Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


پرش به محتوا
ویکی‌پدیادانشنامهٔ آزاد
جستجو

اقیانوسیه

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
اقیانوسیه
مساحت۹٬۰۳۷٬۶۹۵ کیلومتر مربع
جمعیت۳۸٬۸۹۴٬۸۵۱ نفر
کشورها
متعلقات۲۰ قلمرو خارجی
زبان‌ها۲۸ زبان رسمی
منطقه‌های زمانیگرینویچ+۸ تاگرینویچ-۶
بزرگ‌ترین شهرها

اُقیانوسیه (بهانگلیسی:Oceania)، ازقاره‌هایجهان است که گروه‌های گوناگونی از جزیره‌هایاقیانوس آرام را دربر می‌گیرد. اقیانوسیه، کوچک‌ترین قاره از دیدگاه مساحتخشکی و کم‌جمعیت‌ترین قاره پس از قارهٔجنوبگان می‌باشد. گروه‌های جزیره‌ای اقیانوسیه از دیدگاهقوم‌شناسی شامل چهار گروهاسترالزی (استرالیا و نیوزیلند)،پُلی‌نِزی،مِلانزی ومیکرونزی می‌شوند.[۱]

اقیانوسیه در تعریف غیر دقیق قدیم‌تر خود نامی جمعی برای جزایر پراکنده در سراسر اقیانوس آرام، یعنی کل منطقه جزیره‌ای بین آسیا وقاره آمریکا بود.

اقیانوسیه، در محدودترین معنای امروزی خود، شامل بیش از ده‌هزار جزیره است که مساحت کل خشکی آن‌ها (به استثنایاسترالیا، اما شاملپاپوآ گینه نو ونیوزلند) تقریباً ۸۲۲۸۰۰کیلومتر مربع است.

تا ۳۳۰۰۰ سال پیش هیچ انسانی در منطقه اقیانوسیه زندگی نمی‌کرد، مگر در استرالیا. اگرچه دانشمندان در مورد جزئیات اختلاف نظر دارند، اما عموماً از نظریه‌ای حمایت می‌کنند که منشأ مردم جزایر اقیانوسیه را درآسیای جنوب شرقی می‌داند. تا سال ۲۰۰۰ حدود ۱۲ میلیون جزیره‌نشین در اقیانوسیه (به استثنای استرالیا) زندگی می‌کردند.[۲]

محدوده

[ویرایش]

اقیانوسیه یک مفهوم جغرافیایی و گاه ژئوپلیتیک است. اقیانوسیه، یکی از هشتبومگاه[۳] بر رویکره زمین به‌شمار می‌آید.

نیوزلند، گینه نو و کشوراسترالیا بخشی از قاره اقیانوسیه به‌شمار می‌آیند.شبه جزیرهٔ مالایا نیز گاه بخشی از اقیانوسیه نامیده شده است.از دیدگاه تقسیمات کشوری، برخی استان‌هایاندونزی وتیمور شرقی، هم بهآسیا و هم به اقیانوسیه، تعلق دارند. استان پاپوآ و پاپوآی غربی در کشور اندونزی، بخشی از اقیانوسیه هستند.جزیره تیمور نیز (که از تیمور شرقی و استان تیمور غربی اندونزی تشکیل شده) به همراهجزایر ملوک وملوک شمالی اندونزی هم، بخشی از آسیا و هم، بخشی از اقیانوسیه شمرده می‌شوند.

جغرافیا

[ویرایش]

بزرگ‌ترین جزء اقیانوسیه استرالیا است که آن را نه به عنوان یک جزیره بلکه گاه به عنوان یک قاره به‌شمار می‌آورند. بزرگ‌ترین توده خشکی بعدی در اقیانوسیه، گینه نو، دومین جزیره بزرگ جهان (پس از گرینلند)، است. گینه نو بزرگ‌ترین جزء ملانزی است.

بزرگ‌ترین جزایر بعدی در اقیانوسیه جزایر جنوبی و شمالی نیوزیلند هستند که بزرگ‌ترین جزء پلی‌نزی به‌شمار می‌آیند.

نقشه سیاسی اقیانوسیه.
نقشه سیاسی اقیانوسیه.

اقیانوسیه را می‌توان از نظر جنس ساخت خشکی‌ها به سه گونه ازمجمع‌الجزایر تقسیم کرد:جزایر قاره‌ای، جزایر آتشفشانی و جزایر مرجانی. جزایر در هر گروه به شیوه‌های گوناگونی شکل گرفته و از مواد مختلفی ساخته شده‌اند. جزایر قاره‌ای دارای ویژگی‌های فیزیکی متنوعی هستند در حالی که جزایر آتشفشانی و مرجانی از نظر جغرافیای فیزیکی نسبتاً یکنواخت‌اند.

استرالیا، نیوزلند و گینه نو جزایر قاره‌ای هستند. این سه منطقه برخی از ویژگی‌های فیزیکی مشترک دارند. هر سه دارای رشته‌کوه یا بلندی‌هایی هستند (محدوده تقسیم بزرگ در استرالیا. فلات آتشفشانیجزیره شمالی وآلپ جنوبی در نیوزیلند؛ و ارتفاعات در گینه نو). این ارتفاعات کوه‌های چین‌خورده‌ای هستند که وقتی صفحاتتکتونیکی به یکدیگر فشار می‌آورند تشکیل می‌شوند. نیوزلند و گینه نو نیز به دلیل فعالیت‌های زمین‌ساختی دارای ویژگی‌های آتشفشانی هستند.

صحرای استرالیا (معروف به آوت‌بَک) بر بیشتر خاک این کشور تسلط دارد. وجود این بیابان نتیجه موقعیت آن در امتداد مدار راس‌جدی و نزدیکی به بادهای خنک، خشک و جنوبی است. یخچال‌های طبیعی نیوزلند نتیجه ارتفاع زیاد جزایر و نزدیکی آن به بادهای خنک و مرطوب است.جنگل‌های بارانی پاپوآ گینه نو نتیجه ارتفاع زیاد جزیره، مجاورت با بادهای گرمسیری مرطوب و موقعیت آن دقیقاً در زیر خط استوای گرم است.

جزایر آتشفشانی اقیانوسیه در اثر فوران‌های آتشفشانی ایجاد شده‌اند. این فوران‌ها در زیر آب شروع می‌شوند، زمانی کهماگمای داغ توسط اقیانوس سرد و سخت می‌شود، با گذشت زمان جزایری با قله مرکزی شیب‌دار شکل می‌گیرند. منطقه ملانزی شامل جزایر آتشفشانی زیادی است زیرا بخش بزرگی ازحلقه آتش اقیانوس آرام را تشکیل می‌دهند. این حلقه، مجموعه‌ای از آتشفشان‌ها در پیرامون مرز اقیانوس آرام است. این بخش از حلقه آتش در مرزصفحه اقیانوس آرام و صفحه استرالیا قرار دارد. این یک مرز صفحه همگرا است که در آن دو صفحه به سمت یکدیگر حرکت می‌کنند. کوه‌های آتشفشانی مهم درملانزی شامل کوهتومانیوی در فیجی؛کوه لامینگتون در پاپوآ گینه نو؛ و کوه یاسور دروانواتو است.

کشورهای اقیانوسیه

جزایر مرجانی از اسکلت و بدن موجودات دریایی کوچک به ناممرجان ساخته شده‌اند. گاهی اوقات جزایر مرجانی به سختی به سطح دریا می‌رسند. آنها اغلب به شکل یک حلقه نامنظم از جزایر بسیار کوچک به نامآب‌سنگ هستند که یکتالاب را احاطه کرده‌اند. هنگامی که یک رشته صخره مرجانی در اطراف یکجزیره آتشفشانی جمع می‌شود، آب‌سنگ تشکیل می‌شود. پس از آن جزیره آتشفشانی فرسایش می‌یابد و یک تالاب از آن باقی می‌ماند. آب‌سنگ‌ها را معمولاً به عنوان یک جزیره درنظر می‌گیرند، هرچند که از مجموعه‌ای از خشکی‌های مرجانی پرشمار تشکیل شده باشد. مناطق جزیره‌ایمیکرونزی وپلی‌نزی تحت سلطه این جزایر کم ارتفاع هستند. برای نمونه، جزیره مرجانیکواجالین درجزایر مارشال از ۹۷ جزیره و جزیره تشکیل شده است که یکی از بزرگ‌ترین تالاب‌های جهان را احاطه کرده‌اند و مساحتی معادل ۲۱۷۳ کیلومتر مربع را پوشش می‌دهند. کشورکیریباتی متشکل از ۳۲ آب‌سنگ و یک جزیره منفرد است که در ۳٫۵ میلیون کیلومتر مربع از اقیانوس آرام پراکنده شده‌اند.

ناحیه‌ها

[ویرایش]
ناحیه‌های اقیانوسیه.
ناحیه‌های اقیانوسیه.
استرالزیاسترالزی ناحیه‌ای است که شاملاسترالیا ونیوزیلند (و گاهگینه نو)، و جزایر همسایه آن‌ها در اقیانوس آرام می‌شود.[۴] بیشتر استرالزی از نظر زمین‌شناختی بر رویصفحه زمین‌ساختی هندواسترالیایی واقع شده است. بسیاری از سازمان‌ها و نهادها که نام‌هایی چون «انجمن سلطنتی استرالزیایی …» دارند منظورشان از واژه استرالزی جمع دو کشور استرالیا و نیوزیلند است. در قدیم در برخی مسابقات جهانی ورزشی از واژه استرالزی برای اشاره به گروه شرکت‌کننده از استرالیا و نیوزیلند نیز استفاده می‌شد.
ملانزیمِلانِزی نام ناحیه‌ای است که از کناره غربی اقیانوس آرام شرقی تادریای آرافورا در شمال و شمال شرقیاسترالیا ادامه دارد.

نام ملانزی که از دو واژه یونانی مِلاس (μέλας) (سیاه) و ندوس (νῆσος) (جزیره) تشکیل شده نخستین بار در سال ۱۸۳۲ توسطژول دومون دورویل برای تعریف تمایز جغرافیایی و قومی این گروه از جزایر نسبت به جزایرپلی‌نزی ومیکرونزی استفاده شد زیرا مردم این جزایر تیره‌پوست‌تر از دیگر نواحی اقیانوسیه هستند. ملانزی شاملفیجی،وانواتو،جزایر سلیمان،کالدونیای جدید،پاپوآ گینه نو،استان پاپوآی اندونزی،مجمع‌الجزایر بیسمارک،جزایر ملوک، وجزایر تنگه تورس می‌شود.

میکرونزیمیکرونِزی یکی از سه مجمع‌الجزایر بزرگاقیانوس آرام و از مناطق قارهٔ اقیانوسیه است. میکرونزی از سوی غرب به فیلیپین، از جنوب غرب بهاندونزی، پاپوآ گینه نو وملانزی، و از سمت شرق و جنوب شرق بهپلی‌نزی محدود می‌شود. نام میکرونزی اززبان یونانی گرفته شده و به معنی جزایر ریز است. این نام نخستین بار در سال ۱۸۳۱ از سویژول دومون دورویل پیشنهاد شد. بخش بزرگی از این منطقه از قدیم تحت سلطه اروپاییان درآمد. گوام، جزایر ماریانای شمالی و جزایرکارولین (که بعداً بهایالات فدرال میکرونزی و پالائو تقسیم شد) در آغاز تحت استعمار اسپانیایی‌ها درآمد. تسلط کامل اروپاییان بر این منطقه اما در پایان سده نوزدهم انجام شد. میکرونزی شامل صدها جزیره کوچک در اقیانوس آرام می‌شود.
پلی‌نزیپُلی‌نِزی نام گروهی از ۱۰۰۰جزیره دراقیانوس آرام است. این جزایر بخشی از قاره اقیانوسیه به‌شمار می‌آیند.

جزایر پلی‌نزی در میان سه‌گوشی قرار گرفته‌اند که یک سر آنهاوایی، یک سر آننیوزلند و سر دیگر آنجزیره ایستر است. مهم‌ترین دسته‌جزایر پلی‌نزیفیجی،ساموآ،تونگا،جزایر مارکیز وپلی‌نزی فرانسه نام دارند. معروفترین جزیره‌های پلی‌نزیهاوایی وساموآ هستند. از جزیره‌های میان استرالیا و آمریکا گروه غربیملانزی (به معنی جزیره‌های سیاه) و گروه شرقی پلی‌نزی (به معنی جزیره‌های پرشمار) خوانده می‌شوند و میان آن‌ها بسیاری جزیره‌های کوچک وجود دارند که با همدیگرمیکرونزی (جزایر ریز) نام گرفته‌اند. گاه برخی از جزیره‌های پلی‌نزی را بخشی از ملانزی هم به‌شمار آورده‌اند.

نقشه سیاسی

[ویرایش]

بخش‌بندی و تعریف مناطق اقیانوسیه در منابع گوناگون متفاوتند. بخش‌بندی در نقشهٔ زیر بر پایهٔناحیه‌بندی سازمان ملل[۵] انجام شده است.

کشورها

[ویرایش]
نقشه و پرچم کشورهای اقیانوسیه

ملانزی

میکرونزی

پلی‌نزی

پایتخت‌ها:
قلمروهای وابسته مورب هستند
نقشهٔ اقیانوسیه
استرالزی
ملانزی
میکرونزی
پلی‌نزی

همه کشورهای این قاره پایتخت دارند به‌جز کشورتوکلائو که تنها کشور بدون پایتخت است.

تاریخ

[ویرایش]
موج‌های مهاجرتی انسان به اقیانوسیه.
موج‌های مهاجرتی انسان به اقیانوسیه.

مسکونی شدن اقیانوسیه توسط انسان با امواج مهاجرتی از سویجنوب شرق آسیا میسر شد. اولین این امواج، که در دوران پارینه‌سنگی رخ داد، ملانزی و استرالیا را مسکونی کرد. (این مهاجران به دلیل پایین بودن سطح دریا در دورانپارینه‌سنگی به راحتی می‌توانستند به ملانزی و استرالیا برسند. امواج بعدی از مردمان که در دوران باستان از دریاها گذشتند، در میکرونزی و پلی‌نزی نشیمن گزیدند. مردم بومی ملانزی و استرالیا کاملاً تیره‌پوست هستند، در حالی که مردمان میکرونزی و پلی‌نزی عموماً رنگ روشن‌تری دارند. نام هر منطقه جزیره‌ای توصیفی است که غربی‌ها از شرایط آن‌ها داشته‌اند: «نِزی» مشتق از واژه یونانی «ندوس» به معنای جزیره است. پیشوند یونانی «مِلا-» به معنای «تیره» است که به رنگ پوست ساکنان ملانزی اشاره دارد. «میکرو-» به معنای «کوچک» است، زیرا جزایر میکرونزی بسیار کوچک هستند؛ و «پُلی-» به معنای «بسیار» است، زیرا شمار جزایر پلی‌نزی بسیار زیاد است.[۶] بنابر این ترجمه تحت‌اللفظی نام ملانزی، میکرونزی و پلی‌نزی به ترتیب «سیاه‌جزایر، خُردجزایر و پُرجزایر» خواهد بود.

استرالزی

بومیان استرالیا ساکنان اصلی قاره استرالیا و جزایر مجاور هستند که حدود ۷۰۰۰۰ سال پیش از آفریقا به آسیا مهاجرت کردند و حدود ۵۰۰۰۰ سال پیش به استرالیا رسیدند. باور بر این است که آن‌ها ازاولین مهاجرت‌های انسانی به بیرون از آفریقا بوده‌اند. اگرچه آن‌ها احتمالاً از طریق آسیای جنوب شرقی به استرالیا مهاجرت کرده‌اند، اما به وضوح با هیچ جمعیت شناخته شده آسیایی یا پلی‌نزی مرتبط نیستند. شواهدی مبنی بر تبادل ژنتیکی و زبانی بین استرالیایی‌های بومی در منتهی‌الیه شمال استرالیا و مردمانآسترونزیایی گینه نو و جزایر آن وجود دارد، اما این ممکن است نتیجه دادوستد و ازدواج‌های پسین‌تر باشد.

بومیان استرالیا تقریباً ۴۰۰۰۰ سال پیش با مهاجرت از طریق یکپل خشکی از سرزمین اصلی آسیا که درآخرین عصر یخبندان وجود داشت، بهتاسمانی رسیدند. باور بر این است که نخستین مهاجرت اولیه انسانی به استرالیا زمانی انجام شد که این خشکی بخشی از قارهساهول را تشکیل می‌داد و از طریق یک گذرگاه زمینی به جزیره گینه نو متصل می‌شد.

جزیره‌نشینان تنگه تورس بومی جزیره‌هایتنگه تورس هستند که در شمالی‌ترین نوک کوئینزلند در نزدیکی پاپوآ گینه نو قرار دارند. قدیمی‌ترین بقایای قطعی انسانی که در استرالیا یافت شد مربوط بهبقایای دریاچه مونگو است که قدمت آن در حدود ۴۰۰۰۰ سال تاریخ‌گذاری شده است.

ملانزی
مقالهٔ اصلی:تاریخ گینه نو

ساکنان اولیه گروهی از جزایر که اکنون ملانزی نامیده می‌شوند، احتمالاً نیاکان مردم پاپوآیی‌زبان امروزی بوده‌اند. به نظر می‌رسد که آنها با مهاجرت از آسیای جنوب شرقی، این جزایر را به سمت شرق تا جزایر اصلی مجمع‌الجزایر سلیمان، از جمله ماکیرا و احتمالاً جزایر کوچکتر دوردست‌تر در شرق، اشغال کرده‌اند.

به‌ویژه در امتداد سواحل شمالی گینه نو و در جزایر شمال و شرق گینه نو، مردم آسترونزی که بیش از ۳۰۰۰ سال پیش به این منطقه مهاجرت کرده بودند، با جمعیت‌های از قبل موجود از مردمان پاپوآیی‌زبان در تماس قرار گرفتند. در اواخر سده بیستم، برخی از پژوهشگران یک دوره طولانی تعامل را محتمل دانستند که منجر به تغییرات پیچیده زیادی در ژنتیک، زبان و فرهنگ در میان مردم این نواحی شد.

میکرونزی

همچنین نگاه کنید به:تاریخ ایالات فدرال میکرونزی

مسکونی شدن میکرونزی چندین هزار سال پیش آغاز شد، اگرچه چند نظریه رقیب در مورد خاستگاه و ورود اولین مهاجران وجود دارد. مشکلات متعددی برای انجام کاوش‌های باستان‌شناسی در جزایر به دلیل اندازه، الگوهای استقرار و آسیب طوفان وجود دارد. در نتیجه، شواهد بیشتر مبتنی بر تحلیل زبانی است.

قدیمی‌ترین آثار تمدن در جزیرهسایپان یافت شده است که دیرینگی آن به ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح یا کمی پیشتر از آن می‌رسد. اجداد میکرونزی‌ها بیش از ۴۰۰۰ سال پیش در آنجا ساکن شدند. یک سیستم غیرمتمرکز مبتنی بر رؤسای قبایل در نهایت به یک فرهنگ اقتصادی و مذهبی متمرکزتر با محوریتیاپ وپوهنپی تبدیل شد. دوران پیش از تاریخ بسیاری از جزایر میکرونزی مانند یاپ به خوبی شناخته نشده است.

ساکنان اولیه جزایرماریانای شمالی در دوران باستان با قایق‌های خود به این جزایر رسیدند و آن را در دوره ای بین ۴۰۰۰ قبل از میلاد تا ۲۰۰۰ قبل از میلاد از جنوب شرق آسیا کشف کردند. آن‌ها به نام چاموروها معروف شدند.

پلی‌نزی

ردیابی زبان‌های پلی‌نزی منشأ ماقبل تاریخ آنها را درمجمع‌الجزایر مالای و در نهایت درتایوان قرار می‌دهد. بین حدود ۳۰۰۰ تا ۱۰۰۰ سال قبل از میلاد، گویشوران زبان‌های آسترونزی از تایوان به جزایر جنوب شرقی آسیا گسترش یافتند.[۷]

در سال ۱۵۰۰ قبل از میلاد، این مسافران شروع به حرکت به سمت شرق، فراتر از گینه نو، ابتدا در امتداد زنجیره جزیره سلیمان و سپس به مجمع الجزایر بنک و وانواتو کردند. از آنجایی که فاصله بین جزایر از ده‌ها کیلومتر در لبه اقیانوس آرام غربی به صدها کیلومتر در مسیر پلی‌نزی، و سپس به هزاران کیلومتر در مورد سفرهای دریایی به گوشه‌های دور مثلث پلی‌نزی افزایش یافت، این کاوشگران اقیانوس‌پیماقایق‌های دوبدنه بزرگی را توسعه دادند که قادر به حمل افراد بیشتر و همچنین تمام آذوقه‌ها، حیوانات اهلی و نیازمندی‌های اولیه آن‌ها برای کشاورزی بود.[۸]

با طولانی‌تر شدن سفرها، آنها یک روش ناوبری بسیار پیچیده بر اساس مشاهدات ستارگان، موج‌های اقیانوس‌ها، الگوهای پرواز پرندگان و سایر علائم طبیعی ایجاد کردند تا راه خود را بر روی اقیانوس باز پیدا کنند.

شواهد باستان‌شناسی نشان می‌دهد که این کاوشگران به سمت شرق به سمت گروه‌های جزیره‌ای کوک، سوسایتی و مارکزاس حرکت کردند و از آنجا هزاران مایل از اقیانوس باز را گذراندند تا سرانجام به جزایرهاوایی در شمال،جزیره ایستر در جنوب شرقی و نیو رسیدند. کشف نیوزیلند در جنوب غربی، حدود سال ۱۰۰۰ پس از میلاد، منطقه‌ای را که ما امروزه به عنوان مثلث پلی‌نزی می‌شناسیم، تکمیل کرد.[۹]

جزایر پلی‌نزی اگرچه کوچک‌اند و هزاران کیلومتر از هم فاصله دارند، اما محیط‌های مشابهی دارند و افرادی با میراث فرهنگی مشترک در آن‌ها ساکن شده‌اند. جزایر فیجی و تونگا در غربی پلی‌نزی تقریباً ۳۰۰۰ سال پیش مسکونی شدند، در حالی که نیوزلند در سال ۱۲۰۰ بعد از میلاد توسط نیاکانمائوری‌ها کشف و مسکونی شد.[۱۰]

ورود اروپایی‌ها

[ویرایش]

اروپایی‌ها به تدریج اقیانوسیه را درعصر جدید اولیه و عصر امروزی کاوش کردند. پرکارترین کاوشگر منطقهجیمز کوک بود که از دستاوردهای بسیار او می‌توان به اولین سفر بزرگش به استرالیا اشاره کرد. به‌تدریج بیشتر این جزایر به عنوان مستعمره توسط کشورهای اروپایی و ایالات متحده تصرف شدند. گروه‌هایی از جمعیت‌های بومی به دلیل بیماری‌های اروپایی از بین رفتند و بسیاری از بومیان مجبور به بردگی شدند.[۱۱]

اقیانوسیه از صحنه‌های اصلیجنگ جهانی دوم بود و در آن،متفقین برای کنترل اقیانوس آرام با ژاپنی‌ها جنگیدند. در دوره بین جنگ جهانی دوم تا ۱۹۸۰ میلادی (عصراستعمارزدایی)، اکثر مستعمرات به استقلال دست یافتند. امروزه جزایر اقیانوسیه در بیش از ده کشور گروه‌بندی شده‌اند.

آب و هوا

[ویرایش]

جزایر اقیانوس آرام دارایجنگل‌های بارانی استوایی و آب و هوای گرمسیریگرم‌دشتی (ساوانا) هستند. در بخش‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری اقیانوس آرام، پدیدهال نینو بر شرایط آب و هوایی تأثیر می‌گذارد. در غرب اقیانوس آرام، بادهای موسمی و فصل مرطوب مرتبط با آن در طول ماه‌های تابستان با بادهای خشک زمستانی که در سراسر اقیانوس از خشکی آسیا می‌وزند، در تضاد قرار می‌گیرند.

استرالیای مرکزی آب و هوای بیابانی واقعی دارد و درصحرای استرالیا در تابستان دمای هوا می‌تواند بسیار بالا باشد. در زمستان، می‌تواند به‌طور قابل توجهی در شب خنک شود. در اینجا کمتر از ۲۵۰ میلی‌متر در سال باران می‌بارد و فصل خشک بیش از هشت ماه طول می‌کشد. شمالنیو ساوت ولز و جنوبکوئینزلند دراسترالیا دارای آب و هوای نیمه‌گرمسیری با آب و هوای مطبوع در تمام طول سال است، اگرچه در تابستان می‌تواند کاملاً گرم باشد. شهرهای بزرگی مانندسیدنی،پرث وآدلاید دارای آب و هوای مدیترانه‌ای با تابستان‌های گرم و زمستان‌های معتدل هستند. ویکتوریا و تاسمانی در جنوب دارای آب و هوای معتدل هستند و زمستان با بارش برف در مناطق مرتفع می‌تواند بسیار سرد شوند. بقیه سال آفتابی و گرم با احتمال موج گرما در ویکتوریا است.[۱۲]

بیشتر مناطق نیوزلند متعلق به منطقه معتدل با آب و هوای دریایی است. شرایط از بسیار مرطوب در ساحل غربی جزیره جنوبی تا تقریباً نیمه‌خشک در مرکزاوتاگو و نیمه گرمسیری در شمال شرقی متغیر است. برف درجزیره جنوبینیوزلند و در ارتفاعات بالاتر در جزیره شمالی می‌بارد. بارش برف در سطح دریا درجزیره شمالی بسیار نادر است.

هاوایی بسته بهعرض جغرافیایی و نوع ناهمواری‌ها آب و هوای متفاوتی دارد. برای نمونه، جزیره هاوایی میزبان ۴ گروه از ۵ گروه آب و هوایی در یک منطقه نسبتاً کوچک است: گرمسیری، خشک، معتدل و قطبی. بالاترین دمای ثبت‌شده در اقیانوسیه دراودناداتا،استرالیای جنوبی (۲ ژانویه ۱۹۶۰) رخ داد، جایی که دما به ۵۰٫۷ درجه سانتی‌گراد رسید.[۱۳] پایین‌ترین دمای ثبت‌شده در اقیانوسیه ۲۵٫۶- درجه سانتی‌گراد در رانفورلی دراوتاگو در سال ۱۹۰۳ بود.پوهنپی از جزایر سنیاوین درمیکرونزی مرطوب‌ترین سکونتگاه اقیانوسیه و در مناطق کوهستانی خاص، با بارندگی سالانه بیش از ۷۶۰۰ میلی‌متر در سال، یکی از مرطوب‌ترین مکان‌های روی زمین است.بیگ باگ در جزیره مائویی با میانگین ۱۰۲۷۱ میلی‌متر در سال از مرطوب‌ترین مکان‌های جهان است.[۱۴]

گیاهان و جانوران

[ویرایش]
یک گونه پرنده ویژه جزایر ماریانا در اقیانوسیه

از آنجایی که استرالیا و اقیانوسیه بسیار جدا از سایر نقاط جهان قرار دارند، شمار زیادی گونه‌های بومی یا گونه‌هایی دارند که در هیچ جای دیگر روی زمین یافت نمی‌شوند. پرندگان دانه‌های میوه‌ها و گیاهان را حمل می‌کردند و آنها را با فضولات خود بین جزایر پراکنده می‌کردند.سرخس‌ها،خزه‌ها و برخی ازگیاهان گلدار در این نواحی بههاگ‌ها یا دانه‌هایی بستگی دارند که می‌توانند برای فواصل طولانی در هوا بمانند.نخل‌هاینارگیل و درختانحرا، که در سراسر استرالیا و اقیانوسیه رایج‌اند، دانه‌هایی تولید می‌کنند که می‌توانند هفته‌ها روی آب نمک شناور بمانند. گیاهان گلدار مهم بومی استرالیا و اقیانوسیه عبارتند ازاکالیپتوس،انجیر بنگالی،تلخ‌بیان،درخت نورا،ختمی ودرخت آهن.

گونه‌ها و تعداد پرندگان در استرالیا و اقیانوسیه زیاد است زیرا آن‌ها از معدود جاندارانی هستند که می‌توانند از جزیره‌ای به جزیره دیگر حرکت می‌کنند. بیش از ۱۱۰ گونه پرنده بومی در استرالیا و اقیانوسیه وجود دارد که بسیاری از آنها پرندگان دریایی هستند. بسیاری از پرندگان بی‌پرواز، مانندشترمرغ استرالیایی،شترمرغ شاخدار،کیوی،مرغ بیشه وطاووسک جزیره جنوبی بومی استرالیا، پاپوآ گینه نو و نیوزلند هستند.

جزایر اقیانوس آرام دارای بیش از ۲۵ گونهمرغ بهشت هستند که پرهای رنگارنگی دارند. مارمولک‌ها و خفاش‌ها اکثریت جانوران بومی زمینی در استرالیا و اقیانوسیه را تشکیل می‌دهند. برخی از گونه‌های مارمولک عبارتند ازگوآنا،سقنقور واژدهای ریش‌دار مرکزی.

تعداد کمی از حیوانات بومی در استرالیا و اقیانوسیه غیرعادی هستند. استرالیا و اقیانوسیه تنها جایی در جهان است که پستاندارانی در آن زندگی می‌کنند که تخم می‌گذارند. تنها پنج گونه زنده وجود دارد، از جملهمورچه‌خورک ونوک‌اردکی. بسیاری از مشهورترین حیوانات بومی استرالیا و اقیانوسیه در زمرهکیسه‌داران هستند، از جملهکوالا،کانگورو ووالابی. کیسه‌داران پستاندارانی هستند که نوزادان تازه متولد شده خود را در یک کیسه حمل می‌کنند. نزدیک به ۷۰ درصد از کیسه‌داران روی زمین بومی اقیانوسیه هستند. بقیه بومی قاره آمریکا هستند. در استرالیا و اقیانوسیه، کیسه‌داران با تهدید یا رقابتی از جانب شکارچیان بزرگ روبه‌رو نبودند. کانگورو قرمز، بزرگ‌ترین کیسه‌دار جهان، می‌تواند تا ۲ متر ارتفاع و تا ۱۰۰ کیلوگرم وزن داشته باشد. در آمریکا، جانوران کیسه‌دار، مانند صاریغ، بسیار کوچکتر هستند.

زبان‌ها

[ویرایش]

زبان‌های بومی اقیانوسیه به سه گروه جغرافیایی عمده تقسیم می‌شوند:

زبان‌های استعماری عبارتند از انگلیسی در استرالیا، نیوزیلند، هاوایی، و بسیاری از مناطق دیگر. فرانسوی درکالدونیای جدید،پلی‌نزی فرانسه،والیس و فوتونا ووانواتو، ژاپنی درجزایر اوگاساوارا (بونین)،اسپانیایی درمجمع‌الجزایر گالاپاگوس وجزیره ایستر.[۱۵]

کریول‌هایی نیز وجود دارند که از تعامل مالایی یا زبان‌های استعماری با زبان‌های بومی پدید آمده‌اند. شماری از این زبان‌های آمیخته عبارتند ازتوک پیسین،بیسلاما،چاباکانو، زبان‌های مختلف تجاری و کریول مالایی،پیجین هاوایی،زبان نورفکی وزبان پیت‌کرنی. تماس بین آسترونزی‌ها و پاپوآیی‌ها منجر به موارد متعددی زبان‌های ترکیبی مانند مایسین شده است.

مهاجران تازه نیز زبان‌های خود را به منطقه آورده‌اند، مانند ماندارین، هندی، ایتالیایی، عربی، پرتغالی، لهستانی، آلمانی، اسپانیایی، روسی، کره‌ای،کانتونی و یونانی، از جمله در استرالیا و نیوزلند، یاهندی فیجی در فیجی.

دین‌ها

[ویرایش]

دین غالب در اقیانوسیهمسیحیت (۷۳٪) است. یک نظرسنجی در سال ۲۰۱۱ نشان داد که ۹۲٪ در ملانزی، ۹۳٪ در میکرونزی و ۹۶٪ در پلی‌نزی خود را مسیحی توصیف کردند. کیش‌هایروح‌باورانه نیز در میان قبایل سنتی جزایر رواج دارد. به باور این کیش‌ها، روح‌های پلیدی وجود دارند که مردم را مسموم می‌کنند و باعث بدبختی ومرگ می‌شوند.در سرشماری‌های تازه در استرالیا و نیوزیلند بخش بزرگی از جمعیت، خود رابدون دین معرفی کرده است که گرایش‌های آنان در دسته‌هایی مانندانسان‌گرایی،بی‌خدایی،ندانم‌گرایی وخردگرایی جای می‌گیرد. در سرشماری سال ۲۰۱۸، ۳۷٪ از نیوزلندی‌ها به مسیحیت اعتقاد داشتند و ۴۸٪ اعلام کردند که دین ندارند. در سرشماری سال ۲۰۱۶، ۵۲٪ از جمعیت استرالیا خود را مسیحی و ۳۰٪ «بدون دین» اعلام کردند. در تونگا زندگی روزانه به شدت زیر تأثیر سنت‌های پلی‌نزیایی و آیین مسیح قرار دارد.

مسجداحمدیه در جزایر مارشال تنها مسجد در محدوده میکرونزی است. یکی مسجد دیگر در تووالو متعلق به همین فرقه است.مشرق‌الاذکار بهاییان درتیاپاپاتای ساموآ یکی از هفت بنای اصلی دینی بهایی در جهان است.

از دیگر ادیان این منطقه می‌توان به بودیسم وهندوئیسم اشاره کرد که شماری از آن‌ها در استرالیا و نیوزلند زندگی می‌کنند. پیروان یهودیت،آیین سیک وجینیسم نیز حضور دارند. سر آیزاک آیزاکس اولین فرماندار استرالیایی متولد استرالیا و اولین نماینده نایب سلطنتی یهودی در امپراتوری بریتانیا بود.

جنبش شاهزاده فیلیپ در اطراف روستای یاونانن در جزیرهتانا در جنوبوانواتو پیروانی دارد.

گردشگری

[ویرایش]

گردشگران بیشتر از ژاپن، بریتانیا و ایالات متحده می‌آیند. فیجی در حال حاضر سالانه تقریباً نیم میلیون گردشگر را جذب می‌کند که بیش از یک چهارم آن‌ها از استرالیا می‌آیند. این از سال ۱۹۹۵ تاکنون ۱ میلیارد دلار یا بیشتر به اقتصاد فیجی کمک کرده است، اما دولت فیجی به دلیل اقتصاد نامرئی در صنعت گردشگری احتمالاً این ارقام را دست کم می‌گیرد.

وانواتو به عنوان یکی از بهترین مقاصد تعطیلات برایغواصانی شناخته می‌شود که مایل به کشف صخره‌های مرجانی در منطقه اقیانوس آرام جنوبی هستند. وانواتو محل ساخت چندین برنامه تلویزیونی واقع‌نما، ازجمله سریال استرالیاییبازمانده بوده که این به ترویج گردشگری آن کمک کرده است.

گردشگری در استرالیا جزء مهمی از اقتصاد آن کشور است. درسال مالی ۲۰۱۴/۱۵، گردشگری ۳٪ ازتولید ناخالص داخلی استرالیا را تشکیل می‌داد که ۴۷٫۵ میلیارد دلار استرالیا به اقتصاد ملی کمک کرد. در سال ۲۰۱۵، ۷٫۴ میلیون بازدیدکننده به این کشور وارد شدند. دیدنی‌های محبوب استرالیا شاملبندرگاه سیدنی (تالار اپرای سیدنی،پل بندرگاه سیدنی،باغ گیاه‌شناسی سلطنتی و غیره),گلد کوست وشهر بازی آن،ساختمان نمایشگاه سلطنتی درملبورن،سد بزرگ مرجانی درکوئینزلند،دوازده حواری درویکتوریا واولورو (کوه آیرس) درصحرای استرالیا است.

گردشگری در نیوزیلند ۷٫۳ میلیارددلار نیوزیلند (یا ۴ درصد) از تولید ناخالص داخلی این کشور در سال ۲۰۱۳ بوده و همچنین به‌طور مستقیم از ۱۱۰۸۰۰ شغل تمام‌وقت (تقریباً ۶ درصد از نیروی کار نیوزیلند) را پشتیبانی می‌کند. هزینه‌های توریستی بین‌المللی ۱۶ درصد از درآمد صادراتی نیوزیلند (نزدیک به ۱۰ میلیارد دلار نیوزیلند) را تشکیل می‌دهد. گردشگری بین‌المللی و داخلی هر سال در مجموع ۲۴ میلیارد دلار نیوزیلند به اقتصاد نیوزلند کمک می‌کند.تنگه میلفورد در جزیره جنوبی مشهورترین مقصد گردشگری نیوزیلند است.

تنها در سال ۲۰۰۳، طبق داده‌های دولت ایالتی، بیش از ۶٫۴ میلیون بازدیدکننده به جزایر هاوایی با هزینه‌های بیش از ۱۰٫۶ میلیارد دلار سفر کردند. به دلیل آب و هوای معتدل در طول سال، سفرهای گردشی به این جزیره در سراسر سال محبوبیت زیادی دارد. در سال ۲۰۱۱، هاوایی شاهد افزایش ورود و سهم گردشگران خارجی از کانادا، استرالیا و چین به ترتیب ۱۳، ۲۴ و ۲۱ درصد نسبت به سال قبل خود بود.

هنر

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی:هنر اقیانوسیه
مرتبط

هنرسنگ‌نگاره،خال‌کوبی، نقاشی،کنده‌کاری روی چوب و بافندگی از اشکال هنری رایج در جوامع بومی اقیانوسیه است. مردمان اولیه اقیانوسیه فاقد خط و نوشتار بودند و آثاری را بر روی مواد تجزیه‌شدنی می‌ساختند، بنابراین اسناد کمی از آن‌ها از این زمان وجود دارد. هنر صخره‌ای بومی استرالیا قدیمی‌ترین و غنی‌ترین سنت ناگسسته هنر در جهان است که قدمت آن به ۶۰ هزار سال پیش می‌رسد و در صدها هزار مکان ثبت شده است. این نقاشی‌های سنگی چندین کارکرد داشتند. برخی برای «جادو» استفاده می‌شدند، برخی دیگر با آرزوی افزایش جمعیت حیوانات برای شکار، و برخی نیز صرفاً برای سرگرمی نگاشته می‌شدند.

مجسمه‌سازی در اقیانوسیه برای اولین بار در گینه نو به شکل مجموعه‌ای از تندیس‌های سنگی که در سراسر جزیره، به‌ویژه در کوه‌ها، یافت می‌شود، نمود پیدا کرده است. یافتن یک چارچوب زمانی برای این قطعات در بیشتر موارد دشوار است، اما تاریخ یکی از آن‌ها به ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد می‌رسد. تا سال ۱۵۰۰ قبل از میلاد، فرهنگ لاپیتا، نوادگان موج دوم مهاجرت، شروع به گسترش در جزایر دورتر کرد. تقریباً در همان زمان، هنر در گینه نو ظاهر شد، از جمله اولین نمونه‌های مجسمه‌سازی در اقیانوسیه. از حدود سال ۱۱۰۰ بعد از میلاد، مردم جزیره ایستر ساخت نزدیک به ۹۰۰موآی (مجسمه سنگی بزرگ) را آغاز کردند. در حدود سال ۱۲۰۰ پس از میلاد، مردم پوهنپی، جزیره‌ای در میکرونزی، دست به ساخت سازه‌های سنگی بزرگ دیگری زدند ونان مدال، شهری از جزایر مصنوعی و شبکه‌ای از کانال‌ها، را ساختند. هنر هاوایی شامل کنده‌کاری روی چوب، کار با پَر، سنگ‌نگاره، پارچه پوست درخت (که در هاوایی کاپا و در جاهای دیگر اقیانوس آرام تاپا نامیده می‌شود) و خالکوبی است. بومیان هاوایی نه فلز داشتند و نه پارچه‌های بافته‌شده.

منابع

[ویرایش]

Wikipedia contributors, "Oceania," Wikipedia, The Free Encyclopedia

  1. دانشنامه بریتانیکا، مدخل اقیانوسیه.
  2. دانشنامه بریتانیکا. مدخل اقیانوسیه.
  3. Terrestrial ecozone
  4. de Brosses, Charles (1756).Histoire des navigations aux terres Australes. Contenant ce que l'on sçait des moeurs & des productions des contrées découvertes jusqu'à ce jour; & où il est traité de l'utilité d'y faire de plus amples découvertes, & des moyens d'y former un établissement [History of voyages to the Southern Lands. Containing what is known concerning the customes and products of the countries so far discovered; and treating of the usefulness of making broader discoveries there, and of the means of setting up an establishment there](به فرانسوی). Paris: Durand. Retrieved2013-12-08.
  5. United Nations geoscheme
  6. History of Oceaniaبایگانی‌شده در ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۱ توسطWayback Machine | Essential Humanities. (2022). Essential-humanities.net. Retrieved 21 January 2022.
  7. https://www.newworldencyclopedia.org/entry/Polynesia
  8. Wayfinders: Polynesian History and Origin. (2022). Pbs.org. Retrieved 22 January 2022, fromhttps://www.pbs.org/wayfinders/polynesian2.html
  9. Wayfinders: Polynesian History and Origin. (2022). Pbs.org. Retrieved 22 January 2022, fromhttps://www.pbs.org/wayfinders/polynesian2.html
  10. Polynesia, an introduction (article) | Khan Academy. (2022). Khan Academy. Retrieved 22 January 2022, fromhttps://www.khanacademy.org/humanities/art-oceania/oceania-peoples-and-places/polynesia/a/polynesia-an-introduction
  11. History of Oceaniaبایگانی‌شده در ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۱ توسطWayback Machine | Essential Humanities. (2022). Essential-humanities.net. Retrieved 21 January 2022.
  12. National Climate Centre."BOM – Climate of Australia".webarchive.nla.gov.au. Archived fromthe original on 2009-03-17.
  13. "Official records for Australia in January".Daily Extremes. Bureau of Meteorology. 31 July 2013. Retrieved12 March 2013.
  14. Burt, Christopher (15 May 2012)."New Wettest Location for U.S.A. Discovered?".Wunderground. Weather Underground. Retrieved30 August 2018."30-year mean precipitation at Big Bog for the POR of 1978-2007 is 404.4”.
  15. Silva, Diego B. (2019)."Language policy in Oceania".Alfa - Revista de Linguística.63–2.
کشورهای مستقل
قلمروهای وابسته و دیگر قلمروها
استرالیا
فرانسه
نیوزیلند
بریتانیا
ایالات متحده
استرالزی
ملانزی
میکرونزی
پلی‌نزی
قاره‌های شش‌گانه
دسته‌بندی‌های دیگر
دیرین‌قاره‌ها
ابرقاره‌ها
قاره‌ها
قاره‌های زمین‌شناختی آینده
قاره‌های زیر آب
قاره‌های تخیلی
مربوط:جغرافیا
مکان آفریقاآفریقاشمالی(مغرب) • مرکز • جنوب • غرب • شرق مکان خاورمیانهخاورمیانهشبه جزیره عربستان • قفقاز • شام • میان‌رودان • فلات ایران • آسیای کوچک • آناتولی
مکان آمریکاآمریکاشمال(شمالی • میانه • مرکزی • کارائیب) • جنوب(مخروط جنوبی) • آنگلو • لاتینمکان اقیانوسیهاقیانوسیهاسترالزی • ملانزی • میکرونزی • پلی‌نزی
مکان آسیاآسیاشرق(خاور دور • آسیا-اقیانوسیه)  • جنوب‌شرقی(هندوچین • مجمع‌الجزایر مالایی)  • جنوب  • جنوب باختر  • مرکز • شمال(سیبری)مکان مناطق قطبیقطبیشمالگان · جنوبگان
مکان اروپااروپاغرب • مرکز • شرق • شمال • جنوباقیانوس‌های جهاناقیانوس‌هاجهان • شمال • اطلس • هند • آرام • جنوب
ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برایاقیانوسیه دارد.
درویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔاقیانوسیه موجود است.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=اقیانوسیه&oldid=42969186»
رده‌ها:
رده‌های پنهان:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp