| Sesostris I.a | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
K.a. 1957koabenduaren 25a - K.a. 1947
K.a. 1947 - K.a. 1911 ←Amenemhat I.a -Amenemhat II.a → | |||||
| Bizitza | |||||
| Jaiotza | K.a. XX. mendea | ||||
| Herrialdea | Antzinako Egipto Egiptoko Inperio Ertaina | ||||
| Heriotza | K.a. 1919 ( urte) | ||||
| Hobiratze lekua | Pyramid of Senusret I(en) | ||||
| Familia | |||||
| Aita | Amenemhat I.a | ||||
| Ama | Neferitatjenen | ||||
| Ezkontidea(k) | Neferu III(en) | ||||
| Seme-alabak | ikusi | ||||
| Leinua | Egiptoko XII. dinastia | ||||
| Jarduerak | |||||
| Jarduerak | Q110550681,politikaria,Q110550696 etaFaraoia | ||||
Jeperkara Senusert,Senusert I.a edoSesostris I.a,Egiptoko XII. dinastiako bigarren faraoia izan zen,Egiptoko Inperio Ertainaren garaian, etaK.a. 1956tikK.a. 1911 edoK.a. 1910 arte gobernatu zuen,Jürgen von Beckerathen arabera. Dinastia honetako erregerik boteretsu eta eraginkorrenetako bat izan zen.
Manetonek, Sesoncosis bezala aipatzen du, eta 46 urtez gobernatu zuela dio,Sexto Julio Afrikano etaEusebio Zesareakoaren arabera.Turineko Errege Kanonak,Jeperkara bezala aipatzen du, eta 45 urteko erregealdia ematen dio.Abidoseko Errege Zerrendan etaSaqqarakoan,Jeperkara bezala agertzen da.
Amenemhat I.a faraoia etaNefertitanen erreginaren semea zen. Bere arreba eta emaztea,Neferu izan zen. Berau izan zen, baita ere, Sesostris I.aren oinordeko izan zenAmenemhat II.aren ama.
Sesostris I.a,Sinuhéren istorioan aipatzen da, non, libiarren aurka kanpaina militarrean zegoela, korrika eta presakaMenfisera nola itzuli behar izan zuen kontatzen den, bere aitaAmenemhat II.a hil zutela jakindakoan.
Herrialdeko egitura politikoa zentralizatzen saiatu zen, leial zitzaizkionnomo gobernariak izendatuz.
Bere aitakKushen (Nubia) aurka egin zuen hedapen politika bortitzarekin jarraitu zuen,Egiptoren hegoaldeko mugaBuhenekogotorlekuan ezarriz,Nilo ibaiaren bigarrenurjauzitik gertu. Mendebaldeko libiar basamortukooasi batetarako espedizio bat ere antolatu zuen. Sesostris I.ak, harreman diplomatikoak ezarri zituen herri gobernari batzuekinSiria etaKanaanen.
Sesostris I.aren gortea nahiko ongi ezagutzen da. Erregealdiko lehenchatya,Infefiqer izan zen, idazkun ugaritan eta Amenemhat I.aren piramidearen ondoan dagoen bere hilobian aipatua dena. Dirudienez, bere karguan denbora asko eman zuen, eta, bere ondorengoaSenusert izan zen. Erregearen bi altxorzain ere ezagutzen dira,Sebekhotep (22. urtean) etaMentuhotep. Azken honek, hilobi handi bat izan zuen erregearen piramdearen ondoan, eta, dirudienez,KarnakekoAmon jainkoaren tenpluaren arkitekto nagusia izan zen. Sesostris I.aren erregealdiko 43. urtean, honek, elkargobernari bezala, bere seme Amenemhat II.a izendatu zuen, oraindik adin txikikoa zena, eta 46. urte inguruan, Sesostris hil egin zen.
Zenbait espedizio bidali zituenSinai etaUadi Hammamatera,mineralak ateratzeko, eta, bere erregealdi luzean zehar, Egipton eta Nubian, kapera etatenplu ugari eraiki eta hedatzea agindu zuen.
Atum-Raren tenplu garrantzitsua hedatu zuenHeliopolisen, eguzki gurtzaren gunea zena, eta han,granito gorrizko biobelisko altxatu zituen,Asuanetik zetorren granitoa, bereHeb Seda ospatzeko, bere erregealdiko 30. urteurrena, alegia. Obeliskoetako bat, oraindik zutik mantentzen da, Egiptoko kontserbatutako antzinakoena delarik.
Kapera Zuria bezala ezagutzen denkapera bat, kalitate handiko erliebeekin, Karnaken eraiki zen gobernari honen erregealdiaren 30. urteurrena ospatzeko. Oraindik erakusten da. Jatorrizko harri blokeekin berreraiki zuen Henri Chevrierrek1926an.
Sesostrisek, tenpluak,Elefantinan etaToden eraiki zituen. Jenti-AmentiuOsirisen tenplua ere birmoldatu zuenAbidosen, beste eraikuntza egitasmo batzuen artean.
Berepiramidea,El Lishten eraikitzea agindu zuenbi herrialdeak domeinatzen zituen piramidea deitua, 105 metroko luzera eta 61 metroko altuera zuena, baita ondoko beste hamar piramide ere. Eraikuntza teknika berri bat erabili zen: piramidearen nukleoa, gurutze eran jarritakoadobezko harresizko egitura batek osatzen zuen, beste harresi batzuekin inguraturik, harea eta hondarrekin betetzen ziren tarteak sortuz, koste txikiagoa suposatu zuena. Estaldura, landu eta leundutako harrizko blokez egin zen.
Sesostris I.aren erregealdian, Nilo ibaia etaItsaso Gorria lotzen zituen kanal bat existitu zen, eraikitzeko moduari buruzko informaziorik ez dagoen arren. Uste denez, sarri erabili zenK.a. VII. menderaino, mende honetan, politika arazoen eta mantenu faltaren ondorioz behin betiko utzia izan zen arte.
Errege hau, Egiptoko tenplu ugaritan aipatzen da:
Hierakonpolis,Dendera, Abidos,Heliopolis,Bubastis,Krokodilopolis (Simpson);Koptosen (Petrie).
Asuandik gertuko harkaitz batean dagoen idazkun batean aipatzen da, bere erregealdiko 32. urtean (de Morgan).
| Aurrekoa Amenemhat I.a | Egiptoko faraoia Egiptoko XII. dinastia | Ondorengoa Amenemhat II.a |
 | Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak:Sesostris I.a |
