Paganismoa edopaganotasuna (Euskal Herrian sarritanJentiltasuna deitua) hasiera bateankristauekEuropan euren erlijio ezarri aurretik zeuden erlijiopoliteistei deitzeko mespretxuzko izendapena zen (Greko-Erromatar politeismoa barne). Antzinako erlijioetako jende horrek kristauek ez bezala jainko asko gurtzen zituzten, aldiz kristauek jainko bakarra gurtzen zuten.
Pagano edo gentil hitzak hainbat hizkuntzatan izan dira erabiliak korronte kristauen aldetik, erritu paganoengandik eratorritako kultusinkretikoak erabiltzen jarraitzen zuten beste korronteei erreferentzia egiteko. Adibidez,Bizantziar Inperioko Elizan,ikonoklastek paganismoa irudi ikonoduluenganako kultua zela zioten.Protestante batzuentzat,Eliza ortodoxoko,Eliza koptoko,Eliza anglikanoko etaEliza katolikoko santuei kultua eskaintzea zen paganismoa. Era berean, elizakoi katoliko europar batzuk amerikar natiboen edo Asiako ebangelizatuen errituak erdi paganotzat zituzten.
Mendeetan zehar, termino hau agertzen den testuakkristauak izan ziren. Hala ere, XIX. mendetik,okultismoaren garapenak kultu batzuk beren burua pagano izendatzea eragin du, Europako tradizio pagano zaharrak berreskuratu nahi zituztelako. Askotanneopaganismo deitzen zaio horri.
Pagano terminoa, monoteistak ez diren erlijioak izendatzeko ere erabiltzen da; hala nolahinduismoa, animismoa,budua, erlijio afroamerikarrak, txamanismoa, shintoa, erlijio tradizional txinatarra etabudismoa.
