| اردشیرخوره Arđaxšēr-Xwarra | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بخشی ازاستان ساسانیپارس | |||||||||
| حدود ۲۲۴ تا ۶۵۱ میلادی | |||||||||
نقشهاستان ساسانی پارس | |||||||||
| مرکز | شهر گور | ||||||||
| تاریخچه | |||||||||
| دوران تاریخی | دوران باستان پسین | ||||||||
• تأسیس | ۲۲۴ میلادی | ||||||||
• فروپاشی | ۶۵۱ میلادی | ||||||||
| |||||||||
| امروزه بخشی از | |||||||||
کورهٔ اَردِشیرخُورّه (یاکوره اردشیر) یکی از پنجکوره (بخش)فارس قدیم بوده که منسوب بهاردشیر بابکان است.[۱][۲] مرکز این کوره شهرگور بوده است.
دردورهٔ ساسانی و اوایلاسلام این کوره ازشیراز تاخلیج فارس و جزایرخارگ وقشم، از شرق تادارابگرد و از غرب تابیشاپور وکازرون را در بر میگرفت.
مناطقگور (فیروزآباد)،خفر،سیمکان،میمند،سیراف و جزایرکیش وهندورابی در محدودهٔ آن بود و پس ازاستخر بزرگترین کورهٔ فارس بهشمار میآمد.
این بخش نامش را ازشهر مرکزی و کرسینشین خود شهر اردشیرخوره (گور) گرفته بود؛ شهری کهاردشیر بابکان پیش ازنبرد هرمزدگان بنیاد گذاشت ومرکز حکومت فارس را ازاستخر به آن انتقال داد.[۳] پس از چیرگیعربها، شیراز به جای شهر گور مرکز ایالت فارس شد وعضدالدوله دیلمی اسم گور را تغییر داده،فیروزآباد نامید.[۴]
درزبان فارسی قدیم کلمه《خره》بهمعنی《روشنی》است، و بنابراین اردشیرخوره به یادبود و به افتخار اردشیر ساسانی نامگذاری شده بود.[۵]
به برکت وجودبندر سیراف و همچنیناقلیم مناسب، منطقهٔ فیروزآباد توانست در دوران اسلامی هم رونق و آبادانی خود را حفظ کند. سیراف مهمترین بندرگاه خلیج فارس و قطب اقتصادی منطقه بود و بیشترتجارت دریایی ایران بامصر،هندوستان وچین از طریق این بندر انجام میشد.[۶]
مورخان از آب وهوای خوب و حاصلخیزی این ناحیه یاد کردهاند. درتاریخ بلعمی آمده «این جور (گور) شهری است که در پارس خرّمتر از آن شهر نیست، بااسپرغمها و میوهها و درختان و آبهای روان…»[۷]محمد مقدسی نیز دربارهٔ فیروزآباد مینویسد: «شهری بسیار نیکوست و انسان از هر دروازهٔ شهر که بیرون رود تا یک فرسخ در باغ و عمارت راه میپیماید»[۸] معروف بود که در این منطقه درختان گرمسیری و سردسیری در یک باغ عمل میآید وگل سرخ وگلاب آن را در سرزمینهای دیگر میشناختند.