| Zaldibar | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Bizkaia,Euskal Herria | |||||||||||
.jpg) Zaldibar | |||||||||||
| |||||||||||
| Administrazioa | |||||||||||
| Estatua | Espainia | ||||||||||
| Erkidegoa | Euskal Autonomia Erkidegoa | ||||||||||
| Lurraldea | Bizkaia | ||||||||||
| Eskualdea | Durangalde | ||||||||||
| Izen ofiziala |  Zaldibar | ||||||||||
| Alkatea | Eneritz Azpitarte (EHBILDU) | ||||||||||
| Posta kodea | 48250 | ||||||||||
| INE kodea | 48095 | ||||||||||
| Herritarra | zaldibartar | ||||||||||
| Kokapena | |||||||||||
| Koordenatuak | 43°10′21″N2°32′43″W / 43.1725°N 2.5452777777778°W /43.1725; -2.5452777777778 | ||||||||||
 | |||||||||||
| Azalera | 11,84 km² | ||||||||||
| Garaiera | 195,49 metro | ||||||||||
| Distantzia | 39 kmBilbora | ||||||||||
| Demografia | |||||||||||
| Biztanleria | 3.027(2024) 22 (2023) | ||||||||||
| |||||||||||
| Dentsitatea | 257,2 bizt/km² | ||||||||||
| Hazkundea (2003-2013)[1] | % 5,85 | ||||||||||
| Zahartze tasa[1] | % 12,25 | ||||||||||
| Ugalkortasun tasa[1] | ‰ 46,72 | ||||||||||
| Ekonomia | |||||||||||
| Jarduera tasa[1] | % 75,37(2011) | ||||||||||
| Genero desoreka[1] | % 6,14(2011) | ||||||||||
| Langabezia erregistratua[1] | % 9,85(2013) | ||||||||||
| Euskara | |||||||||||
| Euskaldunak[2] | % 52.57 + % 15.41 hartzaile(2021) | ||||||||||
| Kaleko erabilera[3] | % 30.7 (2021) | ||||||||||
| Etxeko erabilera[4] | % 32.54 (2021) | ||||||||||
| Datu gehigarriak | |||||||||||
| Webgunea | http://www.zaldibar.eus | ||||||||||
ZaldibarBizkaiko ekialdekoudalerri bat da,Durangaldeko eskualdean kokatua,Gipuzkoarekiko mugan. 11,84 km2 ditu eta2016. urtean 3.087 biztanle zituen. Eskualdeko 7. udalerria da biztanle kopuruaren arabera, 14 herrietatik.
Durangotik 7 km-tara,Eibartik 9tara etaBilbotik 37tara kokatuta dago.
Zaldua izena ere hartu izan du historikoki.
Mugakide ditu iparraldeanMallabia etaErmua, hegoaldeanElorrio, ekialdeanEibar eta Elgeta (Gipuzkoa), eta mendebaldeanBerriz.
Areitioko mendateak (313 m) lotzen duErmuarekinN-634 errepidearen bidez.
.png)
Herrigunearen inguruan,Aranguren,Goierri,Gatzaga etaUrizar auzoak daude udalerriaren mendebaldean. Ekialdean, berriz,Eitzaga etaSallabente daude.
Zaldua ibaiak (edo Zalduerreka) udalerria zeharkatzen du, etaMatiena bat egiten duIbaizabalekin. Ibaiak ura jasotzen du beste erreka bietatik, Solozabal eta Agirre-sakonatik. Ekialdean,Ego ibaiak bat egiten duMaltzaganDebarekin. Ibuereka eta Aixola dira Egoren ibaiadarrak.Ariolako urtegia (Aixolakoa) ere aipatzekoa da, hego-ekialdean kokatuta, Elgetako mugan.
Anbotoko mendilerroa (1.331 m) etaOizko mendigunearen (1.026 m) artean kokatuta, mendi baxuagoek inguratzen dute herria. Horietatik altuena Santamariñazar (675 m) da, hegoaldean zutitzen dena.
Herriak denbora luzean Zaldua izena izan zuen. Zalduako elizaurreaDurangoko merindadearen barruan zegoen, etaGerediagako Batzarretan 7. eserlekua zeukan. Elezaharraren arabera,Antso II.a Garzeitz Abarka nafar erregea 10 urtez preso egon zen Zaldibar dorretxean. Bestela, San Andres elizaXIII. mendekoa izan daitekeela uste dute aditu batzuek.
Herriaren historia ur gaziko iturriak markatu du, mineralduna eta osasungarria,1846an bainuetxea zabaldu baitzutenPeñafloridako kondearen eskutik.Termalismoa boladatik pasatu eta gero,Bizkaiko Foru Aldundiaren eskuetara pasatu zen eraikina, eta ospitale psikiatriko bihurtu zen.
1932an Zaldua herriak gaur egungo izena, Zaldibar, hartu zuen, eta1976an armarrian sartu zituzten zuhaitza eta zaldia. Azkenik,2017an hiru otsoak berreskuratu zituzten armarrirako, "Zaldua" izena azpian dutela.
| Zaldibarko biztanleria |
|---|
 |
2019ko maiatzaren 26ko hauteskundeetako emaitzen ondorioz Zaldibarko alkateaEAJ-PNVko Jose Luis Maiztegi da.
Zaldibarko udalbatza | |||||
Alderdia | 2019ko maiatzaren 26a | ||||
| Zinegotziak | Boto kopurua | ||||
| EH Bildu | 5 / 11 | 647 (% 42,65) | |||
| Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ) | 4 / 11 | 518 (% 34,15) | |||
| Euskadiko Alderdi Sozialista (PSE-EE(PSOE)) | 2 / 11 | 251 (% 16,55) | |||
| Alderdi Popularra (PP) | 0 / 11 | 53 (% 3,49) | |||
| Datuen iturria:webgunean | |||||
Udaletxea, bake epaitegia,liburutegia eta gizarte arloko hainbat elkarte daude udalerrian. Gainera, Osakidetzako osasun-zentroa etaerietxe psikiatrikoa denZaldibarko Ospitalea aipatzekoak dira.
2011. urtetik,Eitzaga auzoanzabortegia du.2020kootsailaren hasieran bertan gertatu zenZaldibarko zabortegiaren hondamendia.
Azkenik,AP-8 autopistak etaEuskotreneko Bilbo-Donostia lineak udalerria zeharkatzen dute.Zaldibarko geltokia dago trenbide horien sarearen barruan.
Herriko eta inguruko jatorrizko euskalkiamendebaleko euskararen aldaera bat da,Durangaldekoa[6][7] hain zuzen. Durango da eskualdeko herririk handiena, baina euskalki honen parte dira Abadiño, Atxondo, Iurreta eta Elorrio, besteak beste.
 | Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Euskal Wikiatlasa |
Datuak:Q1228013
Multimedia:Zaldibar /Q1228013
Liburuak:Euskal Herriko bidaia-gida/Herriz herri/Zaldibar| Durangaldekoudalerri aurkibidea | ||
|---|---|---|
Abadiño •Atxondo •Berriz •Durango •Elorrio •Ermua •Garai •Iurreta •Izurtza •Mallabia •Mañaria •Otxandio •Zaldibar •Zornotza | ||
