انگلیکانیسم (بهانگلیسی:Anglicanism)، که در برخی کشورها با نام «اِپیسکوپِلیانیسم» (Episcopalianism) نیز شناخته میشود[۱]، یک شاخه از سنتمسیحیت غربی است که از اعمال، آیینها،مراسم مذهبی و هویتکلیسای انگلستان پس ازاصلاحات انگلیسی[۲] و در چارچوب جنبشاصلاحات پروتستانی در اروپا پدید آمد. امروزه انگلیکان یکی از بزرگترین شاخههایمسیحیت است که تا سال ۲۰۲۵، حدود ۱۱۰ میلیون پیرو در «اشتراک آنگلیکان» (Anglican Communion) و بیش از ۴۰۰ هزار نفر خارج از آن در سراسر جهان دارد.[۳][۴][۵][۶][۷][۸]
انگلیکانها در بسیاری از نقاط دنیا باکلیساهای لیبرال پروتستان ترکیب شدهاند و با توجه به شباهتهای بسیار زیاد از نظر سلایق سیاسی، انتخاباتی، ترکیب شغلی و تحصیلی با پروتستانهای لیبرال در مطالعات جامعهشناسی محض به عنوان بخشی از پروتستانهای لیبرال طبقهبندی میشوند. با این وجود این مذهب از نظر تاریخی، سازمانی و آئینی کاملاً از پروتستانهای لیبرال مجزاست.[۹]
واژهیAnglican (انگلیکان) از عبارت لاتینیAnglicana ecclesia libera sit برگرفته شده است؛ عبارتی درمنشور کبیر (Magna Carta) به تاریخ ۱۵ ژوئن ۱۲۱۵ میلادی که به معنیِ «کلیسای انگلیس باید آزاد باشد» است.[۱۰]
پیروان آنگلیکانیزم را آنگلیکانها (Anglicans) مینامند. واژهیانگلیکان به عنوان صفت برای اشاره به مردم، نهادها، کلیساها،سنتهای نیایشی (liturgical traditions) و مفاهیم الهیاتیای به کار میرود که در چارچوبکلیسای انگلستان شکل گرفتهاند.[۱۱]
به عنوان اسم،انگلیکان به عضوی از کلیساهای وابسته بهاشتراک آنگلیکان (Anglican Communion) گفته میشود. این واژه همچنین برای پیروان گروههایی به کار میرود که از این اشتراک جدا شدهاند یا کلیساهای مستقلی با همان سنتها بنیان نهادهاند. در اصل، این واژه فقط به آموزهها و آیینهای مسیحیانی اشاره داشت که باسریر اسقفکنتربری (see of Canterbury) در پیوند بودند، اما بعدها گاه به هر کلیسایی که همان سنتها و آیینها را پی میگیرد اطلاق شد، حتی اگر عضوی رسمی از اشتراک آنگلیکان نباشد.[۱۲]
↑The Oxford Dictionary of the Christian Church by F. L. Cross (Editor), E. A. Livingstone (editor) Oxford University Press, US; 3rd edition, p. 65 (13 March 1997)
↑The Oxford Dictionary of the Christian Church by F. L. Cross (Editor), E. A. Livingstone (editor) Oxford University Press, US; 3rd edition, p. 65 (13 March 1997)