گاوِ ایوداد (بهزبان اوستایی: gav-aēvō.dātā؛ بهفارسی میانه: Gāw-ī ēwdād) در کیهانشناسی زرتشتی، نام نخستین گاو آفریده شده و یکی از شش آفرینش ازلیاهورا مزدا در جهان مادی (استومند)، و پدرِ اساطیریِ همه ستوران سودبخش است.
این گاو درافسانه آفرینش کشته میشود اما از آن مغز و اندام و چهر[n ۱] او جهان دوباره پر از جانداران میشود. روح ازلی گاو –geush urvan – در کالبد روان جانداران اهلی (دامی) به جهان بازمیگردد. اگرچهgeush urvan یک سویه از گاو نخستین در تراداد زرتشتی (و نیز شاید در اوستای پسین) است، ولی پیوند میان این دو در کهن ترین نوشته ها نیز پدیدار نیست.
هرچندgav «گاو» در اوستایی مؤنث است، اما در قالباسم جمع به معنی نوع گاو هم استفاده میشود. بخشaevo.data «ایوداد» از این نام به معنای «یکتا آفریده» یا «تنها آفریده شده» است.
اسطوره «گاو یکتا آفریده» که در اوستای کنونی تنها به آن نمارش شده، در نوشته های پارسی سده ۹ تا ۱۱ میلادی تراداد زرتشتی به گونه گسترده پدیدار است. در این نوشتارها، واژه اوستایی Gavaevodata به ریختفارسی میانهgaw-i ewdad یاewazdad یاewagdadو با نگهداری همان معنای نخستین اوستایی دیده میشود.