برایتأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. لطفاً با توجه بهشیوهٔ ویکیپدیا برای ارجاع به منابع، با ارائهٔمنابع معتبر بهبهبود این مقاله کمک کنید. مطالب بیمنبع را میتوان به چالش کشید و حذف کرد. یافتن منابع: "اخباریگری" – اخبار ·روزنامهها ·کتابها ·آکادمیک ·جیاستور (چگونگی و زمان حذف پیام این الگو را بدانید) |
اخباریان شاخهای از اسلام شیعه دوازده امامی است که پیروان آن از یک فقیه (مرجع) تقلید نمیکنند. اخباریها استفاده از استدلال استقرایی از طریق فقهای آموزشدیده اسلامی برای استخراج احکام در شریعت اسلامی را رد میکنند،[۱] و معتقدند که تقلید از هر کسی جز یکی ازچهارده معصوم اسلام دوازده امامی حرام است.[۲]
اصطلاح اخباری از «خبرات» به معنای اخبار یا گزارشها گرفته شده است، در حالی که «اصولی» از «اصول الفقه» به معنای اصول فقه اسلامی گرفته شده است. اخباریها، برخلاف اصولیها، اصول فقه را قبول ندارند - یعنی تلاش برای تدوین مجموعهای منسجم از اصول حقوقی مبتنی بر احکامی که امامان پیش از غیبت آخرین امام صادر کردهاند.[۳] اخباریها ادعا میکنند که مستقیماً از اهل بیت تقلید میکنند، به این دلیل که امامان معصوم هستند و مرجع، هر چقدر هم که در فقه اعلم باشد، معصوم نیست. دانش احکام دینی یا فقه اسلامی که اخباریها از آن استفاده میکنند، از طریق محدثان زنده که احادیث احکام چهارده معصوم را بدون تفسیر آنها روایت کردهاند، به نسلهای گذشته منتقل میشود. تفسیر قرآن و دانش کامل و عمیق عرفانی (الراسخون فی العلم) وحی از امامان نیز به نسلهای بعدی منتقل میشود.
از قرن بیست و یکم، اخباریها اقلیت کوچکی را در اسلام شیعه تشکیل میدهند و اصولیها اکثریت جریان اصلی را تشکیل میدهند. اخبارگرایی به عنوان یک جنبش احیاگر با نوشتههایمحمد امین استرآبادی (متوفی ۱۶۲۷) آغاز شد و بیشترین نفوذ خود را در اواخر صفویه (۱۷۳۶-۱۵۰۱) و اوایل دوران پس از صفویه به دست آورد. با این حال، اندکی پس از آن،محمد باقر بهبهانی (متوفی ۱۷۹۲) به همراه دیگر مجتهدان اصولی، بخش عمدهای از جنبش اخباری را ریشهکن کردند. امروزه این جریان عمدتاً در بصره، عراق، بحرین، حیدرآباد، هند، تانزانیا و شهرهای مختلف پاکستان[۴] (کراچی، سهوان، حیدرآباد، لاهور، فیصل آباد، چکوال و گجرخان) یافت میشود و طبق گزارشها "تنها تعداد انگشتشماری از علمای شیعه تا به امروز اخباری باقی ماندهاند."[۵]
از علمای بزرگ اخباری میشود بهمحمدامین استرآبادی،علامه مجلسی،محمدتقی مجلسی، شیخحر عاملی،شیخ صدوق،کلینی وسید رضی اشاره کرد.
اکثر یاران و انصار اهل بیت محدث و از اخباریان بودهاند، در زمان اهل بیت مکتب اخباری بسیار پر رونق بوده است، از زمان قاجار از رونق آن کم شده است و با پیروزی انقلاب اسلامی ایران از رونق افتاده است، اکثر علمایایران صفوی از اخباریان بودهاند، در زمانایران صفوی اخباریگری حزب غالبحوزههای علمیه بوده است.