| Tisha B'Av | ||
|---|---|---|
| ||
| Mota | ta'anit(en) | |
| Egun | 9 Av(en) | |
| Iraupena | 1 d | |
Tisha B'Av (hebreeraz:תִּשְׁעָה בְּאָב, Tīšʿā Bəʾāv,tiʃʕa beˈʔav ahoskatua,euskaraz:«Avaren 9»)judaismo errabinikoarenbaraualdi etaabstinentzia egun nagusia da. Bere izenaAv hebrear hilabeteko bederatzigarren egunari (Tisha) dagokio,uda min borealean erortzen dena. "Juduen historiako egunik tristeena" deitu ohi zaio, eta tradizioz basamortuko judu-belaunaldiaren (Israelgo lurraldera sartu ezin zena) dekretua oroitarazten ditu,Nabukodonosor II.aren ArmadakJerusalemgo Lehen Tenplua suntsitzea,Titoren legioek Bigarren Tenplua suntsitzea, Betarreko gotorlekua erortzea (eta, ondorioz,Bar Kokhbaren matxinadaren amaiera,Hadrianok gidatutako jazarpen biziak jarraitua),Eduardo I.a erregeak 1292ko juduakIngalaterratik kanporatzea, juduakFrantziatik kanporatzea, etaFernando erregeak eta Isabel erreginak1492an juduak Espainiatik kanporatzea. Azkenik, batzuek dioteBigarren Mundu Gerran sinatutako 'Azken irtenbidea' ere data horretan gertatu zela.[1]
Judu ortodoxoek nahiago dute praktikarik ez utzi, gutxienezmesias etorri arte.Sionistek hasiera batean kentzea proposatu zuten.Mugimendu kontserbadoreak hainbat modutan ulertzen du, osorik edo zati batean ezabatu edo bere horretan errespetatu nahian.
Yom Kippurren bezala, Tisha B'Av 25 orduko eguna da (batzuetan gehiago, kokapenaren arabera), iluntzean hasi eta hurrengo eguneko gauera arte irauten duena. Sei debeku daude:
Gaua iritsi arren, debekatuta dago hurrengo eguneko eguerdira arteharagia jatea etaardoa edatea, tradizioaren arabera, tenpluak gau osoa eta hurrengo eguneko- avaren 10a- zati bat erre baitzen.[2]
Sinagogan, eta etxera itzultzean, ilunabarretik eguerdira, lurrean edo aulki baxuetan eseri behar izaten da,Shiv'ah garaian (lehen mailako senide bat hil ondorengo dolu-astea) bezala, batzuk lurrean lo egitera iristen dira, eta ezin da ezer zoriondu edo oparitu egun honetan, errezoen eta Tora liburu zaharrak lurperatu ohi dira egun honetan.
Tisha B'Av legeakShulchan Aruchjuduen lege-kodekoOrach Chayim atelean agertzen dira..[3]
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak:Q211349
Multimedia:Tisha B'Av /Q211349 | Artikulu hauerlijioari buruzkozirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukiaosatuz. |
