آگره (انگلیسی: Agra، هندی: आगरा) سومین شهر بزرگ در ایالتاوتار پرادش درهندوستان است. این شهر در کنار رودخانهیامونا (جمنا) قرار گرفته و ازدهلی پایتخت هند، با خودرو تنها دو ساعت و نیم، با قطار ۴ ساعت و با هواپیما ۳۰ دقیقه فاصله دارد.
نام آگره به شکل «آگرهبانا» نخستین بار در کتاب حماسیماهابهاراتا آمده و معناشناسان آن را «پردیس» یا «بهشت» معرفی کرده‌اند. در قرن‌های ۱۶ یا ۱۷ میلادی آگره به راستی تمثالی از پردیس در روی زمین شده بود.[۱]آگره در زمان حکومتاکبر کبیر،جهانگیر وشاه جهان اهمیت زیادی یافت. این شهر پایتخت حکومت اکبر، پادشاه بزرگامپراتوری مغولی هند یاگورکانیان بوده و در آن زمان تبدیل به مرکز هنر، فرهنگ، تجارت و یادگیری کشور پهناور هندوستان گردید. از این رو در گذشته این شهر رااکبرآباد می‌نامیدند.
مساحت آگره ۱٬۸۰۰ و جمعیت آن بیش از ۱٬۴۰۰٬۰۰۰ نفر (در سال ۲۰۰۱) می‌باشد. ارتفاع آن از سطح دریا ۱۷۱ متر است و در مورد وضعیت کلی آب و هوای شهر آگره می‌توان گفت بهترین آب و هوا را از اکتبر تا مارس دارد و در تابستان هوا حدوداً بین ۲۲ تا ۴۵ درجه و زمستان ۴ تا ۳۱ درجه‌است.[۲]
آگره در سدهٔ ۱۶ میلادی توسطسکندر لودی (سلطان دهلی از دودمانپشتون تبارلودی متوفی به سال ۱۵۱۷) بنا و نامگذاری شد. سپسبابر مؤسس سلسلهامپراتوری مغولی هند برای مدتی در آگره ماند و ساخت باغ‌هایی چهار گوش به سبکباغ‌های ایرانی را در آنجا مرسوم کرد. اکبر در این شهر قلعه آگره را ساخت و جهانگیر آن را با کاخ‌ها و باغ‌های بسیار زیبا مزین کرد. همچنین شاه جهان با ساخت تاج محل شهرتی عالمگیر برای این شهر به ارمغان آورد. هم‌اکنون این شهر ازمراکز گردشگری هند به‌شمار می‌رود.
آگره با نام «اکبرآباد» پایتخت شاهانی چون اکبر، جهانگیر و شاه‌جهان بوده که زبان مادری‌شان فارسی بود و در گسترش زبان فارسی درشبه‌قاره هند کوشیدند و کامیار بودند. نخستین باغ معروف به «باغ‌های پارسی» در کرانه رود یامونا در همین شهر شکل گرفت و سازندهٔ آن شاهبابر بود. نام خاص این باغ ایرانیآرام باغ است.
اکبرشاه، نوهٔ بابر،قلعه لعل را ساخت و آگره را به مرکز هنری، بازرگانی و مذهبی تبدیل کرد.شهرک فاتح پورسیکری در حومهٔ آگره هم از میراث اکبر است. باغ‌های سبز و انبوه قلعه سرخ بازمانده از جهانگیر، پسر اکبر مغول است.و اما شاه‌جهان با علاقه‌ای که به هنر معماری داشت، به آگره و هندوستان ساختمانی را تقدیم کرد که همین حالا هم درخشان‌ترین نگین تاج سر هند محسوب می‌شود. شاه‌جهان پایتخت‌اش را به دهلی منتقل کرد؛ اما پسرشاورنگ‌زیب دوباره به اکبرآباد برگشت و پدرش را به زندان قلعه سرخ انداخت. بعد از مدتی، سال ۱۶۵۳، پایتخت اورنگ زیب به شهر اورنگ‌آباد در فلات دکان هند کوچید و تا پایه‌های امپراتوری بابری یا مغول هند به لرزه افتاد، اکبرآباد تحت نفوذ قوم‌هایماراتها وجاث واقع شد و آگره نام گرفت و از سال ۱۸۰۳ میلادی تسلیم امپراتوری بریتانیا شد.[۱]
این بنای مهم بامعماری ایرانی در خور توجه خود به عنوان مهم‌ترین بنای تاریخی هند و یکی ازعجایب هفتگانه جدید شهرت جهانی دارد. تاج‌محل که بنای یادبود ملکهٔ ایرانی‌تبارممتاز محل است، سال ۱۶۴۸ میلادی ساخته شد و خود شاه‌جهان هم در طرح‌ریزی ساختمان آن نقش مستقیم داشت و در نهایت هم همان‌جا خاک شد.
قلعهٔ آگره که همچنین به حصار سرخ و برای سرخی ان به لعل قلعه نیز مشهور است - توسط اکبر امپراتور بزرگ گورکانی ساخته شد. حیاط پر پیچ و خم، مسجد و تالار اختصاصی قلعه عظمت امپراتوری گورکانیان هند را منعکس می‌کند.مسجد موتی (موتی به معنی مروارید) وبرج یاسمین نشان دهنده مهارت صنعتگران و معماران آن روزگار هند هستند. این بنا را با قلعه دیگری که به همین نام قلعه سرخ یا ردفورت مشهور است و در دهلی است نباید اشتباه گرفت.
فاتح‌پور سیکری به معنی «شهر پیروزی» شهر متروکه امپراتور اکبر که در نزدیکی آگره واقع است. تالار شنوندگان، مکان‌ها و مسجدها هنوز هم کاملاً سالم و در وضعیت مطلوب هستند که از جمله می‌توانپنج محل وبلنددروازه را نام برد. در محوطهٔ مسجد جامع، آرامگاهشیخ سلیم چشتی واقع است و در واقع، اکبر شاه گورکانی شهر فاتح پور سیکری را به خاطر همین صوفی معروف مکتب چیستی هند پایه گذاشته بود.
سیکاندرا آرامگاهجلال‌الدین محمد اکبر سومین و بزرگترین پادشاه سلسلهگورکانیان هند است. این بنا با ماسه سنگ قرمز ساخته شده و با مرمر جواهر نشان شده‌است. اکبر به این رنگ از سنگ بسیار علاقه داشت و اغلب بناهای ساخته شده در زمان او با این مصالح ساخته شده‌است.
