفند،گاو،خوک وطیور پرورش مییابد. در اقتصاد بریتانیا،صیادی وجنگلداری جایگاه ویژهای دارد. ذخایر معدنی آن شامل:زغال سنگ که در تولیدبرق بکار میرود؛نفت خام وگاز طبیعی که در مراکز صنعتی، تجاری و مسکونی به مصرف میرسند ومنیزیم،فسفات –مس وآنتیموان است. صادرات این کشور که شامل:گوشت –لبنیات – کالاهای الکترونیکی - ماشین آلات صنعتی -اتومبیل -کشتی – قطعات وموتور هواپیما -غلات –تنباکو ونفت خام میباشد. بریتانیا از خدمات یک شبکهٔحمل و نقل بسیار گسترده بهرهمند است.
بریتانیا و هند دارای سرمایهگذاریهای وسیع و رو به رشدی در کشورهای یکدیگر هستند و گرایشی قابل توجه به گسترش این سرمایهگذاری در هر دو طرف وجود دارد. از لحاظ میزان سرمایهگذاری خارجی در هند، بریتانیا در ردهٔ سوم قرار میگیرد و سرمایهگذاران هندی نیز از لحاظ تعداد طرحهای اجرا شده در بریتانیا رده سوم را پس از سرمایهگذاران آمریکایی و فرانسوی به خود اختصاص دادهاند. به عنوان مثال،گروه صنعتی و بازرگانی تاتا با نیروی کاری حدود ۶۵ هزار نفر، بزرگترین کارفرمای در بخش صنایع تولیدی بریتانیاست.[۱۴]
در بریتانیا، مقام سلطنت جنبه تشریفاتی و نمادین دارد و اگرچه بسیاری از نهادهای حکومتی به نام پادشاه یا ملکه این پادشاهی فعالیت میکنند، اما او عملاً دارای اختیارات اجرایی و در نتیجه، مسئولیت سیاسی نیست و تصمیمات حکومتی، حتی در مورد بسیاری از موضوعهای مربوط به خاندان سلطنتی و نهاد سلطنت، به نام پادشاه یاملکه اما توسط دولت، پارلمان و دیگر نهادها گرفته و اجرا میشوند.[۱۵]هماکنون،چارلز سوم،رئیس کشور بریتانیا و ۱۴ قلمروی مشترکالمنافع دیگر است.
بریتانیا نظام حقوقی واحدی ندارد بلکه دارای ۳ نظام حقوقی مجزا است. نظامحقوقی انگلستان محدود به انگلستان و ولز است.نظام حقوقی ایرلند شمالی که محدود به ایرلند شمالی است ونظام حقوقی اسکاتلند که در اسکاتلند اجرا میشود. نظام حقوقی انگلستان و ایرلند هر دو بر اساس اصولکامن لا تنظیم شدهاند. کامن لا بهطور خلاصه به این معنی است کهحقوق توسط قضات دادگاهها با در نظر گرفتن قوانین، سابقه قضایی و عقل سلیم ساخته میشود. نظام حقوقی اسکاتلند هم ترکیبی از کامن لا و نظام حقوق مدون است.قانون اتحاد ۱۷۰۷ بین پادشاهیهای اسکاتلند و انگلستان که منجر به تشکیل بریتانیای کبیر شد، استقلال نظام قضایی اسکاتلند از بقیه بریتانیا را تضمین میکند.
بریتانیا یکی از پنج عضو دائم شورای امنیتسازمان ملل متحد، گروه هشت، گروه ۲۰، سازمان جهانی تجارت و پیمان دفاعی آتلانتیک شمالی (ناتو) است. بریتانیا از اعضای سابق اتحادیه اروپا بهشمار میرفت که نهایتاً در تاریخ ۳۱ ژانویه سال ۲۰۲۰ میلادی از این اتحادیه جدا شد.
واحد پول بریتانیاپوند استرلینگ (بهانگلیسی:Pound Sterling) است که با نماد£ شناخته میشود و قدیمیترین واحد پولی در حال استفاده در جهان میباشد.[۱۶] پول مسکوک در تمامی بریتانیا یکی است و توسطبانک انگلستان (بهانگلیسی:Bank of England) تولید و توزیع میشود. اما بانکهای اسکاتلند و ایرلند شمالی مجاز هستند اسکناسهای خود را چاپ و توزیع کنند. تمامی این اسکناسها علیرغم تفاوت ظاهری «پوند استرلینگ» هستند و از نظر ارزش برابرند (هرچند که در بازارهای غیررسمی ارز ایرلند با قیمتهای متفاوت عرضه میشوند[نیازمند منبع]).
اکنون پوند به یکصد پنی تقسیم میشود اما تا سال ۱۹۷۰ پوند تقسیمات گوناگونی داشت. یک پوند برابر با ۲۰ شیلینگ بود. هر ۲ شیلینگ واحد دیگری به نام فلورین را تشکیل میداد؛ بنابراین هر ۱۰ فلورین یک پوند میشد. هر شیلینگ برابر با ۱۲ پنی بود در نتیجه یک پوند ۲۴۰ پنی میشد. تقسیمات واحد پول بریتانیا به این موارد محدود نبود. هر پنج شیلینگ مساوی با یک کرون بود و هر پوند به ۴ کرون تقسیم میشد. بین سالهای ۱۹۶۷ تا ۱۹۷۰ این تقسیمات پیچیده حذف شدند و پوند بریتانیا به صورت ساده برابر با یکصد پنی شد.
در بریتانیا به تدریج و با تأسیس سرویس سلامت همگانی (اناچاس) در سال (۱۹۴۸) توسطنایرون بوین، وزیر بهداری در دولت کارگریکلمنت اتلی گسترش خدمات رایگان پزشکی و بهداشتی آغاز شد. بودجهٔ سازمان مزبور که از محلمالیات مستقیم شهروندان بریتانیایی تأمین میشود در طی پنج دهه گذشته همواره سنگینترین بخش بودجه را به خود اختصاص داده است. سرویس سلامت همگانی (اناچاس) که هماکنون در بریتانیا به عنوان یک میراث ملی محسوب میگردد منتقدانی نیز دارد. آنان معتقدند این سازمان در قرن ۲۱ پاسخگوی احتیاجات و انتظارات مردم نیست و تأمین هزینههای آن خارج از توانایی مالی دولت قرار دارد.[۱۷]
نمایی از مراکز تجاریکاناری وارف در شهرلندن که بزرگترین شهر بریتانیا و یکی از مراکز تجاریاروپا است.نمایی از مرکز شهرمنچستر در شب.نمایی از منطقه فینیستون در شهرگلاسگو.
تقسیمات کشوری در بریتانیا دارای مراکز زیر هستند:
لندن: پایتخت انگلستان و همزمان پایتخت کل پادشاهی بریتانیا
پادشاهی بریتانیا در سال ۱۷۰۷ میلادی در پی اتحاد پادشاهی انگلستان (شامل انگلستان و ولز) در جنوب و پادشاهی اسکاتلند در شمال بریتانیا به وجود آمد. پرچم مشهور بریتانیا از ترکیب پرچمهای این دو پادشاهی و ایرلند شمالی ایجاد شده است:پرچم سنت اندروز (اسکاتلند) دارای زمینه آبی با ضربدر سفید وپرچم سنت جرج (انگلستان) دارای زمینه سفید و صلیب سرخ،پرچم سنت پتریک که دارای زمینه سفید با ضربدر سرخ است. بعداً به عنوان نماد ایرلند شمالی به پرچم اتحاد افزوده شد. این پرچم «پرچم اتحاد» نام دارد که به زبان انگلیسی Union Jack و Union Flag نامیده میشود.
امروزه چهار کشور استرالیا، نیوزیلند،فیجی وتووالو کماکان نقش پرچم بریتانیا را در پرچم ملی خود حفظ کردهاند. این نقش همچنان در پرچم برخی از استانهای کانادا مانند (بریتیش کلمبیا،مانیتوبا وانتاریو) و پرچم ایالتهاوایی در ایالات متحده آمریکا حضور دارد.
بریتانیا در راساتحادیه کشورهای مشترکالمنافع (مشترکالمنافع) قرار دارد. ارگان کشورهای مشترکالمنافع شامل ۵۳ کشور مستقل است که همه آنها به جزموزامبیک وکامرون قبلاًمستعمره امپراتوری بریتانیا بودهاند. چهارچوب همکاری کشورهای این ارگان بر اساساعلامیه سنگاپور مصوب سال ۱۹۷۱ حول توسعه ارزشهای مشترک مانندحقوق بشر، حکومت قانون، آزادیهای فردی، مساوات،دموکراسی، تجارت آزاد،صلح جهانی و همکاریهای چندجانبه است.
یک پوستر تبلیغاتی از بریتانیا برای کشورهای مشترک المنافع
در حال حاضر چارلز سوم نماد همبستگی میان تمامی ۵۳ عضو ارگان کشورهای مشترکالمنافع است. عضویت در این ارگان به عنوان اتحاد سیاسی تلقی نمیشود و پذیرش ملکه الیزابت دوم به عنوان نماد ارگان به معنای پیروی سیاسی کشورهای عضو از بریتانیا نیست.
۵۳ عضو اتحادیه کشورهای مشترکالمنافع روی هم ۱٬۹ میلیارد نفر جمعیت دارند که تقریباً معادل ۳۰٪ جمعیت کره زمین است. تولید ناخالص ملی این گروه معادل ۷٬۸ ترلیون دلار معادل ۱۶ درصد اقتصاد جهانی است. مساحت کل کشورهای مشترکالمنافع ۳۱٬۵ میلیون کیلومتر مربع معادل یک سوم خشکیهای زمین است. پهناورترین کشورهای عضو مشترکالمنافع کانادا (۹٬۸ میلیون کیلومتر مربع)، استرالیا (۷٬۷ میلیون کیلومتر مربع) و هند (۳٬۱ میلیون کیلومتر مربع) هستند.
در نقاط مختلف پادشاهی بریتانیا، مردم به لهجههای گوناگون تکلم میکنند و هر ناحیهلهجه خاص خود را دارد. در بریتانیا نسبت به کشورهای انگلیسیزبان دیگر مانند آمریکا، تنوع لهجه بیشتر است و مردم بریتانیا قادرند لهجههای مختلف را بهتر تشخیص دهند. لهجه و گویش یک شهروند علاوه بر زادگاه او، میتواند نشانگر طبقه اجتماعی او نیز محسوب شود. در برنامههای رادیویی و تلویزیونی سراسری بریتانیا، لهجهای که مورد استفاده قرار میگیرد، لهجه مردم طبقه متوسط و تحصیلکرده جنوب بریتانیا است. در گذشته هنگامی که مردم در برنامههای رادیویی و تلویزیونی بیبیسی شرکت میکردند با این لهجه صحبت میکردند که بهانگلیسی بیبیسی معروف بود اما امروزه لهجههای مناطق مختلف بریتانیا نیز شنیده میشود. به دلیل کاربرد زیاد لهجه رسمی لندن و جنوب انگلستان —کهEstuary English نیز نامیده میشود[۲۴]— سخن گفتن با این گویش در غرب و مرکز انگلستان نیز متداول شده است.[۲۵]
طبق سرشماری سال ۲۰۲۱ بریتانیا، جمعیت این کشور به بیش از ۶۷ میلیون نفر رسید. بنابر دادههای آماری همان سال از جمعیت بریتانیا، ۸۳٪سفیدپوست، ۸/۶٪آسیایی، ۳/۷٪ سیاهپوست، ۲/۷٪ چند نژادی و ۲٪ از سایر نژادها بودند.
در حال حاضر، جمعیت هندیها و هندی تباران ساکن بریتانیا به حدود ۱٫۹ میلیون نفر میرسد که بزرگترین اقلیت قومی ساکن بریتانیا را تشکیل میدهند و نقشی عمده در تحکیم روابط بین دو کشور ایفا میکنند.[۱۴]
↑لهجهای که در اصل متعلق به منطقه لندن و دهانه رود تیمز (Thames Estuary) است.
↑Michael Mayor/Stephen Bullon/Michael Murphy (۲۰۰۸)، «A»،Dictionary of English Language and Culture، به کوشش Della Summers. (ویراست Third Impression)، La Italy/Tipografica: Pearson Education Limited، ص. ۷-۶،شابک۹۷۸-۰-۵۸۲-۸۵۳۱۳-۳
۱۴. از 2009 part ofسنت هلنا، اسنشن و تریستان دا کونا; Ascension Island (1922–) and Tristan da Cunha (1938–) were previously dependencies of Saint Helena.
۱۵. Both claimed in 1908; territories formed in 1962 (British Antarctic Territory) and 1985 (South Georgia and the South Sandwich Islands).