آلاسکا بزرگترین ایالت آمریکا از نظر مساحت است و مساحتی بیشتر از مجموع سه ایالت بزرگ بعدی، یعنیتگزاس،کالیفرنیا ومونتانا دارد. این ایالت هفتمین زیرمجموعه بزرگ حکومتی در جهان است. با این حال، آلاسکا سومین ایالت کمجمعیت و کمتراکم ایالات متحده است. در سال ۲۰۲۴ جمعیت آن ۷۴۰٬۱۳۳ نفر بوده که آن را به پرجمعیتترین قلمرو در آمریکای شمالی که عمدتاً در شمالمدار ۶۰ درجه قرار دارد، تبدیل کرده است؛ جمعیتی بیش از چهار برابر مجموع جمعیت شمال کانادا وگرینلند.[۲] آلاسکا میزبان چهار شهر بزرگ از نظر مساحت در ایالات متحده، از جمله پایتخت ایالت،جونو است. پرجمعیتترین شهر آلاسکا،انکوریج است که حدود نیمی از ساکنان ایالت در منطقه کلانشهری آن زندگی میکنند.
بومیان آلاسکا هزاران سال است که در این منطقه زندگی میکنند. باور عمومی بر این است که این منطقه از طریق پل زمینیبرینگیا، نقطه ورود اولیه برای سکونت انسان در آمریکای شمالی بوده است.امپراتوری روسیه در سده ۱۸ (میلادی) نخستین قدرت استعماری بود که این منطقه را بهطور فعالمستعمره خود کرد و منطقهای به نام آمریکای روس را تأسیس نمود که بخش عمدهای از ایالت کنونی را در بر میگرفت و جمعیتی از بومیان آلاسکایی کریول را حفظ و ترویج کرد.[۳] هزینههای بالا و دشواریهای لجستیکی حفظ این سرزمین دوردست باعث شد که در سال ۱۸۶۷ روسیه آن را به مبلغ ۷٫۲ میلیون دلار (معادل ۱۶۲ میلیون دلار در سال ۲۰۲۴)به ایالات متحده بفروشد. این منطقه پس از چندین تغییر اداری، در ۱۱ مه ۱۹۱۲ بهعنوان یکقلمرو سازمانیافته شد و در ۳ ژانویه ۱۹۵۹ بهعنوان چهل و نهمین ایالت آمریکا پذیرفته شد.[۴]
منابع طبیعی فراوان، آلاسکا را با وجود داشتن یکی از کوچکترین اقتصادهای ایالتی به یکی از بالاترینسرانههای درآمدی در آمریکا تبدیل کردهاند. ماهیگیری تجاری، استخراج گاز طبیعی و نفت،اقتصاد آلاسکا را تحت سلطه خود دارند. پایگاههای نیروهای مسلح ایالات متحده و گردشگری نیز به اقتصاد این ایالت کمک میکنند. بیش از نیمی از خاک آلاسکا متعلق به دولت فدرال است و شامل جنگلهای ملی،پارکهای ملی وپناهگاههای حیات وحش میشود. آلاسکا یکی از غیرمذهبیترین ایالتهای آمریکا است و یکی از اولین ایالتهایی بود که مصرف تفریحی از ماریجوانا را قانونی کرد. جمعیت بومی آلاسکا با بیش از ۱۵ درصد، پس از هاوایی، دومین نسبت بالای جمعیت بومی در میان ایالتهای آمریکا را دارد. در گذشته بیشتر مسافرتها به آلاسکا برای به دست آوردنطلا بود. اما امروزه آلاسکا یک سرزمین پرطرفدار برایگردشگری است.کوههای یخ و نهنگها از جاذبههای گردشگری آلاسکا هستند.استخراج نفت در آلاسکا اغلب موضوع مباحث و نزاعهای سیاسی است. یکی دیگر از ویژگیهای آلاسکا وجود محصولات غول پیکر است.[۵]
آلاسکا نخستین قسمتی ازقاره آمریکا بود که انسان در آن سکونت گزید. طبق فرضیه فعلی، نخستین کوچنشینان که ازسیبری آمده بودند نزدیک به ۳۶٫۰۰۰ سال پیش از طریقبرینگیا، راه زمینی بین آسیا و آمریکای شمالی که در آن زمان هنوز وجود داشت وارد این منطقه شدند. گفته میشود تا حدود ۱۸٫۰۰۰ سال پیش از میلاد تماسهای ژنتیکی با سیبری وجود داشته است. در همین زمان، جمعیت آمریکا از آسیا جدا شد. بر پایه این مطالعه، گفته میشود که همه سرخپوستان امروزی آمریکای شمالی و جنوبی از نسل این مهاجران هستند.
پیش از ورودسفیدپوستان به آلاسکا، اسکیموها،آلیوتها وسرخپوستان تنها مردمان ساکن این سرزمین بودند.پتر کبیر، تزار روسیه در ۱۷۲۵ میلادیویتوس برینگ، دریانورددانمارکی که در خدمتامپراتوری روسیه بود را مأمور کرد تا حدود کرانههای شمال شرقی روسیه را کشف و مشخص نماید. برینگ در دومین سفر پژوهشی خود، در سال ۱۷۴۱ میلادی به سرزمینی رسید که امروزه آلاسکا نامیده میشود. هنگامی که نخستین اروپاییها به جستجوی مسیری میاناقیانوس اطلس و اقیانوس آرام در شمال پرداختند ۳ قوم اسکیموها، آلیوتها وسرخپوستان در سرزمین قطبی آلاسکا ساکن بودند. در سال ۱۷۴۱ میلادی روسها پرچم خود را در این مجمعالجزایر وسیع که آلاسکا نامیده میشد برافراشتند. چند سال بعد،شکارچیان نهنگ و تاجران پوست در منطقه مستقر شده و در سال ۱۷۸۴ میلادی یک بازار در جزیرهکودیاک ایجاد کردند.
روسیه، آلاسکا را در سالهای ۱۷۵۰ تحت تسلط خود گرفت.روسها با مردمان بومی آنجا روابط بازرگانی داشتند ولی بعداً اقدام به فروش آن نمودند. با اینکه تجارت پوست سمور دریایی برای روسیه بسیار سودآور بود، اما نابودی تقریبا کامل سمورهای دریایی و پیامدهای سیاسیجنگ کریمه باعث شدند روسیه تمایل پیدا کند آلاسکا را به آمریکا بفروشد.[۷] همچنین هراس آنان از تصرف این ایالت توسطامپراتوری بریتانیا بود.[۸]قرارداد خرید آلاسکا از روسیه در ۹ آوریل ۱۸۶۷ به تصویبمجلس سنای آمریکا رسید و قطعی شد. طبق قرار داد معامله، آلاسکا مهاجرنشین روسیه در قارهٔ آمریکا به مبلغ ۷/۲ میلیون دلار (هر هکتار ۲پنی یا دو صدمدلار) (برابر با ۱۳۲ میلیون دلار سال ۲۰۲۴) خریداری شد.
ویلیام سیوارد وزیر خارجهٔ کابینههایابراهام لینکلن واندرو جانسون برای خرید آلاسکا تلاش فراوانی کرد.[۷] وی برای قانع کردن سنای آمریکا به خرید آلاسکا به مبلغی که ذکر شد در نطقی طولانی جزئیات اهمیت منابع زیر زمینی، ماهیگیری و … این منطقهٔ وسیع را برشمرد. سناتورها مبلغ خرید را بیش از ارزش اراضی یخزده آلاسکا میدانستند که سرانجام با سخنرانی سیوارد قانع شدند. در سال ۱۸۶۷ منطقه آلاسکا به طور رسمی از خاک روسیه جدا شد و به آمریکا پیوست.
مساحت ایالت آلاسکا در حدود ۱٬۷۱۷٬۸۵۴ کیلومتر مربع است که شاملجزایر آلیوتی که به بیش از ۱۵۰ جزیره کوچک و بزرگ تقسیم میشود. مرز میانکانادا و آلاسکا از نخستین مرزهایی بود که به واسطه مرزبندی مداری شکل گرفت. از دیگر مرزهای این چنین میتوان به مرز مصر و لیبی اشاره کرد.دنالی (کوه مککینلی) در آلاسکا مرتفعترین کوهآمریکای شمالی است که در سال ۱۹۱۳ فتح شد.[۹]
آب و هوای آلاسکا متنوع است. در بعضی مناطق این سرزمین دمای هوا گاه به °۶۲-سلسیوس میرسد. در کرانههای شمالی که اسکیموها در آنجا زندگی میکنند زمستان بسیار طولانی و تاریک است و خورشید برای هفتهها طلوع نمیکند. تابستانهای این ناحیه کوتاه است. اما روزهای بسیار بلندی دارد و خورشید هفتهها غروب نمیکند. در این میان یخهای لایهٔ بالایی خاک ذوب میشوند و در نتیجه آب سطح زمین را میپوشاند. بادهایی که بر فراز جریان آب گرمژاپن میوزند هوای جنوب آلاسکا را تقریباً در سراسر سال ملایم نگه میدارند. در قسمتهای مرکزی میانگین بارندگی سالانه حدود ۳۳۰ میلیمتر است.
فرماندار و نایب فرماندار هر چهار سال یکبار با رای مردم انتخاب میشوند. کنگره قانونگذاری آلاسکا ۴۰ نماینده و ۲ سناتور دارد که توسط مردم آلاسکا انتخاب میشوند. یک نماینده و دوسناتور به نمایندگی از مردم آلاسکا درکنگره آمریکا وجود دارند.
در سال ۱۸۸۰ با کشف طلا سیل مهاجران به منطقه سرازیر و توجه آمریکاییها به این سرزمین ثروتمند جلب شد. در سال ۱۹۰۲ کشف نفت باعث توجه سرمایهگذاران به آلاسکا شد. اما استخراج نفت از آن در سال ۱۹۵۷ توسط شرکتیونوکال آغاز شد. این موضوع باعث ارتقاء جایگاه آلاسکا شد. تا جاییکه در سال ۱۹۵۹ به عنوان چهل و نهمین ایالت، به ایالات متحده آمریکا پیوست.[۱۲]
از اواخر سده ۱۹ (میلادی) در آلاسکا نفت خام و گاز طبیعی کشف شدند.[۷] آلاسکا بزرگترین ذخایر نفتی در آمریکای شمالی را دارد و نزدیک به ۳۰ درصد از ذخایر قابل برداشت نفت آمریکا در ایالت آلاسکا است. نفت، اصلیترین منابع درآمد این ایالت است.[۱۲]
این ایالت شبهجزیرهای در شمال غربی قارهٔ آمریکا شمالی با جزیرههای بزرگ و کوچک است که جمعیت آن در سال ۲۰۲۴ بیش از ۷۴۰۰۰۰ نفر است.[۱۳] نام آلاسکا از زبان قومآلیوت گرفته شده است که مردم بومی کهن این سرزمین هستند.
آلاسکا به همراه جزایرهاوایی دو تکه جدا از ایالت متحده آمریکا هستند که به ترتیب ایالات ۴۹ و ۵۰ام آن بهشمار میروند. سفیدپوستها ۷۵ درصد مردم آلاسکا را تشکیل میدهند و بیش از ۷۰ درصد آنها در شهرهای این ایالت زندگی میکنند. بیشتر مردم آلاسکا زندگی در خطوط ساحلی را برگزیدهاند.[۱۴]
آلاسکا با استانهاییوکان وبریتیش کلمبیای کانادا در شرق، باخلیج آلاسکا در غرب، با اقیانوس آرام در جنوب، بادریای برینگ،تنگه برینگ، ودریای چوکچی در غرب و بادریای بوفورت اقیانوس منجمد شمالی در شمال محدود شده است. سرزمین آلاسکا نزدیکترین قسمت قاره آمریکا به آسیا است و تنگه برینگ با حدود ۸۰ کیلومتر پهنا آن را از روسیه جدا میکند. بر پایه نظریههای باستانشناسی ومردمشناسی مردم بومی قاره آمریکا درعصر یخبندان پیش از ورودوایکینگها و گروه اعزامیامپراتوری اسپانیا به رهبریکریستف کلمب از طریق آلاسکا به این قاره مهاجرت کردهاند. این قوم هنوز نیز در گوشه و کنار آمریکای شمالی و جنوبی زندگی میکنند و بهمردم بومی آمریکا مشهور هستند. از معروفترین افراد بومی آمریکا که به قدرت و شهرت رسیدند میتوان بهامیلیانو زاپاتا انقلابی مکزیکی اشاره کرد.
زبان رسمی آلاسکاانگلیسی است و زبانهای بومی نیز تا حدود کمی رایج هستند. نوع نژاد ۶۷٫۷٪ سفید، ۱۵٫۶٪ بومی آلاسکایی، ۴٫۱٪سیاه،اسپانیایی ۴٫۱٪،آسیایی ۴٪، و اسکیموها و آلیوت ۳٫۶٪ جمعیت هستند.
میانگین تحصیل و باسوادی دانش آموزان ساکن آلاسکا از میانگین ملی آمریکا بالاتر است. این در حالی است که میانگین وجود کلاسهای تدریس از میانگین ملی آمریکا کمتر است.
موزه ایالتی در جونو، موزه شلدون جکسون در شهر کوچک سیتکا، موزه تاریخ و هنرهای زیبا در انکوریج، و موزه دانشگاه آلاسکا در فربنکس از جالب توجهترین موزههایی هستند که به گردآوری و محافظت از آثار کهن و باستانی، و محصولات مصنوعی مردم بومی آمریکا پرداختهاند.[۱۵]
آلاسکا دارای ۱۵پارک ملی است که هر کدام حکم یک نگارخانه از تکامل طبیعی زمین را دارد. همچنین این ایالت بیش از ۲۰ کوه از بلندترین کوههای آمریکا را در خود جای داده است که به هنگام فصل زمستان میزبان علاقهمندان بهورزشهای زمستانی است.
در پارک ملی و منطقه حفاظتشده دنالی بیش از ۱۰ هزاریخرود واقع است که هر کدام جلوه خود را دارند. همچنین در پارک و منطقه حفاظت شده ملی دریاچه کلارک دهها هزار دودکش آتشفشانی تماشایی وجود دارد که در اثر تقابل آب و مواد مذاب تبدیل به چشمههای جوشان آب گرم شدهاند که سالانه هزاران بازدیدکننده دارند.
از بزرگترین محلهای سرگرمی و تفریح میتوان به جشنواره دیدار خز[۱۶] در انکوریج اشاره کرد. همچنین میتوان به حراجهای موسوم به خز پاییزه، مسابقه سگهایسورتمهران،آتشبازی و بازیهای صحرایی اشاره کرد. هر ساله در ماه مارس مردم از سراسر جهان برای مسابقه سخت و بزرگ سورتمهرانی با سگهای سورتمه ران از انکوریج تانوم در حدود بین ۱۸۲۵ تا ۱۸۷۰ کیلومتر به آلاسکا سفر میکنند. تقریباً هر ساله ۷۵ تیم در این رقابتها شرکت میکنند.
همچنین هر ساله در ماه مه در فربنکس هنرهای برفی نظیرمجسمهسازی با برف نیز اغلب پرطرفدار و با رقابت عالی و دارای ابتکارات چشمگیری است. نیز در شهر کوچک نوم در این ماه شناگران جسور و دارای استقامت بالا در آبهای بسیار سرد از دریای برینگ تا شهر نوم مسابقه برگزار میشود.[۱۷]
↑.Michael Mayor/Stephen Bullon/Michael Murphy (۲۰۰۸)، «A»،Dictionary of English Language and Culture، به کوشش Della Summers. (ویراست Third Impression)، La Italy/Tipografica: Pearson Education Limited، ص. ۲۷،شابک۹۷۸-۰-۵۸۲-۸۵۳۱۳-۳
↑alaska | Origin and meaning of the name alaska by Online Etymology Dictionary. (2020). Etymonline.com. Retrieved 15 October 2020, fromhttps://www.etymonline.com/word/alaska