بافندگی یابافتنی گونهای ازصنایع دستی است که با بافتننخ و تبدیل آن بهپارچه انجام میشود. در این گونه نخها به صورت حلقههایی در هم تنیده میشوند.بافندگی هم از طریق دست و همماشینی انجام میشود و سبکها و مدلهای گوناگونی دارد. این تفاوت در گونه نخها و همچنین ضخامتمیل بافندگی است.از مربیان مطرح ایرانی می توان به خانم مینا محمدیان ملقب به مادر قلاب بافی ایران اشاره کرد .[۱]
انسان برای پوشاندن خود از شاخهٔ درختان،برگها وعلوفه استفاده میکرد و با درگیر کردن آنها با یکدیگر موفق به ساخت اولیهٔ ساختمان اصلیمنسوجات گردید. تحول فوق ادامه یافت تا اینکهالیاف حیوانی، مانندپشم،مو،ابریشم و الیاف گیاهی مثلکنف وپنبه بهطور وسیع مورد استفاده قرار گرفت. با پیدایشالیاف مصنوعی، پارچههایی با ظرافت و ضخامتهای متفاوت و با انعطافپذیری بسیار بالا تهیه گردیدهاست.[۲]
کاوشها و پژوهشهای دانشمندان و پژوهشگران نشان داده کهایرانیان از پیشتازانی بودهاند که به کار بافندگیپارچه پرداختهاند. ساکنینایران باستان در دورهٔ دوم سنگ (یا به اصطلاحعصر حجر میانین) با فنپارچهبافی آشنا بودهاند. بهترینگواه؛سفالها، نگینها و مهرههاییاند که بیش از هشت هزار سالقبل از میلاد در ژرفای خاک جا گرفتهاند.کارلتون کن که برای ادارهٔ کلباستانشناسی کار میکرد، ضمن کاوشهایی در سالهای ۱۳۲۸ تا ۱۳۲۹ (۱۹۴۹ تا ۱۹۵۰) در غاری موسوم بهغار کمربند در نزدیکیدریای کاسپین، پارچههایی به دست آورد که ثابت میکنداقوام ایرانی از آغازغارنشینی، پشمگوسفند وبز را بهصورت پارچه میبافتند. آزمایشهایی که باکربن ۱۴ بر روی پارچهها انجام گرفت، نشان داد که قدمتشان به ۶۵۰۰ سال قبل از میلاد میرسد.[۳]
باستانشناسانی چونگیرشمن وفیلیس اکرمن تأیید میکنند که عمر لنگرها و دوکهایی که در حفاریها بهدست آمده، با نخستین آثار سکونت انسان درفلات ایران مطابقت کامل دارد. در دورهٔ تمدنشوش (۴۵۰۰ سال قبل از میلاد) فن پارچهبافی با توجه به ظرافت پارچه، راه کمال را طی کرد؛ تیغهٔ مسینی که با سفالهای عهد اول در شوش بهدست آمده و اثر املاح مس بر روی پارچهای که تیغه را در آن پیچیده بودند، گواه این مدعاست. قسمتهایی از این قطعه پارچه درموزه لوور موجود است.[۳]
به گفتهٔ پژوهشگران و مورخان، دورهٔساسانی یکی از درخشانترین و گویاترین دورهها از نظر بافندگی بودهاست.مسعودی در کتابمروجالذهب مینویسد: «نیمی از شوکت و عظمت این دوره را باید در توسعهٔ صنایع از جمله صنعت بافندگی جستجو کرد.» خوشبختانه بافتههای این دوره بهوفور در موزهها و کلیساهای غربیان حفظ شدهاست. دکتر محمد حسن زکی در کتابصنایع ایران بعد از اسلام دربارهٔ بافتههای این دوره میگوید: «در این دوره، بافندگی ایران به اوج عظمت، ترقی و رونق خود رسید.»[۵]
بافتنی یک هنر دستی زیباست که می تواند به شما لذت و خلاقیت بخشیده و در ضمن، مهارت های دستی شما را بهبود بخشد. برای بهتر یادگیری بافتنی، راهکار های مختلفی وجود دارد که در ادامه به بعضی از مهمترین آنها اشاره می شود
مطالعه منابع درست: یکی از بهترین روش های آموزش بافتنی، مطالعه کتاب های خوب و منابع آموزشی است. در این منابع، شما می توانید با روش های مختلف بافتنی آشنا شوید و مهارت های خود را بالا ببرید.
تمرین مستمر: برای یادگیری بافتنی، نیاز به تمرین مستمر دارید. شروع با پروژه های ساده و سپس به تدریج به پروژه های پیشرفته تر بروید. با تمرین مستمر، مهارت های خود را بهبود خواهید داد و باقی مانده بهتری خواهید داشت.
شرکت در دوره های آموزشی: شرکت در دوره های آموزش بافتنی، یکی از بهترین روش های یادگیری است. در این دوره ها، شما می توانید با مربیان حرفه ای و دیگر بافندگان آشنا شوید و از تجربیات آنها بهره ببرید.
استفاده از فیلم های آموزشی: فیلم های آموزش بافتنی، یکی دیگر از روش های آموزشی موثری برای بافتنی هستند. شما می توانید از این فیلم ها برای یادگیری روش های مختلف بافتنی استفاده کنید و به تدریج مهارت های خود را بهبود دهید.
با توجه به اینکه بافتنی یک هنر دستی خلاقانه است، همیشه با خلاقیت و در دسترس داشتن انواع منابع، می توانید به تدریج مهارت های خود را بهبود بخشید و پروژه های جذاب و خلاقانه ای را ایجاد کنید.[۶]