Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Edukira joan
WikipediaEntziklopedia askea
Bilatu

Wim Wenders

Wikipedia, Entziklopedia askea
Wim Wenders

(2015)

Epaimahaiko presidentea Cannesko Zinemaldian

1989 - 1989
Ettore Scola -Bernardo Bertolucci
President of the Jury at the Venice International Film Festival(en)Itzuli


Zhang Yimou -Ang Lee
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakErnst Wilhelm Wenders
JaiotzaDüsseldorf1945ekoabuztuaren 14a (79 urte)
Herrialdea Alemania
Familia
Ezkontidea(k)Edda Köchl-König(en)Itzuli (1968 -  1974)
Lisa Kreuzer (1974 -  1978)
Ronee Blakley (1979 -  1981)
Donata Wenders(en)Itzuli (1993 -
Bikotekidea(k)
Hezkuntza
HeziketaMunicheko Telebista eta Film Unibertsitatea
(1967 -1970)
Hezkuntza-mailazientzietan doktorea
Hizkuntzakingelesa
frantsesa
alemana
Jarduerak
Jarduerakfilm-zuzendaria,aktorea,argazkilaria,gidoilaria,unibertsitateko irakaslea,zinema ekoizlea etaerrealizadorea
Lantokia(k)Berlin eta Los Angeles
Enplegatzailea(k)Hochschule für bildende Künste Hamburg(en)Itzuli
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
ikusi
KidetzaAlemaniako Errepublika Demokratikoko Artearen Akademia
Berlingo Arteen Akademia
Deutsche Filmakademie(en)Itzuli
Writers Guild of America, West(en)Itzuli
Directors Guild of America(en)Itzuli
MugimenduaAlemaniako Zinema Berria
Izengoitia(k)Wim Wenders

wim-wenders.com
IMDB: nm0000694Allocine: 37Rottentomatoes: celebrity/wim_wendersAllmovie: an8417TCM: 204209TV.com: people/wim-wenders
Musicbrainz: f51830a3-c34d-406e-9501-13b869c3c6faDiscogs: 441233Edit the value on Wikidata

Ernst Wilhelm "Wim" Wenders (Düsseldorf,1945ekoabuztuaren 14a) Alemaniako zinemagilea eta argazkilaria da.

Biografia

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Municheko Zinema Eskolan ikasketak egiten ari zela sei film labur egin zituen. Zinema-kritikak eta rockari buruzko artikuluak idatzi zituen.Summer in the City (1970) du lehen film luzea.Peter Handke idazlea ezagutu zuen eta haren eleberri batean oinarriturik,Die Angst des Tormanns beim Elfmeter (1971,Atezainaren beldurra penaltiaren aurrean) filma egin zuen. Gero,Nathaniel Hawthorneren eleberri batean oinarritutako film bat egin zuen,Der Scharlachrote Buschtabe (1972,Gutun eskarlata).Alice in den Stadten (1973,Alice hirietan),Falshe Bewegung (1974,Gezurrezko higidura),Im Lauf der Zeit (1975,Denbora joan ahala) filmek osatutako trilogia bikainak arrakasta handia izan zuen nazioartean.

1977anPatricia Highsmithen eleberri bat egokitu zuen zinemarako,Der Amerikanische Freund (Amerikar laguna), arrakasta handia izan zuen filma. 1978an Estatu Batuetara joan zenCoppolak produzitutako film bat egitera,Hammet (1982), idazlearen biografian oinarritutako filma, estudioarekin liskarrak eragin zizkiona. Bitartean,Nick´s Movie/Lightning Over Water (1980,Nicken filma/Tximista ur gainean) egin zuen,Nicholas Ray zinemagilearen heriotzari buruzko dokumental zirraragarria. 1982anDer Stand der Dinge (1982,Gauzen egoera) egin zuen Portugalen, eta 1983an,Tokyo-Ga,Ozu zinemagileari buruzko filma. 1984anParis, Texas egin zuen, arrakasta handiko film bikaina.Der Himmel über Berlin (1987,Zerua Berlin gainean) etaBis ans Ende der Welt (1991,Munduaren amaieraraino) ditu azken filmak. 1990eko hamarraldian egin dituen filmetan, aurrekoetan bezala, metafora berezien bidez ageri da bere filmetan islaturik Alemaniaren aldaketa:In weiter Ferne, so nah! (1993,Hain urruti, hain gertu). Bestalde, musikaren inguruko hainbat lan ere egin ditu azken urteotan; besteak beste,Lisbon Story (1994,Madredeus portugaldar taldearen ingurukoa);Buena Vista Social Club (1999, Kubako musikaz); etaPina (2011,Pina Bausch dantzariaz).

Hastapenak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Wenders Düsseldorfen jaio zen 1945. urteko abuztuaren 14an familia katoliko tradizional batean. Aita, Heinrich Wenders, kirurgialaria zuen. Wim,Wilhlm edoWillem bataio izenen laburdurak, amaren jatorri holandesa erakusten du. Izenaren bertsio hau baina, ez zen garaiko erregistro zibileko arduradunek onartua izan, alemaniar jatorrikoa ez izanagatik.Oberhausengo institututik igaro ondoren medikuntza (1963-64) eta filosofia (1964-65) ikasi zituenFriburgo etaDüsseldorfen hurrenez-hurren. Alabaina, unibertsitate ikasketak alde batera utzi etaParisera aldatu zen 1966ko Urrian, eta margolari bilakatu zen bertan. Wendersek ez zuen Frantziako Filme Eskola Nazionalerako IDHEC (gaur egunLa Fémis) azterketa gainditu eta ondorioz, grabatzaile bilakatu zen Johnny Friedlander estatubatuar artistarenMontparnasseko grabaketa estudioan. Garai honetan liluratu zuen Wenders zinemak, hiriko zineman eguneko bost filmeraino ikusten zituelarik.

Bere obsesio bilakatu zena bizibide egiteko asmotan, Wenders Alemaniara bueltatu zen 1967an Düsseldorfeko Artista Batuen bulegoan lanean hasteko. Udazken berean Municheko Telebista eta Zinema Unibertsitatean "HFF" sartu zen. 1967 eta 70 urteen artean, Wenders film kritikari lanetan aritu zenSüddeutsche Zeitung egunkari etaTwen etaDer Spiegel aldizkarietan.

Wendersek hainbat laburmetrai grabatu zituen HFF-n bere lehen 16mm-tako luzemetraiarekin graduatu aurretik,Summer in the City (1970) zuri-beltzarekin alegia.

Ibilbide profesionala

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Wendersek 60ko hamarkada amaieran hasi zuen bere ibilbide profesionalaAlemaniar Zinema Berriaren pizkundearekin batera. Bere filmeen bereizgarritasuna hein handi batean, Robby Müller zinematografo holandesarekiko duen epe luzerako elkarlan osoki emankorrari dagokio.Paris, Texas etaWings of desire filmeak besteak bestePeter Handke etaSam Shepard zinemagile entzutetsuekiko elkarlanen fruitu dira, bai ikuslego eta baita kritikak ere ondo hartuak. HandkerenThe Goalie's Anxiety at the Penalty Kick eleberria Win Wendersek zinemara eramana izan zenThe Goalkeeper's Fear of the Penalty filmearen bitartez. HandkekWing of Desire etaUntil the End of the World filmeen gidoiak idatzi zituen Wendersekin batera, bietan Solveig Dommartin delarik protagonista.

Wendersek hainbat dokumental entzutetsu ere zuzendu ditu, horien artean musikari kubatarrei buruzkoBuena Vista Social Club (1999) eta blues estatubatuarra gaitzat duenThe Soul of the Man (2003) nabarmentzen direlarik.

U2 eta Talking Heads bezalako musika taldeentzako bideoklipak ere zuzendu ditu,Stay (Faraway, So Close!) etaSax and Violins esaterako. Telebistarako iragarkien artean Carling Premier kanadar garagardoaren Erresuma Baturako iragarkia dago.

Emotion Pictures Wendersen liburua, zinema ikasle garaiko bere egunerokoan oinarritua dena, BBC Radio 3k telebistara egokitu zuen Peter Capaldi hartu zuelarik Wendersen papera. Gina McKee, Saskia Reeves,Dennis Hopper, Harry Dean Stanton, eta Ricky Tomlinson ziren telebista saioko beste aktoreetako batzuk.

Wenders bere aspaldiko lagun, artista eta kazetari zen Melina Camber Porterrekin elkarlanean ari zenWim Wenders - Visions on Film izeneko dokumentalean Porter bera hil egin zenean. Gaur egun oraindik amaitu gabe dago dokumentala.

Wenders World Cinema Foundationeko kide ere bada. Proiektu hauMartin Scorsesek sortua izan zen historian zehar ukatuak izan diren filmeen berreskuratzea helburu. Filmaka estudio digitalean epai moduan ere aritzen da, oraindik aurkituak izan ez diren filme zuzendarien lana industria profesionalen eskuetara iritsi dadin.

2011an,Richard WagnerrenRing der Nibelungen 2013 zikloa, Bayreuthe Festivalen taularatzeko hautatua izan zen, artelan handiei omenaldi egiteko bere gaitasunaren erakusgarri. Halaber, proiektua bertan behera geratu zen 3D-n grabatzera setatu zenean, Wagner familiak garestiegi eta kaltegarritzat jotzeagatik.

2011ko Abenduan,Pina bere 3D-ko filmea sustatzen zuen artean arkitekturari buruzko beste dokumental batetan 3D-tan lanean hasia zela azaldu zuen Documentary Channel Blogean. Aldi berean hemendik aurrera 3D-n soilik lan egingo zuela aitortu zuen.

Filmografia

[aldatu |aldatu iturburu kodea]
UrteaIzenburuaDeskribapena
1970Summer in the CityLehen luzemetraia (The Kinksi eskainia)
1972Die Angst des Tormanns beim ElfmeterPeter Handkeren eleberriaren egokitzapena
1973Der Scharlachrote BuchstabeNathaniel Hawthorneren eleberriaren egokitzapena
1974Alice in den StädtenWendersenRoad Movie Trilogy hiru filmeen artetik lehena
1975Falsche BewegungWendersenRoad Movie Trilogy hiru filmeen artetik bigarrenaNastassja Kinskirekin
1976Im Lauf der ZeitWendersenRoad Movie Trilogy hiru filmeen artetik azkena
1977Der amerikanische FreundPatricia HighsmithrenRipleyren jokoa eleberriaren egokitzapena
1980Lightning Over WaterNicholas Rayren azken egunei buruzko dokumentala
1982HammettDashiell Hammettidazle estatubatuarrari buruzko fikziozko istorioa, Joe Goresen eleberrian oinarritua
1982Chambre 666Zinemaren etorkizunaren inguruan hainbat zuzendari elkarrizketatzen dituen dokumental motza. Hauen artean,Steven Spielberg,Jean-Luc Godard etaRainer Werner Fassbinder. Cannesen grabatua
1982Reverse AngleHammett filmearen grabaketan zehar Wendersek Coppolarekin izandako tirabirak aztergai dituen film laburra
1982Stand der Dinge
1984Paris, Texas
1985Tokyo-GaYasujiro Ozu filme zuzendari japoniarrari buruzko dokumentala
1987Der Himmel über BerlinPeter Handkek idatzia, guardako aingeru bat giza esperientzia hilezkortasunaren gainetik nahiago izatera tentatua da.
1989Aufzeichnungen zu Kleidern und StädtenYohji Yamamoto arropa disenatzaileari buruzko dokumentala
1990Red Hot + BlueU2 musika taldearenNight and Day kantarako bideoklipa
1991Bis ans Ende der Welt
1992Arisha, der Bär und der steinerne Ring
1993In weiter Ferne, so nah!Der Himmel über Berlin filmearen bigarren zatia
1994Lisbon StoryStand der Dinge filmearen bigarren zatia
1995Jenseits der WolkenMichelangelo Antonionirekin
1995Die Gebrüder Skladanowsky
1997The End of Violence
1998Willie Nelson at the Teatro
1999Buena Vista Social ClubRy Cooderrekin batera eginiko kubatar musikariei buruzko dokumentala
2000The Million Dollar Hotel
2001Souljacker Part 1Eelsen "Souljacker Pt 1" kantarako bideoklipa
2002Viel passiert - Der BAP-FilmCologne rock taldeari buruzko dokumentala
2002Ten Minutes Older
2003The Soul of a ManBlues musikariei buruzko dokumentala
2004Land of Plenty
2005Don't Come Knocking
2008Palermo Shooting
2011PinaBerlin Film Festivalen lehiaketatik kanpo aurkeztua
2012Mundo Invisível"Ver ou Não Ver" atala
2014The Salt of the EarthSebastião Salgadori buruzko dokumentala
2015Every Thing Will Be FineDrama
2016The Beautiful Days of Aranjuez
2017SubmergenceJM Ledgarden eleberriaren egokitzapena
2023Perfect Days

Wendersek esanak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]
  • «Sexua eta oldarkeria ez ditut sekula gustuko izan; beti izan ditut nahiago saxofoia eta biolina.» (Ingelesez,sex - sax etaviolence - violins hitz jokoak darabiltza.
  • «Ozu nire bizitzako maisu handitzat dut.»
  • «Film pertsonalak egin nahi ditut, ez pribatuak.»

Erreferentziak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak:Wim WendersAldatu lotura Wikidatan
Autoritate kontrola
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Wim_Wenders&oldid=9541823"(e)tik eskuratuta
Kategoriak:
Ezkutuko kategoriak:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp