اقصی چین | |
|---|---|
Region administered by China | |
| اقصی چین | |
 TheKarakash River (Black Jade River) flows north from its source near the town of Sumde in Aksai Chin, to cross theکونلون | |
 موقعیت اقصی چین در نقشه | |
| مختصات:۳۵°۷′ شمالی۷۹°۸′ شرقی / ۳۵٫۱۱۷°شمالی۷۹٫۱۳۳°شرقی /35.117; 79.133 | |
| Administering Country | چین |
| مساحت | |
| • کل | ۵٬۱۸۰ کیلومتر مربع (۲۰۰۰ مایل مربع) |
| زبان‌ها | |
| • Spoken | زبان اویغوری |
| • Administrative | زبان‌های چینی |
اقصی چین (چینی:阿克赛钦،هندی:अक्साई चिनاویغوری:ئاقسای چىن) منطقه‌ای مورد مناقشه در شمال شرق ناحیهٔلداخکشمیر در رشته‌کوههیمالیا است. این منطقه هم‌اکنون تحت کنترلجمهوری خلق چین قرار دارد و بخشی از شهرستانختنمنطقهٔ خودمختارسین کیانگ به‌شمار می‌رود، در حالی که دولتهند آن را قسمتی از بخش لداخ ایالتجامو و کشمیر دانسته و مدعی حاکمیت بر آن است. ساخت یک جاده در این منطقه دلیل اصلی جنگ میانچین وهند در سال ۱۹۶۲ بود که با پیروزیچین پایان یافت.
واژه اقصی (اقصا) در عربی به معنی دورترین است و ترکیب اقصیِ چین ترکیبی است فارسی به معنای «دورترین نقطه چین».[۱][۲]
هر دو طرف هندی و چینی علی‌رغم اختلاف مرزی خود در سال ۱۹۹۶ متعهد شدند که بهخط کنترل واقعی احترام بگذارند. مرز کنترل واقعی خطی است که اقصای چین را از منطقه لداخ در کشمیر تحت کنترل هند جدا می‌کند و مطابق با مرز رسمی مورد قبول جمهوری خلق چین است. بخش‌هایی از این مرز تا حداکثر ۶٫۹۵۰ متر ارتفاع دارد.
این منطقه یکبیابان وسیع بسیار مرتفع با مساحت ۳۷٫۲۵۰ کیلومتر مربع است که چندیندریاچه نمک در ارتفاع ۴٫۸۰۰ متر تا ۵٫۵۰۰ متر از سطح دریا در آن واقع شده‌اند.
اقصی چین با توجه به آب‌وهوای سخت و ارتفاع بالا و وضعیت ناهمواری تقریباً به‌طور کامل خالی از سکنه‌است و هیچ سکونتگاه دائمی در آن وجود ندارد. از منابع طبیعی خاصی هم برخوردار نیست، اما با توجه به اینکه مسیر ارتباطی بینتبت و سین کیانگ و همین‌طور تبت و هندوستان محسوب می‌شود از اهمیت استراتژیکی خاصی برخوردار است. بارندگی در این منطقه هم اندک است چرا که کوه‌های مرتفع هیمالیا وقراقروم راهباران‌های موسمی هند را به این منطقه سد می‌کنند.
دولت هندوستان مدعی است که بر اساس خطوط مرزی چین و هند که دولتهند بریتانیا در این منطقه ترسیم کرده بود، اقصای چین بخشی از ایالتکشمیر هندوستان محسوب می‌شود، اما در سند ارائه شده از سوی دولت هندوستان، این منطقه از مرز به صورت هاشور زده به معنای عدم مشخص بودن دقیق محل مرز دیده می‌شود؛ مسئله‌ای که در مرزهند وپاکستان نیز به چشم می‌خورد از این رو دولت چین هیچگاه این خطوط مرزی را در شمال شرق کشمیر به رسمیت نشناخت.[۳]
پس از به قدرت رسیدن کمونیست‌ها در سال ۱۹۴۹ در چین، این کشور خواستار مذاکره با هند در مورد مرز دو کشور شد که مورد موافقت همسایه جنوبی قرار نگرفت. دولت چین چندی بعد با بر قرار کردن تسلط خود بر تبت و استقرار دوباره حکومت خود بر سین کیانگ به سوی بخش‌های شمال شرقیلداخ حرکت کرد. اهمیت این منطقه بسیار مرتفع و تقریباً خالی از سکنه برای چین از این جهت بود که به آن‌ها اجازه می‌داد با ساخت جاده‌ای در دست‌های اقصای چین ارتباطسین کیانگ وتبت را آسان‌تر کنند و تعدادی از گذرگاه‌های واقع در منطقهٔ بین هند و تبت را در اختیار خود بگیرند. این جاده در سال‌های ۱۹۵۶ و ۱۹۵۷ تکمیل شد و هندی‌ها با توجه به خالی از سکنه بودن این منطقه تا مدتی متوجه حضور چینی‌ها به اقصای چین نشدند. جاده‌ای که توسط چینی‌ها در این منطقه ساخته شد و بر اهمیت راهبردی آن افزود، قسمتی از بزرگراه ملی ۲۱۹ چین است که تبت را به سین کیانگ متصل می‌کند. در کنار این جاده سکونتگاه انسانی وجود ندارد و فقط چند ایست بازرسی و ایستگاه نظامی کوچک در آن قرار دارند.در این میان، اجرای سیاست «به پیش» هندوستان مبنی بر پیشروی پاسگاه‌های مرزی در مناطق مورد اختلاف بر اختلافات دامن زد.[۳]
پس از آن درگیری‌های مرزی بین دو کشور در این منطقه آغاز شد و در جنگ ۱۹۶۲ چین و هند به اوج خود رسید که با موفقیت چین در حفظ تسلط خود بر اقصای چین به پایان رسید.
پس از جنگ چین و هند، دولتپاکستان که از کمک‌های نظامی آمریکا و اروپا به هند خشمگین بود و ادعای حکومت بر کشمیر (و در نتیجه اقصای چین به عنوان بخشی از کشمیر) را داشت، حاکمیت چین را بر اقصای چین به رسمیت شناخت.
از دههٔ ۱۹۸۰ به این سو دو کشور چین و هند سعی کرده‌اند تا روابط خود را بهتر کنند و در توافقنامه‌های سال‌ها ۱۹۹۳ و ۱۹۹۶ هر دو کشور متعهد شده‌اند که در آن سوی مرزدوفکتو چین و هند معروف به «مرز کنترل واقعی» فعالیتی را انجام ندهند. اما هندوستان ادعای حاکمیت خود را از اقصای چین پس نگرفته و راه حلی قطعی برای این مناقشه به دست نیامده‌است.
http://dictionary.abadis.ir/fatofa/اقصای/
