Movatterモバイル変換

XII. mendea

Wikipedia, Entziklopedia askea

XII. mendeak1101etik 1200. urtera bitarteko iraupena du, biak barne.

Mendeak:
XI.a -XII.a -XIII.a
Hamarkadak:
1100koa 1110koa 1120koa 1130koa 1140koa 1150koa 1160koa 1170koa 1180koa 1190koa
Kategoriak:
Jaiotakoak -Hildakoak

Gertaerak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Amerika

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Thule kultura (1100-1600) ekialderantz hedatu zen Amerika artikoan, etaGroenlandia etaSiberia ekialdeko eskualdea menperatu. Egungoinuitak kultura honen oinordekoak dira.
Tolteken kulturaren gainbehera.

Afrika

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Ifé zibilizazioak egungoNigeria hego-mendebaldean garatu ziren.
Zandj kostaldean, egungoTanzanian,Kilwako sultanerriak abantaila hartu zuen beste arabiar eta persiar hirien gainean XIV. mendera arte.
Sadi dinastiak, jatorriz Arabiakoa,Marokon kokatu zen.

Asia

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Polonnaruwa hiriakAnuradhapura ordezkatu zuenZeilango hiriburu.
Japonian,Genpei Gerrak Heian Aroaren amaiera etaKamakura Aroaren hasiera markatu zuen.
Mongolian,mongolen lehen estatuak eratzen hasi ziren.
Erdialdeko Asian barrena bidaian joan ondoren,Benjamin Tuterakoa izan zen Mendebaldeko kulturanTibet aipatu zuen lehena.
David IV.a Georgiakoakherri turkikoak kanporatu etaGeorgiako Erresuma ezarri zuen.
Gurutzadak:bigarrena (1146-1149),hirugarrena (1187-1192) etalaugarrena (1198-1204)

Europa

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

1119:Tenpluko Ordena sortu zen.
1120 eta1190 artean, arabiar zientzien aurkikuntza garaia izan zen (aritmetika, aljebra, astronomia, medikuntza, kimika): Al Khuwarizmi,Avizena, Al Gazali eta antzinako greziarren itzulpenak, batez ere,Aristotelesenak,Euklidesenak etaPtolomeorenak.
Ingalaterrako Gerra Zibila (Anarkia).
1146:Eugenio III.a aita santuakBigarren Gurutzada egiteko deia egin zuen.
1187:Gregorio VIII.a aita santuakHirugarren Gurutzada egiteko deia egin zuen.
1180:Donostia hiribildua fundatu zen
1198:Inozentzio III.a aita santuakLaugarren Gurutzada egiteko deia egin zuen.

Kultura

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Arkitektura gotikoa sortu zen.
Angkor Wat tenplu-hiria eraiki zen.

Pertsona nabarmenak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Bhaskara II.a matematikaria
Leonardo Fibonacci matematikaria
Alfontso I.a Nafarroakoa (1104–1134)
Gartzia V.a Berrezarlea (1134–1150)
Antso VI.a Jakintsua (1150–1194)
Antso VII.a Indartsua (1194–1234)

Kanpo estekak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Datuak:Q7061
Multimedia:12th century /Q7061

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=XII._mendea&oldid=7355995"(e)tik eskuratuta

XII. mendea

Ezkutuko kategoriak:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp