Artikulu hau etologiari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Sen (argipena)».
Zorriak eta arkakusoak elkarri kentzen dizkiote primateek, senezko portaera bati jarraituz
Etologian etabiologian,sena animalia gehienek berez erakusten duten portaeren multzoa da, jatorrizkoa dena eta ikasi gabekoa. Sena heredatu egiten da etaespezie bereko animalia guztiek konpartitzen dute.
Senak eragindako portaera edo jokabideetannerbio-sistema zentralak parte hartzen du. Senezko portaerak, beraz, jatorrizkoa izan arren ez du zer ikusirikekintza erreflexuekin, azken hauetanburmuinak ez baitu parte hartzen.
Senezko jokabidearen ezaugarri nagusiak honako hauek dira:
jatorrizkoa eta heredagarria da, beraz ez da ikasten
antzekoa da espezie bereko animalia guztiengan
kanpoko estimuluengatik baino neurri handiagoan barneko estimuluengatik sortzen da
estereotipo bati jarraituz gertatzen da, hots, eredu finko baten arabera gauzatzen da espezie bereko animaliengan
erreflexuen aldean askoz korapilatsuago eta garatuagoa da
helburu jakin baterako moldatua izan ohi da eta, askotan, premiazko behar baten asetzearekin lotua dago (jana, sexu edo biziraupenarekin lotua, adibidez)
Senak eragindako portaerak dira, besteak beste, borroka, ihesa, sexu-jolasak, janaren bilketa, ondorengoen zaintza, habien eraikuntza (hegaztiengan), etab.
Esan ohi da animaliengan sena jokabidearen oinarria dela, oinarri hori gero ikaskuntzaren bidez garatzen delarik. Hots, bizitako esperientzien eta animaliak duen ikasteko gaitasunaren arabera (hein handi batean berenerbio-sistemaren garapenari lotua dagoena) animaliak bere senezko portaera moldatuko du.
Eskala zoologikoan aurrera joan ahala, ikasketa prozesuek gero eta garrantzi handiagoa dute, jokabidearen osagai nagusia bihurtu arte. Senaren eragina, beraz, handiagoa daornogabe baten portaeranprimate batenarena baino. Hala ere, senaren garrantzia gizakiaren jokaeran ez da gutxietsi behar, giza-zientzietako hainbat adituk (soziologoek, psikologoek...) egin ohi duten moduan. Biologia zientzietako ikerlariek (etologoek, fisiologoek, antropologoek...) senaren garrantzia (burmuinaren hainbat egituratan kokapen zehatza duena,hipotalamoan, esaterako) azpimarratzen dute.
