Honensailekoa: Hinduismoa Mundu ikuspegia
Ontologia
Jainkoa
Mokṣa-rekin erlazionaturiko kontzeptuak: Gogoa
Etika
Praktikak
Gurtza, sakrifizioa eta karitatea
Jaialdiak
Guru, santu eta filosofoak
Sailkapenak Rigveda: Yajurveda: Samaveda: Atharvaveda: Gizartea
Lau varnak: Varna gabeak :Varna-rekin erlazionaturiko kontzeptuak: Erlazionaturiko kontzeptuak:
Hindu kultura
Hinduismoa eta beste erlijioak
Vishnuismoa edoVaishnavismoa Vishnu jainkoaren eta haren gorpuzteen gurtza da.Hinduismo modernoaren joera nagusietako bat da,Shaktiren etaShivaren gurtzarekin batera.[ 1] debozioari ematen zaion garrantzia da. Debozioaren azken helburua hil eta berriro munduratzea eragiten duen zikloari ihes egin eta Vishnuren aurrean bizitzaz gozatzea iristea da; horretarako, ontasunaren bidea (karman ) eta ezagutzarena (jñana ) landu behar dira.[ 2]
Vishnuismoaren antzinako jatorria ez dago argi, honen aztarna eta frogak eskasak eta kontraesangarriak dira.[ 3] [ 4] [ 5] vedikoak zen arren,Agni etaIndra bezalako beste jainko-jainkosa vedikoekin konparatzen da, erlijio vedikoan ere nolabaiteko garrantzia zuela adieraziz.[ 1]
Vishnuren hiru pertsonifikazioak. Gupta inperioko errege gehienak,Chandragupta II.a edo Vikramaditya (375 -413 Oraingo Aroa Bhagavata Vaishnava bezala ezagutzen ziren.[ 6] [ 1] Huna inbasioen ostean, berezikiV. mendean Alchon Hunak eginikoak, Gupta inperioak gainberakada eta haustura jasan zuen; inperioaren desegiteak Vishnuismoaren sona belztea ekarri zuelarik. Gerora nagusitu ziren Indiako ipar eta zentro-eskualdeetako botereek (Aulikarak ,[ 7] Maukhariak ,[ 8] Maitrakak ,[ 9] Kalachuriak edoVardhanak )[ 10] saivismoa nahiago zuten,Shiva jainkoaren gurtza eta ideologiari indarra emanez. Bitartean, botere-aldaketa hau jasan ez zuten eskualdeetan (hegoaldeko India etaKaxmir ) Vaisnavismoa indartsu mantendu zen.[ 11]
Gupta garaiaren ondoren, Krishnaismoa gailendu zen,[ 5] bhakti ideia garatu zen, hego Indiako erlijiotasuna eraginez.[ 1] Nimbarkacharya (ca .VII. mendea )[ 12] Radha Krishna jainkoaren gurtza bideratu zuendvaita-advaita bezala ezagutu zen doktrinarekin.[ 13]
X. mendean Vishnuismoa Vedanta argudioak erabiltzen hasi zen, seguruenik Vishnu-rekin erlazionaturiko tradizio zaharragoa jarraituz. Vaishnava goiztiarraren jakintsuek (Nathamuni ,Yamunacharya etaRamanuja , adibidez)Adi Shankararen Advaita interpretazioak ukatu eta Vishnu bhakti ideiak proposatu zituzten.[ 14] [ 15]
Varadaraja Perumal tenpluaKanchipuramen (India), Vishnuren gurtzarako zentro inportantea. Vaishnavismoak,Tamil Naduko Shivaismo korrontearen ordezkatu zuen eta nagusitu zen VII. eta X. mendeen artean.[ 16] Alvaren himnoekin sekta biztanleriaren gehiengora hedatuz. Santu olerkilari hauek, Vishnu eta Krishnaren gorespenari buruz hitz egiten zuten,tamileraz , oroharNaalayira Divya Prabandha bezala ezagutzen den 4000 bertso jainkotiarren bilduman.[ 17] [ 18] [ 19] Divya Desam bezala ezagutzen dira.[ 20]
Bhakti mugimendua VII. mendean hasi zen, hinduismoarenErdi aro berantiarrean, eta XII. mendean zehar zabaldu zen.[ 21] [ 22] Purana literaturak (Bhagavata Purana bhasya samhita [ 22] [ 23] [ 24]
XX. mendean zehar, Vaishnavismoaren praktika India guztian zehar eta munduko leku ezberdinetan zabaldu zen. Vishnuismoaren mendebaldeko zabalkuntzaren aurrekarietako batBaba Premananda Bharati (1858–1914) sannyasina izan zen,[ 25] [ 26] 1902an Krishna Samaj elkartea sortu zuelarikNew Yorken eta tenpluaLos Angelesen .[ 27] [ 28] Krishnaren Kontzientziarako Nazioarteko Elkartea (International Society for Krishna Consciousness, ISKCON ) mugimenduari esker handitu zen,A.C. Bhaktivedanta Swami Prabhupadak sortu zuena1966an .[ 29] [ 30] [ 31] [ 32]
↑a b c d None. (2005). Encyclopedia of religion. ISBN 978-0-02-865733-2 . (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) . ↑ Saila, Kultur. (2011-07-18). «visnuismo» www.euskadi.eus (Noiz kontsultatua: 2022-04-18) .↑ Preciado-Solís, Benjamín.. (1984). The Kṛṣṇa cycle in the purāṇas : themes and motifs in a heroic saga. ISBN 0-89581-226-6 . PMC 12105493 . (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) .↑ Gonda, J.. (1969). Aspects of early Viṣṇuism. ISBN 81-208-1087-2 . PMC 86161 . (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) .↑a b Klostermaier, Klaus K.. (2007). A survey of Hinduism. ISBN 978-1-4356-1670-7 . PMC 190680703 . (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) . ↑ Sraddhānjali, studies in ancient Indian history : D.C. Sircar commemoration volume. ISBN 81-85067-10-4 . PMC 19122624 . (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) .↑ Balogh, Dániel. (2019). Inscriptions of the Aulikaras and their associates. ISBN 978-3-11-064978-9 . PMC 1129152655 . (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) .↑ (Ingelesez) «Maukhari dynasty | Indian dynasty | Britannica» www.britannica.com (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) ↑ Raychaudhuri, Hemchandra. (2006). Political history of ancient India : from the accession of Parikshit to the extinction of the Gupta dynasty. ISBN 978-81-307-0291-9 . PMC 252675963 . (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) .↑ «A Historical atlas of South Asia» Reference series - the Association for Asian Studies (University of Chicago Press) 1978 ISBN 0-226-74221-0 . PMC 3447031 . (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) ↑ Bakker, Hans T.. (2020). The Alkhan a Hunnic people in South Asia. ISBN 978-94-93194-06-9 . PMC 1286368562 . (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) .↑ (Ingelesez) Ramnarace, Vijay Nischol. (2015-11-25). Rādhā-Kṛṣṇa’s Vedāntic debut: chronology and rationalisation in the Nimbārka Sampradāya. (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) .↑ Krishna : a sourcebook. ISBN 978-0-19-972431-4 . PMC 181731713 . (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) .↑ Srinivasa Chari, S. M.. (1988). Fundamentals of Viśistādvaita Vedānta : a study based on Vedānta Des̄ika's Tattva-muktā-kalāpa. ISBN 81-208-0266-7 . PMC 18108390 . (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) .↑ Klostermaier, Klaus. (1984). Mythologies and philosophies of salvation in the theistic traditions of India. ISBN 0-88920-158-7 . PMC 144144879 . (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) .↑ «The Alvars» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) ↑ Annangaracariyar, P.B. (1971),Nalayira tivviyap pirapantam , VN Tevanatan ↑ Seth, K.P. (1962), "Bhakti in Alvar Saints",The University Journal of Philosophy ↑ «Nalayira divya prabandham in multiple languages» www.srivaishnavam.com (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) ↑ Neelakrishnan, P. M.. (1992). «SRI VAISHAVA DIVYA DESAMS» Ancient Science of Life 11 (3-4): 193–197. ISSN 0257-7941 . PMID 22556587 . PMC 3336602 . (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) .↑ Hinduism : new essays in the history of religions. ISBN 90-04-04495-7 . PMC 2328839 . (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) .↑a b The Sants : studies in a devotional tradition of India. ISBN 81-208-0277-2 . PMC 18664381 . (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) . ↑ The Bhāgavata Purāṇa : sacred text and living tradition. ISBN 978-0-231-14998-3 . PMC 789148831 . (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) .↑ Bartley, C. J.. (2013). The theology of R?m?nuja : realism and religion. ISBN 978-1-315-02882-8 . PMC 1086556624 . (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) .↑ (Ingelesez) Chessyr. (2011-03-04). «BABA PREMANANDA BHARATI» D SCOTT PRESSO (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) .↑ «sannyasin» The Free Dictionary (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) ↑ Hinduism in colonial Bengal : beyond the Renaissance. ISBN 978-1-351-35777-7 . PMC 1129661872 . (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) .↑ Jones, Constance. (2007). Encyclopedia of Hinduism. ISBN 0-8160-5458-4 . PMC 64771117 . (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) .↑ The Hare Krishna movement : the postcharismatic fate of a religious transplant. ISBN 0-231-50843-3 . PMC 213305202 . (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) .↑ Gosvāmī, Satsvarūpa Dāsa. (1983). Prabhupāda : he built a house in which the whole world can live. ISBN 0-89213-127-6 . PMC 11676979 . (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) .↑ «iskcon.com - ISKCON Communications Journal - ICJ» web.archive.org 2011-08-10 (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) ↑ Gibson, Lynne. (2002). Hinduism. ISBN 0-435-33619-3 . PMC 224098991 . (Noiz kontsultatua: 2022-04-25) .
%2c_Gupta_period%2c_mid-5th_century_AD._Boston_Museum.jpg)
.jpg)
