اوج و حضیض[۱] دو نقطه متقابل مداری از جهت بیشترین تفاوت فاصله گرانیگاهی با هم است. به نقطه‌ای در مدار بیضوی، در دورترینفاصله از مرکز جرم سامانهٔ مداری نظیر ستارهٔ دوتایی یا یکستاره و قمرش،اوج یااوج مرکزی (apocenter) یادوراوج[۲] (apoapsis) گفته می‌شود. به نزدیکترین نقطه در مدار بیضوی نسبت بهگرانیگاه،حَضیض گفته می‌شود.
اوج و حضیضماه به‌ترتیب عبارت است از دورترین فاصله ماه درمدار خود نسبت به زمین کهاوج زمینی[۳] (apogee) و نزدیکترین فاصله آن به زمین کهحضیض زمینی[۴] (perigee) نامیده می‌شود.
اوج خورشیدی[۶] (بهانگلیسی:Aphelion) (یا زمینی) دورترین نقطه فاصله زمین در مدار بیضویش نسبت به خورشید و حضیض خورشیدی نزدیکترین این فاصله است.
در نقطهحضیض خورشیدی[۷] (بهانگلیسی:Perihelion)، یکسیاره در مدار بیضی شکلش به دور خورشید، در نزدیکترین مکان به خورشید قرار می‌گیرد. برای یکسیاره،دنباله‌دار یا دیگر اجرام آسمانی، حرکت کردن به دور خورشید در یک مدار بیضی شکل انجام می‌گیرد و به این ترتیب فاصله بین جسم و خورشید در سراسر مدار تغییر می‌کند. در این نقطه در مدار، سیاره با حداکثر سرعتش حرکت می‌کند (قانون دومکپلر). حضیض خورشیدی به‌طور خاص در مورد مدارهای حول خورشید به کار می‌رود ولی در واقع نقطه حضیض در هر مدار معمولی بیضی شکلی که در آن یک جسم کوچک‌تر به دور یک جسم بزرگ‌تر می‌گردد وجود دارد. برای به‌طور کامل مشخص کردن موقعیت یک سیاره، بحث نقطه حضیض خورشیدی به عنوان یکی از عناصر (پایه‌های) مدار مورد نیاز است. در یک میدانگرانشی (جاذبه‌ای) قوی، محل نقطه حضیض خورشیدی ممکن است به‌طور پیاپی روی مدارها جلوتر برود. در منظومه شمسی، این امر را می‌توان در مدارسیاره تیر (عطارد) مشاهده کرد که آزمون مهمی برای قانوننسبیت عام محسوب می‌شود.
اوج و حضیض خورشیدی حدود ۱۳ روز[۸] به‌طور دقیقتر ۱۳٫۰۶۷ درجه (اوج ۱۳٫۷ روز و حضیض ۱۲٫۸۲۵ روز[نیازمند منبع]) پس از نقاط انقلابین است که در اینصورت به‌طور متوسط و میانگین اوج خورشیدی ساعت ۲۱:۲۲ روز ۱۳ تیرماه (۴ ژوئیه) و حضیض خورشیدی ساعت ۱:۵۳ روز ۱۴ دیماه (۴ ژانویه) می‌باشد. روز و ساعت اوج و حضیض زمین در چند سال گذشته و آینده در جدول زیر آمده است:[۹]
اوج خورشیدی حداکثر تا ۱۵۲٬۰۹۷٬۷۰۰ کیلومتر (۱٫۰۱۶۷۱ واحد نجومی) و حضیض حداقل تا ۱۴۷٬۰۹۸٬۰۷۰ کیلومتر (۰٫۹۸۳۲۹ واحد نجومی) است. این دو نقطه با حفظ قرینگی و تقابل هم بر روی مدار زمین به تدریج جابجا می‌شوند، نقطه حضیض خورشیدی در سال ۲۰۰۰م بر ۲۸۲٫۸۹۵ درجه مداری بوده که تا سال ۲۰۱۲م به ۲۸۳٫۰۶۷ درجه مداری کشیده شده است.[۸]
.png)
