| Zizazuria | ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Iraute egoera | ||||||||||||||||||||||||||||
 Arrisku txikia (IUCN 3.1) | ||||||||||||||||||||||||||||
| Sailkapen zientifikoa | ||||||||||||||||||||||||||||
| Erreinua | Fungi | |||||||||||||||||||||||||||
| Filuma | Basidiomycota | |||||||||||||||||||||||||||
| Klasea | Agaricomycetes | |||||||||||||||||||||||||||
| Ordena | Agaricales | |||||||||||||||||||||||||||
| Familia | Lyophyllaceae | |||||||||||||||||||||||||||
| Generoa | Calocybe | |||||||||||||||||||||||||||
| Espeziea | Calocybe gambosa | |||||||||||||||||||||||||||
| Basionimoa | Agaricus gambosus | |||||||||||||||||||||||||||
| Mikologia | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
Zizazuria[1] (Calocybe gambosa)Lyophyllaceaefamiliakoperretxikoespezie da.[2] Hasieran,Agaricus gambosus deitu zion 1821an lehen aldiz espezie hau deskribatu zuenElias Magnus Friesek.Gambosa hitzalatinetik dator, eta hanka puztua duela adierazten du.[2]
Sinonimoak:Amanita georgii,Amanita pezeta,Tricholoma gambosum,Tricholoma georgii,Gyrophila georgii,Agaricus allescheri,Tricholoma allescheri,Tricholoma georgii var. gambosa,Tricholoma georgii var. pomonae,Lyophyllum gambosum,Lyophyllum georgii,Calocybe georgii var. gambosa,Calocybe georgii.
Txapelaren tamaina 5 eta 12 cm artekoa da. Haragitsua eta sendoa da, eta batzuetan ertz uhindua dauka. Kolore zuri-kremakoa izan ohi da, eta ale gazteetan ertza barrurantz kiribildua dago. Azpian orri asko dauzka, argalak eta estuak, oso trinkoak, muxarratuak, zuriak edo kremak horiek ere.
Hanka zurixka dauka, zilindrikoa edo oinarrian lodiagoa, mardula, laburra eta haritsua, batez ere ale zaharretan.
Haragi zuria, sendoa eta konpaktua dauka.Espora zuriduna da.
Udaberrian agertzen da gehienetan, baina eguraldi aproposa egiten badu udazkenean ere irten daiteke. Toki irekiak ditu gustuko: larreak, heskaiak, elordiak eta txilardiak.
Oso estimatua da, batez ereAraba aldean.San Prudentzio jaiaren egunean ohitura daGasteizen perretxiko hau etabarraskiloak jatea. Gordinik ere jaten da. Europako mendebaldeak kantitate handiak inportatzen dituErrumaniatik.
Udazkenean hartzen bada, arretaz jokatu behar daEntoloma sinuatum espeziearekin ez nahasteko. Azken hau udazkeneko espeziea bada ere, inoiz edo behin udaberrian ere ager daiteke.
Calocybe gambosa tokiko euskarazko testuetan:[3] buxeu(muxeru); maiatzeko ziza; muxuloin(moxolon); udaberri-ziza; udaberriko-ziza;ziza(sisa, susa, xixa, zuza, zusa); zizazuri.
Kanada, Ameriketako Estatu Batuak, Europa, Errusia, Kaukasia, Turkia, Kazakhstan, Thailandia.[4]
