Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


پرش به محتوا
ویکی‌پدیادانشنامهٔ آزاد
جستجو

اهورامزدا

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
اهورامزدا
خداوندگار خِرَد
سنگ‌نگاره‌ای از اهورامزدا درنقش رستم
اطلاعات کلی
نام‌های‌دیگراهورا، هورمَزد، اورمَزد، اُرمَزد، اورمُزد، هورمُز، هُرمُس، هُرمُز و ورمز
اوستاییمَزدا اَهورَه
دین دبیره𐬨𐬀𐬰𐬛𐬁 𐬀𐬵𐬎𐬭𐬀
جنسیتنرینه
دورانپیش اززرتشت با دگرگونی گسترده پس از زرتشت
سیارههُرمُز
ردهدانای بزرگ هستی بخش، دادار، برقرار کننده نظم هستی (اشا)، داور
نمادنور، نیکی
وابستگیایزدان سی و سه‌گانه،ایزدان نگهبان روزهای ماه
خدایخرد، همهٔ هستی، نیکویی
نگهبان‌روزیکم هر ماه،هرمزشید هر هفته
گلمورد
نسکهرمزد یشت
جشنوارهنوروز
دشمن‌هااهریمن
بستگان
پدرزروان (تنها درآیین زروانی)
خواهر و برادراهریمن (تنها درآیین زروانی)
فرزندانهمه‌ایزدها به ویژهامشاسپندان
از سلسله مباحث
مَزدَیَسنا
مطالب مرتبط
نشان درگاهدرگاه مزدیسنا

اَهورامَزدا (بهاوستایی: «مَزدا اَهورَه») (و نیز با نام‌های:اهورا،اورمَزد،هورمَزد،اورمُزد،هورمُز وهُرمُز وورمز) نام آفریدگارِ نِکویی‌ها و دادار و پروردگارِ همهٔ هستی در آئینمَزدَیَسنا است. اوالوهیت والهه آفرینش در این دین است. همچنین نام سه روستای کهن و تاریخی در ایران به ناممزده بوده که برگرفته از نام اهورا مزدا است

واژه‌شناسی

[ویرایش]

«اهورامزدا» واژه‌ای برآمده از دو واژهٔ جداگانه «اَهورا» و «مَزدا» است که ریشهٔ آن بهزبان اوستایی کهن در گاتاها بازمی‌گردد.

درگاتاها گاه ترکیب «اهورا مزدا» جدا از هم و به شکل تنهای «اهورَه» یا «مزدا» آمده است ولی در موارد کنار هم ترکیب «مزدا اهورَه» کاربرد فراوان‌تری دارد.[۱]

واژهٔ اهورامزدا به گونهٔ «مزدا اهوره» یا «مزدا» ۱۵۵ بار درگاتاها بازگو شده است.[۲] اهورا به معنای سرور، و مزدا به معنای خِرَد است.[۳]

ویژگی‌های اهورامزدا

[ویرایش]

به باورزرتشتیان، اهورامزدا آفرینندهٔ جهان است.مزدیسنان اهورامزدا را می‌پرستند. اهورامزدا خالق و داور همهٔ چیزهای مادی و معنوی و نیز آفرینندهٔ روشنی و تاریکی و برقرارکنندهٔ نظم هستی (اَشَه یا اَشا) است.[۴]

اهورامزدا و باورها

[ویرایش]

در گات‌ها

[ویرایش]
اهورامزدا
انسان
ذهن انسان
سپنتا مینوانگره مینو

در مزدیسنا

[ویرایش]

بر اساسِ کتابِبندهشن که در اواخر دورهٔساسانیان نوشته شده، نیروی مخالفِ اهورامزدا و زایندهٔ بدی‌ها رااهریمن معرفی می‌کند.[۵]

اهورامزدااهریمن
ایزد مهر
و دیگرایزدان
امشاسپندان
ــ
وهومنه
اشه وهیشته
شهریور
سپنته آرمیتی
هیوروتات
امرتات
دیوهای کماله
ــ
اکومن
اندردیو
ساوول
ناگهیس
تریز
زریز
دیو دروغ
و دیگردیوها

در زروانیسم

[ویرایش]
سومین سنگ‌نگارهٔ «دیهیم‌ستانی» چهارمین سنگ‌نگارهٔ اردشیر از اهورامزدا، کنده شده در نقش رستم. اردشیر و اهورامزدا سوار بر اسب در برابر یکدیگر، جسداردوان واهریمن زیر سم اسبان اردشیر و اهورامزدا، اردشیر درحال دریافت حلقهٔ پادشاهی از اهورامزدا.

در باورِزروانیان، اهریمن برادر و رقیبِ اهورا مزدا و پسر زروان[۶] و دارای هویتی جداگانه از اهورا مزدا است.

بر پایهٔ باورهای کهنِ زروانی و دیگر دین‌های پس از آن چونمانویان «اهورامزدا و اهریمن هردو زادهٔزروان (خدای زمان) بودند و جهان عرصه جنگ این دو نیروی نیک و بد است ولی سرانجام چیرگی در پایانِ جهان با اهورامزداست و چون اهورامزدا پاکی مطلق است بدی در او راه ندارد. پس هر آنچه که بد است اهریمنی است.» البته این سخن در هیچ جایگاهان نیست و زُروان در زباناوستایی تنها به معنایزمان است و ارتباطی با خداوند ندارد.

زروان
خدای بی‌اثر
اهورامزدا
بالاترین سرور کیهانی
مهر
میانجی
خدای پیمان و عهد
اهریمن
خدای جهان مرگ تاریک
آسمان روزآسمان شب

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. نگاه کنید به اوستا، یسنا ۲۸، بندِ یکم
  2. کانون اروپایی برای آموزش جهان بینی زرتشت
  3. Williams,Zoroastrianism.
  4. نگاه کنید به اوستا، یسنا ۴۴
  5. نگاه کنید به بندهشن فصل اول
  6. روایتِ اِزنیکِ ارمنی را دربارهٔ اسطوره آفرینش ببینید در شناخت اساطیر ایران، جان هینلز، لندن ۱۹۷۵

پیوند به بیرون

[ویرایش]
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط بهاهورامزدا در ویکی‌گفتاورد موجود است.
درویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔاهورامزدا موجود است.
آثار تاریخی
عناصر طبیعی
عناصر انسانی
عناصر اسطوره‌ای
عناصر تاریخی
پژوهشگران
مرتبط
تاریخ
مفاهیم
نیروهای شر
افراد مهم
گشتاسب‌شاهکرتیرتنسرپاول پارسیفهرست موبدانآذرباد مهراسپندانبابک خرمدینفرهنگِ مِهرجاماسپدستور داراب پالندستور دهالاپشوتن‌جی دوسابایی مارکارمزدکارداویرافزرتشت بهرام پژدومازیاراردشیر بابکانشاپور دومانوشیروانارباب کیخسروبهرام گور آنکلساریامانکجی لیمجی هاتریاماهدادزوبین مهتاجمشیدجی نوشروانجی تاتامهربابارستم شهزادیجهانگیر اوشیدریرستم گیواسفندیار یگانگیاردشیر یگانگیفرنگیس یگانگیمیرزا سروش لهراسببوذرجمهر مهر
آیین‌ها و
مکان‌های مقدس
نمازجشن‌هاخویدودهگاهنبارسدره‌پوشیآیین‌های طهارتدرونبرسمکستیورگاهشماری زرتشتیکعبه زرتشتآتشکده‌هااستودانبرج خاموشانچک‌چکپیوکانیزادروز زرتشتدرگذشت زرتشتزایش زرتشتبدرود با گذشتگانسی‌روزهارج‌گذاری به روان جاویداننیایشگاه آدریانآتشکده نوبهارآتشکده کرکویهآتشکده کشمر (آذر برزین‌مهر) • آتشکده آذرفرنبغآتشکده آذرگشنسبآفرینگانبرشنومموسیقی زرتشتیبردگوریکوشک ورجاوندآتشکده یزددریاچه فرزدانسرو کشمرقلعه آتشگاهدشتانستانجابه‌جایی مکان‌های مقدس اوستا
نوشته‌های دینی
اوستاشناسان
مکان‌های اساطیری
شخصیت‌ها
جانوران مرتبط
اشیا مرتبط
مباحث کلی الهیات
برهان‌شناسی
عمومی
مسیحی
برداشت‌ها از خدا
حضور الهی
خدا به عنوان
خدا در
یگانه‌انگاری
دوگانه‌انگاری
سه‌گانه‌انگاری
غیره
فرجام‌شناسی
وجود خدا
استدلال‌های خداباوران
استدلال‌های بی‌خدایان
ضد دین
ضدیت با
غیره
خداباوری
خداشناسی‌ها
متفرقه
کلیات
خدایگان
آفریدگان مینوی
آفریدگان دنیوی
پادشاهان
پهلوانان
جای‌ها
نسک‌ها
عمومی
کتابخانه‌های ملی
سایر
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=اهورامزدا&oldid=42912204»
رده‌ها:
رده‌های پنهان:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp