بُخارست (بهرومانیایی:Bucureşti) بزرگترین شهر و پایتخت کشوررومانی و مرکز فرهنگی، صنعتی و مالی این کشور است. این شهر در جنوبشرق رومانی، در حاشیهٔ روددمبوویتسا و کمتر از ۶۰ کیلومتری شمال روددانوب و مرز بلغارستان قرار دارد.
بخارست در دشتهای مرکزی رومانی واقع شده و به عنوان مرکز اقتصادی، اداری و فرهنگی کشور شناخته میشود. اگرچه شواهد باستانشناسی نشاندهندهٔ سکونت در این منطقه از دوران نوسنگی است، اما نخستین اشارهٔ مکتوب به نام بخارست به سال ۱۴۵۹ و فرمانی ازولاد سوم (ولاد دراکولا)، فرمانروایوالاچیا، بازمیگردد. ولاد سوم در این منطقه دژی ساخت تا در برابر تهدیدات امپراتوری عثمانی مقاومت کند.
با تثبیت حاکمیت عثمانی، بخارست به سرعت به مرکز اقتصادی والاچیا تبدیل شد و در ۱۶۵۹ پایتخت این منطقه گردید. برخی نامهای خیابانهای تاریخی آن، مانند «خیابان خزفروشان»، «خیابان زینسازان» و «خیابان کلاهدوزان»، نشاندهندهٔ رشد اصناف در این دوره است. در دوران حکومت شاهزاده کنستانتین برانکووانو (۱۶۸۸–۱۷۱۴)، مسیرهای بزرگ و خیابانهای وسیعی در این شهر ساخته شد.
شهر بخارست با ۱٫۷۶ میلیون نفر جمعیت در محدودهٔ شهری و ۲٫۳ میلیون نفر در منطقهٔ کلانشهری، یکی ازپرجمعیتترین شهرهای اتحادیه اروپا محسوب میشود. مساحت بخارست ۲۴۰ کیلومتر مربع بوده و از ۶ بخش اداری تشکیل شده است، در حالی که کلانشهر آن ۱۸۱۱ کیلومتر مربع را در بر میگیرد. بخارست مرکز فرهنگی، سیاسی و اقتصادی رومانی و محل استقرار دولت این کشور است.
نام بخارست نخستینبار در ۱۴۵۹ در اسناد تاریخی ثبت شد و در سال ۱۸۶۲ به پایتخت رومانی تبدیل شد. این شهر به دلیل معماری متنوع خود شناخته میشود که شاملسبک التقاطی،نئوکلاسیک،هنر نو،باوهاوس،آرت دکو،واقعگرایی سوسیالیستی ومعماری مدرن است. در دوران بین دو جنگ جهانی، معماری زیبا و سبک زندگی اشرافی آن باعث شد که بخارست به «پاریس کوچک» یا پاریس شرق شهرت یابد.[۱] اگرچه برخی از مناطق تاریخی این شهر در اثر جنگ، زلزله و برنامهٔنیکلای چائوشسکو برایساماندهی شهری آسیب دیدند یا تخریب شدند، بسیاری از آنها بازسازی شدهاند.
در سالهای اخیر، بخارست شاهد رونق اقتصادی و فرهنگی بوده و به یکی از سریعترین شهرهای در حال رشد فناوری پیشرفته در اروپا تبدیل شده است.[۲][۳] این شهر در ۲۰۱۶ توسطصندوق جهانی بناهای تاریخی در فهرست مناطق تاریخی در معرض خطر قرار گرفت.[۴]
در ژانویهٔ ۲۰۲۳، جمعیت بخارست ۱٫۷۴ میلیون نفر برآورد شد، و همراه با شهرهای اقماری اطراف، جمعیت کلانشهری آن به ۲٫۳ میلیون نفر رسید.[۵] در سال ۲۰۱۷، بخارست بر اساس شاخص جهانیمسترکارت، سریعترین رشد گردشگران شبمان را در میان شهرهای اروپایی داشت.[۶] در ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹، این شهر به عنوان «مستعدترین مقصد توسعهٔ اروپایی» معرفی شد.[۷]
از نظر اقتصادی، بخارست ثروتمندترین شهر رومانی است و از بوداپست نیز پیشی گرفته است.[۸] این شهر دارای مراکز همایش، مؤسسات آموزشی، اماکن فرهنگی، پاساژهای سنتی و مناطق تفریحی متعددی است. از نظر اداری، بخارست در سطحشهرستان طبقهبندی شده و به شش منطقه اداری تقسیم میشود که هرکدام دارای شهرداری مستقل هستند.
متروی بخارست در سال ۱۹۷۹ تأسیس شده و هماکنون دارای ۴ خط و ۵۱ ایستگاه میباشد.
نام رومانیاییBucurești منشأیی تأییدنشده دارد. بر اساس روایات، بنیانگذاری بخارست با نامبوکور مرتبط است، که در افسانههای مختلف به عنوان شاهزاده، یاغی، ماهیگیر، چوپان یا شکارچی شناخته میشود. درزبان رومانیایی، واژهٔbucurie به معنی «شادی» است،[۹] و از این رو، بخارست به معنی «شهر شادی» تعبیر شده است.[۱۰]
نظریههای دیگر توسط پژوهشگران ارائه شده است، از جمله یک جهانگرعثمانی به ناماولیا چلبی که ادعا کرد بخارست به نام فردی به نام «ابو قُریش» از قبیلهٔقریش نامگذاری شده است. در سال ۱۷۸۱، تاریخنگاراتریشی فرانتس زولزر آن را با واژههایbucurie (شادی)،bucuros (شاد) یاa se bucura (شاد بودن) مرتبط دانست، در حالی که در کتابی از اوایل سدهٔ نوزدهم که دروین منتشر شد، نام شهر را برگرفته از "Bukovie"، جنگلی از درختانراش دانست.[۱۱]
درزبان انگلیسی، نام این شهر پیشترBukarest نوشته میشد. ساکنان بومی بخارست به نامbucureștean شناخته میشوند.
تاریخ بخارست از دوران سکونتهای اولیه دراروپای دوران باستان تا استقرار آن به عنوان پایتخت ملیرومانی در اواخر سدهٔ نوزدهم، شاهد دورههای توسعه و افول بوده است. نخستین اشارهٔ مکتوب به بخارست با نام 'ارگ بخارست' به ۱۴۵۹ بازمیگردد، زمانی که به عنوان مقر فرمانروایوالاشیا، یعنیولاد سوم، شناخته شد.[۱۲]: ۲۳
دربار قدیم شاهزادهنشین (Curtea Veche) در اواسط سدهٔ شانزدهم توسطمیرچا چوبانول بنا شد. در دورههای بعد، بخارست به عنوان اقامتگاه تابستانی دربار سلطنتی مورد استفاده قرار گرفت. با افزایش اهمیت مناطق جنوبیمونتنیا، که ناشی از الزامات قدرتخراجگزاری امپراتوریعثمانی بود، بخارست با شهرتیرگوویشته بر سر کسب جایگاه پایتخت رقابت داشت.
سرانجام، در ۱۶۹۸، بخارست به پایتخت دائمی والاچیا تبدیل شد که این تغییر از دوران حکومتکنستانتین برانکووانو آغاز گردید. این شهر در طول ۲۰۰ سال بعدی چندین بار در اثر بلایای طبیعی تخریب و بازسازی شد.
در ۱۸۱۳–۱۸۱۴، شهر دچارطاعون کاراجا شد. در طول سدهٔ هجدهم و اوایل سدهٔ نوزدهم، بخارست چندین بار تحت اشغال نیروهای خارجی قرار گرفت؛ از جمله توسطپادشاهی هابسبورگ (۱۷۱۶، ۱۷۳۷، ۱۷۸۹) وامپراتوری روسیه (سه بار بین ۱۷۶۸ و ۱۸۰۶). این شهر بین سالهای ۱۸۲۸ وجنگ کریمه تحتادارهٔ روسها قرار داشت، اما در این میان، انقلابانقلاب والاشی ۱۸۴۸ در بخارست رخ داد. پس از خروج روسها، پادگان نیروهایامپراتوری اتریش شهر را اشغال کرد و تا مارس ۱۸۵۷ در آنجا باقی ماند.
در ۲۳ مارس ۱۸۴۷، آتشسوزی بزرگی بیش از ۲۰۰۰ ساختمان را از بین برد و یکسوم شهر را ویران کرد.
در سال ۱۸۶۲، پس از اتحادوالاچیا ومولداویا برای تشکیلشاهزادهنشینی متحد، بخارست به پایتخت این کشور جدید تبدیل شد. در سال ۱۸۸۱، این شهر مرکز سیاسیپادشاهی رومانی شد که تحت حاکمیتکارول یکم اعلام گردید. در نیمهٔ دوم سدهٔ نوزدهم، جمعیت شهر بهشدت افزایش یافت و یک دورهٔ جدید از توسعهٔ شهری آغاز شد. در این دوران،روشنایی گازی،ترامواهای اسبی و تأمین محدودبرقرسانی معرفی شدند.[۱۵] همچنین، در سال ۱۸۸۳، روددمبوویتسا بهطور گستردهای کانالکشی شد که به سیلابهای مکرر مانندسیل ۱۸۶۵ بخارست پایان داد.[۱۶] در همین دوره،استحکامات بخارست ساخته شد. معماری باشکوه و فرهنگ شهری جهانوطنی این دوره باعث شد که بخارست به عنوان «پاریس شرق» (Parisul Estului) شناخته شود، و خیابانCalea Victoriei نیز باشانزلیزه مقایسه شد.
بین ۶ دسامبر ۱۹۱۶ تا نوامبر ۱۹۱۸، در پینبرد بخارست، این شهر به اشغال نیروهایامپراتوری آلمان درآمد و پایتخت بهطور موقت بهیاش در منطقهٔ مولداویا منتقل شد. پس از جنگ جهانی اول، بخارست به پایتخترومانی بزرگ تبدیل شد. در دورهٔ بین دو جنگ، توسعهٔ شهری ادامه یافت و سالانه حدود ۳۰٬۰۰۰ نفر به جمعیت شهر اضافه شد. در این دوره، برخی از شاخصترین بناهای شهری از جملهArcul de Triumf وPalatul Telefoanelor ساخته شدند.[۱۷] با این حال،رکود بزرگ در رومانی تأثیر منفی شدیدی بر زندگی مردم گذاشت و منجر بهاعتصاب گریویتا ۱۹۳۳ شد.[۱۸]
پس از تأسیسجمهوری سوسیالیستی رومانی، شهر همچنان به رشد خود ادامه داد. مناطق جدیدی ساخته شدند که اکثر آنها شاملساختمان بلندمرتبه بودند. در دوراننیکلای چائوشسکو (۱۹۶۵–۱۹۸۹)، بخشی از شهر تاریخی تخریب شد و با توسعههایی به سبکواقعگرایی سوسیالیستی جایگزین گردید، که شامل مرکز شهروندی (Centrul Civic) وکاخ پارلمان میشد. برای احداث این بناها، یک محلهٔ تاریخی کامل تخریب شد تا برنامههای بزرگمقیاس چائوشسکو عملی شود. در ۴ مارس ۱۹۷۷،زمینلرزه ۱۹۷۷ ورانتسئا در فاصلهٔ ۱۳۵ کیلومتری بخارست، جان ۱۵۰۰ نفر را گرفت و خسارات بیشتری به مرکز تاریخی شهر وارد کرد.
انقلاب رومانی با اعتراضات گسترده علیه چائوشسکو درتیمیشوارا در دسامبر ۱۹۸۹ آغاز شد و در بخارست ادامه یافت، که سرانجام به سقوطجمهوری سوسیالیستی رومانی منجر شد. در اوایل ۱۹۹۰، برخی از انجمنهای دانشجویی و گروههای اپوزیسیون علیهجبهه نجات ملی اعتراضاتی را سازماندهی کردند که باعث تغییرات سیاسی شد.
از سال ۲۰۰۰، شهر بهطور مداوم در حال نوسازی بوده است. پروژههای مسکونی و تجاری در دست اجرا هستند، به ویژه در مناطق شمالی؛ همچنین، از اواسط دههٔ ۲۰۰۰، مرکز تاریخی قدیمی بخارست بازسازی شده است.[۱۹]
The. Bucharest | Map, Population, History, & Points of Interest. Encyclopedia Britannica. Published July 20, 1998. Accessed March 4, 2025.https://www.britannica.com/place/Bucharest