Zohota | |
---|---|
![]() | |
![]() | |
Kokapena | |
Herrialdea | ![]() |
Udalerria | Arboti-Zohota |
Herritarra | zohotar |
Geografia | |
Koordenatuak | 43°21′31″N0°59′11″W / 43.3586°N 0.9864°W /43.3586; -0.9864 |
ZohotaArboti-Zohota udalerriko herriska bat da,Nafarroa BeherekoAmikuze eskualdean. Herri honek1842 arte aparteko udalerria osatu zuen.
Herritarrei "zohotar" deitzen zaie.Donibane Garazi herrialdeburura 36 km daude.
Aldaeraokzitaniarrean oinarri izanda frantsesezSussaute bihurtu zenak jasotako izen historiko goiztiar batzuk:Sansctus Martinus de Sosaute (1160), [Sosaute (1384an)Sossaute (BearnokoNabarrengosen1405ean bildua) etaSusauta (1513koIruñeko idazki batean); euskaraz "Zozueta" aldaera ere erabili izan da. Beraz (gogoan izan "Susaeta" bezalako euskal abizenak) egun baliatzen dugun lekuizena jatorrikotik urrunduz joan izan da.[1]
Amiküze eskualdea historikoki zatituta zegoen hiru eremuetatikBiduze-haraindi izenekoan kokatuta dago; izenak adierazten duen gisanBiduze ibaiaren ekialdean dagoen zonaldeari deitzen zitzaion horrela. Herriaren mugak hauexek dira: hegoaldeanZilhekoa etaArberatze, mendebaldeanZohazti, ipar eta ipar-mendebaldeanArboti udalburua, denakAmikuzen; ekialde osoan, ordea,Zuberoako herriak ditu mugakide:Ozaraine iparralderago etaDomintxaineri dagozkion lurrak hegoalderantz joz.
Altuera apaleko lurrak dia baina etengabeko gorabeherak daude.Paussasaceko mugarrirako bidean, herritik ipar-ekialera, 192 mko muino bat dago. Hala ere izenez ezagunenaZuberoako muga zati zabal batean markatzen duenBurgaintzi muino-katea da (altuena 161 m); eskualdeko (ikusArboti) folklore-talde ospetsu bati izena ematen dio. Herria bera 100en bueltan dago.
Mendixken arteanBiduzeren ibaiadarrak diren erreka batzuk pasatzen dira, aipagarriena herri honetan jaio denXuhukoa (okzitanierazLauhirassa).
1350ean 11 etxe zeuden;1695eko erroldak, ordea, 50 etxe zituela adierazten du.
D 134departamendu mailako errepideaLauhiran abiatu,Arbotitik pasa, gero herritik eta segituz geroDonapaleutikSalbaterrara doanD 933rekin lotura egiten da, oraindikZohotaren lurretan baina iaZilhekoakoekin mugan.
1842 arte herri honek udalerri propioa izan zuen. Urte horretanArbotirekin fusionatu zen; harrezkeroArboti-Zohotaren barruan dago.
Nekazaritza eta abeltzaintza izan dira herritar gehienen lanbideak.
![]() | Artikulu hauNafarroa Beherekogeografiari buruzkozirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukiaosatuz. |
![]() | Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Euskal Wikiatlasa |