Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Edukira joan
WikipediaEntziklopedia askea
Bilatu

William Burroughs

Wikipedia, Entziklopedia askea
William Burroughs

Bizitza
JaiotzaSaint Louis1914kootsailaren 5a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
Lehen hizkuntzaingelesa
HeriotzaLawrence1997koabuztuaren 2a (83 urte)
Hobiratze lekuaBellefontaine Cemetery(en)Itzuli
Heriotza moduaberezko heriotza:miokardio infartu akutua
Familia
AitaMortimer P. Burroughs
AmaLaura Hammond Lee Burroughs
Ezkontidea(k)Joan Vollmer (1946 -  1951koirailaren 6a)
Seme-alabak
Hezkuntza
HeziketaHarvard Unibertsitatea
John Burroughs School(en)Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakidazlea,poeta,eleberrigilea,saiakeragilea,margolaria,gidoilaria,zientzia-fikzioko idazlea,prosalaria etaargazkilaria
Enplegatzailea(k)Naropa Unibertsitatea
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
InfluentziakLouis-Ferdinand Céline etaJean-Paul Sartre
KidetzaAmeriketako Estatu Batuetako Arte eta Letren Akademia
MugimenduaBeat belaunaldia
Izengoitia(k)Willy a William Lee
Genero artistikoazientzia-fikzioa
satira
dystopian literature(en)Itzuli
autobiografia
DiskoetxeaESP-Disk(en)Itzuli

realitystudio.org
IMDB: nm0123221Allocine: 75253Allmovie: p9766
Musicbrainz: f150ed27-bee7-49d8-a226-31fef88c29b3Songkick: 152043Discogs: 50077Allmusic: mn0000960205Find a Grave: 6201607Edit the value on Wikidata

William Seward Burroughs (Saint Louis,Missouri,1914kootsailaren 5aKansas,1997koabuztuaren 2a)estatubatuar idazle eta gizarte-kritikaria izan zen.Beat belaunaldiari lotua, drogazale eta abenturazalea izan zen. Baina haren eragina mugimendu horretatik haratago joan zen, eta geroagokokontrakulturaren adierazpen artistikoetan ere nabarmendu zen.

1953an idatzirikoJunkie liburuan egiantza handiz deskribatzen du drogen inguruko giroa.1959an bere esperientzietan oinarriturikoNaked Lunch ("Bazkari biluzia") eleberri bitxia, pornografikoa eta satirikoa eman zuen argitara. Haren unibertso gordina, fantasmagorikoa eta homosexualaThe Soft Machine ("Makina biguna",1961),Nova Express (1964) etaThe Wild Boys ("Mutil basatiak",1971) liburuetan islatzen da.1984anArte eta Letretako Estatubatuar Akademiako kide izendatu zuten.[1]

Bizitza

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

William Seward BurroughsSaint Louisen sortu zen,Missourin,1914kootsailaren 5ean, hiriko auzorik aberatsenean. Izan ere, familia oneko semea zen; ama Estatu Batuetako hegoaldeko aristokraziakoa zen jatorriz, eta aita industria-gizon handia. Ikasketak ere goi mailakoak izan zituen,1936anHarvard Unibertsitatean graduatu baitzen arte batxiler gisa. Handik Europara jo zuen:Vienan sei hilabetez medikuntza ikasketak egiten aritu ostean, kontinentean zehar ibili zen, alde batetik bestera.1938an Estatu Batuetara itzulirik, hainbat lanbidetan jardun zuen:detektibe, kamarero, intsektu deuseztatzaile...[2]

1944an ezagutu zituenBeat belaunaldiko idazle nagusi bi:Allen Ginsberg etaJack Kerouac. Burroughsen nortasunak liluraturik utzi zituen biak, eta1945etik Kerouac eta belaunaldi bereko beste zenbait lagunNew Yorken bizi izan ziren harekin.1946an, bikote harremana hasi zuenJoan Vollmer idazlearekin.1947an, seme bat izan zuten, William Burroughs Jr.[2]

Bai William Burroughs, bai Joan Vollmer, drogazaleak ziren. Williamekmorfina etahaluzinogenoak hartzen zituen; Joanekanfetaminak.[2][3]1949an,New Orleans bizi zirelarik, Burroughs atxilotua izan zen narkotikoak izateagatik. Kondenatua izanez gero,LouisianakoAngola presondegi gorrorrean bete beharko zukeen zigorra. Kartzeleratzea saihesteko, familiakMexiko Hirira egin zuen ihes.[4]

1951ko irailaren 6an, Burroughsak Joan Vollmer hil zuen buruan tiroa jota. Poliziari emandako lehen bertsioaren arabera, festa batean zeudela bikoteakGilen Tellena egitea erabaki zuen. Sagarraren ordez edalontzi bete whisky jarri omen zuen emaztearen buru gainean. Baleztaren ordez, berriz, 38 kalibrekoerrebolberra erabili zuen, eta itua jo beharrean Joanen burua zulatu zuen. Familia aberatseko semea izanik, funtzionarioak, abokatuak, lekukoak eta balistika adituak erosi zituen eta, azkenean, ez zuen zigorrik bete behar izan.[3]

Emaztea hil ondoren hasi zen Burroughs idazten. Izan ere, hauxe jaso zuenQueer nobelaren hitzaurrean: “Joanen heriotzarengatik ez balitz sekula idazle ez nintzateekela izango ondorioztatu behar izan dut, tamalez (...) Joanen heriotzak inbaditzailearekin, Espiritu Zatarrarekin, harremanetan jarri ninduen, bizi osoko gatazka batean sartu ninduen, eta handik irteteko aukera bakarra idaztea nuen”.[3]

1953an argitaratu zuen lehenbiziko liburua, William Lee izenordearekin. Kazetaritza estiloa gordez, drogekin izan zituen esperientziak kontatu zituen liburuan, hortik nobelaren izenburua:Junkie. Baina bigarren liburuak izan zuen arrakasta handien.Naked lunch eleberriak ere drogekin zerikusi handia zuen, baina, idazleak berak adierazi zuen bezala, askoz erepoetikoagoa zen: “Junkie idatzi nuenean drogak hartzean zer sentitzen den gogoratu eta azaltzea nuen helburu, kazetari baten ikuspuntura gerturatuz. BainaNaked lunch idaztea askoz proiektu handizaleagoa izan zen“. Liburu horrek eman zion hasiera, neurri handi batean,underground literaturari.[2]

Idazlanak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Eleberriak eta fikziozko idazlan luzeak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]
William Burroughs 1973an

Narrazio eta eleberriak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Ez-fikzioa

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]
  1. Burroughs, William Seward. Lur hiztegi entziklopedikoa, euskadi.eus (kontsulta data: 2025-8-8).
  2. abcd W.S. Burroughsen heriotzarekin, ‘beat’ belaunaldiak azken ordezkaria galdu du. Euskaldunon Egunkaria, 1997eko abuztuak 5, CC BY-SA 4.0, berria.eus (kontsulta data: 2025-8-8).
  3. abcIrazustabarrena Uranga, Nagore. Musa hiltzea merezi izan zuen?. Argia, 2016ko maiatzak 12, CC BY-SA 4.0, argia.eus (kontsulta data: 2025-8-8).
  4. Chronology William S. Burroughs. ZKM Karlsruhe, zkm.de (kontsulta data: 2025-8-9).

Kanpo estekak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]
Autoritate kontrola
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=William_Burroughs&oldid=10375961"(e)tik eskuratuta
Kategoriak:
Ezkutuko kategoriak:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp