وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا، الجولانی را در مه ۲۰۱۳ در فهرست تروریست‌های جهانی ویژه قرار داد،[۶] و چهار سال بعد یک جایزه ۱۰ میلیون دلاری را برای اطلاعات منجر به دستگیری او اعلام کرد.[۷][۸] الجولانی در ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۴ بیانیه‌ای صوتی منتشر کرد که در آن اظهار داشت با آمریکا و همپیمانان آن خواهد جنگید و جنگجویانش را به نپذیرفتن کمک از غرب در نبردشان باداعش فرا خواند.[۹] وی پیش از گسستن پیوندهایش باالقاعده در سال ۲۰۱۶[۱۰] از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷ نیز رهبریجبهه النصره، شاخه القاعده درسوریه را بر عهده داشت.[۱۱]با این حال در سال‌های اخیر وی دیدگاه معتدل‌تری از خود ارائه داده است. با این پیشنهاد که هیچ میلی به جنگ با کشورهای غربی ندارد و سوگند یاد کرده که از اقلیت‌ها محافظت خواهد کرد.[۱۲][۱۳][۱۴] جولانی در سخنرانی خود پس ازسقوطدمشق، ایران را به عنوان منبع فرقه‌گرایی و فساد محکوم کرد و این پیروزی را نقطه عطفی برای منطقه قلمداد کرد.[۱۵]
پدر الجولانی بعدها برای تکمیل تحصیلات عالی خود درعراق بعثی در سال ۱۹۷۱ از زندان گریخت. در این دوره او همچنین برای همکاری بافدائیانسازمان آزادی‌بخش فلسطین بهاردن سفر کرد. پدر او پس از بازگشت به سوریه در دهه ۱۹۷۰ که اکنونحافظ اسد بر آن حکومت می‌کرد، دوباره زندانی شد. او بعدها آزاد شد و بهعربستان سعودی پناه جست.[۱۹]
اوایل زندگی و جنگ عراق
الشرع در سال ۱۹۸۲ درریاض، عربستان سعودی که پدرش در آن تا سال ۱۹۸۹ به عنوان مهندس نفت کار می‌کرد، زاده شد. در آن سال خانواده الجولانی به سوریه بازگشت و او تا زمان نقل مکان به عراق در سال ۲۰۰۳ در محله شرقیالمزه دمشق زندگی کرد و بزرگ شد.[۱] نسبت «الجولانی»نام نظامی او است که بهبلندی‌های جولان سوریه اشاره دارد.[۲۰]
پس از این که الجولانی برای جنگ با سربازان آمریکایی پس ازحمله ۲۰۰۳ آن کشور به عراق به عراق رفت، به سرعت در سلسله مراتبالقاعده در عراق ترقی کرد.تایمز اسرائیل گزارش کرد که الجولانی از نزدیکانابومصعب الزرقاوی بوده است.[۲۱] الجولانی در مصاحبه‌ای در سال ۲۰۰۱ با برنامهخط مقدم اظهار داشت که او هرگز شخصاً الزرقاوی را ملاقات نکرده و هر گونه نقش رهبری در جریان اوایلمرحله ۲۰۰۳–۲۰۰۶ شورش عراق را جز جنگیدن به عنوان یک سرباز پیاده عادی تحت فرمان القاعده در عراق علیه اشغال این کشور را تکذیب کرد. پیش از درگرفتنجنگ داخلی عراق در سال ۲۰۰۶ الجولانی از سوی نیروهای آمریکایی دستگیر و بیش از پنج سال در زندان‌ها و بازداشتگاه‌های گوناگون زندانی شد. این زندان‌ها شاملابو غریب،کمپ بوکا، کمپ کاپر وکمپ تاجی بود.[۲۲]
جنگ داخلی سوریه
جبهة النصره
پس از مدت کوتاهی از آغاز قیام علیه دولت بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه، در سال ۲۰۱۱، الشرع، نقش کلیدی در برنامه‌ریزی برای تأسیس شاخه‌ای ازدولت اسلامی عراق در سوریه ایفا کرد و مسئول تشکیل گروهی موسوم بهجبهه النصره شد.[۲۳] این گروه در واقع شاخه سوری دولت اسلامی عراق تحت رهبریابوبکر بغدادی بود که وظیفه الشرع را تسهیل کرد و سلاح و پول در اختیار او و جنگجویانش قرار داد.[۲۴][۲۵]
در منابع مختلف دربارهٔ اینکه آیا الشرع خودش صاحب ایده تشکیل جبهه النصره بوده یا یکی دیگر از فرماندهان دولت اسلامی عراق، این ایده را مطرح کرده است، اختلاف نظر وجود دارد؛ اما آنچه مسلم است، این است که الشرع در ژانویه ۲۰۱۲ به عنوان امیر جبهه النصره تعیین شد.[۲۶] در همین دوره، وزارت خارجه آمریکا، جبهه النصره را یک «سازمان تروریستی» اعلام کرد و اشاره نمود که این گروه صرفاً یک نام مستعار جدید برایالقاعده در عراق (که با نام دولت اسلامی عراق نیز شناخته می‌شد) است. تحت رهبری الشرع، جبهه النصره به‌تدریج به یکی از قوی‌ترین گروه‌های جهادی در سوریه تبدیل شد.[۲۷]
درگیری با داعش
درگیری الجولانی با داعش وقتی در سال ۲۰۱۳، تلاشابوبکر بغدادی برای انحلالجبهه النصره به عنوان یک گروه مستقل و ادغام مستقیم آن در دولت اسلامی عراق تحت عنواندولت اسلامی عراق و شام (داعش) را نپذیرفت، اوج گرفت. این حرکت، همه خودمختاری محلی جبهه النصره را از بین می‌برد و همه رهبران، تصمیمات و اقدامات آنها را مستقیماً تحت کنترل ابوبکر بغدادی قرار می‌داد. الجولانی برای جلوگیری از از دست دادن خودمختاری و هویت منفرد جبهه النصره، مستقیماً بهایمن الظواهری که از درخواست الجولانی برای جدایی گروه او به عنوان یک نهاد مستقل پشتیبانی کرد سوگند وفاداری خورد. با این که پیش از این النصره از طریقدولت اسلامی عراق سوگند وفاداری خورده بود، اکنون دیگر آن را دور می‌زد و تابع مستقیم القاعده می‌شد. این تغییر در زنجیره وفاداری النصره را شاخه رسمی سوری القاعده کرد.[۲۸][۲۹] ابوبکر البغدادی با وجود سوگند وفاداری خود به ایمن الظواهری، این حکم را رد کرد و اعلام کرد دو سازمان در هم ادغام می‌شوند. با این تصمیم، درگیری بین جبهه النصره و داعش بر سر کنترل قلمرو در سوریه درگرفت.[۳۰][۲۱]
احیای جبهه النصره
وی در ۲۷ مه ۲۰۱۵ نخستین مصاحبه رسانه‌ای خود را به صورت یک گفتگوی تلویزیونی با شبکه خبریالجزیره[۳۱] انجام داد. وی در این گفتگوی ۵۰ دقیقه‌ای سیاست‌های جبهة النصره وجیش‌الفتح (ائتلاف مخالفان حکومت اسد) را برای جنگ با حکومت اسد تشریح کرد.[۳۲] به گفته جولانی جنگ جبهه النصره با افرادی است که به قتل و شکنجه و تجاوز به اهل سنت اقدام کرده‌اند.علویان سوریه از نظر فقها و کارشناسان از دین خارج محسوب می‌شوند. اما اگر علوی‌ها از حکومت و شرک تبری بجویند برادران ما هستند و از آنها دفاع می‌کنیم. وی تأکید کرد که از مسیحیان و هیچ‌کس دیگریجزیه نمی‌گیریم و سربازان حکومت هم اگر اسلحه خود را زمین بگذارند و تسلیم شوند آزاد هستند حتی اگر هزار نفر را کشته باشند. جولانی همچنین اعلام کرد که آنها هیچ برنامه‌ای برای حمله به آمریکا و اروپا ندارند و ایمن الظواهری رهبر القاعده تأکید کرده که سوریه را پایگاه حمله به آمریکا و اروپا نکنیم. اما اگر حملات هوایی آمریکایی‌ها به ما ادامه پیدا کند امکان دارد تا انتخاب‌های دیگری داشته باشیم.
جولانی همچنین به درگیری‌های و اختلافات اساسی جبهه النصره با داعش اشاره کرد و مدعی شد که نظام اسد وحزب‌الله لبنان و داعش به دلیل منافع مشترکی که دارند با آنها در جنگ هستند و در نبردهای کوهستانقلمون زمانی که با حزب‌الله در جنگ بودند نیروهای داعش از پشت به آنها حمله کرده‌اند.
بشار جعفری سفیر دولت سوریه درسازمان ملل متحد در واکنش به مصاحبه ابو محمد جولانی با شبکه الجزیره گفت: «آیا شبکهالجزیرهقطر روز گذشته مصاحبه‌ای را با رهبر گروه تروریستی جبهه النصره پخش نکرده است که نوید می‌دهد سوریه با قوانین شریعت اداره خواهد شد؟ آیا قطر می‌خواهد با این مصاحبه به ما اعلام کند که گروه تروریستی جبهه النصره یک گروه تروریستیمیانه‌رو است؟»
در اکتبر ۲۰۱۵ الجولانی خواهان حملات بی‌ملاحظه به روستاهای علوی در سوریه شد. او گفت: «انتخابی جز تشدید نبرد و هدف قرار دادن شهرها و روستاهای علوی در لاذقیه نداریم.»[۳۳] الجولانی همچنین خواستار حمله مسلمانانشوروی سابق به غیرنظامیان روس شد.[۳۴][۳۵]
جبهه فتح الشام
در ۲۸ ژوئیه ۲۰۱۶ الجولانی در پیامی ضبط شده اعلام کرد جبهه النصره از این پس تحت نام جدیدجبهه فتح الشام فعالیت خواهد کرد.[۳۶] الجولانی در بخشی از این اعلامیه اظهار داشت که این گروه تغییر نام داده شده وابسته به هیچ موجودیت بیرونی نیست. با این که برخی تحلیلگران این حرف را به معنای جدا شدن این گروه از القاعده دانستند، این گروه مشخصاً در اعلامیه ذکر نشده بود و الجولانی در آن زمان صریحاً سوگند وفاداری خود به ایمن الظواهری را نشکست.[۳۷]
هیئت تحریر شام
در ۲۸ ژانویه ۲۰۱۷ جولانی انحلال جبهه فتح شام و ادغام آن در یک سازمان اسلامگرای بزرگتر به نامهیئت تحریر شام را اعلام کرد. این گروه تحت این عنوان مبارزه با القاعده و داعش را برای ایستادگی در سمت ملل غربی اولویت بخشید. هیئت تحریر شام داعش، القاعده و بیشتر نیروهای متخاصم را در قلمرو خود شکست داد واستان ادلب را تحت کنترل خود گرفت که از طریق متحدشدولت نجات سوریه مدیریت می‌شد.[۳۸]
رهبری حملات
تحت رهبری او، جبهه النصره، جبهه فتح الشام و هیئت تحریر الشام بین سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۷ چندین حمله انتحاری و کشتارهای پاکسازی فرقه‌ای علیه شیعیان، دروزها و علوی‌ها انجام دادند. این حملات شامل بمب‌گذاری میدان در ژانویه ۲۰۱۲کشتار حطله،[۳۹] کشتار قَلْب لوزه، حمله زَرَعَه[۴۰] و یکی از بمب‌گذاری‌های دمشق در مارس ۲۰۱۷ می‌شود.[۴۱][۴۲][۴۳] همچنین جبهه النصره به انجام بمب‌گذاری‌های دمشق در ۱۰ مه ۲۰۱۲[۴۴]وبمب‌گذاری فوریه ۲۰۱۳ دمشق مظنون بود.[۴۵]
در ۲۷ نوامبر ۲۰۲۴ (۷ آذر ۱۴۰۳) حملاتی با همکاری ائتلافی ازگروه‌های مخالف دولت سوریه به رهبری هیئت تحریر شام و با حمایت گروه‌های متحد تحت حمایتترکیه[۴۶][۴۷] درارتش ملی سوریه عملیاتی را علیه نیروهای طرفدارارتش عربی سوریه در شهرهایادلب،حلب وحماة آغاز کردند.[۴۸] نیروهای اپوزیسیون سوریه تحت رهبری الجولانی موفق شدند این مناطق و سپسحمص ودمشق را به آسانی و تقریباً بدون مقاومت تصرف کنند.[۴۹][۵۰] هنگامی که نیروهای اپوزیسیون در دسامبر ۲۰۲۴ به دمشق رسیدند، اسد و خانواده‌اش از سوریه فرار کردند و رژیم اسد در سوریه به پایان رسید.[۵۱] پس از تصرف دمشق، الجولانی با عوامل دولت اسد دیدار کرد تا در مورد انتقال قدرت به شکلی توافقی و منظم گفتگو کند و سپسمحمد البشیر را به عنوان نخست‌وزیر موقت سوریه منصوب کرد.[۵۲][۵۳]
در این درگیری‌ها متحدان سوریه (ایران وروسیه) هر کدام به دلایل خودشان با عدم مداخله در جنگ به اسد کمک نکردند.[۵۴] روسیه درگیرجنگ اوکراین بود و ایران به دلیل تضعیف محور مقاومت پس از تضعیف حزب‌الله به علت نبرد با اسرائیل و همچنین فشارهای وارده از سوی غرب، مداخله نکرد.[۵۵] الجولانی در سخنرانی پیروزی خود پس از سقوط دمشق، الجولانی این پیروزی را نقطه عطفی برای منطقه و پایانی برای جاه طلبی‌های ایران و افزایش فساد و فرقه‌گرایی قلمداد کرد.[۵۶]
مواضع
الجولانی در یک مصاحبه با کانال خبری سوریه تی‌وی در پاسخ به حملات هوایی مداوماسرائیل به سوریه گفت که پس از سقوط رژیم اسد، اسرائیل دیگر هیچ بهانه‌ای برای حمله به خاک سوریه ندارد. او همچنین از راه‌حل‌های دیپلماتیک به‌عنوان تنها راه برای تضمین امنیت به‌جای ماجراجویی‌های نظامی بی‌محابا صحبت کرد.[۵۷][۵۸] گزارش‌ها حاکی است که الشرع به گروهی از خبرنگاران گفته است که هیئت تحریر الشام به اجرای توافقنامه ۱۹۷۴ جداسازی نیروها کهجنگ یوم کیپور را خاتمه داد، ادامه خواهد داد.[۵۹]
ابومحمد الجولانی، رهبر هیئت تحریر الشام، در مصاحبه‌ای باسی‌ان‌ان تأکید کرد که گروه او با مردم ایران دشمنی ندارد و از آنها خواسته تا نیروهای خود را از سوریه خارج کنند. او همچنین اعلام کرد که پس از خروج نیروهای ایرانی، دیگر دلیلی برای دخالت خارجی در سوریه وجود ندارد. الجولانی بر اهمیت راه‌حل‌های دیپلماتیک برای حفظ امنیت منطقه به جای استفاده از راهکارهای نظامی تأکید کرد.[۶۰]
Griswold, Eliza (17 December 2024)."Reasons to Leave Syria—and to Return".The New Yorker. Archived fromthe original on 17 December 2024.He wanted to see how Abu Mohammed al-Jolani, the head of Hay’at Tahrir al-Sham—an Islamist group formerly linked to the Islamic State and Al Qaeda—and now the de-facto leader of Syria, behaved.
↑"Interview-Abu Mohammad al-Jolani".PBS Frontline. 2 April 2021.Most of the information available on the internet is false... No, I didn’t meet Abu Musab al-Zarqawi. Abu Musab al-Zarqawi was mostly present in Fallujah and Ramadi and around this region, and I was in Mosul during that time. I was a regular soldier. I wasn’t involved in any major operations that I would meet al-Zarqawi.
.jpg)
.svg)
