| ایج | |
|---|---|
 | |
 | |
| کشور |  ایران |
| استان | فارس |
| شهرستان | استهبان |
| بخش | مرکزی |
| نام(های) پیشین | ایگ |
| سال شهرشدن | ۱۳۸۲ |
| مردم | |
| جمعیت | ۶٬۲۴۶ تن[۱] |
| آب‌وهوا | |
| میانگین بارش سالانه | ۲۴۰میلی‌متر |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | سعیدنظری |
| ره‌آورد | انار و بادام |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۷۱۵۳۲۹ |
شهر باستانی ایج در (جنوب شرق استان فارس) و در فاصله ۲۱۰ کیلومتری شیراز است. این شهر از شمال به شهر استهبان از شرق به شهر نیریز از غرب به شهرستان فسا و از جنوب بهشهرستان داراب منتهی می‌شود.
آثار متعدد و ارزشمندی از دوره‌های مختلف تاریخ دراین شهر وجود دارد:
۱. اشکفت کوه قلتان متعلق به دوره فرا پارینه سنگی واقع در ۵۰۰ متری ظلع شرقی در مسیر جاده درب امامزاده و منطقه نوداب که دهانه این اشکفت به شکل مثلث گونه و به سمت طلوع آفتاب است. اشکفت کوه قلتان ایج ثبت آثار ملی است.
۶. قلعه دارالامان مربوط به قرن چهارم الی قرن هفتم هجری که قلمرو حکومت کردهای شبانکاره بوده. این قلعه که به دستور محمود شبانکاره ساخته می‌شود از امنیت فراوان و نفوذ ناپذیر بوده است که پس از حکمرانی بیش از بیست حاکم بطول سیصد سال سرانجام در سال ۷۵۶ قمری توسط محمود مظفری فتح می‌شود. ساختار قلعه از گچ و سنگ و ساروج بوده و مساحت کلی آن حدود ۲۰۰هکتار تخمین زده شده است.
جمعیت این شهر بر اساس آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۹۵ برابر ۶٬۲۳۶ تن بوده است.[۱](فهرست شهرهای استان فارس)
نام این شهر در اصل ایگ بوده است که درفارسی باستان معادل قلعه و بارو می‌باشد. علامهدهخدا در خصوص ایگ به نقل ازفارسنامه ناصری آورده است:[۲]
...ایج در اصلایگ بود بعد از تصرف اعراب او راایج گفتند. درقدیم شهری معتبر بود و چندین صد سال پای تخت ملوک شبان کاره بود. میانهٔ مشرق و جنوب اصطهبانات به مسافت چهار فرسنگ است.
از لحاطتاریخ باستان نیز این منطقه دارای پیشینه تمدنی می‌باشد به‌طوری‌که در کاوش‌هایباستان‌شناسی، سرستون‌هایی شبیه بهتخت جمشید در حوالی این شهر یافته شده است.[نیازمند منبع]در دوران پس از اسلام نیز این منطقه دارای فراز و نشیب‌های فراوان بوده است.ایج پایتخت حکومت محلی شبانکاره بوده است به‌طوری‌که هم‌اکنونقلعه دارالامان مشهور می‌باشد و بقایایی این قلعه تاریخی شامل آب انبارهای مشهور به چهل برکه، دیوارهای سنگی و حوض‌های آب در قسمت شمال این شهر قابل مشاهده است.
دکترجمشید صداقت‌کیش، استادتاریخ‌نگار و پژوهشگر برگزیده کشوری دربارهٔ ایج می‌گوید:[۳]
کُردان شبانکاره بازماندگان ساسانیان در فارس بودهاند و ایالت شبانکاره شهرستان‌های امروزی استهبان، نیریز، داراب از سال ۴۴۸ هجری قمری به مدت ۳۰۸ سال با ۲۹ پادشاه، سلطنت می‌کنند و پایتخت آن‌ها شهر ایگ (در مجاورت ایج کنونی استهبان) بوده و آثار باستانی آن‌ها ۴۰ برکه و مسجد سنگی در کوه می‌باشد که این برکه‌ها از نظر معماری در جهان نمونه ندارند و مسجد سنگی در کوه مانند تاق بیستون در اندازه کوچکتر می‌باشد.».
در منابع کهن آمده است،
ایج به سبب دژ دارالامان در نزدیکی آن که در ۴۷۰ق به فرمان نظام‌الدین حسن بن ابراهیم ازملوک شبانکاره ساخته شد، به تدریج اهمیت یافت.[۴] این منطقه، طی چندین سده،مرکز حکومت ملوک شبانکاره بوده، و در حوادث تاریخی این دوره به ایج و دژ آن اشاره شده است؛ از جمله در ۶۵۸ق که مظفرالدین شبانکاره به قتل رسید و دژ ایج به سپاه مغولی تسلیم شد.[۵] همچنین شاه محمود فرزندامیر مبارزالدین (از سلسلة آل مظفر) در ۷۵۶ق، در زمان حکومت ملک اردشیر، واپسین ملوک شبانکاره، ایج و دژ آن را تصرف کرد.[۶]
شهر ایج دارای مفاخر و مشاهیر زیادی است که در این بخش به معرفی آن‌ها می‌پردازیم:
عضدالدین ایجی. [ع َ ض ُ دُدْ دی ن ِ] (اِخ) عبدالرحمان بن احمد (مولانا…) دانشمند ایرانی قرن هشتم هجری. تولد او درقصبه ایج (فارس) پایتخت قدیم ولایت شبانکاره بود. واو به یک واسطه شاگرد ناصرالدین بیضاوی محسوب می‌شود. وی از جمله پنج تنی است کهحافظ شیرازی [درباره وی] گوید: فارس در عهد شاه شیخ ابواسحاق اینجو به وجود آنان مزین بود. عضدالدین دارای مشرب تصوف بود و در حکمت و کلام و مذهب و اخلاق مهارت داشت..
نمایشنامه قاضی عضدالدین ایج ی به قلم محمدنظری نوشته واجرا شد.محمدنظری شاعرو نویسنده ساکن شهرایج است. محمد نظری شاعر و نویسنده ساکن شهرتاریخی و فرهنگی ایج از توابع شهرستان استهبان دراستان فارس است.محمد نظری نمایشنامه قاضی عضد که به زندگی متکلم قرن هشتم هجری می‌پردازد و چندین‌نمایشنامه و داستان و چند مجموعه شعردارد که غیراز نمایشنامه قاضی عضد سایر آثار چاپ و منتشر نشده است.مجموعهٔ طنز میم به اضافه شکلات از کارهای اوست که چاپ داخلی شده است. محمدنظری صاحب چندین وبلاگ است که درحال حاضردرکانال ایج نگین استان فارس فعالیت دارد.نمونه شعرعزیز۲:تورا طرزعجیبی دوست دارماگرچه می‌فریبی دوست دارممرادروسوسه انداخت سیبیتورا که عین سیبی دوست دارم.
شهر ایج زادگاه استادباربدیزدانی یکی از هنرمندان بنام عرصه خوشنویسی و نقاشیخط کشور که هم‌اکنون مقیم تهران مدرس دانشگاه و مراکز فرهنگی هنری است نیز می‌باشد.وی با برگزاری نمایشگاه‌های متعدد داخلی و خارجی و خلق آثاری منحصر بفرد در عرصه خوشنویسی و نقاشیخط یکی از استادان محبوب این عرصه در کشور به‌شمار می‌رود.ازآثار او می‌توان به مجموعه‌های موازات جنون. حیات من. جوردیگر باید دید. نقطه مشق. گرداب و… اشاره کرد. ایج زادگاه هنرمندان دیگری چون احمدعلی نظری (خوشنویس) محمد کامران (خوشنویس) علی اکبر کامران (خوشنویس) غلامعلی نظری (خوشنویس) صفر بخشیان (طراحی و نقاشی) مهرداد محمدی نژاد (کارگردانی) ناصرجمالی (تئاتر و نویسندگی) حامد خطبایی (مجسمه) صمد بخشیان (شاعر) فاطمه یزدانی (عکاسی و نقاشی) حامد نظری (عکاسی) و گلرخ (زهرا) رستمی (تذهیب و نگارگری) یونس ظفرمند (بازیگری) احمد علی شعبانی (شاعر) و… می‌باشد.
شهر ایج بواسطه موقعیت جغرافیایی خود ازجاذبه‌های گردشگری منحصربه‌فردی برخوردار است. در منابع کهن آمده است، ایج مرکز ناحیه دارابگرد ولایت فارس[۱۰] واقع در بخش معتدل آن بوده،[۱۱] و باغ‌ها و محصول میوه آن شهرت داشته است[۱۲] یا در فارسنامه ناصری از هوای این منطقه نامبرده شده و فارسنامه ابن البلخی در صفحه ۱۳۱ خود بر معتدل بودن هوای منطقه تأکید دارد.
جاذبه‌های طبیعی و گردشگری ایج به شرح ذیل می‌باشد:
در گذشته معمولاً مراسم عقدوعروسی توسط ساز و نقاره شروع می‌شد و مورد توجه مردم قرار می‌گرفت و در حال حاضر از اقبال به آن تا حدی کاسته شده است.
امام زاده‌ها و مکان‌های زیارتی چندی در شهر ایج وجود دارد که در زیر به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
کشاورزی را می‌توان شغل دوم بیشتر مردم شهر ایج دانست.از محصولات مهم ایج می‌توان به انار، انجیر، بادام و توت اشاره کرد که بیشتر باغ‌های این شهر را در بر می‌گیرد.مرکباتی همچون انگور، زردآلو، هندوانه، طالبی، شلیل، گیلاس،گوجه سبز نیز در ایج عمل می‌آید.در بخش زمین‌های زراعی نیز محصولاتی مانند ذرت، گندم و جو پرورش پیدا می‌کنند.
درفارسنامه ناصری دربارهٔ محصولات باغ‌های ایج آمده است: «هوایی در کمال اعتدال دارد که میوه‌های گرمسیری مانند گوجه، نارنج و سردسیری مانند شلیل، گیلاس را به نیکویی می‌پروراند. انار ایج [نه تنها] از تمام انارهای فارس، بلکه از انارهای ممالک ایران بهتر است.»[۱۴]
اطلس گیتاشناسیاستان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ.
|   _(14594614317).jpg) | ||||||||||||||
