Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Edukira joan
WikipediaEntziklopedia askea
Bilatu

Txibia erraldoi

Wikipedia, Entziklopedia askea
Txibia erraldoi
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaAnimalia
FilumaMollusca
KlaseaCephalopoda
OrdenaOegopsida
FamiliaArchiteuthidae(en)Itzuli
GeneroaArchiteuthis
Steenstrupin Harting, 1860
Azpibanaketa
Banaketa mapa

Txibia erraldoia (Architeuthis) Architeuthidae familiako ur sakonekotxipiroia da. Ur sakonekogigantismoa dela bide, berealdiko tamaina izan dezake: bitentakulu luzeetatik hegaleraino emeek 13 metroko luzera eta arrek 10 metrokoa izan dezakete (14 metroko luzera duenMesonychoteuthis hamiltoni txipiroiak bakarrik gainditua[1]).Palioak bi metro inguru ditu.

Taxonomia

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Txibia erraldoi espezie ezberdinen kopurua zalantzazkoa da. Beretaxonomia,zefalopodoen beste hainbat generotan gertatzen den moduan, ez da batere zehatza. Zientifikoek bederatzi espezie proposatu dituzte:

  • Architeuthis duxSteenstrup, 1857 - Atlantikokoa.
  • Architeuthis hartingii(A. E. Verrill, 1875)
  • Architeuthis japonicaPfeffer, 1912
  • Architeuthis kirkiiRobson, 1887
  • Architeuthis martensi(Hilgendorf, 1880)
  • Architeuthis physeteris(Joubin, 1900)
  • Architeuthis princeps
  • Architeuthis sanctipauli(Vélain, 1877) - Hego Hemisferiokoa.
  • Architeuthis stockii(Kirk, 1882)

Egungo ikerketa genetikoen arabera, generomonotipiko honek espezie bakar bat besterik ez du:Architeuthis dux hain zuzen ere.[2]

Banaketa

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Txibia erraldoia mundukoozeano guztietan bizi da, ur tropikal eta polarretan topatzea zaila izan arren.[3] IparraldekoOzeano Atlantikoan,Eskozian,Irlandan,Hegoafrikan,Zeelanda Berrian,[4]Japonian,Espainian etaEuskal Herrian[5][6] espezimenak topatu dituzte.

2004an japoniar ikerlariek bere habitatan bizirik zegoen txikia erraldoi baten lehenengo irudiak hartu zituzten,[7] eta 2012ko uztaileanChichijima uhartetik gertu lehendabizikoz espezimen heldu bat filmatu zuten.[8]

Kultura munduan

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Bere habitat arrotzak eta bere itxura beldurgarriakpiztia bilakatu du txibia erraldoia. Kondairetan,kraken zioten eta literaturanMoby-Dick,Hogei mila legoako bidaia itsaspetik edotaThe Call of Cthulhu bezalako liburuetan agertu da.

Bere taldeko irudi ezaguneneankaxalote batekin borrokatzen dagoen arren, txibia erraldoia azkenaren harrapakina izaten da.[9]

Erreferentziak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]
  1. Anderton, H.J.. (2007). Amazing specimen of world's largest squid in NZ. Zeelanda Berriko Gobernua.
  2. Marshall, Michael. (2013-3-20). «World's giant squid are one big happy family» New Scientist (2909).
  3. Ré, María Edith. Architeutis sp.. in: Atlas de sensibilidad ambiental de la costa y el mar argentino..
  4. «Pescan un calamar gigante de 450 kilos en Nueva Zelanda» El Correo 2007-02-23.
  5. EiTB. (2015/08/07). Hiru metroko eta 80 kiloko txibia bat harrapatu dute Getarian..
  6. Bolívar, Paula. (2015-08-07). «Pescan un calamar gigante en Lekeitio» El Correo.
  7. Kubodera, T. & Mori, K.. (2005). «First-ever observations of a live giant squid in the wild» Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences 272 (1581): 2583–6.  doi:10.1098/rspb.2005.3158. PMID16321779..
  8. NHK. (2013-1-9). The Giant Squid, Captured on Camera in its Natural Habitat for the First Time Ever! Revealed on NHK and Discovery Channel..
  9. Hoare, Philip. (2013-6-13). «Giant squid eaten by Sperm Whales» The Independent.


Kanpo estekak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]
Autoritate kontrola


BiologiaArtikulu haubiologiari buruzkozirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukiaosatuz.
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Txibia_erraldoi&oldid=8185557"(e)tik eskuratuta
Kategoriak:
Ezkutuko kategoriak:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp