FamiliaArpinumgoa zen,Mariorena bezala. Bizitza osoan bi familien arteko konparazioak jasan behar izan zituen Zizeronek.Mariorena aberatsagoa eta ospetsuagoa izanda, ez zituen konparazio horiek oso gustukoak.
Zizeron izenacicer hitzetik dator, zeinak latineztxitxirioa esan nahi duen.Plutarkoren arabera, Zizeronen arbasoren batek txitxirio baten moduko pikorra zeukan sudurraren puntan. Politikan sartu zenean ez zuen goitizena aldatu, hala eskatu bazioten ere.
Ikasle bikaina zen Zizeron, azkar baino azkarrago ikasten baitzuen dena. Erroma osoaren arreta erakarri zuen. Poesia zuen gogokoen. K.a. 89 eta 88anPonpeio Estrabon etaSilaren alde borrokatu zuen Zizeronek.
K.a. 75ean,Sizilian aritu zen kuestore. Abokatu apartekoa izan zen hor.Verres gobernari ohia auziperatu eta zigorrarazi zuen. Arrakasta hori gorabehera, patrizioa ez zenez, arazoak izan zituen kontsul izenda zezaten. Gainera, kontsul-arbasorik ez zeukan azken gizona (novus homo zeritzona)Mario iraultzailea izanak ez zion laguntzen Zizeroni.
Hala eta guztiz ere, K.a. 63an, Zizeron kontsul izendatu zuten, azken 30 urteetako lehennovus homo bihurtuz.
Urteko lorpen garrantzitsuenaKatilinaren konspirazioa bertan behera uztea izan zen. Zizeronek aurkitu zuenKatilina patrizioakErromatar Errepublika desegiteko asmoa zuela. Zizeroneksenatus consultum ultimum (gerra-lege moduko bat) deklaratuta, Katilina eta haren jarraitzaileak hiritik egotzi zituen lau hitzaldi ospetsuei esker. Haietan, konspirazioaren nondik norakoa azaltzeaz gain, Estatuaren defentsan parte-hartze zuzena eskatu zien erromatarrei, okerrena gertatuz gero.
Katilinak ihes egin zuenEtrurian Silaren beteranoen artean armada bat osatzeko, eta haren jarraitzaileakErroman geratu ziren iraultza barnetik bultzatzeko. Senatari guztien aurrean, jarraitzaileak konspirazioa aitortzera behartu zituen Zizeronek, galiarrei bidalitako mezua atzeman ondoren. Senatariek zigor aproposena zein zen eztabaidatzeari ekin zioten. Gerra-legea indarrean, atxiloketek edo erbestealdiek ez ziruditen arazoa konponduko zutenik. Senatari gehienak heriotza zigorraren alde agertu ziren hasiera batean.Julio Zesarrek, berriz, aurrekari arriskutsuegia izanen zela adierazi zien, eta hain gogorra ez zen zigorraren alde jo zuen. Hala ere,Katon Minorren hitzaldiaren ostean heriotza-zigorra adostu zen. ZizeronekPater Patriae titulua jaso zuen Estatuari egindako zerbitzuei esker.
K.a. 58an, epaiketarik gabe Erromako hiritarrei heriotza-zigorra eman zietenak erbesteratzeko legea onartu zuen PublioKlodio Pulkerrek. Zizeronek aldarrikatu zuensenatus consultum ultimum-ek inmunitatea ematen ziola. Gainera, hiritarren babesa eskatu zuen. Klodio Pulkerren jarraitzaileen beldur, Italiatik kanpo joan zen eta hitzaldiak idazteari ekin zion Zizeronek. Atiko lagunari bidalitako gutunetan, Senatuaren portaeraz kexu agertu zen Zizeron, beharrezko babesa ez eskaintzeagatik.
Erromara itzultzean, jendetzak harrera beroa eman zion,Demostenesi bezala. Hurrengo urteetanMilo populista bultzatu zuen Zizeronek Klodio Pulkerren aurka, zeinen jarraitzaileek terrorea zabaldu zuten Erromako kaleetan. Miloren gladiatoreek Klodio Pulker hil zuten orduan. Zizeronek Milo defendatu zuen, baina arrakastarik gabe. Halere,Pro Milone hitzaldia erretorikako maisulantzat jo ohi da. Horretan, Zizeronek argudiatzen zuen Milok ez zuela Klodio hiltzeko inolako arrazoirik. Milo erbesteratu egin zen Gerra Zibila arte.
Zesar eta Ponpeioren arteko borroka areagotu zenean, Ponpeioren alde jo zuen Zizeronek, nahiz eta Zesarren jomuga bihurtzea saihestu zuen. K.a. 49an, Zesarrek Italia inbaditu zuenean, Erromatik kanpo joan zen Zizeron, Zesarrek geratzeko eskatu bazion ere.Farsaliako guduan ponpeiotarrekin bat borrokatu zuen Zizeronek. Porrota gorabehera, Erromara itzuli zen.Varroni adierazi zion bezala, Zesarren diktadurapean ahalik eta gutxien ateratzen zen etxetik. Errepublikaren alde nahiago zuen ideiak idatzi Senatuan hitz egin baino. K.a. 45ean, haren alabaTulia hil zen.
Zesarren hilketak ezustean harrapatu zuen Zizeron.Trebonio konspiratzaileari adierazi zion "izugarrizko oturuntza horretarako gonbidapena jaso" izana gustatu zitzaiokeela. Zizeron senatarien buruzagietako bat bilakatu zen, hiltzaileak aske uztearen aldekoa. Haien aurka,Marko Antonio eta zesartarrak zeuden, hiltzaileak gogor zigortzeko prest.
Zizeron etaMarko Antonioren harremana inoiz ona izan ez bazen ere, Zesarren hilketaren ondoren, elkarren etsai bihurtu ziren. Zizeronek Zesarren testamentua bere onerako erabiltzea eta askatasun zibilak suntsitzea leporatu zion Marko Antoniori.Philippicae izeneko hitzaldietan Marko Antonioren aurka egin zuen.
Oktaviano, Zesarren oinordekoa, Erromara itzuli zenean, Zizeronek Marko Antonioren kontra erabili zuen. Senatarien burua, Zizeron, ospearen gailurrean zegoen.Dezimo BrutoGalia Zisalpinako gobernariaren izendapena bultzatu zuen.Luzio Pisonen, Zesarren aitaginarrebaren, hitzaldia gorabehera, Marko AntonioErrepublikaren etsai izendatu zuten senatariek Zesarren hiltzaileak eraso zituenean.
Hala ere, Oktavianok eta Marko Antoniok,Lepidorekin batera, elkar hartu zuten, Zizeronen ezusterako.Bigarren Triunbiratua legalki osatu ostean, arerioen kontrakoproskripzioak hasi zituzten. Zizeron etaKinto, haren anaia, (Zesarren laguntzailea izan bazen ere) zerrenda beltz haietan agertu ziren. Marko Antoniok su eta gar bilatu zuen Zizeron. Harenvilla batean atzeman zuten. K.a. 43koabenduaren 7an hil zuten.
_-_Palazzo_Nuovo_-_Musei_Capitolini_-_Rome_2016.jpg)
%2c_RP-P-OB-61.116.jpg)
