بخشی از بازار کازرون | |
| نام | بازار بزرگ کازرون |
|---|---|
| کشور | ایران |
| شهرستان | کازرون |
| اطلاعات اثر | |
| کاربری | بازار، مجموعهٔ تاریخی |
| دیرینگی | سدهٔ ۱۱ میلادی |
| دورهٔ ساخت اثر | صفویه،قاجاریه(بنای جدید) |
![]() | |
بازار بزرگ کازرون از بازارهای تاریخی ایران است که در مرکز شهرکازرون قرار دارد. این بازار مسقف شامل چندین بازار کوچک است و به سبک معماری سنتی کازرون ساخته شده است. قدمت بازار کازرون مربوط به سدههای چهارم و پنجم هجری است. اما بخشی از بنای جدید آنصفوی و بخشیقاجاری است. دو بازار شاهحمزه و مسگرها (ابافتح) بهعنوان زیرمجموعههای بازار کازرون بهطور جداگانه در فهرستآثار ملی ایران به ثبت رسیدهاند. این بازار هماکنون بهعنوان قطب اقتصادی غرب فارس شناخته میشود.
بازار بزرگ کازرون در محلهٔ بازار و در هستهٔ مرکزی شهر کازرون واقع شده است. این بازار حد فاصل میدان تاریخی شهدا (خیرات) و خیابانهای شهدای شمالی، ابواسحاق، حضرتی و ابوذر قرار گرفته است. نام محلهٔ بازار کازرون در متون سدههای چهارم و پنجم هجری ذکر شده و ظاهراً بازار در آن دوران در سطح وسیعتری فعال بوده است. اما بخشهایی از ساختمان کنونی این بازار مربوط به دورهٔ صفویه و بخشهایی مربوط به دورهٔ قاجار است.[۱]

بازار بزرگ کازرون شامل زیرمجموعههای متعددی است. دو بازار شاهحمزه و مسگرها (ابافتح) در سال ۱۳۸۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاند. از دیگر بازارهای زیرمجموعهٔ بازار کازرون میتوان به بازارهای معینالتجار (امام خمینی)، مُخی (نخل)، نمدمالها، طلافروشان، لباسفروشان، کفشفروشان، برادران و بازارهای دیگر اشاره کرد.[۲]
این بازار از قسمت جنوبی امامزاده شاهحمزه شروع میشود و به میدان وسیعی به نام میدان رنگرزی (بازار رنگرزها) میرسد. در میان طاقهای گچی پی در پی این بازار، نورگیرهایی به نام خورَک وجود دارد که وظیفهٔ تأمین روشنایی و تهویهٔ بازار را بر عهده داشتهاند.
بازار مسگرها که به نام بازار ابافتح نیز مشهور است، میدان و بازاریاست که به شکل مستطیل ساخته شده و در ضلع جنوب شرقی خود به بازار شاهحمزه متصل است. در این قسمت مسجدی به نام حاج تاج با قدمتی حدود یک سده وجود دارد.
این بازار محل کسب و کار کارگاههای متعدد نمدمالی بوده و به صورت شرقی غربی احداث شده است. اما امروزه تقریباً تمام این کارگاهها تغییر کاربری دادهاند. در گذشته دو آسیاب به نامهای محسنی و شاکر در این قسمت دائر بود که امروزه تنها ساختمان آسیاب شاکر پابرجا مانده است.
این بازار به نامهای بازار امام خمینی و شهربانی نیز شناخته میشود. چند دهه پیش مرکز انتظامی کازرون در میانهٔ این بازار قرار داشت.
معماری بازار کازرون به روش معماری سنتی و بومی کازرون، دارای طاقهای گچی پی در پی و یکدست سفید میباشد که تداوممعماری ساسانی در ترکیب بامعماری اسلامی است. برخی از عناصر معماری این بازار در کشور منحصربهفرد است. جنس مصالح اصلی ساختمان بازار عموماً از گچ و سنگ است.[۳]
بازار بزرگ کازرون همچنان به عنوان یکی از بازارهای پر رونق کشور و قطب اقتصادی کازرون، شهرستانهای غرب استان فارس و بخشی از شهرهای جنوبی کشور به شمار میرود.[۴]

مسجد جامع بازار که امروزه با نام مسجد شهدا نیز شناخته میشود، از مساجد تاریخی کازرون و متعلق به قرن سیزدهم میلادی میباشد که مورد استفادهٔ بازاریان بوده است.[۵]