ایدز (بهانگلیسی:AIDS) یاسندرم نقص ایمنی اکتسابی (بهانگلیسی:Acquired immune deficiency syndrome)، نوعیبیماری است که با ورود ویروس و حمله بهدستگاه ایمنی توسطویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) ایجاد می‌شود.[۸] بیماری ناشی از ویروس HIV دارای سه مرحله اصلی است. در مرحله اول (عفونت حاد)، فرد ممکن است برای مدت کوتاهیبیماری شبه آنفلوآنزایی را تجربه کند (با این حال در همه افراد رخ نمی‌دهد)، به همین دلیل معمولاً بیماری تا یک دوره طولانی بدون هیچ علائم به‌خصوصی دنبال می‌شود که به این مرحله از بیماری،دوره نهفتگی گفته می‌شود. هر چقدر که بیماری پیشرفت کند،دستگاه ایمنی بدن ضعیف‌تر شده و افراد به عفونت‌های بیشتری مانندعفونت و سرطان‌های فرصت‌طلب وتومور دچار می‌شوند. البته معمولاً در افرادی کهدستگاه ایمنی آنها به خوبی عمل می‌کند، بروز کمتری نشان می‌دهد. در نهایت بیماری زمانی وارد مرحله سوم یا ایدز خواهد شد که شمارسلول‌های CD4+ T به کمتر از ۲۰۰ سلول در هر میکرولیتر می‌رسد.
HIV عمدتاً از طریقآمیزش جنسی (از جملهمقعدی و حتیدهانی) محافظت نشده،انتقال خون آلوده وسرسوزن آلوده واز مادر به فرزند در طولبارداری،زایمان یاشیردهی منتقل می‌گردد. بعضی از مایعات بدن مانند بزاق و اشک قادر به انتقال HIV نیستند. پیشگیری از عفونت HIV، عمدتاً از طریقآمیزش جنسی امن وتعویض سرنگ، راه حل‌هایی برای جلوگیری از گسترش این بیماری محسوب می‌شوند. البته این ویروس با خشک شدن خون آلوده به‌طور کامل از بین می‌رود و دلیل انتقال آن با سرنگ این است که در داخل و سر آن از فاکتورهای ضد انعقادی استفاده شده است و همین موضوع سبب می‌شود خونی که در این بخش‌های سرنگ وجود دارند خشک نشده و تازه بماند و مانع از بین رفتن ویروس بشود. در صورت استفادهٔ فرد بیمار از داروهای لازم و بکارگیری روش‌های درمانی استاندار احتمال انتقال بیماری حتی از طریق رابطهٔ جنسی بسیار کاهش می‌یابد.
بدون درمان، عفونت می‌تواند در عملکرددستگاه ایمنی اختلال ایجاد کند و در نهایت به بیماری ایدز (AIDS) پیشرفت کند؛ این فرایند گاهی سال‌ها طول می‌کشد. پس از ابتلای اولیه، ممکن است فرد هیچ نشانه‌ای مشاهده نکند یا تنها یک دوره کوتاهبیماری شبه‌آنفلوانزایی را تجربه کند. در این دوره، فرد معمولاً از ابتلای خود به HIV آگاه نیست، اما همچنان قادر به انتقال ویروس خواهد بود. به‌طور معمول، این مرحله با یک دوره نهفتگی طولانی بدون علامت دنبال می‌شود. در نهایت، عفونت HIV خطر ابتلا به سایر بیماری‌ها مانندسل و همچنینعفونت‌های فرصت‌طلب وتومورهایی را که در افراد با عملکرد طبیعی سیستم ایمنی نادر هستند، افزایش می‌دهد. مرحله پایانی اغلب باکاهش وزن ناخواسته نیز همراه است. بدون درمان، فرد مبتلا به HIV به‌طور متوسط می‌تواند حدود ۱۱ سال زندگی کند.[۶]آزمایش زودهنگام می‌تواند نشان دهد که درمان برای جلوگیری از پیشرفت بیماری و جلوگیری از انتقال آن به دیگران لازم است یا خیر.
هیچ‌گونه درمان قطعی یاواکسن وجود ندارد؛ اگر چهدرمان ضدویروسی می‌تواند باعث کاهش دوره بیماری و بازگشت زندگی تقریباً به حالت طبیعی گردد.[۹][۱۰] با وجود این که درمان ضدویروسی خطر مرگ و عوارض ناشی از این بیماری را کاهش می‌دهد، اما این داروها گرانقیمت بوده و ممکن است با عوارض جانبی همراه باشند. توصیه می‌شود که درمان به محض تشخیص بیماری آغاز گردد.[۱۱]
پژوهش‌های ژنتیکی نشان می‌دهند که HIV در اصل در اوایل قرن بیستم میلادی در غربآفریقا جهش یافته و پدید آمده است. ایدز اولین بار در سال ۱۹۸۱ توسطمرکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC) شناخته شد، در حالی که عامل آن (عفونت HIV) در اوایل آن دهه شناخته شده بود.[۱۲] از زمان کشف آن تا سال ۲۰۰۹، ایدز باعث مرگ ۳۰ میلیون نفر شده است. تا سال ۲۰۲۲ حدود ۳۹ میلیون نفر به ایدز مبتلا بوده‌اند. ایدز به عنوانهمه‌گیری جهانی شناخته می‌شود که در حال حاضر حوزه شیوع آن بسیار وسیع و در حال گسترش است.
ایدز چه به عنوان یک بیماری و چه به عنوان عاملی برایتبعیض یاانگ اجتماعی. تأثیر بسیار زیادی بر روی جوامع داشته است. همچنینتاثیرات اقتصادی قابل توجهی را در کشورهای درگیر با این بیماری پدیدآورده است.تصورهای نادرست بسیاری در رابطه با ایدز همچون انتقال ایدز از طریق زندگی روزمره با افراد مبتلا به HIV وجود دارد. این بیماری همچنین موضوعمجادله ادیان بوده است.مؤسسه ملی سلامت (NIH) وبنیاد بیل و ملیندا گیتس بودجهٔ ۲۰۰ میلیون دلاری را به برای توسعه جهانی درمان ایدز اختصاص دادند.[۱۳]
دوره اولیه HIV، عفونت حاد HIV یا سندرم حاد «رترو ویروسی» نامیده می‌شود.[۱۴][۱۵] بسیاری از افراد ۲ تا ۴ هفته پس از در معرض قرار گرفتن این بیماری، دچار بیماری‌هایی مانندشبه-آنفلوآنزا یاشبه-مونونوکلئوز می‌شوند و برخی دیگر هم هیچ نشانه قابل توجهی در آنها دیده نمی‌شود.[۱۶][۱۷] علائم در ۴۰ تا ۹۰ درصد موارد رخ می‌دهد و معمولاً شاملتب،لنفادنوپاتی،فارنژیت،خارش پوست، سردرد و/یا زخم دهان و اندام تناسلی می‌شود.[۱۵][۱۷] خارش پوست که در ۲۰ تا ۵۰ درصد موارد رخ می‌دهد، خود را بر روی بالاتنه نشان می‌دهد و به شکلماکولوپاپولر می‌باشد.[۱۸] همچنین در این مرحله برخی از افراد دچارعفونت‌های فرصت‌طلب می‌شوند.[۱۵] ممکن است در دستگاه گوارش علائمی مانند تهوع، استفراغ یااسهال رخ دهد، و همچنین علائم عصبینوروپاتی محیطی یاسندرم گیلان-باره نیز محتمل هستند.[۱۷] طول دوره این علائم متفاوت است، اما معمولاً یک یا دو هفته می‌باشد.[۱۷]
با توجه به اینکه اینعلائم آنچنان خاص نیستند، اغلب به عنوان نشانه‌هایی از عفونت HIV شناخته نمی‌شوند. حتی مواردی که توسط یک خانوادگی یا یک بیمارستان دیده می‌شود اغلب با بسیاری از بیماری‌های شایع عفونی با علائمی مشترک با آن اشتباه می‌شود. بنابراین شایسته است که عفونت HIV در بیمارانی که دارای عوامل مستعدکننده هستند، مد نظر باشد.[۱۷]
پس از علائم اولیه، بیمار وارد مرحله‌ای به نام دوره نهفتگی یا HIV بی‌نشانه یا HIV مزمن می‌شود.[۱] این مرحله از HIV می‌تواند بدون هیچ گونه درمانی از حدود سه سال[۱۹] تا بیش از ۲۰ سال[۲۰] (به‌طور متوسط حدود هشت سال)[۲۱] به طول بینجامد که مدت زمان نهفتگی به میزان قدرت سیستم دفاعی فرد دارد. اگرچه معمولاً در ابتدای بیماری هیچ علائمی مشاهده نمی‌شود یا علامت‌های خیلی کمی دیده می‌شود، اما در نزدیکی پایان این مرحله بسیاری از افراد دچارتب، کاهش وزن، مشکلات گوارشی و دردهای عضلانی می‌شوند.[۱] همچنین ۵۰ تا ۷۰ درصد از افراد دچارلنفادنوپاتی ماندگار می‌شوند، به‌طوری‌که چند گروه ازغدد لنفاوی (به جز در کشاله ران) به مدت بیش از سه تا شش ماه بدون هیچ درد و به‌طور توجیه‌ناپذیری بزرگ می‌شود.[۱۴]
اگرچه بسیاری از مبتلایان HIV-1، قابل تشخیص هستند و در صورت عدم درمان نهایتاً سیر بیماری به ایدز منجر خواهد شد، ولی درصد کمی از آنها (حدود ۵٪) سطح بالای سلول‌های CD4+ T خود را بدون هیچ درمان ضدویروسی تا بیش از ۵ سال حفظ می‌کنند.[۱۷][۲۲] این افراد به عنوان کنترل‌کننده‌های HIV طبقه‌بندی می‌شوند، و آن‌هایی که مقدار کم یا نامحسوسی از ویروس را بدون درمان ضدویروسی در بدن خود نگه می‌دارند به عنوان «کنترل‌کنندگان ممتاز» یا «سرکوبگران ممتاز» شناخته می‌شوند.[۲۲]
سندرم (نشانگان) نقص ایمنی اکتسابی (ایدز) زمانی معنی پیدا می‌کند که شمار سلول‌های CD4+ T به کمتر از ۲۰۰ سلول در هر میکرولیتر برسد یا بیماری‌های خاص مرتبط با عفونت HIV رخ دهد.[۱۷] در غیاب درمان، حدود نیمی از افراد مبتلا به HIV در عرض ده سال مبتلا به بیماری ایدز می‌شوند.[۱۷] رایج‌ترین وضعیت‌هایی که هشداری بر وجود ایدز هستندپنومونی ناشی ازپنوموسیستیس (۴۰٪)،نزاری به شکل سندرم اتلاف اچ‌آی‌وی (۲۰٪) وکاندیدیاز مری می‌باشند. سایر علائم شایع شاملعفونت‌های دستگاه تنفسی در یک دوره زمانی معین می‌شود.[۱۷]
عفونت فرصت‌طلب ممکن است توسطباکتری،ویروس،قارچ وانگل به وجود بیاید که معمولاً توسط دستگاه ایمنی بدن کنترل می‌شود.[۲۳] اینکه کدام عفونت رخ می‌دهد تا حدودی به این بستگی دارد که چه عواملی در محیط اطراف فرد قرار دارد.[۱۷] این عفونت تقریباً می‌تواند هردستگاهی از بدن را تحت تأثیر قرار دهد.[۲۴]
افراد مبتلا به ایدز خطر آلودگی به ویروس‌های سرطانی مختلفی را دارند از جمله:سارکوم کاپوزی،لنفوم بورکیت،لنفوم اولیه دستگاه عصبی مرکزی، وسرطان گردن رحم.[۱۸] سارکوم کاپوزی، شایع‌ترین سرطانی است که در ۱۰ تا ۲۰ درصد از افراد مبتلا به HIV اتفاق می‌افتد.[۲۵] پس از آن لنفوم شایع‌ترین سرطان است و علت مرگ نزدیک به ۱۶ درصد از افراد مبتلا به ایدز می‌باشد و در ۳ تا ۴ درصد از موارد، اولین نشانه ایدز است. هر دوی این سرطان‌ها باویروس هرپس ۸ انسانی همراه هستند.[۲۵] خیلی اوقات مبتلایان به ایدز به دلیل ارتباطی که باویروس پاپیلوم انسانی (HPV) دارد، دچار سرطان گردن رحم می‌شوند.[۲۵] سرطانملتحمه (لایه‌ای که قسمت داخلیپلک‌ها وقسمت سفید چشم را می‌پوشاند) نیز در مبتلایان به HIV شایع‌تر است.[۲۶]
علاوه بر این، آنها به‌طور مکرر دچار علائمی مانند تب طولانی،تعریق شبانه، تورم غدد لنفاوی، لرز، ضعف، وکاهش وزن می‌شوند.[۲۷] اسهال یکی دیگر از علائم شایعی است که ۹۰٪ از افراد مبتلا به ایدز دچار آن می‌شوند.[۲۸] این افراد همچنین می‌توانند تحت تأثیر علائم روانی و عصبی مختلف مستقل از عفونت‌ها و سرطان‌های فرصت طلب قرار گیرند.[۲۹]
اختلالات شناختی مرتبط با ایدز با افزایشعفونت، سطوح پایینسلول‌های CD4+ T وبار ویروسی بالا در پلاسما همراه است و گاهی اوقات به عنوان اولین علامت ابتلا به ایدز شناخته می‌شود.[۳۶]
از مادر به فرزند در دوران بارداری، زایمان، یا تغذیه با شیر مادر (که با نامانتقال عمودی شناخته می‌شود)[۴۴]
هیچ گونه خطر انتقال ویروس از طریقمدفوع، ترشحات بینی، بزاق،خلط، عرق، اشک، ادرار، یا استفراغ وجود ندارد مگر اینکه با خون آلوده شده باشند.[۳۹] همچنین در موارد فرد ممکن است با بیش از یک سویه HIV آلوده شود که به عنوان ابر عفونت HIV شناخته می‌شود.[۴۵]
شایع‌ترین حالت انتقال HIV از طریق تماس جنسی با فرد آلوده است.[۴۴] با این حال، یک فرد HIV مثبت که در نتیجه درمان طولانی مدت دارای بار ویروسی غیرقابل شناسایی است، عملاً هیچ خطری برای انتقال HIV از طریق رابطه جنسی ندارد.[۴۶][۴۷] وجود افراد اچ‌آی‌وی مثبت غیرمسری که از نظر عملکردی تحت درمان ضد رتروویروسی قرار می‌گیرند، در بیانیه سوئیس در سال ۲۰۰۸ مورد مناقشه قرار گرفت و از آن زمان از نظر منابع معتبر پزشکی پذیرفته شد.[۴۸] از سال ۲۰۱۷، بیشترین انتقال این بیماری در ایالات متحده در میان مردانی بود که با مردان رابطه جنسی داشتند[۴۹][۵۰] (۸۲٪ از تشخیص‌های جدید HIV در میان مردان ۱۳ سال به بالاتر و ۷۰٪ از کل تشخیص‌های جدید)[۵۱]
در مورد تماسمحافظت نشده با جنس مخالف، تخمین خطر انتقال HIV در هر عمل جنسی در کشورهای کم درآمد چهار تا ده برابر بیشتر نسبت به کشورهای با درآمد بالا است.[۴۲] در کشورهای با درآمد کم، خطر ابتلاء از زن به مرد انتقال به ۰٫۳۸٪ در هر بار نزدیکی و از مرد به زن ۰٫۳۰٪ در هر بار نزدیکی تخمین زده شده است. این تخمین برای کشورهای با درآمد بالا، ۰٫۰۴٪ در هر بار نزدیکی برای انتقال از زن به مرد و ۰٫۰۸٪ در هر بار نزدیکی از مرد به زن می‌باشد.[۴۲] خطر انتقال از مقاربت مقعد بیشتر است، و ۱٫۴ تا ۱٫۷ درصد در هر بار نزدیکی با جنس مخالف یا موافق تخمین زده شده است.[۴۲] اگرچه خطر ابتلاء از طریقآمیزش جنسی دهانی نسبتاً کم است، اما این احتمال وجود دارد.[۵۲] خطر انتقال از طریق رابطه دهانی «نزدیک به صفر» توصیف شده است،[۵۳] اگر چه چند موردی گزارش شده است.[۵۴] خطر ابتلاء از طریق سکس دهانی صفر تا ۰٫۰۴ درصد تخمین زده شده است.[۴۰] در محیط‌هایی عمومی مانندروسپی‌ها، خطر انتقال از زن به مرد ۲٫۴٪ در هر بار نزدیکی و از مرد به زن ۰٫۰۵ درصد در هر بار نزدیکی تخمین زده شده است.[۴۲]
بار ویروسی از فرد آلوده نیز عامل مهمی است که در انتقال از طریق تماس جنسی (و همچنین از طریق مادر به فرزند) نقش دارد.[۵۶] در طول ۲٫۵ ماه اول از عفونت، میزان سرایت به دلیل بار زیاد ویروسی، ۱۲ برابر بیشتر است.[۴۰] در مراحل آخر عفونت فرد، میزان انتقال در حدود هشت برابر بیشتر است.[۴۲]
رابطه جنسی خشن می‌تواند یکی از عوامل مؤثر در افزایش خطر انتقال باشد.[۵۷] همچنین گفته می‌شودتجاوز جنسی خطر انتقال HIV را افزایش می‌دهد چرا که در این حالت به ندرت از کاندوم استفاده می‌شود، آسیب فیزیکی واژن یا مقعد محتمل است، و ممکن است خطر بیشتری برای انتقال هم‌زمانعفونت‌های‌جنسی وجود داشته باشد.[۵۸]
پوستر CDC از سال ۱۹۸۹ که بر خطر انتقال ایدز در استفاده از مواد مخدر تأکید دارد. نوشته: «اگر داری با مواد مخدر بازی می‌کنی… شاید داری با زندگی خودت هم بازی می‌کنی.»
دومین عامل شایع انتقال HIV، از طریق خون و فراورده‌های خونی است.[۴۴] از راه‌هایی که ممکن است این بیماری توسط خون منتقل گردد، می‌توان استفاده از سرنگ مشترک برایمواد مخدر تزریقی نظیرهروئین، زخم در اثر فرورفتنسرسوزن،انتقال خون آلوده یا فراورده‌های خونی، یا تزریق‌هایی که با استفاده از تجهیزات پزشکیاستریل نشده انجام می‌شود را نام برد. خطر سرنگ مشترک در حین تزریق مواد مخدر بین ۰٫۶۳ و ۲٫۴ درصد و به‌طور متوسط ۰٫۸٪ در هر عمل می‌باشد.[۵۹] خطر انتقال از فرورفتن سرسوزن یک فرد آلوده ۰٫۳٪ در هر عمل (حدود ۱ در ۳۳۳) و خطر آلودگیغشاء مخاطی به خون آلوده ۰٫۰۹٪ در هر عمل (حدود ۱ در ۱۰۰۰) تخمین زده می‌شود.[۳۹] در ایالات متحده، مصرف‌کنندگان مواد مخدر تزریقی ۱۲٪ از مبتلایان به HIV در سال ۲۰۰۹ را تشکیل می‌دادند[۶۰] و در برخی مناطق بیش از ۸۰٪ از افرادی که تزریق مواد انجام می‌دهد دارای HIV هستند.[۴۴]
در ۹۳٪ موارد استفاده از خون آلوده درانتقال خون، انتقال عفونت خواهد بود.[۵۹] در کشورهای توسعه یافته خطر ابتلاء به HIV از طریق انتقال خون بسیار پایین است (کمتر از یک در پانصد هزار) و در آنها آزمایش HIV بر روی خون اهداکننده انجام می‌شود.[۴۴] در انگلیس، خطر انتقال یک در پنج میلیون گزارش شده است.[۶۱] با این حال، در کشورهای با درآمد پایین، تنها نیمی از خون مورد استفاده برای انتقال ممکن است به‌طور مناسب آزمایش شود (در سال ۲۰۰۸).[۶۲] تخمین زده شده است که HIV در این مناطق تا ۱۵٪ از طریق انتقال خون آلوده و فراورده‌های خونی سرایت می‌یابد، که نمایانگر ۵٪ تا ۱۰٪ از عفونت‌های سرتاسر دنیا است.[۴۴][۶۳]
تزریق غیربهداشتی نقش مهمی در گسترش HIV در کشورهای جنوب صحرای آفریقا دارد. در سال ۲۰۰۷، بین ۱۲ تا ۱۷ درصد از عفونت‌های این منطقه به دلیل استفاده از سرنگ نسبت داده شد.[۶۴] سازمان بهداشت جهانی خطر انتقال از طریق تزریق در آفریقا را ۱٫۲٪ تخمین زده است.[۶۴]
افرادی کهخالکوبی،سوراخ‌کاری وزخم‌آرایی انجام می‌دهند از لحاظ نظری در معرض خطر سرایت هستند، اما تاکنون هیچ مورد مستندی مشاهده نشده است.[۶۵]پشه و سایر حشره‌ها قادر به انتقال HIV نیستند.[۶۶]
انتقال HIV از مادر به فرزند می‌تواند در دوران بارداری، هنگام زایمان یا از راه شیر مادر انجام شود.[۶۷][۶۸] این راه سومین طریق شایع انتقال HIV در دنیا می‌باشد.[۴۴] در صورت عدم درمان، خطر انتقال قبل یا در حین تولد حدود ۲۰ درصد و در کسانی که شیر هم بدهند ۳۵ درصد است.[۶۷] در سال ۲۰۰۸، حدود ۹۰٪ موارد HIV کودکان ناشی از انتقال عمودی محاسبه شد.[۶۷] با درمان مناسب خطر ابتلاء به عفونت از مادر به فرزند می‌تواند به حدود ۱٪ کاهش یابد.[۶۷] درمان از طریق پیشگیری شامل مصرفداروهای ضد ویروسی توسط مادر در دوران بارداری و زایمان،عمل سزارین در زمان مناسب (و نه اضطراری)، عدم تغذیه شیر مادر، و تجویز داروهای ضد ویروسی به نوزاد می‌شود.[۶۹] با این حال بسیاری از این امکانات درکشورهای در حال توسعه در دسترس نیست.[۶۹] اگر در دوران دندان آوردن، مواد غذایی به خون آلوده شود، می‌تواند خطر انتقال را افزایش دهد.[۶۵]
نموداری که در آن ساختار ویروس HIV نشان داده شده است
ویروس HIV عامل گستره‌ای از بیماری‌ها است که با نام ایدز شناخته می‌شوند. HIV نوعیویروس پسگرد است که عمدتاً به اجزایدستگاه ایمنی انسان مانند سلول‌های CD4+ T،درشت‌خوارها وسلول‌های دندریت سرایت می‌کند و به صورت مستقیم یا غیرمستقیم سلول‌های CD4+ T را از بین می‌برد.[۷۰]
HIV عضوی ازسردهویروس‌های آهسته‌گستر،[۷۱] و بخشی ازخانوادهویروسان پسگرد است.[۷۲] ویروس‌های آهسته‌گستر خصوصیاتریخت‌شناسی وزیست‌شناسی مشترک بسیاری دارند. گونه‌های بسیاری ازپستانداران مبتلا به ویروس آهسته‌گستر می‌شوند، که مشخصاً دلیل بیماری‌های طولانی‌مدت بادوره کمون طولانی هستند.[۷۳] ویروس‌های آهسته‌گستر به شکل تک رشته، حس مثبت،ویروس آران‌ای غلافدار منتقل می‌شوند. پس از ورود به سلول هدف،ژنومآران‌ای ویروس توسطآنزیم وارونویس ویروسی که همراه با ژنوم ویروسی در ذرات ویروسی منتقل شده، به یکدی‌ان‌ای دو رشته استاندارد تبدیل می‌شود. سپس DNA ویروسی وارد هسته سلول می‌شود و کل DNAهای سلولی را توسطاینتگراز ویروسی فرا می‌گیرد.[۷۴] وقتی فرا گرفته شد، ویروس ممکن استپنهان شود و این به ویروس و سلول‌های میزبانش این امکان را می‌دهد تا توسط دستگاه ایمنی بدنی شناسایی نشوند.[۷۵] همچنین این ویروس می‌تواندتکثیر شود و ژنوم‌های RNA جدیدی تولید کند و پروتئین‌های ویروسی که توسط سلول به عنوان هسته‌های سلولی جدید شده‌اند را در چرخه‌ای از نو پدیدآورد.[۷۶]
دو ویروسنوع ایدز تاکنون مشخص شده است: HIV-1 و HIV-2.
HIV-1 ویروسی بود که در ابتدا شناخته شد (و در ابتدا به عنوان LAV یا HTLV-III شناخته می‌شد). هر چه بیشتربدخیم باشد، بیشتر عفونی می‌شود.[۷۷] عفونت ضعیف‌ترHIV-2 در مقایسه با HIV-1 افرادی که در معرض HIV-2 هستند کمتر مبتلا به HIV-2 می‌شوند. از آنجا که HIV-2 توانایی ضعیفی در انتقال دارد، تا حد زیادی محدود بهآفریقای غربی می‌باشد.[۷۸]
نتیجهٔ یکپژوهش عمده از سوی گروهی از پژوهشگراندانشگاه آکسفوردانگلستان نشان می‌دهد که ویروس اچ‌آی‌وی در روندفرگشتی (تکاملی) خود، دچارجهش و تحول شده و در مقایسه با گذشته، از میزانخطر، مرگبار بودن و مسری بودن آن کاسته شده است. بر اساس این مطالعه، ویروس اچ‌آی‌وی در حال هماهنگی و تطبیق خود بادستگاه ایمنیبدن انسان بوده و درجهٔ خطر آن در حال کاهش است. بر اساس گزارش منتشر شده از این پژوهش، اکنون فاصلهٔ زمانی بین آلودگی به ویروس و بروز بیماری ایدز بیشتر شده و ممکن است تغییرات تکاملی ایجاد شده در ویروس اچ‌آی‌وی به نتیجه بخشی اقدامات و تلاش‌ها برای مهار همه‌گیری گسترده و گسترش ابتلاء به بیماری ایدز یاری رساند. از سوی دیگر، بنا بر یافته‌های این پژوهش، داروهای ضدرتروویروس در تضعیف و تحلیل ویروس اچ‌آی‌وی دارای سهم بوده‌اند؛ البته اکنون، ضعیف‌ترین نمونه‌های ویروسی هم کاملاً خطرناک هستند.[۸۰][نیازمند منبع پزشکی] با این حال تحقیقات بیشتر برای بررسی نتایج آن مورد نیاز است.[۴۸]
پس از ورود ویروس به بدن، یک دوره سریعتکثیر ویروسی وجود داشته و منجر به بالا رفتن تعداد ویروس در خون اطراف خود خواهد شد. در طی عفونت اولیه، سطح HIV ممکن است به چند میلیون ذره ویروس در هر میلی لیتر خون برسد.[۸۱] این واکنش با کاهش قابل توجهی در تعداد سلول‌های در گردش CD4+ T همراه است. اینویروس خونی حاد تقریباً همواره با فعالیتسلول‌های CD8+ T در ارتباط است که سلول‌های آلوده به HIV را از بین می‌برد و سپس آنتی‌بادی تولید می‌کند. به نظر می‌رسد که واکنش سلول CD8+ T در کنترل سطح ویروس مهم باشد، که به اوج رسیده و سپس کاهش می‌یابد، تا شمار سلول‌های CD4+ T به مقدار قبل بازگردد. واکنش یک سلول CD8+ T سالم هر چند که ویروس را از بین نمی‌برد اما باعث می‌شود بیماری با سرعت کمتری پیشرفت کند و بهتر بتوان بیماری را شناسایی کرد.[۸۲]
پاتوفیزیولوژی بیماری ایدز پیچیده است.[۸۳] در نهایت، HIV با به تحلیل بردنسلول‌های CD4+ T منجر به ایدز شده و باعث تضعیف دستگاه ایمنی بدن وعفونت فرصت‌طلب می‌شود. وجود سلول‌های T برای واکنش ایمنی ضروری است و بدون آنها، بدن نمی‌تواند با عفونت‌ها مقابله کند یا سلول‌های سرطانی را از بین ببرد. عملکرد کاهش سلول‌های CD4+ T در وضعیت حاد و مزمن متفاوت است.[۸۴] در حین وضعیت حاد، سلول‌های HIV ناشی از سلول‌های عفونی تحلیل رفته و کشته شده توسطسلول‌های سمی T، عامل کاهش سلول‌های CD4+ T هستند، اگر چه عامل دیگر می‌تواندمرگ برنامه‌ریزی‌شده یاخته باشد. در حین وضعیت مزمن، به نظر می‌رسد که عواقب ناشی از فعالیت کلی دستگاه ایمنی بدن همراه با از دست دادن تدریجی توانایی دستگاه ایمنی بدن برای تولید سلول‌های جدید T عامل کاهش تدریجی تعداد سلول‌های CD4+ T باشد.[۸۵]
اگر چه علائم نقص دستگاه ایمنی توسط ایدز تا چند سال بعد از عفونت در فرد ظاهر نخواهد شد، ولی کمبود سلول‌های CD4+ T در طول هفته اول عفونت، به خصوص در مخاط روده، که منبع اکثریت لنفوسیت‌های موجود در بدن است، اتفاق می‌افتد.[۸۶] دلیل اصلی از دست رفتن سلول‌های مخاطی CD4+ T این است که اکثر سلول‌های مخاطی CD4+ T نشان دهنده پروتئینCCR5 هستند که HIV از آنها برای دستیابی به سلول‌ها استفاده می‌کند، در حالی که تنها بخش کوچکی از سلول‌های CD4+ T در جریان خون این کار را انجام می‌دهند.[۸۷]
ویروس HIV به دنبال CCR5 نشانگر CD4+ T می‌گردد و آنها را از بین می‌برد.[۸۸] در نهایت، واکنش شدید دستگاه ایمنی عفونت را کنترل می‌کند و مرحله نهفتگی بالینی آغاز می‌گردد. سلول‌های CD4+ T در بافت مخاطی باقی می‌مانند.[۸۸] تکثیر مداوم HIV از وضعیت کلی فعالیت ایمنی حاصل می‌شود.[۸۹] فعالیت دستگاه ایمنی که نمایانگر افزایش فعالیت سلول‌های ایمنی و التهابسیتوکین است، از فعالیت چندینمحصول ژن HIV و واکنش دستگاه ایمنی به تکثیر HIV حاصل می‌شود. همچنین از کار افتادن دستگاه ایمنی گوارشی به وسیله تکثیر سلول‌های مخاطی CD4+ T در طی مرحله عفونی بیماری به این موضوع مربوط می‌شود.[۹۰]
نمودار عمومی رابطهٔ میان نسخه‌های HIV(تکثیرشده از ویروس‌ها) و شمار CD4+ T با میانگین زمان ابتلاء به HIV بدون مراقبت؛ هربیماری شخص می‌تواند دوره را به قدر قابل توجهی تغییر دهد.
تعداد گویچه‌های سفید CD4+ T (سلول/میلی‌متر مکعب)
HIV RNA تکثیرشده بر میلی‌لیتر پلاسما
بیماری ایدز و HIV با توجه بروز علایم و نشانه‌های بیمار، از طریق آزمایش و بررسی آن در آزمایشگاه مورد تشخیص قرار می‌گیرد.[۱۵] آزمایش HIV به افراد در معرض خطر این بیماری، افراد مبتلا به هر نوع بیماری آمیزشی و زنان باردار توصیه می‌شود.[۱۸][۹۱] در بسیاری از مناطق دنیا، یک سوم حاملان HIV زمانی متوجه بیماری خود می‌شوند که در مرحله پیشرفته‌ای از این بیماری قرار دارند و به AIDS یا نقص شدید دستگاه ایمنی مبتلا شده‌اند.[۱۸]
به‌طور کلی برای تشخیص ابتلا به اچ‌آی‌وی/ایدز، سه گروه اصلی آزمایش وجود دارد.[۹۳][۹۴] این سه نوع، عبارتند از آزمون آنتی‌بادی (پادتن)، آزمونآنتی‌ژن و آزمون سنجش مقدار. در آزمون آنتی‌بادی، وجود آنتی‌بادی یا پادتن تولید شده و ترشح شده در خون توسط گلبول‌های سفید دستگاه ایمنی بررسی می‌شود. در آزمون آنتی‌ژن، خون از نظر حضور خود ویروس مورد بررسی قرار می‌گیرد. آزمایش آنتی‌بادی یا پادتن دو گونهٔ اصلی است که عبارتند از «الیزا» (Elisa) و وسترن بلات (Western blot). اگر در آزمایش «الیزا»، نتیجهٔ مثبت بدست آید، برای اطمینان و نتیجهٔ قطعی، باید آزمون وسترن بلات هم انجام شود. در مجموعهٔ آزمایش‌های آنتی‌بادی، آزمایش سریع یا رپید تست (Rapid test) نیز وجود دارد که نتیجهٔ آن در ۱۰ تا ۲۰ دقیقه آماده می‌شود و برای اطمینان، باید دو بار انجام شود و یک نتیجهٔ مثبت یا منفی، دو بار به دست آید. آزمایش‌های آنتی‌ژن نیز دو گروه هستند: RT-PCR و P24. آزمایش «پی.سی. آر»، ژنوم ویروس در خون فرد را مورد بررسی قرار می‌دهد و اندکی گران‌تر است و امکان جواب کاذب نیز در آن وجود دارد.[۹۵]
در اکثر افراد آلوده به HIV، در طول سه تا دوازده هفته پس از عفونت اولیه، یک سریآنتی‌بادی‌های خاص ایجاد می‌گردد.[۱۷] تشخیص اولیه HIV قبل از تغییر آنتی‌بادی، با اندازه‌گیری اچ‌آی‌وی-آران‌ای یاآنتی‌ژن P24 انجام می‌شود.[۱۷] نتایج مثبت به دست آمده توسط آنتی‌بادی یا آزمایشواکنش زنجیره‌ای پلیمراز (PCR)، توسط PCR یا توسط آنتی‌بادی دیگری تأیید می‌شوند.[۱۵] به‌طور معمول پس از گذشت سه ماه (و گاه در برخی موارد نادر، حتی تا شش ماه) از آخرین رویدادی که مشکوک به انتقال ویروس به بدن فرد است، با این حال آزمایش دومی نیز بعد از سه‌ماهه دوم نیاز است تا نتیجهٔ منفی اطمینان‌آور باشد.[۹۶][۹۷]
آزمایش آنتی‌بادی در کودکان کمتر از ۱۸ ماه، به دلیل وجود مداوم آنتی‌بادی‌های مادری معمولاً نتیجه درستی نمی‌دهد.[۹۸] بنابراین عفونت HIV تنها توسط آزمایش PCR مربوط به HIV RNA یا DNA یا از طریق آزمایش آنتی‌بادی P24 قابل تشخیص است.[۱۵] در اکثر نقاط دنیا دسترسی به آزمایش PCR قابل اعتماد وجود ندارد و افراد باید تا زمانی صبر کنند که علائم پیشرفت کند یا سن کودک به اندازه کافی باشد و آزمایش آنتی‌بادی درستی نتیجه دهد.[۹۸] در کشورهای جنوب صحرای آفریقا در بین سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۹، بین ۳۰ تا ۷۰ درصد افراد، از وضعیت HIV خود آگاه بوده‌اند.[۹۹] در سال ۲۰۰۹، بین ۳٫۶ تا ۴۲ درصد مردان و زنان کشورهای مختف جهان مورد آزمایش قرار گرفتند که کمترین میزان آزمایش (۳٫۶ درصد) متعلق به جمعیت مردان ماداگاسکار و بیشترین آن (۴۲ درصد) جمعیت متعلق به زنان لسوتو بوده است.[۹۹] این ارقام نشان دهنده افزایش قابل توجهی نسبت به ده سال گذشته است.[۹۹]
از دو طبقه‌بندی اصلی برای مرحله‌بندی HIV و ایدز استفاده می‌شود، یکی توسطسازمان بهداشت جهانی[۱۵] (WHO) و دیگر توسطمرکز کنترل و پیشگیری بیماری[۱۰۰] (CDC). برنامه CDC بیشتر در کشورهای توسعه‌یافته‌استفاده می‌شود. از آنجا که برنامه WHO احتیاجی به آزمایش ندارد، بیشتر مناسب کشورهای در حال توسعه است که با کمبود لوازم روبرو هستند. علی‌رغم تفاوت‌های که این دو با هم دارند، اما می‌تواند هر دوی آنها را از لحاظ آماری مقایسه نمود.[۱۴][۱۵][۱۰۰]
سازمان بهداشت جهانی برای اولین بار در سال ۱۹۸۶ تعریفی برای ایدز ارائه نمود.[۱۵] از آن زمان به بعد، مرحله‌بندی WHO برای چندین بار تغییر کرده و گسترش یافت، که نسخهٔ اخیر آن که در سال ۲۰۰۷ منتشر شده است.[۱۵] رده‌بندی مراحل تعیین شده توسط WHO به شکل زیر است:
عفونت اولیه HIV: که یا بدون علامت است یا همراه با سندرم حاد ویروسی است.[۱۵]
مرحله ۱: عفونت HIV بدون علامت با تعداد سلول‌های CD4 بیش از ۵۰۰ در هر میکرولیتر. ممکن است شامل بزرگ شدن گره‌های لنفاوی نیز باشد.[۱۵]
مرحله ۲: علائم خفیف که ممکن است تغییر جزئیغشاء مخاطی و عود عفونتدستگاه تنفسی فوقانی را شامل شود و تعداد سلول‌های CD4 کمتر از ۵۰۰ در هر میکرولیتر است.[۱۵]
مرحله ۳: علائم پیشرفته که ممکن است شاملاسهالمزمن و غیرعادی برای بیش از یک ماه شود، به همراه عفونت‌های باکتریایی شدید از جمله سل ریوی و همچنین تعداد سلول‌های CD4 کمتر از ۳۵۰ در هر میکرولیتر.[۱۵]
مرکز کنترل و پیشگیری بیماری آمریکا نیز ایجاد یک سیستم طبقه‌بندی برای HIV ارائه نموده و آخرین بار آن را در سال ۲۰۰۸ به روزرسانی کرده است.[۱۰۰] در این سیستم عفونت HIV بر اساس شمارش CD4 و علائم بالینی می‌باشد،[۱۰۰] عفونت را در سه مرحله توصیف می‌کند:
مرحله ۱: تعداد سلول‌های CD4 بیشتر از ۵۰۰ در هر میکرولیتر بدون هیچ علائمی از ایدز
مرحله ۲: تعداد سلول‌های CD4 بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ در هر میکرولیتر بدون هیچ علائمی از ایدز
مرحله ۳: تعداد سلول‌های CD4 کمتر از ۲۰۰ در هر میکرولیتر یا وجود علائمی از ایدز
نامعلوم: اگر اطلاعات کافی برای هر یک از مراحل فوق در دسترس باشد
اگر پس از درمان، تعداد سلول‌های CD4 خون به بیش از ۲۰۰ در هر میکرولیتر افزایش یابد یا بیماری دیگری به جز ایدز احتمال رود یا حتی درمان گردد هنوز هم تشخیص اینکه بیماری ایدز بوده باشد پابرجا خواهد بود.[۱۴]
استفاده همیشگی ازکاندوم در طولانی مدت، حدوداً ۸۰ درصد خطر انتقال HIV را کاهش می‌دهد.[۱۰۱] هنگامی که از بین زن و مرد، یکی از طرفین مبتلا شود، در صورتی که به‌طور مداوم از کاندوم استفاده شود، احتمال ابتلاء به HIV برای فرد غیرآلوده در هر سال زیر ۱٪ است.[۱۰۲] برخی از شواهد نشان می‌دهد کهکاندوم زنانه هم می‌تواند در همان سطح از انتقال بیماری محافظت کند.[۱۰۳] به نظر می‌رسد استفاده از ژل واژینال حاویتنوفوویر بلافاصله قبل از رابطه جنسی، میزان ابتلاء را تا حدود ۴۰ درصد در میان زنان آفریقایی کاهش می‌دهد.[۱۰۴] در مقابل، استفاده ازاسپرم‌کشنونوکسینول-۹، به دلیل ایجاد سوزش در واژن و «رکتوم» می‌تواند خطر انتقال را افزایش دهد.[۱۰۵]ختنه درآفریقای سیاه، خطر ابتلاء به HIV توسط مردان دگرجنسگرا را بین ۳۸٪ و ۶۶٪ در بیش از ۲۴ ماه کاهش می‌دهد.[۱۰۶] بر پایه این مطالعات، سازمان جهانی بهداشت و UNAIDS، ختنه مرد را به عنوان یکی از روش‌های پیشگیری انتقال HIV از زن به مرد در سال ۲۰۰۷ توصیه کرده‌اند.[۱۰۷] در این که آیا این کار باعث محافظت انتقال بیماری مرد به زن نیز می‌شود[۱۰۸][۱۰۹] یا اینکه که به نفعکشورهای توسعه‌یافته و در میانمردانی که با همجنس خود رابطه برقرار می‌کنند نیز مؤثر است، مناقشه وجود دارد.[۱۱۰][۱۱۱][۱۱۲] زنانی که موردختنه قرار می‌گیرند، بیشتر در معرض خطر انتقال HIV قرار دارند.[۱۱۳]
به نظر نمی‌رسد که برنامه‌هایی کهپرهیز جنسی را تشویق می‌کنند بتوانند در مقابل خطر HIV مؤثر باشند.[۱۱۴] شواهد نشان می‌دهند کهآموزش دوطرفه به همان اندازه ضعیف است.[۱۱۵] همچنینآموزش مسائل جنسی در مدارس نیز می‌تواند رفتار پرخطر را کاهش دهد.[۱۱۶] اقلیت قابل توجهی از جوانان با اینکه نسبت به خطرات HIV و ایدز آگاه هستند، اما با این حال همچنان دست به کارهایی می‌زدند که پرخطر محسوب می‌شوند.[۱۱۷] بررسی‌ها نشان داده مشاوره داوطلبانه و آزمایش اچ‌آی‌وی، بر رفتار پرخطرافرادی که آزمایش آنها منفی است تأثیر نمی‌گذارد، اما استفاده از کاندوم را در افرادی که آزمایش آنها مثبت شده است، افزایش می‌دهد.[۱۱۸] به نظر می‌رسد افزایش خدمات مشاوره خانواده احتمال استفاده زنان مبتلا به HIV از راه‌های پیشگیری از بیماری را افزایش می‌دهد.[۱۱۹]م شخص نیست که آیا درمان سایر بیماری‌های مقاربتی در پیشگیری از HIV مؤثر باشد یا خیر.[۵۵]
درمان زودهنگام افراد مبتلا به HIV با ضدویروس، تا ۹۶ درصد از سرایت شریک آنها جلوگیری می‌کند.[۱۲۰][۱۲۱] درمان ضد رتروویروسی در میان افراد مبتلا به HIV که تعداد CD4 آنها کمتر از ۵۵۰ سلول در میکرولیتر بوده، یک راه بسیار مؤثر برای جلوگیری از عفونت HIV شریک زندگی آنها است (راهبردی که به عنوان درمان به هدف پیشگیری یا TASP شناخته می‌شود).[۱۲۲] TASP با کاهش ۱۰ تا ۲۰ برابری خطر انتقال این ویروس همراه است.[۱۲۳]پیشگیری پیش از در معرض قرارگرفتن با دوز معینی در روز از دارویتنوفوویر به همراه یا بدونامتریسیتابین، در افراد در معرض خطر از جمله مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند، زوج‌هایی که یکی از آنها HIV مثبت است و دگرجنس‌گرایان جوان در آفریقا مؤثر است.[۱۰۴][۱۲۴] همچنین یک مطالعه نشان داد این روش ممکن است خطر ابتلا در مصرف‌کنندگان مواد مخدر داخلوریدی را ۰٫۷ تا ۰٫۴ در هر ۱۰۰ نفر سال کاهش دهد.[۱۲۵]USPSTF، در سال ۲۰۱۹، پیش معرض قرارگیری را به افرادی که در معرض خطر ابتلا هست توصیه کرد.[۱۲۶]
پیشگیری پس از در معرض قرارگرفتن، دوره استفاده از آنتی «رتروویرال» (ضدویروس-آنتی «رترو ویروس») است که در طول ۴۸ تا ۷۲ ساعت پس از در معرض قرار گرفتن خون یا ترشحات تناسلی آلوده به HIV تجویز شده باشد.[۱۳۰][۱۳۱] استفاده اززیدوودین به تنهایی خطر ابتلاء به عفونت HIV از طریق تزریق سرنگ را تا پنج برابر کاهش می‌دهد.[۱۳۱] این درمان بعد ازتجاوز جنسی و هنگامی که فرد متجاوز به عنوان مبتلا به HIV شناخته شده توصیه می‌شود، جای بحث دارد. اما در مواقعی که وضعیت HIV نامعلوم است،[۱۳۲] برنامه‌های درمانی فعلی معمولاً ازلپیناویر/ریتوناویر ولمیودین/زیدوودین یاتنوفوویر/امتریسیتابین برای درمان استفاده می‌کنند و می‌تواند خطر را به میزان بیشتری کاهش دهند.[۱۳۱] طول دوره درمان معمولاً چهار هفته است[۱۳۳] و اغلب با عوارض جانبی (در حدود ۷۰٪ از موارد زیدوودین که شامل ۲۴٪ تهوع، ۲۲٪ خستگی، ۱۳ درصدروان‌پریشی و ۹٪ سردرد می‌شود) همراه هستند.[۳۹]
برنامه‌های جلوگیری از انتقال HIV از مادر به فرزند می‌تواند سرعت انتقال را به اندازه ۹۲ تا ۹۹ درصد کاهش دهند.[۶۷][۱۲۸] این دوره اساساً شامل استفاده از داروهای ضدویروسی به صورت ترکیبی در دوره حاملگی و بعد از زایمان در بچه می‌شود و ترجیحاً باید به جایشیردهی ازشیشه شیر استفاده شود.[۶۷][۱۳۴] اگر تغذیه جایگزین قابل قبول، امکان‌پذیر، مقرون به صرفه، پایدار و ایمن باشد، مادران باید از شیردهی به نوزادان خود خودداری کنند، با این حال در صورتی که موردی نباشد، شیر مادر در ماه‌های اول بسیار توصیه می‌شود.[۱۳۵] اگر تغذیه شیر فقط توسط مادر انجام شود، دوره پیشگیری طولانی مدت ضد ویروسی به نوزاد خطر انتقال را کاهش می‌دهد.[۱۳۶]
تاکنون (اول آوریل سال ۲۰۱۹) هیچ گونهواکسن مؤثری برای ایدز کشف نشده است.[۱۳۷][۱۳۸]اگرچه در سال‌های اخیر، پیشرفت‌هایی درطراحی، تولید اولیه و آزمایش‌های نخستینِ واکسن‌هایی برای پیشگیری از ابتلا به اچ‌آی‌وی/ایدز حاصل شده است، اما هنوز واکسن تأیید شده، تضمینی و دارای پشتوانهٔ کافی حاصل ازکارآزمایی بالینی و پژوهش‌های اطمینان‌بخش، برای اچ‌آی‌وی/ایدز وجود ندارد، و نمونه‌های تولید شده در مراحل اولیه آزمایش و کارآزمایی هستند و تا اخذ تأییدیه‌های نهایی و ورود به بازار، راه درازی در پیش دارند.[۱۳۹][۱۴۰][۱۴۱][۱۴۲][۱۴۳][۱۴۴][۱۴۵][۱۴۶][۱۴۶][۱۴۷][۱۴۸][۱۴۹][۱۵۰][۱۵۱]در واکسن آزمایشیRV 144 که در سال ۲۰۰۹ منتشر شد کاهش جزئی تقریباً ۳۰٪ در خطر انتقال مشاهده شد، که باعث ایجاد امیدی در جامعه تحقیقای برای یک واکسن مؤثر شد.[۱۵۲] آزمایش‌های بیشتری بر روی واکسن RV 144 در حال انجام است.[۱۵۳][۱۵۴]
بتازگی مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌های آمریکا اعلام کرد که دارویتراوادا (Truvada) به عنوان یکی از داروهای پیشگیری از ویروس HIV، مرحله آزمایشی خود را با موفقیت پشت سر گذاشت. این دارو در مراحل آزمایشگاهی خود توانسته است خطر ابتلا به عفونت HIV را در افرادی که در معرض خطر این ویروس قرار داشتند، تا ۹۲ درصد کاهش دهد.[۱۵۵][۱۵۶]
در حال حاضر هیچ نوع درمان یاواکسن اچ‌آی‌وی مؤثری برای این بیماری ساخته نشده است. معالجه شامل درمان از طریق مقابله با بازگشت ویروس (HAART) است که روند پیشروی بیماری را کند می‌کند.[۱۵۷] از سال ۲۰۱۰ بیش از ۶٫۶ میلیون نفر در کشورهای با درآمد پایین یا متوسط مبتلا به این بیماری شده‌اند.[۱۵۸] همچنین درمان این بیماری شامل درمان‌های پیشگیرانه و مداوم برای عفونت‌های مترصد است.
«آباکاویر» -نوکلئوزید آنالوگ معکوس مهارکننده ترانس «کریپتاز» (NARTI یا NRTI)
زمان شروع درمان مقابله با بازگشت ویروس مورد مناقشه است.[۱۸][۱۶۰] هم سازمان بهداشت جهانی، هم دستورالعمل‌های اروپایی و هم ایالت متحده آمریکا استفاده از درمان مقابله با بازگشت ویروس را در تمام افراد نوجوان، بزرگسال و زنان بارداری توصیه می‌کنند که CD4 آنها کمتر از ۳۵۰ میکرولیتر است یا بدون توجه به CD4 نشانه‌های بیماری را دارند.[۱۸][۱۵۹] این واقعیت که شروع درمان در این سطح خطر مرگ و میر را کاهش می‌دهد از این توصیه پشتیبانی می‌کند.[۱۶۱] علاوه بر این آمریکا این درمان را برای همه افراد آلوده به ویروس HIV بدون در نظر گرفتن CD4 و علایم آنها توصیه می‌کند، اگرچه، این توصیه را برای افرادی که میزان CD4 آنها بیشتر است با اطمینان کمتری تجویز می‌کند.[۱۶۲] این درحالی است که سازمان بهداشت جهانی این درمان را برای افراد مبتلا به بیماری سل و مبتلایان بههپاتیت ب مزمن و فعال پیشنهاد می‌کند.[۱۵۹] پیشنهاد می‌شود زمانی که این درمان آغاز شد بدون وقفه یا «تعطیلی» ادامه یابد.[۱۸] در بسیاری از افراد بیماری زمانی تشخیص داده می‌شود که زمان ایدئال آغاز درمان از دست رفته است.[۱۸] نتیجه مطلوب درمان این است که در مدت زمان طولانی تعداد پلاسمای HIV-RNA زیر ۵۰ کپی بر میلی‌لیتر باشد.[۱۸] توصیه می‌شود سطوح تعیین‌کننده مؤثر بودن درمان در وهلهٔ اول بعد از چهار هفته اندازه‌گیری شوند و زمانی که سطوح به پایین‌تر از ۵۰ کپی بر میلی‌لیتر رسید معمولاً کنترل آن هر سه تا شش ماه یک بار کافی خواهد بود.[۱۸] به نظر می‌رسد که در کنترل ناموثر چیزی بیش ۴۰۰ کپی بر میلی‌لیتر دیده خواهد شد.[۱۸] بر اساس این معیار در بیش از ۹۵٪ از افراد درمان در سال اول مؤثر خواهد بود.[۱۸]
مزیت‌های درمان شامل کاهش خطر پیشروی ایدز و کاهش خطر مرگ می‌باشد.[۱۶۳] همچنین در کشورهای در حال توسعه درمان باعث بهبود اوضاع جسمی و سلامت روحی فرد می‌شود.[۱۶۴] در صورت اقدام به درمان تا ۷۰٪ خطر ابتلاء به سل کاهش خواهد یافت.[۱۵۹] مزیت‌های دیگر درمان شامل کاهش خطر انتقال بیماری به شریک جنسی و کاهش امکان انتقال از مادر به فرزند می‌باشد.[۱۵۹] تأثیر درمان تا حد زیادی به انطباق بستگی دارد.[۱۸] دلایل عدم انطباق عبارتند از: دسترسی معدود به مراقبت‌های پزشکی،[۱۶۵] عدم حمایت‌های اجتماعی کافی،بیماری روانی وسوء مصرف مواد.[۱۶۶]همچنین پیچیدگی روش‌های درمانی (به دلیل تعدد قرص‌ها و دوزها) واثرات جانبی آنها ممکن است موجب عدم تابعیت اختیاری فرد شود.[۱۶۷] البته در کشورهای با درآمد کم تابعیت از درمان افراد به خوبی کشورهایی است که افراد آن درآمد بالایی دارند.[۱۶۸]
عوارض جانبی خاص به داروی مصرفی مربوط می‌شوند.[۱۶۹] رایج‌ترین آنها عبارتند از:سندرم دیستروفی،دیس‌لیپیدمی ومرض قند که به ویژه با مهارکننده‌های پروتئاز عارض می‌شوند.[۱۴] سایر علائم شایع عبارتند از:اسهال،[۱۶۹][۱۷۰] و افزایش خطر ابتلاء بهبیماری قلبی-عروقی.[۱۷۱] البته عوارض جانبی برخی از درمان‌های پیشنهاد شده اخیر کمتر هستند.[۱۸] مشکل برخی از داروها ممکن است گرانقیمت بودن آنها باشد.[۱۷۲] البته، از سال ۲۰۱۰، ۴۷٪ کسانی که به این داروها احتیاج پیدا می‌کنند متعلق به کشورهای با درآمد کم یا متوسط هستند.[۱۵۸] برخی از داروها می‌توانند موجببیماری مادرزادی بشوند و بنابراین برای زنانی که امید به بچه‌دار شدن دارند مناسب نیست.[۱۸]
درمان‌های پیشنهادی برای کودکان تا حدی متفاوت از درمان بزرگسالان است. در کشورهای در حال توسعه، از سال ۲۰۱۰، ۲۳٪ کودکانی که نیاز به معالجه داشته‌اند تحت درمان قرار گرفته‌اند.[۱۷۳] هم سازمان بهداشت جهانی و هم ایالت متحده آمریکا توصیه می‌کنند که همه کودکان کمتر از دوازده ماه تحت درمان قرار بگیرند.[۱۷۴][۱۷۵] ایالت متحده برای کودکانی که بین یک تا پنج سال هستند توصیه می‌کند که آن‌هایی تحت درمان قرار بگیرند که میزانHIV RNA آنها بیشتر از ۱۰۰٫۰۰۰ کپی بر میلی‌لیتر باشد، و کودکانی که سن آنها بالای پنج سال است زمانی که تحت درمان قرار بگیرند که میزان CD4 آنها کمتر از ۵۰۰ در هر میکرولیتر باشد.[۱۷۴]
در سال ۲۰۱۴ محققاندانشگاه آرهوس در دانمارک، تلاش کردند ازرومیدپسین برای بیرون کشیدن ویروساچ‌آی‌وی (ویروس ایدز) از مخفیگاه به هنگام پنهان شدن آن در مقابل داروهای ضد ویروس و دستگاه ایمنی، استفاده کنند تا با فعال کردن ویروس پنهان شده، از باقی ماندن ویروس‌های غیرفعال پنهان در بدن به هنگام درمان ضد ویروسی جلوگیری کنند.[۱۷۶]
اقدامات انجام شده در جهت جلوگیری از عفونت‌های فرصت‌طلب در بسیاری از افراد مبتلا به ایدز مؤثر می‌باشد. غالباً درمان‌های ضد ویروسی عفونت‌های فرصت‌طلب موجود را بهبود می‌دهند و همچنین باعث کاهش خطر ابتلاء به آن در آینده می‌شوند.[۱۶۹] پیشنهاد می‌شود افرادی که در معرض ابتلاء به HIV هستند قبل از ابتلاء به عفونت خود را در برابر،هپاتیت آ و بواکسینه کنند، اگرچه بعد از عفونت نیز می‌توانند این کار را انجام دهند.[۱۷۷] توصیه می‌شود برای نوزادان بین چهار تا شش هفته و نوزادانی که دوره استفاده از شیر مادر آنها به پایان رسیده و مادران آنها مبتلا به HIV، در موارد محدود از درمان پیشگیرانهتری متوپریم/سولفامتوکسازول استفاده شود.[۱۷۳] همچنین این دارو برای جلوگیری از PCP در افرادی که اندازه CD4 آنها کمتر از ۲۰۰ سلول بر میکرولیتر است و در کسانی که در حال حاضر یا قبلاً PCP داشته‌اند توصیه می‌شود.[۱۷۸] به افرادی که از ایمنی قابل توجهی برخوردار هستند نیز توصیه می‌شود تا برای جلوگیری از ابتلاء بهتوکسوپلاسموز ومننژیت کریپتوکوکوس از درمان پیشگیرانه بهره‌مند شوند.[۱۷۹] بین سال‌های ۱۹۹۲ و ۱۹۹۷اقدامات مناسب پیشگیرانه میزان ابتلاء به این عفونت‌ها را تا ۵۰٪ کاهش داده بود.[۱۸۰]
در آمریکا، تقریباً ۶۰٪ افراد مبتلا به HIV از اشکال مختلفداروهای مکمل یا جایگزین استفاده می‌کنند.[۱۸۱] البته مؤثر بودن اکثر این درمان‌ها تأیید نشده است.[۱۸۲] با توجه بهمشاوره رژیم غذایی، برخی از شواهد نشان می‌دهند که مصرفریزخوراکهای مکمل سودمند است.[۱۸۳] شواهد تجربی و آزمایش‌ها نشان داده‌اند که مکمل‌هایی که دارایسلنیم هستند نیز فایده مند هستند.[۱۸۴] شواهدی وجود دارند که نشان می‌دهند مصرف مکملویتامین آ در کودکان میزان مرگ و میر را کاهش داده و روند رشد را بهبود می‌بخشد.[۱۸۳] در آفریقا در زنان باردار و شیرده که در معرض خطر کمبود مواد مغذی هستند مصرف مولتی ویتامین منجر به بهبود وضعیت مادر و فرزند شده است.[۱۸۳]سازمان بهداشت جهانی مصرف غذایی ریز خوراک‌ها در سطوحRDA بزرگسالان مبتلا به HIV را توصیه می‌کند.[۱۸۵][۱۸۶] سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است که تحقیقات متعدد نشان داده‌اند مکمل ویتامین آ، روی و آهن می‌تواند باعث بروز عوارض HIV در بزرگسالان مبتلا به این بیماری شود.[۱۸۶] شواهد کافی برای حمایت از مصرفداروهای گیاهی وجود ندارد.[۱۸۷]
نتایج بررسی‌هایی که به‌طور هم‌زمان در نشریات (Science) و (Nature) به چاپ رسیده است، نشان می‌دهد یک داروی آزمایشی ضدالتهاب که توسط شرکت ورتکس (Vertex) تولید شده است و پیش از این روی مبتلایان بهبیماری صرع آزمایش شده است احتمالاً به عنوان داروی جدید ضد ایدز نیز قابل استفاده است. دانشمندان سال‌ها تصور می‌کردند ویروس ایدز با حمله مستقیم، سلول‌های ایمنی را می‌کشد و بر سازوکار دی ان ای آنان مسلط می‌شود و از آن برای تکثیر خودش استفاده می‌کند؛ ولی این مسئله تنها برای درصد اندکی از سلول‌های ایمنی (CD4T) اتفاق می‌افتد. چراکه بررسی‌ها نشان داده است زمانی که سلول‌های ایمنی (CD4T) به ویروس ایدز حمله می‌کنند و نمی‌توانند آن را از بین ببرند، نوعی پروتئین تولید می‌کنند و این پروتئین آنزیمی به نام «کاسپاس» -۱ (caspase-۱)را فعال می‌کند و این آنزیم، سبب خودکشی سلول‌ها می‌شود. به گفتهٔ وارنر گرین پژوهشگری که این تحقیق را انجام داده است: از بین رفتن سلول‌های ایمنی سی دی۴ تی بیش از آن که به علت حمله ویروس ایدز باشد ناشی از سیستم خودایمنی آنها است. دانشمندان از داروی شرکت ورتکس برای جلوگیری از فعال شدن این آنزیم «کاسپاس» -۱ کمک می‌گیرند.[۱۸۸]
ایدز در بسیاری از مناطق دنیا بیشتر به عنوان یک بیماریمزمن شناخته می‌شود تا یک بیماری عفونی کشنده.[۱۸۹] شیوع آن بین افراد متفاوت بوده، و هر دوی شمار سلول‌های CD4 و بار ویروسی برای پیش‌بینی نتایج مفید هستند.[۱۷] بدون درمان، مدت زمان زنده ماندن پس از عفونت HIV به‌طور متوسط ۹ تا ۱۱ سال تخمین زده می‌شود، که به نوع HIV نیز بستگی دارد.[۶] پس از تشخیص ایدز، اگر درمان در دسترس نباشد، مدت زنده ماندن بین ۶ تا ۱۹ ماه خواهد بود.[۱۹۰][۱۹۱]HAART و پیشگیری مناسب از عفونت‌های فرصت طلب میزان مرگ و میر را تا ۸۰٪ کاهش می‌دهد، و امید به زندگی برای یک فرد بالغ ۲۰ تا ۵۰ سال را افزایش می‌دهد.[۱۸۹][۱۹۲][۱۹۳] این مقدار بین دو سوم[۱۹۲] و تقریباً کل جمعیت است.[۱۸][۱۹۴] اینکه درمان دیرهنگام بعد از تشخیص عفونت آغاز گردد خوب نیست،[۱۸] برای نمونه اگر درمان پس از تشخیص ایدز آغاز گردد، امید به زندگی ۱۰ تا ۴۰ سال خواهد بود.[۱۸][۱۸۹] نیمی از کودکانی که مبتلا به HIV به دنیا می‌آیند بدون درمان قبل از دو سالگی می‌میرند.[۱۷۳]
عوامل اصلی مرگ با ایدز،عفونت فرصت‌طلب وسرطان می‌باشد، هر دوی آنها در خیلی از موارد نتیجه از کارافتادگی تدریجی دستگاه ایمنی می‌باشند.[۱۸۰][۱۹۵] به نظر می‌رسد که وقتی شمار سلول‌های CD 4 به کمتر از ۵۰۰ در هر میکرولیتر برسد، خطر سرطان افزایش می‌یابد.[۱۸] میزان پیشرفت بالینی بیماری در هر فرد متفاوت است و ثابت شده است که تحت تأثیر عواملی چون مستعد بودن فرد، عملکرد دستگاه ایمنی،[۱۹۶] دسترسی آنها به موسسه‌های بهداشت و حضور عفونت‌های دیگر می‌باشد،[۱۹۰][۱۹۷] و همچنین گونه (یا گونه‌های) بخصوصی از ویروس را شامل می‌شود.[۱۹۸][۱۹۹]
سل یکی از عوامل عمده بیماری و مرگ مبتلایان به ایدز است و در یک سوم افراد مبتلا به HIV ظاهر می‌شود و علت مرگ ۲۵ درصد موارد HIV می‌باشد.[۲۰۰] همچنین HIV مهم‌ترین عامل ابتلاء به سل می‌باشد.[۲۰۱]هپاتیت سی عفونت رایج دیگری است که هر بیماری پیشرفت بیماری دیگر را افزایش می‌دهد.[۲۰۲] دو سرطان رایجی در ارتباط با ایدز،سارکوم کاپوزی ولنفوم غیر هاجکین است.[۱۹۵]
ایدز یک بیماریهمه‌گیر جهانی است.[۲۱۰] تا سال ۲۰۲۲ حدود ۳۹ میلیون نفر در دنیا مبتلا به HIV بوده‌اند.[۱۵۸] تعداد متبلایان جدید در آن سال حدود ۱٫۳ میلیون نفر تخمین زده شده است.[۷] این تعداد از ۲٫۱ میلیون ابتلا جدید در سال ۲۰۱۰، روند کاهشی را تجربه کرده[۷] که در این میان، ۴۶ درصد سهم زنان و کودکان در سراسر جهان است.[۷] ۶۳۰۰۰۰ مورد مرگ ناشی از ایدز در سال ۲۰۲۲ وجود داشته که نسبت به ۲ میلیون نفر مرگ و میر در سال ۲۰۰۵ به طرز چشمگیری کاهش یافته است.[۷]
بیشترین درصد مبتلایان به HIV درشرق وجنوب آفریقا (۲۰٫۶ میلیون، ۵۴٫۶٪) ساکن هستند. این منطقه همچنین دارای بالاترین میزان مرگ و میر بزرگسالان و کودکان به دلیل ایدز در سال ۲۰۲۰ (۳۱۰۰۰۰، ۴۶٫۶ درصد) بوده‌اند.[۷] دختران و زنان جوانآفریقای جنوب صحرا (۱۵ تا ۲۴ سال) ۷۷ درصد از عفونت‌های جدید در این محدوده سنی در سطح جهان تشکیل می‌دهند.[۷] در این مناطق، برخلاف سایر بخش‌های جهان، احتمال ابتلای دختران و زنان جوان سه برابر بیشتر نسبت به مردان هم سن است.[۷] با این وجود، به‌طور کلی، موارد جدید ابتلا به HIV و مرگ و میرهای مرتبط با ایدز در این منطقه از سال ۲۰۱۰ به‌طور قابل توجهی کاهش یافته است.[۲۱۱]
شیوع تخمین زده شده HIV برای رده سنی جوان و بزرگسال (۱۵–۴۹) در هر کشور در پایان سال ۲۰۱۱
اروپای شرقی وآسیای مرکزی از سال ۲۰۱۰ شاهد افزایش ۴۳ درصدی در موارد جدید عفونت HIV و ۳۲ درصد افزایش در مرگ و میرهای مرتبط با ایدز بوده که بالاترین میزان در بین تمام مناطق جهانی است.[۲۱۲] افراد تزریقی مواد مخدر، مردان همجنس‌گرا و سایر مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند یا افرادی که درگیر روابط جنسی معامله‌ای هستند، به ترتیب بیشترین مبتلایان به ایدز در این منطقه را تشکیل می‌دهند.[۲۱۳]
در پایان سال ۲۰۱۹، در ایالات متحده تقریباً ۱٫۲ میلیون نفرِ بالای ۱۳ سالِ دارای HIV زندگی می‌کردند که از این تعداد ۱۸۵۰۰ نفر فوتی در سال ۲۰۲۰ گزارش شد.[۲۱۴] همچنین در این سال، ۳۴۸۰۰ عفونت جدید به ثبت رسید که ۵۳ درصد آن در مناطق جنوبی این کشور صورت گرفته بود.[۲۱۴] علاوه بر موقعیت جغرافیایی، تفاوت‌های قابل توجهی در بروز HIV در میان مردان، جمعیت‌هایسیاه‌پوست یا اسپانیایی‌تبار و مردانی که تماس جنسی مرد با مرد را گزارش کرده‌اند، وجود دارد.مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ایالات متحده تخمین زد که در آن سال، ۱۵۸۵۰۰ نفر/۱۳ درصد از آمریکایی‌های آلوده، از عفونت خود بی اطلاع بودند.[۲۱۴]
در بریتانیا تا سال ۲۰۱۵، تقریباً ۱۰۱۲۰۰ ابتلا مورد وجود داشت که منجر به مرگ ۵۹۴ نفر شد.[۲۱۵] همچنین در سال ۲۰۰۸،کانادا حدود ۶۵٬۰۰۰ مورد بیماری را گزارش داد که ۵۳ مورد از آن فوت کردند.[۲۱۶]جنوب وجنوب شرق آسیا دومین منطقه آسیب دیده در سال ۲۰۱۰ بودند و به‌طور تخمینی ۴ میلیون یا ۱۲٪ افراد مبتلا به HIV زندگی می‌کرده‌اند که ۲۵۰ هزار نفر از آنها منجر به مرگ شد[۲۱۷] و از این تعداد حدود ۲٫۴ میلیون سهم مردان درهند بود.[۲۱۸]
ایدز از زمان شناخته شدن برای نخستین بار در سال ۱۹۸۱ تا سال ۲۰۰۹ باعث مرگ نزدیک به ۳۰ میلیون نفر در سراسر جهان شده است.[۲۱۹]شمال آفریقا وخاورمیانه (۰٫۱٪ یا کمتر)،آسیای شرقی (۰٫۱٪) واروپای غربی ومرکزی (۰٫۲٪) کمترین نرخ HIV در مناطق مختلف جهان را دارا می‌باشند.[۲۲۰] در بین کشورهای شمال آفریقا و خاورمیانه کشورهایسودان،امارات متحده عربی،تونس وایران بیشترین موارد جدید و سودان، امارات،عمان ومراکش بیشترین مرگ و میر را تجربه کرده‌اند.[۲۲۱] با وجود پایین بودن نرخ ابتلا در کشورهای خاورمیانه[۲۲۲] نرخ رشد مبتلایان به ایدز در برخی کشورهای نظیر ایران[۲۲۳] (افزایش ۳۱۸۱ نفری بین سال‌های ۲۰۱۸ تا 2019[۲۲۴]) و مصر[۲۲۵] مثبت بوده و در دهه گذشته رشدی ۳۱ درصدی را تجربه کرده است.[۲۲۱] کشورهای اروپایی که در سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۲ بیشترین آمار بیماری را گزارش داده‌اند،روسیه،اوکراین،لتونی،مولداوی،پرتغال وبلاروس، شاهد کاهشهمه‌گیری این بیماری در سال‌های اخیر بوده‌اند.[۲۲۶]
گروه‌های شامل افراد درگیر در رابطه جنسی مبادله‌ای، مردان همجنس‌گرا و سایر مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند، افرادی که مواد مخدر تزریق می‌کنند، افراد تراجنسیتی، و کسانی که در زندان یا بازداشت هستند، در معرض خطر بالاتر ابتلا به HIV قرار دارند.[۷][۲۲۷]
در زمان نخست‌وزیریلوران فابیوس نخست‌وزیر فرانسه رسوایی صادرات فراورده‌های خونی آلوده به ایدز و هپاتیت رخ داد که تبعات بسیار گسترده‌ای داشت. در دوران نخست‌وزیری او انستیتو مریو فرانسه فراورده فاکتورهای انعقاد خونی آلوده به ویروسHIV و هپاتیت را به برخی از کشورها مانند آلمان غربی، ایتالیا، آرژانتین، عربستان، عراق و ایران و … صادر کرد. این فاکتور در کمک به انعقاد خون بیماران مبتلا به هموفیلی مصرف می‌شود. در نتیجه سهل انگاری انستیتوی فرانسوی تعدادی از بیماران هموفیلی کشورهای دریافت کننده به ویروسHIV و بیماری ایدز و هپاتیت مبتلا شدند.[۲۲۸] مطابق آمار تنها در کشور فرانسه ۱۲۵۰ بیمار هموفیلی در اثر تزریق خون آلوده به ویروس HIV به ایدز مبتلا شدند که از میان آنها ۴۰۰ نفر در اثر این بیماری جان باختند.[۲۲۹]
وزیر بهداشت فابیوس، در دادگاه اعتراف کرد که باید از تابستان سال ۱۹۸۴ خون‌های توزیعی آزمایش و خالص‌سازی می‌شدند که در این زمینه سهل‌انگاری شده است. با این حال مدیران ارشد خدمات بهداشتی خود را بی‌تقصیر دانسته و دولت را مسئول رسوایی به وجود آمده معرفی می‌کردند.[۲۲۸]
ایدز اولین بار در سال ۱۹۸۱ در آمریکا مشاهده شد.[۲۵] اولین مواردی که مشاهده شد در بین معتادان تزریقی و همچنین همجنسگرایان مرد قرار داشتند که به دلیل نامعلومی سیستم دفاعی بدن آنها ضعیف شده بود و علایم بیماری التهاب ریهپنوموسیستیک کارینی (PCP) در آنها مشاهده می‌شد که این بیماری در افرادی دیده می‌شود که سیستم دفاعی بدنی ضعیفی دارند.[۲۳۰] سپس نوعی سرطان پوست نادر با نامکاپوسی سارکوما (KS) در میان مردان همجنس‌گرا گزارش شد.[۲۳۱][۲۳۲] موارد بیشتری از بیماری PCP و KS مشاهده شد و این زنگ خطری برای مرکز پیشگیری و کنترل بیماری بود و گروهی از طرف این مرکز برای بررسی این واقعه تشکیل شد.[۲۳۳]
در آن اوایل مرکز کنترل بیماری هنوز نامی رسمی برای این بیماری انتخاب نکرده بود و معمولاً نام این بیماری را با بیماری که مریض با آن در ارتباط بود بیان می‌کردند، برای مثال تا قبل از کشف HIV از ناملنفادنوپاتی که بیماری عامل بود استفاده می‌شد.[۲۳۴][۲۳۵] همچنین اسامی مانندسارکوم کاپوزی یاعفونت فرصت‌طلب نام‌هایی بوده‌اند که توسط این گروه در سال ۱۹۸۱ استفاده می‌شده است.[۲۳۶]از آنجا که این سندرم درهائیتی،همجنسگرایان،هموفیلی، و مصرف‌کنندگان هروئین ظاهر شده بود، مرکز کنترل بیماری عبارت «بیماری ۴ه» را ابداع کرد.[۲۳۷] در مطبوعات از اصطلاح «گرید» که مخفف معادل انگلیسی عبارتنقص ایمنی مرتبط با همجنس‌گرایی استفاده می‌شد.[۲۳۸] اما بعداً که معلوم شد که ایدز فقط محدود به جامعه همجنسگرایان نمی‌شود،[۲۳۶] این نتیجه گرفته شد که استفاده از اصطلاح گرید گمراه‌کننده است و واژه ایدز در همایشی در ژوئیه ۱۹۸۲ معرفی شد.[۲۳۹] از سپتامبر ۱۹۸۲، مرکز کنترل بیماری از واژه ایدز برای نسبت دادن این بیماری استفاده کرد.[۲۴۰]
رابرت گالو، کاشف HIV در اوایل دهه هشتاد در میان (از چپ به راست) ساندرا اوا، ساندرا کلمبینی، و ارسل ریچاردسون.
در سال ۱۹۸۳، دو گروه تحقیقاتی جداگانه به رهبریرابرت گالو ولوک مونتانیه به‌طور مستقل اعلام کردند که یک ویروس پسگرد جدید بیماران مبتلا به ایدز را آلوده کرده، و یافته‌هایشان را در یک شماره از مجلهساینس منتشر کردند.[۲۴۱][۲۴۲]گلو ادعا کرد که ویروسی که گروه خود از یک بیمار مبتلا به ایدز برای تحقیقات جدا کرده بود از نظرشکل کاملاً مشابه سایرویروس‌های تی-لنفوتروپیک انسانی (HTLV) بوده که گروهش در همان ابتدا جدا کرده بود. گروه گالو نام آن ویروس را HTLV-III گذاشتند. در همان زمان، گروه مونتانیه ویروسی از یک بیمار مبتلا به تورمغدد لنفاوی گردن وضعف فیزیکی که دو مشخصه از علائم ایدز است، جدا کرده بود. تناقض در گزارش‌های گروه گالو و مونتانیه و همکارانشان نشان می‌داد که هسته پروتئین‌های این ویروس از لحاظ ایمنی‌شناسی، کاملاً متفاوت از HTLV-I است. گروه مونتانیه اسم ویروسی که جدا کرده بودند را ویروس مرتبط با لنفادنوپاتی (LAV) گذاشتند.[۲۳۳] از آنجا که مشخص شد هر دوی این ویروس‌ها یکسان هستند، در سال ۱۹۸۶ LAV و HTLV-III هر دو به HIV تغییر نام دادند.[۲۴۳]
اچ‌آی‌وی شکلی جهش‌یافته از ویروسی است که شامپانزه‌ها را گرفتار می‌کند و ویروس «نقص ایمنی میمونی» نام دارد.[۲۴۴] به نظر می‌رسد که هر دو ویروس HIV-۱ و HIV-۲ در اصل متعلق بهنخستی‌سانان مرکز آفریقا بوده و در اوایلسده بیستم میلادی به بدن انسان منتقل شده‌اند.[۲۴۵] به نظر می‌آید که ویروس HIV-۱ در اصل متعلق به مناطق جنوبیکامرون و تکامل یافتهٔویروس نقص ایمنی میمونی (SIV) که در میانشمپانزه‌های وحشی شیوع دارد، بوده است.[۲۴۶][۲۴۷] ویروس HIV-۲ تکامل یافتهٔ ویروس SIV میان گونه‌ای میمون به ناممنگابی دودی بوده است که در غرب آفریقا (از جنوبسنگال تا غربساحل عاج) زندگی می‌کرده است.[۷۸]پخ‌بینیانی مانندمیمون شب نسبت به ویروسHIV-۱ مقاوم هستند و این احتمالاً به دلیل یک نوعژن پیوندی دو گونه مقاوم ویروس در آنها می‌باشد.[۲۴۸]به نظر می‌رسد که HIV-1 حداقل در سه مرحله جهش داشته و به سه گروه از ویروس‌های M, N و O جهش یافته است.[۲۴۹]
مدارکی موجود است که نشان می‌دهد انسان‌هایی که در شکار یا فروش حیوانات دخالت داشتند یا در مواردی تحریک‌های جنسی با میمون‌ها داشته‌اند دچار ویروس SIV شده‌اند.[۲۵۰] اگرچه SIV ویروس ضعیفی است که سیستم دفاعی بدن انسان با آن مقابله می‌کند و بیش از چند هفته در بدن انسان باقی نمی‌ماند، اما انتقال سریع و متوالی آن بین انسان‌های مختلف زمان کافی را به این ویروس برای تبدیل آن به HIV می‌دهد.[۲۵۱]
برای شناسایی منشأ ایدز، پژوهشگراندانشگاه آکسفورد ودانشگاه لون رشته فعالیت‌هایی در حوزه دیرین‌شناسی ویروس‌ها داشتند و با استفاده از نمونه‌هایی بایگانی‌شده از کدهای ژنتیکی اچ‌آی‌وی، توانستند این ویروس را ردیابی کنند و بهدهه ۱۹۲۰ میلادی درکینشاسا، واقع درجمهوری دموکراتیک کنگو برسند.[۲۴۴]
مطالعات ژنتیکی ویروسی نشان می‌دهد که اجداد گروه اچ‌آی‌وی-۱ M به سال ۱۹۱۰ بر می‌گردد.[۲۵۲] افرادی که مدعی هستند که HIV در این تاریخ شیوع یافته، آن را به ظهور و رشداستعمار و شهرهای مستعمره آفریقایی ارتباط می‌دهند که منجر به تغییرات اجتماعی شامل بی بند و باری جنسی، گسترشتن‌فروشی، و بیماری‌هایزخم تناسلی (مانندسیفیلیس) در شهرهای مستعمره شده است.[۲۵۳] در حالی که میزان انتقال HIV در رابطه جنسی واژینال در حالت عادی کم است، اما اگر یکی از طرفین مبتلا به یکبیماری آمیزشی عفونی باشد، احتمال انتقال هم افزایش خواهد یافت. در اوایل دهه ۱۹۰۰ شهرهای مستعمره به دلیل شیوع بالای تن‌فروشی و بیماری‌های زخم تناسلی معروف بودند و به نظر می‌رسید که در سال ۱۹۲۸ به اندازه ۴۵٪ زنان ساکنکینشاسا شرقی تن‌فروشی می‌کردند و در سال ۱۹۳۳ در حدود ۱۵٪ ساکنان همان شهر به یکی به بیماریسیفیلیس مبتلا شده بودند.[۲۵۳]
از نگاهی دیگر مشاهده می‌شود که اعمال خطرناک پزشکی در آفریقا در طولجنگ جهانی دوم، مانند استریل نبودن، استفاده مجدد از سرنگ‌ها در واکسن‌های عمومی، آنتی‌بیوتیک و آنتی مالاریا از عواملی بوده‌اند که باعث پخش ویروس و سازگاری آن با انسان‌ها شده است.[۲۵۱][۲۵۴][۲۵۵]
بررسی نمونه‌های خونی به جا مانده از گذشته نشان می‌دهد که اولین انسانی که مبتلا به ایدز شده در سال ۱۹۵۹ درکنگو جان خود از دست داده است. این نخستین و قدیمی‌ترین مورد مرگ شناخته شده در اثر ابتلاء به این بیماری محسوب می‌شود.[۲۵۶] همچنین ممکن است ویروس اچ‌آی‌وی نخستین بار در سال ۱۹۶۶ به آمریکا رسیده باشد،[۲۵۷] ولی عمده شیوع HIV مربوط به خارج از صحرای آفریقا (و همچنین آمریکا) می‌شود و می‌توان آن را به فردی ناشناس و مبتلا به ایدز نسبت داد که درهائیتی زندگی می‌کرده است و با ورود به آمریکا در سال ۱۹۶۹ به آن شیوع بخشیده است.[۲۵۸] پس از آن به سرعت بین گروه‌های پرخطر (در ابتدا در بین مردان همجنس‌گرا) پخش شد. در سال ۱۹۷۸ شیوع ویروس HIV-1 در بین مردان همجنس‌گرای ساکننیویورک وسان فرانسیسکو، ۵ درصد تخمین زده شد که بیانگر این است که هزاران نفر در کشور مبتلاً به ایدز بوده‌اند.[۲۵۸]
رایان وایت بعد از آنکه بخاطر آلودگی‌اش به این ویروس از مدرسه اخراج شد به نماد تمام عیار HIV بدل شد.
در سراسر دنیا داغ ننگ به طرق مختلف در مورد ایدز وجود دارد، از قبیل محرومیت از حقوق اجتماعی، عدم پذیرش از سوی جامعه، تبعیض و دوری از افراد مبتلا به HIV، اجبار به انجام آزمایش HIV بدون رضایت قبلی یا مخفی نگه داشتن این راز، خشونت علیه افراد مبتلا به HIV که بیمار بودن آنها فاش شده است وقرنطینه افراد مبتلا به HIV.[۲۵۹] خشونت‌های مربوط به داغ ننگ یا ترس از خشونت مانع از آن می‌شود که بسیاری از افراد به دنبال آزمایش‌های HIV، گرفتن جواب آزمایش، یا انجام درمان آن باشند، مسایلی که می‌توانند چنین بیماری مزمن مدیریت‌پذیری را تبدیل به حکم مرگ کنند و باعث گسترش آن بشوند.[۲۶۰]
داغ ننگ ایدز را می‌توان به سه مقوله تقسیم کرد:
داغ ننگ ابزاری ایدز – بازتابی از ترس و هراسی است که ممکن است با هر بیماری مرگبار و قابل انتقال دیگری نیز همراه باشد.[۲۶۱]
داغ ننگ نمادین ایدز – استفاده از ایدز برای بیان نگرش‌های مربوط به گروه‌های اجتماعی یا سبک زندگی همراه با این بیماری.[۲۶۱]
داغ ننگ احترام به ایدز – انگ زنی به افرادی که با مسایل مربوط به ایدز درگیر هستند یا افراد مبتلا به HIV.[۲۶۲]
در بسیاری ازکشورهای توسعه‌یافته، ارتباط نزدیکی بین ایدز و همجنس‌گرایی، یا دوجنس‌گرایی وجود دارد، و این تداعی مرتبط است با سطوح بالاتری از نگرش‌های موجود دربارهٔ قضاوت‌های جنسی از قبیلترس از همجنس‌گرایی/دوجنس‌گرایی.[۲۶۴] همچنین بین ایدز و رفتارهای جنسی مرد با مرد، مانند رابطه جنسی میان افراد غیرآلوده رابطه نزدیکی وجود دارد.[۲۶۱] البته حالت غالب در گسترش HIV در تمام دنیا انتقال از طریق دوجنس‌گرایان است.[۲۶۵]
تغییر در میزان امید به زندگی در برخی از کشورهای آفریقایی که به سختی ضربه دیده‌اند
بوتسوانا
زیمبابوه
کنیا
آفریقای جنوبی
اوگاندا
ایدز هم بر اقتصاد افراد و هم کشورها تأثیر می‌گذارد.[۲۶۶]تولید ناخالص داخلی بیشتر کشورهای تحت تأثیر به خاطر فقدانسرمایه انسانی کاهش یافته است.[۲۶۶][۲۶۷] بدون تغذیه، بهداشت و داروی مناسب، بسیاری از مردم به دلیل اثرات ناشی از ایدز جان خود را از دست خواهند داد. آنها نه تنها قادر به کار کردن نیستند، بلکه نیازمند مراقبت‌های پزشکی خاصی نیز هستند. برآورد شده است که از سال ۲۰۰۷ تعداد ۱۲ میلیون کودک به خاطر ایدز یتیم شده‌اند.[۲۶۶] بسیاری از آنها توسط پدربزرگ و مادربزرگ‌های پیر خود نگهداری می‌شوند.[۲۶۸]
از آنجا که غالباً جوانان مبتلا به ایدز می‌شوند، این بیماری جمعیت مشمول مالیات را کاهش می‌دهد، و در عوض منابع موجود برایهزینه‌های عمومی از قبیل آموزش و پرورش و خدمات بهداشتی که ارتباطی با ایدز ندارند کاهش می‌یابند و در نتیجه فشارها بر منابع مالی دولت افزایش یافته و رشد اقتصاد کاهش می‌یابد. این مسئله موجب کند شدن رشد پایه مالیاتی می‌شود، و اگر هزینه‌های عمومی برای درمان بیماران، آموزش افراد جدید (برای جایگزین کردن کارگران بیمار)، حقوق بیمار و مراقبت از کودکان یتیم شده به خاطر ایدز افزایش یابند، وضعیت بغرنج‌تر خواهد شد.[۲۶۸]
در سطح خانواده، ایدز هم بر پایین آمدن سطح درآمد تأثیر خواهد گذاشت و هم موجب افزایش هزینه‌های درمانی می‌شود. مطالعه‌ای درساحل عاج نشان داده است هزینه‌های درمانی خانواده‌هایی که بیماران HIV/ایدز دارند، دو برابر سایر خانواده‌هاست. این هزینه‌های اضافی همچنین باعث می‌شود که برای آموزش و پرورش و سایر سرمایه‌گذاری‌های شخصی و خانوادگی هزینه‌های کمتری مصرف شود.[۲۶۹]
تحقیقات نشان می‌دهد که ادیان می‌توانند نقش مهمی در مقابله با همه‌گیری اچ‌آی‌وی/ایدز ایفا کنند. آنها می‌توانند به کاهش انگ و تبعیض علیه افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی/ایدز و ترویج آموزش بهداشت و پیشگیری از این بیماری کمک کنند.[۲۷۰]در سال‌های اولیه همه‌گیری ایدز، واکنش‌های مذهبی به‌طور کلی منفی بود. بسیاری از گروه‌های مذهبی، به ویژه آن‌هایی که دیدگاه‌های محافظه‌کارانه در مورد همجنس‌گرایی داشتند، ایدز را مجازات الهی برای گناه می‌دانستند. این نگرش‌ها منجر به تبعیض و طرد افراد مبتلا به ایدز، حتی در داخل جوامع مذهبی شد. برخی از گروه‌های مذهبی از افراد مبتلا به ایدز حمایت کردند. با این حال، این موارد استثنا بودند و واکنش عمومی مذهبی به ایدز در سال‌های اولیه این بیماری همه‌گیر منفی بود. این واکنش‌های منفی به ایدز ناشی از عوامل مختلفی بود، از جمله عدم آگاهی در مورد نحوه انتقال HIV، ترس از سرایت و دیدگاه‌های اخلاقی در مورد همجنس‌گرایی.[۲۷۱]
موضوع مذهب و ایدز چند دهه گذشته به شدت بحث‌برانگیز بوده است، برخی از مقامات دینی به‌طور عمومی مخالفت خود را با استفاده از کاندوم بیان داشته‌اند.[۲۷۲][۲۷۳] در اوایل شیوع این بیماری، ترس از بیماری و مرگ، همراه با دیدگاه‌های مذهبی دربارهٔ جنسیت و رفتارهای ناشناخته، به ویژه در جوامع مذهبی، تشدید شد. برخی رهبران مذهبی از ایدز به عنوان دلیلی منزوی کردن مبتلایان استفاده کردند و آن را با دلایل اخلاقی توجیه کردند. به عنوان مثال، کشیشجری فالول ادعا کرد که ایدز ناشی از گناهان جنسی بود و محکومیت شدیدی را بر تمایلات جنسی همجنسگرایان اعمال کرد.[۲۷۱]
برخی از سازمان‌های مذهبی ادعا کردند که عبادت می‌تواند ایدز را درمان کند. در سال ۲۰۱۱، بی‌بی‌سی گزارش کرد که برخی از کلیساها در لندن ادعا می‌کردند که عبادت موجب درمان ایدز می‌شود، و مرکز مستقر در هاکنی در مطالعه بهداشت جنسی و HIV گزارش داد که چندین نفر به پیشنهاد پیشوای روحانی خود درمان بیماریشان را متوقف کردند و جان خود را از دست دادند.[۲۷۴] یکی از کلیساهای کاتولیک، «آب تدهین» را به عنوان چیزی تبلیغ می‌کرد که باعث شفای بیمار از طرف خدا می‌شد، این درحالیست که پزشکان و متخصصان تأکید دارند که این بیماران حتماً باید دارو مصرف کنند.[۲۷۴]
برخی پژوهش‌ها، سطح پایین‌تری از رفتارهای جنسی پرخطر مرتبط با HIV را در میان مسلمانان یافته‌اند، اما بسیاری از این پژوهش‌ها بیشتر بر شیوع ایدز متمرکز بودند تا نتایج رفتاری خاص. اکثر پژوهش‌ها رابطه‌ای را بین افزایش میزان مذهبی بودن و کاهش سطح رفتارهای جنسی پرخطر مرتبط با ایدز شناسایی کردند.[۲۷۵]
یکی از مشهورترین شخصیت‌های مبتلا به ایدزراک هادسن آمریکایی، بازیگر همجنس‌گرایی است که در ابتدای زندگی خود یک بار ازدواج کرد و طلاق گرفت، وی در ۲ اکتبر ۱۹۸۵ اعلام کرد که در ۲۵ ژوئیه آن سال مبتلا به ویروس شده است. بیماری او در سال ۱۹۸۴ تشخیص داده شده‌بود.[۲۷۶] قابل توجه‌ترین تلفات بریتانیا از ایدز در آن سالنیکولاس ادن، سیاستمدار همجنس‌گرا و پسر نخست‌وزیر سابقآنتونی ادن بود.[۲۷۷] در ۲۴ نوامبر ۱۹۹۱، ویروس زندگی ستاره راک بریتانیاییفردی مرکوری، خواننده گروهکوئین را گرفت، وی در حالی از بیماری مرتبط با ایدز جان سپرد که تنها روز قبل از مرگش بیماری خود را در رسانه‌ها اعلام کرده بود.[۲۷۸] البته، در سال ۱۹۸۷ تشخیص داده شده بود که وی مبتلا به HIV است.[۲۷۹] یکی از معروفترین چهره‌های دگرجنسگرای مبتلا به ایدزآرتور اش، بازیکن آمریکایی تنیس است. در ۳۱ اوت ۱۹۸۸ تشخیص داده شد که وی مبتلا به HIV است، ویروس از راه انتقال خون طی جراحی قلب در اوایل دهه ۱۹۸۰ به او منتقل شده بود. آزمایش‌های بیشتر در عرض ۲۴ ساعت بعد از تشخیص اولیه نشان دادند که اش ایدز دارد، اما او تا آوریل ۱۹۹۲ به عموم چیزی نگفت.[۲۸۰] وی در سن ۴۹ سالگی در تاریخ ۶ فوریه ۱۹۹۳ بر اثر این بیماری جان خود را از دست داد.[۲۸۱]
عکس ترزا فرار از یکی از فعالان هم جنسگرای،دیوید کیربی، درحالیکه بر روی تخت به دلیل بیماری ایدز جان خود را از دست داده بود و خانواده‌اش در اطرافش بودند، در آوریل ۱۹۹۰ گرفته شده بود.مجله لایف ادعا کرد که این عکس تبدیل به تصویری شد که «به نحوی قدرتمند مسری بودن ایدز را نشان می‌دهد.» این عکس که درمجله لایف نمایش داده شده بود برندهعکس مطبوعات جهان شد، و بعد از اینکه در سال ۱۹۹۲ در یک تبلیغ برای کمپینیونایتد کالر آو بنتون استفاده شد در سراسر جهان بدنام شد.[۲۸۲]در سال ۱۹۹۶ فردی اهلاوگاندا با نامجانسون آزیگا که بهکانادا مهاجرت کرده بود، حامل ویروس HIV تشخیص داده شد و علی‌رغم آگاهی از بیمار بودن خود، با ۱۱ زن نزدیکی داشت بدون آنکه از کاندوم استفاده کند یا اینکه آنها را از بیماری خود آگاه سازد. این کار وی منجر به مبتلا شدن هفت نفر از آنها به HIV و همچنین کشته شدن دو نفر از آنان بر اثر ایدز شد که این موضوع در سال ۲۰۰۳ فاش شد.[۲۸۳][۲۸۴] پس از برگزاری دادگاه‌های متوالی، در نهایت آزیگا در سال ۲۰۰۹ بهقتل عمد متهم شده و بهحبس ابد محکوم شد.[۲۸۵]
عده کمی هنوز دربارهٔ ارتباط بین HIV و ایدز[۲۸۶] وجود خود HIV، یا اعتبار آزمایش HIV و روش‌های درمان آن اختلاف نظر دارند.[۲۸۷][۲۸۸] جامعه علمی این ادعاها، که بهانکارگرایی ایدز معروفند، را مورد بررسی قرار داده و آنها را رد کرده است.[۲۸۹] البته، آنها تأثیرات سیاسی چشمگیری داشته‌اند، به‌خصوص آنکه درآفریقای جنوبی، جایی که دولت با آغوش باز از انکارگرایان ایدز استقبال می‌کند، آنها مسئول بی‌مبالاتی دولت در خصوص اپیدمی ایدز در کشور هستند، و مقصر صدها هزار مرگ قابل اجتناب و عفونت‌های HIV نیز می‌باشند.[۲۹۰][۲۹۱][۲۹۲]عملیات اینفکشن عملیات جهانیسنجش فعال اتحاد جماهیر شوروی بود تا همگان را از این امر مطلع کند که ایدز را آمریکا به وجود آورده است. تحقیقات نشان می‌دهند که تعداد زیادی از مردم این ادعا را باور داشته و هنوز هم دارند.[۲۹۳]
تصورات غلط زیادی دربارهٔ HIV و ایدز وجود دارد. سه نوع رایج آنها عبارتند از اینکه ایدز می‌تواند از راه تماس معمولی منتقل شود، و اینکه نزدیکی جنسی با یک باکره بیماری ایدز را درمان می‌کند، و نیز HIV تنها می‌تواند مردان همجنس‌گرا و مصرف‌کنندگان مواد مخدر را آلوده کند. سایر تصورات غلط عبارتند از اینکه هر نوع نزدیکی مقعدی بین دو مرد همجنس‌گرا غیرآلوده می‌تواند منجر به ابتلاء به HIV شود، و بحث‌های باز و آزاد دربارهٔ همجنس‌گرایی و HIV در مدارس منجر به افزایش میزان همجنس‌گرایی و ایدز می‌شود.[۲۹۴][۲۹۵]
پژوهش‌های انجام شده برای بهبود درمان‌های فعلی شامل کاهش عوارض جانبی داروهای کنونی، برنامه‌های دارویی ساده‌تر با هدف تعیین برنامه‌های مناسب‌تر برای مقاومت در برابر دارو می‌شود. با این حال، به نظر می‌رسد که فقط با یک واکسن می‌توان این بیماری همه‌گیر را متوقف کرد؛ زیرا واکسن هزینه کمتری دارد و برایکشورهای در حال توسعه مقرون به صرفه‌تر است و به درمان روزانه نیاز ندارد.[۲۹۶] با این حال، پس از بیش از ۲۰ سال تحقیق، واکسن HIV-1 به هدفی دشوار تبدیل شده است،[۲۹۶][۲۹۷] و هنوز هیچ درمانی برای آن وجود ندارد.
در سال ۲۰۰۷، به تیموتی ری براون،[۲۹۸] یک فرد ۴۰ ساله مبتلا به HIV، که با نام «بیمار برلین» نیز شناخته می‌شود،پیوند سلول‌های بنیادی به عنوان بخشی از درمانش برایلوسمی میلوئید حاد (AML) داده شد.[۲۹۹] پیوند دوم یک سال پس از عود کردن بیماری انجام شد. اهداکننده نه تنها برایسازگاری ژنتیکی بلکه همچنین برایهموزیگوت بودن برای جهشCCR5-Δ۳۲ انتخاب شد تا مقاومت بیشتری در برابر عفونت HIV صورت گیرد.[۳۰۰][۳۰۱] پس از ۲۰ ماه بدون هیچ گونه درمانی با داروی ضدویروسی، گزارش شد که سطح HIV در خون،مغز استخوان و روده براون زیر حد تشخیص داده شده بود.[۳۰۱] این ویروس تا بیش از سه سال پس از اولین پیوند قابل شناسایی نبود.[۲۹۹] اگر چه محققان و برخی از مفسران، نتیجه را درمان بیان کرده‌اند، اما دیگران بر این عقیده‌اند که این ویروس ممکن است به صورت پنهان در بافت‌ها[۳۰۲] مانند مغز (که به عنوانمنبع ذخیره ویروسی عمل می‌کند) وجود داشته باشد.[۳۰۳] درمان از طریق سلول‌های بنیادی به دلیل طبیعتداستان‌گونه‌ای خود، بیماری و احتمال از بین رفتن پیوند سلول‌های بنیادی، و دشواری‌های تحقیقاتی پیدا کردن اهداکنندگان مناسب،در حال بررسی است.[۳۰۲][۳۰۴]
در طی تلاش‌های انجام شده برای کنترل تکثیر ویروس،ایمن درمانی که می‌تواند به بهبود دستگاه ایمنی کمک کند، در آزمایش‌هایی از جملهIL-۲ وIL-۷ بررسی گردیده است.[۳۰۵]
ناتوانی محافظت داوطلبان واکسن در برابر عفونت HIV و پیشرفت ایدز در ساختمان زیست‌شناختی، به پنهان شدن HIV منجر شده است. شاید روزی با یک دوره محدود درمان ترکیبی ضدویروس و داروی منبع ذخیره نهانی پنهان بتوان عفونت HIV را ریشه‌کن کرد.[۳۰۶] محققانآبزیمی کشف کرده‌اند که می‌تواند پروتئین gp120 متصل به CD4 را از بین ببرد. از آنجا که این پروتئین نقطه اشتراکلنفوسیت‌های بی و خطرات احتمالی دستگاه ایمنی بدن است، در همه انواع HIV شایع است.[۳۰۷]
↑۱٫۰۱٫۱۱٫۲۱٫۳"Stages of HIV".U.S. Department of Health & Human Services(به انگلیسی). Dec 2010. Archived fromthe original on 19 March 2013. Retrieved13 June 2012.
↑Diseases and disorders(به انگلیسی). Tarrytown, NY: Marshall Cavendish. 2008. p. ۲۵. Archived fromthe original on 27 September 2013. Retrieved18 January 2013.
↑Reeders, J. W. A. J. (2001). P. C. Goodman; J. Bedford (eds.).Radiology of AIDS(به انگلیسی). Berlin [u.a.]: Springer. p. 19. Archived fromthe original on 27 September 2013. Retrieved18 January 2013.
↑۲۲٫۰۲۲٫۱Blankson, JN (2010). "Control of HIV-1 replication in elite suppressors".Discovery medicine(به انگلیسی).9 (46): 261–6.PMID20350494.
↑Holmes CB, Losina E, Walensky RP, Yazdanpanah Y, Freedberg KA (2003). "Review of human immunodeficiency virus type 1-related opportunistic infections in sub-Saharan Africa".Clin. Infect. Dis.(به انگلیسی).۳۶ (۵): ۶۵۶–۶۶۲.doi:10.1086/367655.PMID12594648.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑Chu, C; Selwyn, PA (۲۰۱۱). "Complications of HIV infection: a systems-based approach".American family physician(به انگلیسی).۸۳ (۴): ۳۹۵–۴۰۶.PMID21322514.
↑۲۵٫۰۲۵٫۱۲۵٫۲۲۵٫۳Mandell, Bennett, and Dolan (2010). Chapter 169.
↑"AIDS".MedlinePlus(به انگلیسی). A.D.A.M. Archived fromthe original on 19 March 2013. Retrieved14 June 2012.
↑Sestak K (2005). "Chronic diarrhea and AIDS: insights into studies with non-human primates".Curr. HIV Res.(به انگلیسی).۳ (۳): ۱۹۹–۲۰۵.doi:10.2174/1570162054368084.PMID16022653.
↑Murray ED, Buttner N, Price BH (2012). "Depression and Psychosis in Neurological Practice". In Bradley WG, Daroff RB, Fenichel GM, Jankovic J (eds.).Bradley's Neurology in Clinical Practice: Expert Consult – Online and Print, 6e (Bradley, Neurology in Clinical Practice e-dition 2v Set). Vol. 1 (6th ed.). Philadelphia: Elsevier/Saunders. p. 101.ISBN978-1-4377-0434-1.
↑Grant I, Sacktor H, McArthur J (2005)."HIV neurocognitive disorders"(PDF). In Gendelman HE, Grant I, Everall I, Lipton SA, Swindells S (eds.).The Neurology of AIDS (2nd ed.). London, UK: Oxford University Press. pp. 357–373.ISBN978-0-19-852610-0. Archived fromthe original(PDF) on 23 September 2009. Retrieved5 November 2021.
↑۳۷٫۰۳۷٫۱Smith, DK; Grohskopf, LA; Black, RJ; Auerbach, JD; Veronese, F; Struble, KA; Cheever, L; Johnson, M; Paxton, LA; Onorato, IM; Greenberg, AE (21 January 2005). "Antiretroviral postexposure prophylaxis after sexual, injection-drug use, or other nonoccupational exposure to HIV in the United States: recommendations from the U.S. Department of Health and Human Services". U.S. Department of Health and Human, Services.MMWR. Recommendations and reports: Morbidity and mortality weekly report. Recommendations and reports / Centers for Disease Control 54(به انگلیسی) (RR-2): 1–20.PMID15660015.
↑Coovadia H (2004). "Antiretroviral agents—how best to protect infants from HIV and save their mothers from AIDS".N. Engl. J. Med. 351(به انگلیسی) (3): 289–292.doi:10.1056/NEJMe048128.PMID15247337.
↑۳۹٫۰۳۹٫۱۳۹٫۲۳۹٫۳Kripke, C (1 August 2007). "Antiretroviral prophylaxis for occupational exposure to HIV".American family physician 76(به انگلیسی) (3): 375–6.PMID17708137.
↑Draughon, JE (2012). "Nonoccupational post exposure prophylaxis following sexual assault in industrialized low-HIV-prevalence countries: a review".Psychology, health & medicine 17(به انگلیسی) (۲): ۲۳۵–۵۴.doi:10.1080/13548506.2011.579984.PMID22372741.
↑۵۹٫۰۵۹٫۱Baggaley, RF (2006-04-04). "Risk of HIV-1 transmission for parenteral exposure and blood transfusion: a systematic review and meta-analysis".AIDS (London, England)(به انگلیسی).20: 12-805.doi:10.1097/01.aids.0000218543.46963.6d.PMID16549963.
↑۶۷٫۰۶۷٫۱۶۷٫۲۶۷٫۳۶۷٫۴۶۷٫۵Coutsoudis, A; Kwaan, L; Thomson, M (2010). "Prevention of vertical transmission of HIV-1 in resource-limited settings".Expert review of anti-infective therapy(به انگلیسی).8 (10): 1163–75.doi:10.1586/eri.10.94.PMID20954881.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑"Fluids of transmission".AIDS.gov(به انگلیسی). United States Department of Health and Human Services. 1 November 2011. Archived fromthe original on 19 March 2013. Retrieved20 January 2013.
↑Alimonti JB, Ball TB, Fowke KR (2003). "Mechanisms of CD4+ T lymphocyte cell death in human immunodeficiency virus infection and AIDS".J. Gen. Virol.(به انگلیسی).84 (7): 1649–1661.doi:10.1099/vir.0.19110-0.PMID12810858.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑International Committee on Taxonomy of Viruses (2002)."61. Retroviridae"(به انگلیسی). National Institutes of Health. Archived fromthe original on 29 June 2006. Retrieved13 March 2013.
↑Smith, Johanna A. ; Daniel, René (Division of Infectious Diseases, Center for Human Virology, Thomas Jefferson University, Philadelphia) (2006). "Following the path of the virus: the exploitation of host DNA repair mechanisms by retroviruses".ACS Chem Biol(به انگلیسی).1 (4): 217–26.doi:10.1021/cb600131q.PMID17163676.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑Gilbert, PB; McKeague, IW; Eisen, G; Mullins, C; Guéye-Ndiaye, A; Mboup, S; Kanki, PJ (28 February 2003). "Comparison of HIV-1 and HIV-2 infectivity from a prospective cohort study in Senegal".Statistics in Medicine(به انگلیسی).22 (4): 573–593.doi:10.1002/sim.1342.PMID12590415.
↑Piatak, M. ، Jr, Saag, M. S. , Yang, L. C. , Clark, S. J. , Kappes, J. C. , Luk, K. C. , Hahn, B. H. , Shaw, G. M. and Lifson, J.D. (1993). "High levels of HIV-1 in plasma during all stages of infection determined by competitive PCR".Science(به انگلیسی).۲۵۹ (۵۱۰۲): ۱۷۴۹–۱۷۵۴.Bibcode:1993Sci...259.1749P.doi:10.1126/science.8096089.PMID8096089.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑Guss DA (1994). "The acquired immune deficiency syndrome: an overview for the emergency physician, Part 1".J Emerg Med(به انگلیسی).۱۲ (۳): ۳۷۵–۸۴.doi:10.1016/0736-4679(94)90281-X.PMID8040596.
↑Appay V, Sauce D (2008). "Immune activation and inflammation in HIV-1 infection: causes and consequences".J. Pathol.(به انگلیسی).۲۱۴ (۲): ۲۳۱–۴۱.doi:10.1002/path.2276.PMID18161758.
↑Brenchley JM, Price DA, Schacker TW, Asher TE, Silvestri G, Rao S, Kazzaz Z, Bornstein E, Lambotte O, Altmann D, Blazar BR, Rodriguez B, Teixeira-Johnson L, Landay A, Martin JN, Hecht FM, Picker LJ, Lederman MM, Deeks SG, Douek DC (2006). "Microbial translocation is a cause of systemic immune activation in chronic HIV infection".Nat. Med.(به انگلیسی).۱۲ (۱۲): ۱۳۶۵–۷۱.doi:10.1038/nm1511.PMID17115046.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑۱۰۰٫۰۱۰۰٫۱۱۰۰٫۲۱۰۰٫۳Schneider, E; Whitmore, S; Glynn, KM; Dominguez, K; Mitsch, A; McKenna, MT; Centers for Disease Control and Prevention, (CDC) (2008-12-05). "Revised surveillance case definitions for HIV infection among adults, adolescents, and children aged <18 months and for HIV infection and AIDS among children aged 18 months to <13 years--United States, 2008".MMWR. Recommendations and reports: Morbidity and mortality weekly report. Recommendations and reports / Centers for Disease Control(به انگلیسی).57 (RR–10): 1–12.PMID19052530.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑Crosby, R; Bounse, S (2012). "Condom effectiveness: where are we now?".Sexual health(به انگلیسی).9 (1): 10–7.doi:10.1071/SH11036.PMID22348628.
↑Gallo, MF; Kilbourne-Brook, M; Coffey, PS (2012). "A review of the effectiveness and acceptability of the female condom for dual protection".Sexual health(به انگلیسی).9 (1): 18–26.doi:10.1071/SH11037.PMID22348629.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑Baptista, M; Ramalho-Santos, J (2009-11-01). "Spermicides, microbicides and antiviral agents: recent advances in the development of novel multi-functional compounds".Mini reviews in medicinal chemistry(به انگلیسی).9 (13): 1556–67.doi:10.2174/138955709790361548.PMID20205637.
↑Siegfried, N; Muller, M; Deeks, JJ; Volmink, J (2009-04-15). Siegfried, Nandi (ed.). "Male circumcision for prevention of heterosexual acquisition of HIV in men".Cochrane database of systematic reviews (Online)(به انگلیسی) (2): CD003362.doi:10.1002/14651858.CD003362.pub2.PMID19370585.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑Larke, N (2010). "Male circumcision, HIV and sexually transmitted infections: a review".British journal of nursing (Mark Allen Publishing)(به انگلیسی).19 (10): 629–34.PMID20622758.
↑Eaton, L; Kalichman, SC (2009). "Behavioral aspects of male circumcision for the prevention of HIV infection".Current HIV/AIDS reports(به انگلیسی).6 (4): 187–93.doi:10.1007/s11904-009-0025-9.PMID19849961.(subscription required)
↑Kim, HH; Li, PS, Goldstein, M (2010). "Male circumcision: Africa and beyond?".Current opinion in urology(به انگلیسی).20 (6): 515–9.doi:10.1097/MOU.0b013e32833f1b21.PMID20844437.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑Templeton, DJ; Millett, GA, Grulich, AE (2010). "Male circumcision to reduce the risk of HIV and sexually transmitted infections among men who have sex with men".Current opinion in infectious diseases(به انگلیسی).23 (1): 45–52.doi:10.1097/QCO.0b013e328334e54d.PMID19935420.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑Wiysonge, CS.; Kongnyuy, EJ. (2011). Wiysonge, Charles Shey (ed.). "Male circumcision for prevention of homosexual acquisition of HIV in men".Cochrane Database Syst Rev(به انگلیسی) (6): CD007496.doi:10.1002/14651858.CD007496.pub2.PMID21678366.
↑Utz-Billing I, Kentenich H (2008). "Female genital mutilation: an injury, physical and mental harm".J Psychosom Obstet Gynaecol(به انگلیسی).29 (4): 225–9.doi:10.1080/01674820802547087.PMID19065392.
↑Tolli, MV (2012-05-28). "Effectiveness of peer education interventions for HIV prevention, adolescent pregnancy prevention and sexual health promotion for young people: a systematic review of European studies".Health education research(به انگلیسی).doi:10.1093/her/cys055.PMID22641791.
↑Anglemyer, A; Rutherford, GW; Baggaley, RC; Egger, M; Siegfried, N (2011). Rutherford, George W (ed.). "Antiretroviral therapy for prevention of HIV transmission in HIV-discordant couples".Cochrane database of systematic reviews (Online)(به انگلیسی) (۸): CD009153.doi:10.1002/14651858.CD009153.pub2.PMID21833973.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑Chou R, Selph S, Dana T, Bougatsos C, Zakher B, Blazina I, Korthuis PT (November 2012). "Screening for HIV: systematic review to update the 2005 U.S. Preventive Services Task Force recommendation".Annals of Internal Medicine.157 (10): 706–18.doi:10.7326/0003-4819-157-10-201211200-00007.PMID23165662.S2CID27494096.
↑Owens, Douglas K.; Davidson, Karina W.; Krist, Alex H.; Barry, Michael J.; Cabana, Michael; Caughey, Aaron B.; Curry, Susan J.; Doubeni, Chyke A.; Epling, John W.; Kubik, Martha; Landefeld, C. Seth; Mangione, Carol M.; Pbert, Lori; Silverstein, Michael; Simon, Melissa A.; Tseng, Chien-Wen; Wong, John B. (June 11, 2019)."Preexposure Prophylaxis for the Prevention of HIV Infection".JAMA.321 (22): 2203–2213.doi:10.1001/jama.2019.6390.PMID31184747.
↑Choopanya K, Martin M, Suntharasamai P, Sangkum U, Mock PA, Leethochawalit M, Chiamwongpaet S, Kitisin P, Natrujirote P, Kittimunkong S, Chuachoowong R, Gvetadze RJ, McNicholl JM, Paxton LA, Curlin ME, Hendrix CW, Vanichseni S (June 2013). "Antiretroviral prophylaxis for HIV infection in injecting drug users in Bangkok, Thailand (the Bangkok Tenofovir Study): a randomised, double-blind, placebo-controlled phase 3 trial".The Lancet.381 (9883): 2083–90.doi:10.1016/S0140-6736(13)61127-7.PMID23769234.S2CID5831642.
↑۱۳۱٫۰۱۳۱٫۱۱۳۱٫۲[No authors listed] (2012). "HIV exposure through contact with body fluids".Prescrire Int(به انگلیسی).21 (126): 100–1, 103–5.PMID22515138.
↑Linden, JA (2011-09-01). "Clinical practice. Care of the adult patient after sexual assault".The New England Journal of Medicine(به انگلیسی).365 (9): 834–41.doi:10.1056/NEJMcp1102869.PMID21879901.
↑Young, TN; Arens, FJ; Kennedy, GE; Laurie, JW; Rutherford, G (2007-01-24). Young, Taryn (ed.). "Antiretroviral post-exposure prophylaxis (PEP) for occupational HIV exposure".Cochrane database of systematic reviews (Online)(به انگلیسی) (1): CD002835.doi:10.1002/14651858.CD002835.pub3.PMID17253483.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑Siegfried, N; van der Merwe, L; Brocklehurst, P; Sint, TT (2011-07-06). Siegfried, Nandi (ed.). "Antiretrovirals for reducing the risk of mother-to-child transmission of HIV infection".Cochrane database of systematic reviews (Online)(به انگلیسی) (7): CD003510.doi:10.1002/14651858.CD003510.pub3.PMID21735394.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑Maria Trovato, Luciana D’Apice, Antonella Prisco and Piergiuseppe De Berardinis (April 19, 2018)."HIV vaccination:A roadmap among advancements and concerns".International Journal of Molecular Sciences(به انگلیسی). Archived from the original on 24 May 2018. Retrieved2 April 2019.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (link) نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑Reynell, L; Trkola, A (2012-03-02). "HIV vaccines: an attainable goal?".Swiss medical weekly(به انگلیسی).142: w13535.doi:10.4414/smw.2012.13535.PMID22389197.
↑U.S. Army Office of the Surgeon General (March 21, 2011)."HIV Vaccine Trial in Thai Adults"(به انگلیسی). ClinicalTrials.gov. Archived fromthe original on 19 March 2013. RetrievedJune 28, 2011.
↑Sax, PE (2009-04-30). Baden, LR (ed.). "When to start antiretroviral therapy—ready when you are?".The New England Journal of Medicine(به انگلیسی).360 (18): 1897–9.doi:10.1056/NEJMe0902713.PMID19339713.
↑Siegfried, N (2010-03-17). Uthman, OA; Rutherford, GW, Nandi (ed.). "Optimal time for initiation of antiretroviral therapy in asymptomatic, HIV-infected, treatment-naive adults".Cochrane database of systematic reviews (Online)(به انگلیسی) (3): CD008272.doi:10.1002/14651858.CD008272.pub2.PMID20238364.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست ویراستاران (link)
↑Beard, J (2009). Feeley, F; Rosen, S (ed.). "Economic and quality of life outcomes of antiretroviral therapy for HIV/AIDS in developing countries: a systematic literature review".AIDS care(به انگلیسی).21 (11): 1343–56.doi:10.1080/09540120902889926.PMID20024710.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست ویراستاران (link)
↑Orrell, C (2005). "Antiretroviral adherence in a resource-poor setting".Current HIV/AIDS reports(به انگلیسی).2 (4): 171–6.doi:10.1007/s11904-005-0012-8.PMID16343374.
↑Malta, M (2008). Strathdee, SA; Magnanini, MM; Bastos, FI (ed.). "Adherence to antiretroviral therapy for human immunodeficiency virus/acquired immune deficiency syndrome among drug users: a systematic review".Addiction (Abingdon, England)(به انگلیسی).103 (8): 1242–57.doi:10.1111/j.1360-0443.2008.02269.x.PMID18855813.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست ویراستاران (link)
↑Nachega, JB (2011). Marconi, VC; van Zyl, GU; Gardner, EM; Preiser, W; Hong, SY; Mills, EJ; Gross, R (ed.). "HIV treatment adherence, drug resistance, virologic failure: evolving concepts".Infectious disorders drug targets(به انگلیسی).11 (2): 167–74.PMID21406048.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست ویراستاران (link)
↑Nachega, JB (2010). Mills, EJ; Schechter, M (ed.). "Antiretroviral therapy adherence and retention in care in middle-income and low-income countries: current status of knowledge and research priorities".Current opinion in HIV and AIDS(به انگلیسی).5 (1): 70–7.doi:10.1097/COH.0b013e328333ad61.PMID20046150.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست ویراستاران (link)
↑Orsi, F (2010). d'almeida, C (ed.). "Soaring antiretroviral prices, TRIPS and TRIPS flexibilities: a burning issue for antiretroviral treatment scale-up in developing countries".Current opinion in HIV and AIDS(به انگلیسی).5 (3): 237–41.doi:10.1097/COH.0b013e32833860ba.PMID20539080.
↑Mills E, Wu P, Ernst E (2005). "Complementary therapies for the treatment of HIV: in search of the evidence".Int J STD AIDS(به انگلیسی).16 (6): 395–403.doi:10.1258/0956462054093962.PMID15969772.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑۱۸۳٫۰۱۸۳٫۱۱۸۳٫۲Irlam, JH (2010-12-08). Visser, MM; Rollins, NN; Siegfried, N (ed.). "Micronutrient supplementation in children and adults with HIV infection".Cochrane database of systematic reviews (Online)(به انگلیسی) (12): CD003650.doi:10.1002/14651858.CD003650.pub3.PMID21154354.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست ویراستاران (link)
↑۱۹۰٫۰۱۹۰٫۱Morgan D, Mahe C, Mayanja B, Okongo JM, Lubega R, Whitworth JA (2002). "HIV-1 infection in rural Africa: is there a difference in median time to AIDS and survival compared with that in industrialized countries?".AIDS(به انگلیسی).16 (4): 597–632.doi:10.1097/00002030-200203080-00011.PMID11873003.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑Schackman BR, Gebo KA, Walensky RP, Losina E, Muccio T, Sax PE, Weinstein MC, Seage GR 3rd, Moore RD, Freedberg KA. (2006). "The lifetime cost of current HIV care in the United States".Med Care(به انگلیسی).44 (11): 990–997.doi:10.1097/01.mlr.0000228021.89490.2a.PMID17063130.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑van Sighem, AI (2010-06-19). Gras, LA; Reiss, P; Brinkman, K; de Wolf, F; ATHENA national observational cohort, study (ed.). "Life expectancy of recently diagnosed asymptomatic HIV-infected patients approaches that of uninfected individuals".AIDS (London, England)(به انگلیسی).24 (10): 1527–35.doi:10.1097/QAD.0b013e32833a3946.PMID20467289.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست ویراستاران (link)
↑۱۹۵٫۰۱۹۵٫۱Cheung, MC (2005). "AIDS-related malignancies: emerging challenges in the era of highly active antiretroviral therapy".The oncologist(به انگلیسی).10 (6): 412–26.doi:10.1634/theoncologist.10-6-412.PMID15967835.
↑Tang J, Kaslow RA (2003). "The impact of host genetics on HIV infection and disease progression in the era of highly active antiretroviral therapy".AIDS(به انگلیسی).17 (Suppl 4): S51–S60.doi:10.1097/00002030-200317004-00006.PMID15080180.
↑Lawn SD (2004). "AIDS in Africa: the impact of co-infections on the pathogenesis of HIV-1 infection".J. Infect. Dis.(به انگلیسی).48 (1): 1–12.doi:10.1016/j.jinf.2003.09.001.PMID14667787.
↑Campbell GR; Pasquier E; Watkins J; et al. (2004). "The glutamine-rich region of the HIV-1 Tat protein is involved in T-cell apoptosis".J. Biol. Chem.(به انگلیسی).279 (46): 48197–48204.doi:10.1074/jbc.M406195200.PMID15331610.
↑Campbell GR, Watkins JD, Esquieu D, Pasquier E, Loret EP, Spector SA (2005). "The C terminus of HIV-1 Tat modulates the extent of CD178-mediated apoptosis of T cells".J. Biol. Chem.(به انگلیسی).280 (46): 38376–39382.doi:10.1074/jbc.M506630200.PMID16155003.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑"Tuberculosis".Fact sheet 104(به انگلیسی). World Health Organization. 2012. Archived fromthe original on 19 March 2013. RetrievedAugust 29, 2012.
↑Brown TT, Qaqish RB (November 2006). "Antiretroviral therapy and the prevalence of osteopenia and osteoporosis: a meta-analytic review".AIDS.20 (17): 2165–74.doi:10.1097/QAD.0b013e32801022eb.PMID17086056.
↑Nicholas PK; Kemppainen JK; Canaval GE; et al. (2007). "Symptom management and self-care for peripheral neuropathy in HIV/AIDS".AIDS Care(به انگلیسی).19 (2): 179–89.doi:10.1080/09540120600971083.PMID17364396.
↑Geneva: Joint United Nations Programme on HIV/AIDS."UNAIDS Data 2021"(PDF).UNAIDS 2021 Reference. Archived fromthe original(PDF) on December 7, 2023. RetrievedDecember 1, 2023.
↑Geneva: Joint United Nations Programme on HIV/AIDS."UNAIDS Data 2021"(PDF).UNAIDS 2021 Reference. Archived fromthe original(PDF) on December 7, 2023. RetrievedDecember 1, 2023.
↑Geneva: Joint United Nations Programme on HIV/AIDS."UNAIDS Data 2021"(PDF).UNAIDS 2021 Reference. Archived fromthe original(PDF) on December 7, 2023. RetrievedDecember 1, 2023.
↑Surveillance; riques, Risk Assessment Division=Le VIH et le sida au Canada: rapport de surveillance en date du 31 décembre 2009 / Division de la surveillance et de l'évaluation des (2010).HIV and AIDS in Canada: surveillance report to December 31, 2009(PDF)(به انگلیسی). Ottawa: Public Health Agency of Canada, Centre for Communicable Diseases and Infection Control, Surveillance and Risk Assessment Division. Archived fromthe original(PDF) on 19 January 2012. Retrieved14 March 2013.
↑Barré-Sinoussi F; Chermann JC; Rey F; et al. (1983). "Isolation of a T-lymphotropic retrovirus from a patient at risk for acquired immune deficiency syndrome (AIDS)".Science(به انگلیسی).220 (4599): 868–871.Bibcode:1983Sci...220..868B.doi:10.1126/science.6189183.PMID6189183.
↑Centers for Disease Control (CDC) (1982). "Update on acquired immune deficiency syndrome (AIDS)—United States".MMWR Morb Mortal Wkly Rep.(به انگلیسی).31 (37): 507–508; 513–514.PMID6815471.
↑RC Gallo, PS Sarin, EP Gelmann, M Robert-Guroff, E Richardson, VS Kalyanaraman, D Mann, GD Sidhu, RE Stahl, S Zolla-Pazner, J Leibowitch, and M Popovic (1983). "Isolation of human T-cell leukemia virus in acquired immune deficiency syndrome (AIDS)".Science(به انگلیسی).220 (4599): 865–867.Bibcode:1983Sci...220..865G.doi:10.1126/science.6601823.PMID6601823.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑Goodier, J. ، and Kazazian, H. (2008). "Retrotransposons Revisited: The Restraint and Rehabilitation of Parasites".Cell(به انگلیسی).۱۳۵ (۱): ۲۳–۳۵.doi:10.1016/j.cell.2008.09.022.PMID18854152.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)(subscription required)
↑Chitnis, Amit; Rawls, Diana; Moore, Jim (2000). "Origin of HIV Type 1 in Colonial French Equatorial Africa?".AIDS Research and Human Retroviruses(به انگلیسی).۱۶ (۱): ۵–۸.doi:10.1089/088922200309548.PMID10628811.(subscription required)
↑Donald G. McNeil, Jr. (September 16, 2010)."Precursor to H.I.V. Was in Monkeys for Millennia".New York Times(به انگلیسی). Archived fromthe original on 19 March 2013.Dr. Marx believes that the crucial event was the introduction into Africa of millions of inexpensive, mass-produced syringes in the 1950s. ... suspect that the growth of colonial cities is to blame. Before 1910, no Central African town had more than 10,000 people. But urban migration rose, increasing sexual contacts and leading to red-light districts.
↑Snyder M, Omoto AM, Crain AL (1999). "Punished for their good deeds: stigmatization for AIDS volunteers".American Behavioral Scientist(به انگلیسی).۴۲ (۷): ۱۱۷۵–۱۱۹۲.doi:10.1177/0002764299042007009.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑Sharma, A.K.Population and society(به انگلیسی). New Delhi: Concept Pub. Co. p. ۲۴۲. Archived fromthe original on 26 April 2014. Retrieved14 March 2013.
↑Blechner MJ (1997).Hope and mortality: psychodynamic approaches to AIDS and HIV(به انگلیسی). Hillsdale, NJ: Analytic Press.
↑Kirby DB, Laris BA, Rolleri LA (2007). "Sex and HIV education programs: their impact on sexual behaviors of young people throughout the world".J Adolesc Health(به انگلیسی).۴۰ (۳): ۲۰۶–۱۷.doi:10.1016/j.jadohealth.2006.11.143.PMID17321420.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑۲۹۶٫۰۲۹۶٫۱Ferrantelli F, Cafaro A, Ensoli B (2004). "Nonstructural HIV proteins as targets for prophylactic or therapeutic vaccine".Curr. Opin. Biotechnol.(به انگلیسی).15 (6): 543–56.doi:10.1016/j.copbio.2004.10.008.PMID15560981.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑Karlsson Hedestam GB, Fouchier RA, Phogat S, Burton DR, Sodroski J, Wyatt RT (2008). "The challenges of eliciting neutralizing antibodies to HIV-1 and to influenza virus".Nat. Rev. Microbiol.(به انگلیسی).6 (2): 143–55.doi:10.1038/nrmicro1819.PMID18197170.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑Nath, A; Clements, JE (2011-03-13). "Eradication of HIV from the brain: reasons for pause".AIDS (London, England)(به انگلیسی).25 (5): 577–80.doi:10.1097/QAD.0b013e3283437d2f.PMID21160414.(subscription required)
Mandell, Gerald L.; Bennett, John E.; Dolin, Raphael, eds. (2010).Mandell, Douglas, and Bennett's Principles and Practice of Infectious Diseases (7th ed.). Philadelphia, PA: Churchill Livingstone/Elsevier.ISBN978-0-443-06839-3.
_300mg.jpg)
.png)
.svg)
