| Zubizuri | |
|---|---|
 Egunez  Gauez | |
| Kokapena | |
| Herrialdea |  Euskal Herria |
| Probintzia |  Bizkaia |
| Herria | Bilbo |
| Koordenatuak | 43°15′59″N2°55′41″W / 43.2664°N 2.9281°W /43.2664; -2.9281 |
 | |
| Historia eta erabilera | |
| Eraikuntza | 2020 - 2021 |
| Inaugurazioa | 650ekomaiatzaren 3a |
| Inaugurazioa | 1997 |
| Jabea | Bilboko Udala |
| Arkitektura | |
| Arkitektoa | Santiago Calatrava |
| Materiala(k) | altzairu herdoilgaitza,hormigoia etabeira |
| Kolorea | ██ zuri |
| Dimentsioak | 80 ( ) ×4 ( ) ×10 ( ) m |
| Gurutzatzen du | Bilboko itsasadarra |
| Zubibegiak | 1 |
ZubizuriBilbo udalerriko oinezkoenzubi bat da,Bilboko itsasadarra zeharkatzen duena, ipar-ekialdetikGazteleku eta hego-mendebaldetikUribitarte auzoak elkarlotuz.1997komaiatzaren 30ean zabaldu zen.
Izena zubiaren kolore zuritik datorkio.
Lana1990an hasi eta1997komaiatzaren 30ean inauguratu zuten.[1]
Zubia,Santiago Calatrava arkitektovalentziarrak diseinatua, 75 metro luze eta 4 metro zabal da, eta GaztelekukoCampo Volantin pasealekua eta UribitartekoUribitarte pasealekuak elkarlotzen ditu,Isozaki Atearen parean.
Calatravaren estilo berezia jarraitzen du, bela untzi batean oinarriturik.[2] Egiturahormigoi etaaltzairuzkoa da, eta zoruakristalezkoa.[3] Sarbide moduan bi plataforma ditu, alde bakoitzera bana, eskailera eta aldapaz hornituta. Hasieran arkitektoak zoru hori gardena izatea nahi izan zuen, baina azkenean kristal opakoa erabili zuten.Neguko goiz hotz batzuetan zubia itxi beharra izaten zen, kristala izoztu eta bertatik igarotzea arriskutsua zelako. Arazoa ekiditeko,Bilboko Udalak alfonbra ez-labaingarria instalatu behar izan zuen, gaur egun arte bere lekuan mantentzen dena.
Zubia zabaldu zutenetik, aditu askok ZubizuriBilbo berriaren ikurtzat hartu dute,turismoentzako erakargarria delako. Alexander Tzonisarkitektura irakasleak[4] Honela dio:
"Zubiaren bihurgune-eraikuntzaren adimen, bizkortasun eta originaltasunek egunerokotasuna eta hiriko gainbehera aurre egiten dute, itxaropena eta garai hoberenak imajinatzeko mezua ekarriz."
Hala ere, badaude beste ikuspuntu ezberdina duten beste adituak, tartean Matthew Wellszubi ingeniariak:[5]
"Tamalez,altzairuzko egitura arina eta hegalhorma-bularra artekokulunka behartuta dago, eskulturazko jostailu baten moduan, eta zorua ukitzen du deseroso."
Zubia baliagarrigabetzat hartu da zabaldu zutenetik: kristalezko zorua famatua bihurtu da hirian,Bilboko klima hezean irristatzea erraza delako[6].
Jatorrizko diseinuak ezkerraldetik Uribitarte kaiarekin lotura du, erabilgarriagoa den Mazarredo zeharkalearekin baino. Hori dela eta,Bilboko Udalak hasieranaldamioak jartzea erabaki zuten, baina Calatrava protesta egin ondoren kendu zituzten.
2006an, UdalakArata Isozakiri zubitikIsozaki Atea eraikin berrira doan pasabide berria eraikitzeko baimena eman zion. Calatravak2007anBilboko udala eraman zuen auzitara, kalte moralak sortu ziotelakoan[7][8].Bilboko alkatea denIñaki Azkunak, zinegotziek lagunduta[6], jabearen eskubideak diseinatzailearenak gailentzen zirela erantzun zion, baita kristalezko zoruaren egoera hiriarentzat garestia leporatu ere (Antonio Basagoiti oposizioaren zinegotziak urtero 6.000euroko gastua zela esan zuen[6]; Udalak, berriz, 10 urtetan 250.000eurokoa[9]).
Legegizonek eta herriko arkitektoek alkatearekin bat egin zuten, erreformek Calatravaren eskubideetan ondorioak ez zutelakoan[10].
2007koazaroaren epaiak, nahiz eta diseinatzailearen alde egin, Isozakiren pasabidea mantendu zuen[11]. Calatravak gora jo eta2009komartxoan, Auzitegiak 30.000euro eman zion Calatravari[12].
.JPG)
 | Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Bilbo |
