 | |
| طبقه‌بندی | سازهای زخمه‌ای |
|---|---|
| سازهای مرتبط | |
| نوازندگان | |
| مجید ناظم پور | |
| سازندگان | |
| ابراهیم قنبری‌مهر | |
بَربَت یابربط سازی ایرانی از گونهٔ سازهای کاسه‌بزرگ و دسته‌کوتاه از خانوادهٔلوت[۱] از ردهٔسازهای زهی زخمه‌ای است که شباهت بسیار زیادی بهعود دارد.[۲] این ساز در مقایسه با عود دارای کاسهٔ کوچک‌تر و دستهٔ بلندتر و صدای متمایزی است.
پیشینهٔ ساز بربت به دوران نوازندگیباربَد در دربارخسروپرویز بازمی‌گردد. گفته می‌شود که نام بربت برگرفته از نام «باربد» می‌باشد.[۳] براساس مقاله‌ای در مجلهٔپژوهشنامه ایران باستان، در دورهٔ ساسانی، نقش ساز بربت در صحنه‌های متنوع، روی فرم‌های مختلفی از ظروف فلزی نقر شده است که اغلب صحنه‌ها نمایش‌دهندهٔ بزم‌ها، ضیافت‌ها و جشن‌های درباری هستند و به‌طورکلی، جایگاه ویژه و رفیع ساز بربت را در فرهنگ موسیقی عصر ساسانی به تصویر می‌کشند.[۴]
تصویر این ساز در سنگ‌نگاره‌ها و مینیاتورها به‌وفور ثبت شده است. استفاده از این ساز در دوران قاجار به‌علت حجم صدای کم محدود شد، به طوری که کمابیش از ارکستر موسیقی سنتی ایرانی حذف گردید. ساز بربط در دهه‌های اخیر به همتابراهیم قنبری‌مهر بازسازی و توسط نوازندگانی چونحسین بهروزی‌نیا در کنسرت‌های متعدد داخلی و خارجی نواخته شد، به‌طوری‌که اکنون عضوی جدایی‌ناپذیر در ارکستر موسیقی سنتی ایرانی به‌شمار می‌رود.[۵]
