آناتولی واژه یونانیآناتول به معنی شرق یا طلوع آفتاب است.[۱][۲] مرجع این نام‌گذاری در طول تاریخ متغیر بوده است. شاید در اصل تنها برای نامیدن مستعمراتایونیان در ساحل آسیای صغیر کاربرد داشته است. درامپراتوری بیزانس نیز آناتولیکا به بخش‌های میانی و غربی ترکیه امروزی گفته می‌شده است.[۳][۴]
ارمنستان غربی به بخشی ازسرزمین کوهستانی ارمنستان و منطقه‌ای از کرانهٔ رودخانهٔکورا و ساحلدریای سیاه، به سمتارمنستان کوچک وکوهستان‌های پونتیک، به طرف دشت‌های شمالمیانرودان، گفته می‌شود و تغییر این نام به آناتولی شرقی از سوی حکومت‌ها و منابع تُرک در راستای نادیده انگاشتن جغرافیای تاریخی این منطقه از جهان است در صورتی که آناتولی، در واقع، به منطقه‌ای ازآسیای صغیر گفته می‌شود که فلات ارمنستان به هیچ وجه در آن قرار نمی‌گیرد.[۶][۷]واژهٔ کوهستان‌ها یا فلات ارمنستان واژه‌ای کاملاً علمی است که از لحاظزمین‌شناسی به مناطق خاص جغرافیایی، که دارای شرایط یکسان از لحاظ جغرافیایی و زمین‌شناسی هستند، گفته می‌شود. فلات ارمنستان از لحاظ علمی عبارت است از برجستگی‌هایی در سطح زمین که پیدایش آن‌ها معلول شرایطی خاص درآسیا بوده. این برجستگی‌ها را زمین‌شناس معروف آلمانی،اتو ویلهلم هرمان فن آبیش بلندی‌ها یا کوهستان‌های ارمنستان[۸] نامیده است.
در سال ۲۰ پیش از میلاد، دِرَفش رومیان بازگردانده می‌شود.∗ آناتولی وسوریه توسط دولتاشکانی بهروم پس داده می‌شود.[۹]این منطقه از زمان غلبهکورش بزرگ بر پادشاه لیدی تا آمدن اسکندر، همواره بخشی از شاهنشاهی ایران هخامنشی بود.
در سال ۱۹۶ میلادیامپراتوری روم براین سرزمین تسلط یافت. در سال ۳۹۵ میلادی با تجزیهٔ دولت روم به دوامپراتوری روم شرقی وامپراتوری روم غربی، سرزمینی که شامل ترکیه کنونی است قسمتی از روم شرقی یابیزانس گردید. پایتخت این دولت شهربیزانس بود؛ که در زمانکنستانتین امپراتور روم و با رسمیت یافتن مذهب مسیح تغییر نام یافت و به «کُنستانتینوپولیس» نامور شد. اما ترکان مهاجر که آرام آرام وارد شبه جزیرهٔ آناتولی شده بودند توانستند پس از دو قرن با قدرت تمام این سرزمین را از آن خود کنند تا سرانجام سپاهیانمحمد دوم در سال ۱۴۵۳ شهر مسیحی «کنستانتینوپولیس» را گشودند و به عمر روم شرقی در این منطقه پایان دادند.
پادشاهانامپراتوری عثمانی همواره سیاستپان‌ترکیسم گره خورده با پاناسلامیسم را دنبال می‌کردند و تشکیل یک حکومت ترک بزرگ از غرب آناتولی تا دشت ترکستان چین که همه اقوام ترک‌زبان را شامل شود و تحت حمایت و رهبری ترکیه عثمانی باشد را در سر می‌پروراندند.[۱۰][۱۱]
↑"On the First Thema, Called Anatolikon. This theme is called Anatolikon or Theme of the Anatolics «ανατολικόν θέμα» , not because it is above and in the direction of the east where the sun rises, but because it lies East of Byzantium and Europe." Constantine VII Porphyogenitus,De Thematibus, ed. A. Pertusi.Vatican:Vatican Library, 1952, pp. 59–61.[نیازمند شفاف‌سازی]
↑John Haldon, "Byzantium, a History", 2002. PAge 32.
